Familiegegevens en opleiding

Petrus Wierikx werd geboren op 01 mei 1816 te Zierikzee als zoon van de Rooms-Katholieke Anthonie Wierikx en Jozina de Neef.

Anthonie was eerder gehuwd met Theodora Gijsberta van Beuzekom en voor een derde keer op 23 juli 1886 te Rotterdam met Dederika Elizabeth Coerman.

Petrus Wierkx overleed op 16 november 1892 te Rotterdam⁰⁰⁵.

Nakomelingen van Petrus zijn naar Zweden gegaan, waar nu nog nakomelingen wonen.

 

Lidmaatschap zeemanscollege(s)

P.Wierikx was met vlagnummer R6 in de periode 1847/48 t/m 1873 effectief lid van het Rotterdamse zeemanscollege Maatschappij tot Nut der Zeevaart⁰⁵⁸.

 

Opmerkingen in verband met lidmaatschap Zeemanscollege(s)

P.Wierikx was in 1868 permanent commissaris, in 1855 en 1869 afwisselend commissaris en in 1871 vice-president van de Maatschappij⁰⁵⁸.

 

De schepen van de kapitein

In de Jaarverslagen van de Maatschappij (Maritiem Museum, Rotterdam) staat P.Wierkx met vlagnummer R6 als gezagvoerder in de ledenlijsten vermeld in⁰⁵⁸:

*   1849, 1851                op de bark “Reijerwaard” 242 last varend voor F.Smit te Kinderdijk

*   1855                           op de bark “Noach”                       500 last       varend voor F.Smit te Kinderdijk

*   1858, 1859, 186        op het fregat “Noach”                    472 last       varend voor F.Smit te Kinderdijk

*   1863 t/m 1866          op het fregat “Lichtstraal”             790 last       varend voor F.Smit te Kinderdijk

*   1867                           op het fregat “Noach II                  “503 last     varend voor F.Smit J^r te Rotterdam

 

P.Wierikx was van 1868-1870 kapitein op het houten fregat “Noach III”, gebouwd in 1868 door J.Smit te Slikkerveer, 117 ton, varend voor rederij Fop Smit J^r te Rotterdam⁰⁵²

 

Bouma⁰²⁵ vermeldt P.Wierikx als gezagvoerder gedurende:

*   1849 t/m 1855 van de bark “Reyerwaard”, gebouwd in 1848 op de werf van Fop Smit te Slikkerveer, 459 ton o.m., varend voor Fop Smit te Kinderdijk;

*   1858 t/m 1862 van het fregat “Noach I”, gebouwd in 1857 op de werf van Smit te Kinderdijk, 892 ton o.m., varend voor Fop Smit te Kinderdijk;

*   1864 t/m 1867 van het fregat “Lichtstraal”, gebouwd in 1864 op de werf van Smit te Slikkerveer, 1500 ton o.m., varend voor Fop Smit te Kinderdijk;

*   1868 van het fregat “Noach II”, gebouwd in 1867 op de werf van Smit te Slikkerveer, 945 ton o.m., varend voor Fop Smit J^r te Rotterdam;

*   1869 t/m 1870 van het fregat “Noach III, gebouwd in 1869 op de werf van Smit te Slikkerveer, 1230 ton o.m., varend voor Fop Smit J^r te Rotterdam;

Hedenmiddag liep met gunstig gevolg te water van de werf te Kinderdijk, het aldaar nieuw gebouwde 3/m clipperschip (fregat) Noach III, groot 650 gemeten lasten of circa. 1.300 ton gebouwd voor rekening van den Heer Fop Smit Jr. te Rotterdam en gevoerd zullende worden door kapt. P. Wierikx.

Onmiddellijk daarna is voor rekening van den Heer J. Smit Fz. de kiel gelegd voor een clipperfregatschip van circa 1100 gemeten lasten, dat de naam zal dragen van Liberaal

Bron: www.grotezeilvaart.nl

*   1873 op het 3/m schip “Liberaal”, gebouwd in 1872 o de werf van Smit te Slikkerveer, 2062 ton o.m., varend voor J.Smit te Slikkerveer.

Petrus Wierikx was een vaste kapitein op de nieuwe schepen van Fop Smit te Kinderdijk.

 

Overige bijzonderheden

“In 1857 wordt op de werf van Fop Smit de “Noach” tewatergelaten. Met deze tewaterlating komt een begin aan de aktieve vaarperiode van een schip, dat later een van de snelste klipperschepen die ooit onder Nederlandse vlag gevaren hebben, blijkt te zijn.

De “Noach” wordt voor eigen rekening gebouwd, hetgeen in die dagen niets bijzonders is. Tijdens de bouw van het schip is de aanstaande kapitein P.Wierikx druk in de weer om vooral het ijzerwerk van masten en tuigage te controleren. Dit ijzerwerk wordt in de eigen smederij gemaakt en volgens overlevering stond de heer Wierikx zelfs bekend als een ongemakkelijke pottenkijker.” …

“Per advertentie, geplaatst door de cargadoor, wordt de “Noach” gepresenteerd als “passagiersschip in lading” met bestemming Batavia.” …

“Op 23 mei 1858 gaat het schip anker op (te Hellevoetsluis) … De eerste uitreis van het schip, onder commando van kapitein P.Wierikx, met bestemming Batavia begint.

Op 4 augustus bevindt het schip zich op 42 graden en 25 minuten zuiderbreedte en 36 graden en 35 minuten oosterlengte onder de zuidelijke punt van Afrika. … op 22 augustus is de positie … onder midde- Sumatra. Derhalve werd gemiddeld ruim 253 mijl per etmaal afgelegd of ruim 42 mijl per wacht. … Batavia wordt op 27 augustus 1858 bereikt, de uitreis duurde 97 dagen. De thuisreis begint op 13 november en op 4 februari 1859 wordt Brouwershaven bereikt, de totale reisduur … bedragt 82 dagen.

De tweede, derde en vierde rondreis naar Batavia staan eveneens onder commando van kapitein Wierikx.”

Opgaven over deze reizen zijn:

2. Brouwershaven - Batavia 01 mei - 14 juli 1861                                                    72 dagen

     Batavia - Brouwershaven           04 september - 27 november 1861                            83 dagen

3. Brouwershaven - Batavia 10 maart - 20 juni 1862                                               92 dagen

     Padang - Nieuwediep                   Aankomst 16 december 1862                                     94 dagen

4. Nieuwe Diep - Batavia 08 april 27 juni 1863                                                    80 dagen

           Batavia - Brouwershaven 10 september - 21 november 1863        71 dagen

Voorgaande alinea’s ontleend aan een artikel van Leen Smit getiteld “De klipper Noach”. In mijn fotokopie is niet aangegeven in welk blad/jaar het artikel verscheen.

Hij besluit zijn artikel met: “Ondanks vele naspeuringen is het mij in het verleden nooit gelukt nakomelingen van kapitein Wierikx te achterhalen. Groot was dus mijn verbazing toen ik onlangs vernam dat bij de werf van I.H.C.Smit een Zweed geweest was, genaamd Wierikx om informatie over zijn grootvader te verkrijgen … Intussen is er korrespondentie op gang gekomen met deze Zweed van Hollandse afkomst. …” Het resultaat van dat contact is niet vermeld en mij (S.P.) ook niet bekend.

 

Op 13 november 1858 vertrok vanuit Batavia de "Noach" zijn eerste thuisreis onder kapitein P.Wierikx. Op 04 februari 1859 liep het schip Brouwershaven binnen met 82 dagen reis. "... den 25sten december, 1en Kerstdag, was St.Helena gepasseerd, derhalve had de Noach de verdere reis vanaf St.Helena in 40 dagen afgelegd." Een krantenbericht meldde: "Het op 4 dezer te Brouwershaven aangekomen clipper-fregatschip Noach, kapt.Wierikx, groot 472 last, gebouwd en toebehoorende aan den Heer Fop Smit aan den Kinderdijk, heeft met volle lading deze eerste reis van Batavia naar Nederland in den buitengewoone korte tijd van 82 dagen volbragt". De lading bestond uit koffie, suiker, schuitjes tin en bindrotting voor de Nederlandsche Handel Maatschappij^026(38/076).

De Noach was midden 18de eeuw een uiterst snel schip. "Fop Smit en zijn vriend Kapitein P.Wierikx hebben dan ook het genoegen gesmaakt alle records te kunnen slaan". Er volgt een lijst met 13 uit- en thuisreizen van de Noach, waarvan de eerste vier onder commando stonden van kapitein Wierikx:

1. 23 mei 1858 van Hellevoetsluis; 27 augustus 1858 te Batavia. 97 dagen

      13 november 1858 van Batavia; 04 februari 1859 te Brouwershaven 82 dagen

2. 01 mei 1861 van Brouwershaven; 14 juli 1861 te Batavia 72 dagen

      04 september 1861 van Batavia; 27 november 1961 te Brouwershaven  83 dagen

3. 20 maart 1862 van Brouwershaven; 20 juni 1862 te Batavia 92 dagen

      13 september 1862 van Padang; 16 december 1862 te Nieuwe Diep  94 dagen

4. 08 april 1863 van Nieuwe Diep; 27 juni 1863 te Batavia 80 dagen

      10 september 1863 van Batavia; 21 november 1863 te Brouwershaven  71 dagen

De volgende reizen van de Noach zijn gemaakt door J.R.Ulrich, A.Lupcke, J.C.F.Looyen en J.van Schelven. Zie voor bijzonderheden aldaar^026(38/132).

 

P.Wierikx vertrok per 20 maart 1862 vanuit Brouwershaven met de “Noach” en 1 landmachtofficier. Hij arriveerde te Batavia op 21 juni 1862 te Batavia na 93 dagen.

Op 21 augustus 1866 vertrok hij van Brouwershaven met de “Lichtstraal” en een detachement van 3 officieren en 125 manschappen. Hij arriveerde te Batavia op 13 november 1866 na een reis van 84 dagen. Onderweg was 1 soldaat overleden⁰⁶⁵.

 

Op 17 februari 2005 werd in de uitzending van “Kunst en Kitsch” vanuit het Groninger Museum een Spin getoond van de “Reywerwaard” liggend op de reede van Manilla. Het portret is in particulier bezit maar ik weet niet bij wie.

 

De Raad voor de Tucht bij de koopvaardij deed op 06 mei 1861 uitspraak inzake een klacht tegen kapitein Pieter Wierikx, gezagvoerder van de clipper “Noach”, varend voor Fop Smit te Kinderdijk. Er zijn geen details vermeld omtrent deze uitspraak. ^104*.

Dezelfde Raad deed op 05 augustus 1867 uitspraak inzake een klacht tegen kapitein Pieter Wierikx van het fregat “Lichtstraal”, varend voor Fop Smit J^r te Kinderdijk. Er zijn geen details van deze uitspraak vermeld. ^104*

 

Ontleend aan van Blokland-Visser⁰⁶⁴:

Volgens monsterrol nr. 1093 dd 04 maart 1842 in het Gemeentearchief van Dordrecht was hij 2^e stuurman met een maandgage van f 50,- op de bark “De Zwijger” onder kapitein Jan Harms Mugge.

Volgens monsterrol nr 1216 te Dordrecht dd 31 juli 1844 was hij 1^e stuurman met een maandgage van f 70, - op het fregat “Ceram” onder kapiteinT.K.Veltman en vertrok naar Batavia.⁰⁶⁴

Op 23 mei 1858 vertrekt hij als 1^e kapitein op het nieuwe clipper/fregat “Noach 1” naar Batavia.

Kapitein Wierikx heeft in zijn tijd op zijn clipper “Noach“ veel bekendheid gekregen door zijn snelle reizen naar Batavia en zorgde daarmee voor een goede naam van de Nederlandse scheepvaart.

*****

 

In het boek “De Clippers”,Een Nieuwe geschiedenis van de snelste Nederlandsche zeilschepen uit de tweede helft der 19^e eeuw” doorAnno Teenstra, Uitg. Holdert & C^o, Amsterdam, 1945, 306 pp staat op de pp86-89 de volgende passage:

“Op de eerste uitreis in ’t jaar 1858 vertrok de Noach op 23 Mei van de reede van Hellevoetsluis met een bemanning van 28 koppen. Het schip stond onder bevel van P.Wierikx en was geladen met stukgoederen. Veel lading was er niet en de Noach voer dientengevolge gedeeltelijk in ballast. Op 27 Augustus kwam hij voor Batavia, 96 dagen van haven tot haven, 87 dagen van land tot land. De grootste afstand welke in 24 uur werd afgelegd bedroeg 76½ mijl en tijdens 18 achtereenvolgende dagen werd bij goede gelegenheid een afstand van 1140¾ geografische mijlen afgelegd d.w.z. 280 zeemijlen van 1852 meter per dag, een record, dat voor zover wij kunnen nagaan, nooit door een der theeclippers, zelfs niet door de uiterst snelle Thermopylae geëvenaard is.

Den dertienden November 1858 vertrok de Noach weer naar het vaderland, nu zwaar beladen met koffie, tin en huiden. Een dag of vijf later passeerde de Engelsche theeclipper Cairngorm, licht geladen en in volle “racing trim” Straat Banka en raakte in gezelschap van een anderen theeclipper, de Lammermuir. Deze twee schepen kwamen op 6- en 9 Februari te Londen aan, met reizen van resp. 92 en 93 dagen van Whampoa en – precies is het niet meer na te gaan – met ongeveer 80 dagen van Java Hoofd……

Later in dat jaar ging de Noach met lichte lading naar Sydney. Hij werd door een zwaren storm beloopen en moest Port Jackson als noodhaven aandoen, waar de schade, een verloren fokkemast, kluiverboom en gedeelte der koperen huid, werd hersteld. Van Sydney maakte de Noach de kustreis naar Newcastle (N.S.W.), werd beladen met kolen voor Batavia, ging vandaar met rijst, stukgoederen en 80 koelies als passagiers aan boord naar Macao, vandaar naar Batavia, toen naar Semarang en kwam eindelijk na een afwezigheid van 532 dagen in Januari 1861 weer te Brouwershaven aan.

Op 1 Mei 1861 vertrok de clipper van Fop Smit, evenals op de eerste reis gedeeltelijk in ballast, opnieuw naar Batavia. 5 Mei was hij buiten het kanaal en reeds op 13 Juli in zijn bestemmingshaven met een reis van 71½ dag van haven tot haven en 66 dagen van land tot land. 4 September vertrok de Noach … en 27 November arriveerde hij (in Holland).   

20 Maart 1862 werd opnieuw de reis naar Batavia ondernomen. …. in de vroege morgen van den veertienden Juni doemde de kust van Java voor den uitkijk op. … Na eerst van Batavia naar Padang te zijn gezeild vertrok de Noach van daar op 18 September, was op 13 december in het Engelsch Kanaal en arriveerde drie dagen later te Nieuwediep …

De vierde uitreis in 1863 was de laatste onder commando van kapitein Wierikx. Op 8 April vertrok de Noach van Nieuwediep, was 15 april buiten het Kanaal, passeerde Anjer op 24 Juni en kwam drie dagen later te Batavia aan. …Bijna 6 el diep stekend verliet de Noach op 10 September 1863 de reede van Batavia. 14 September was hij in de Indische Oceaan en een maand en vijf dagen later passeerde hij St. Helena. 20 November was hij in het Engelsch Kanaal en 21 November werd voor Brouwershaven geankerd na een recordreis van 65½ dag van land tot land en 71 dagen van haven tot haven.

 

Algemeen Handelsblad Rotterdam 25 mei 1867.

Hedenmorgen ten ongeveer 10 ure is onder Slikkerveer aan de Scheepstimmerwerf van de Heer Jan Smit Fzn met de beste gevolg te water gelaten het clipperfregatscchip NOACH II, groot circa 550 gemeten lasten. De bodem voornamelijk op passagiersvervoer gerekend evenals de NOACH I, welke door eene serie van vlugge reizen zich een der snelste zeilers heeft betoond, waarop de Nederlandsche Koopvaardijvloot zich mag beroemen, is gebouwd voor rekening van onze stadgenoot de Heer Fop Smit Jr. en zal reeds medio Augustus tot vertrek gereed zijn. Na het afloopen van de NOACH II werd op dezelfde werf de kiel gelegd voor een schip groot ongeveer 1200 gemeten lasten, hetwelk den naam zal voeren van VOORLICHTER en gebouwd zal worden voor rekening van bovengenoemde Heer Jan Smit Fzn te Slikkerveer.

 

 

Familiegegevens en opleiding

Johannes Jansse werd geboren op 18 september 1822 te Schiedam/Oud en Nieuw Mathenesse als zoon van Johannes Jansse en Catharina Bronneman.

Johannes  trouwde op 23 januari 1856 te Rotterdam met Johanna Christina Kievenaar, geboren op 07 mei 1827 te Rotterdam als dochter van Hendrikus Kievenaar en Barbera van der Poel. Johanna Christina overleed op 14 juli 1899 te Apphen aan de Rijn, 72 jaar, gehuwd met Johannes Jansse. (uit . http://gw.geneanet.org/lbijl?lang=nl&m=N&v=KIEVENAAR)

Het gezin woonde aanvankelijk te Rotterdam en vanaf 13 april 1872 te Gouda.(gegeven van de heer J. van der Heijden)

Johannes overleed te Rotterdam op  04 juni 1901, 78 jaar. weduwnaar.

 

Een Petrus Gerardus Clemens Fop Jansen (sic) overleed op 25 november 1931(62 jaar) te Egmond aan Zee als zoon van Johannes Jansen en Johanna Kievenaar. In deze overlijdensakte staat vermeld dat Petrus werd geboren aan boord van het fregat “Lichtstraal” nabij Kaap de Goede Hoop.. Echter http://gw.geneanet.org/lbijl?lang=nl&p=petrus+gerardus+clemens+fop&n=jansen vermeldt het volgende betreffende Petrus Gerardus Clemens Fop Jansen: 30 maart 1869 :”Geboorte - a.b.v. fregat Lichtstraal, bij Kaap Aquiala, ingeschr. Rotterdam”.

De overlijdensakte vermeldt geen adres te Egmond aan Zee, maar het is mogelijk dat hij is overleden in het zeemanshuis van de Prins Hendrik Stichting en dan zou hij net als zijn vader een maritieme loopbaan hebben gehad.

 

Lidmaatschap zeemanscollege(s)

J.Jansen was met vlagnummer R67 in de periode 1867 t/m 1876 effectief lid van het Rotterdamse zeemanscollege Maatschappij tot Nut der Zeevaart. Volgens de beschikbare Jaarverslagen van de Maatschappij was hij in ieder geval in 1867 lid voor de vlag. Dat betekende dat hij wèl de Maatschappijvlag mocht voeren, maar geen recht had op financiële tegemoetkomingen⁰⁵⁸.

 

Opmerkingen in verband met lidmaatschap Zeemanscollege(s)

geen

 

De schepen van de kapitein

In de Jaarverslagen van de Maatschappij (Maritiem Museum, Rotterdam) staat kapitein J.Jansen met vlagnummer R67 als gezagvoerder in de ledenlijsten van⁰⁵⁸:

*    1867, 1874            van het fregat “Lichtstraal”                                 794 last     varend voor F.Smit J^r te Rotterdam

 

Bouma⁰²⁵ vermeldt J.Jansen als gezagvoerder gedurende:

*    1868 t/m 1872 van het 3-mastschip “Lichtstraal”, gebouwd in 1864 te Slikkerveer, 1500 ton o.m., varend voor Fop Smit te Kinderdijk;

*    1874 t/m 1875 van het 3-mastschip “Lichtstraal”, gebouwd in 1864 te Slikkerveer, 1500 ton o.m., varend voor Fop Smit te Kinderdijk. Het schip voer in 1876 voor van Zeylen & Decker te Rotterdam en was herdoopt in “Suzanna Johanna”.

 

Overige bijzonderheden

J.Jansen vertrok op 01 augustus 1867 van Brouwershaven met de “Lichtstraal” met een detachement van 3 officieren en 150 manschappen. Hij arriveerde te Batavia op 29 oktober 1867 na een reis van 89 dagen.

Op 02 augustus 1868 vertrok hij van Nieuwediep met de “Lichtstraal” en een detachement van 3 officieren en 150 manschappen. Hij arriveerde te Batavia op 31 oktober 1868 na een reis van 90 dagen.

Op 29 september 1969 vertrok hij van Brouwershaven met de “Lichtstraal” en een detachement van 3 officieren en 125 manschappen. Hij arriveerde te Batavia op 20 december 1869 na een reis van 82 dagen⁰⁶⁵.

 

 

Familiegegevens en opleiding

Geen

 

Lidmaatschap zeemanscollege(s)

D.Gomes was met vlagnummer R17 in de periode 1877 t/m 1891 lid voor de vlag van het Rotterdamse zeemanscollege Maatschappij tot Nut der Zeevaart. Dat betekende dat hij wèl de Maatschappijvlag mocht voeren, maar geen recht had op financiële tegemoetkomingen⁰⁵⁸.

 

Opmerkingen in verband met lidmaatschap Zeemanscollege(s)

In het Jaarverslag 1891 van de Maatschappij (Maritiem Museum, Rotterdam) staat vermeld dat hij in 1891voor het lidmaatschap bedankt⁰⁵⁸

 

De schepen van de kapitein

In de Jaarverslagen van de Maatschappij staat kapitein D.Gomes met vlagnummer R17 als gezagvoerder in de ledenlijsten van⁰⁵⁸:

*    1877, 1878                 fregat “Noach IV”        1503 ton o.m. voor Fop Smit J^r te Rotterdam

*    1880 t/m 1881           fregat “Noach IV”        1303 ton n.m           voor Fop Smit J^r te Rotterdam

*    1882, 1883,

      1885 t/m 1888            bark “Noach IV”          1303 ton                  voor Fop Smit J^r te Rotterdam

*    1890                            bark “Noach IV”          1303 ton                  voor Scheepv.Mij Zuid-Holland te Rotterdam

 

De clipper "Batavier" (1616 ton), gebouwd in 1876 bij L.Smit Fop^z te Kinderdijk, "passeerde van Indië komend onder Kapt.F.Gomes op 9 Dec.1904 St.Helena en werd sindsdien vermist^026(39/314).

 

D.Gomes was van 1880-1890 kapitein van de composietbark “Noach IV”, gebouwd in 1875 bij J.Smit te Slikkerveer, 1303 (1503) ton, varend voor reder Fop Smit J^r te Rotterdam. In 1890 verkocht aan de Scheepvaart Maatschappij “Zuid Holland”. Te Rotterdam⁰⁵²

 

Bouma⁰²⁵ vermeldt D.Gomes als gezagvoerder gedurende:

*    1873 van het 3/mschip “Lichtstraal”, gebouwd in 1864 te Slikkerveer, 1500 ton o.m., varend voor Fop Smit J^r te Rotterdam;

*    1877 t/m 1890 van het fregat “Noach IV”, gebouwd in 1875 te Slikkerveer, 1503 ton o.m., varend voor Fop Smit J^r te Rotterdam. Het schip werd in 1882 getuigd als bark;

*    1891 t/m 1892 op hetzelfde schip maar nu varend voor de Scheepvaart “Zuid Holland”, Dir. J.Koning. Het schip werd te East London afgekeurd en verkocht;

*    1895 ophet ijzeren 3/m schip “Batavier”, gebouwd in 1876 te Kinderdijk, 1780 ton n.m., varend voor de scheepv. “Zuid-Rotterdam Holland” Dir. J.Koning. Het schip werd in 1895 vermist. Was op 09 december 1894 St.Helena gepasseerd

 

Overige bijzonderheden

Op 29 november 1886 deed de Raad van Tucht voor de koopvaardij uitspraak inzake een klacht van een passagier, een zekere Gonsenoord, van de bark “Noach IV” onder gezag van kapitein Gomes. Tijdens de reis in de zomer van 1886 zou de kapitein een schepeling mishandel hebben, zou hij enige passagiers beledigd hebben en zou hij in de nacht geen navigatielichten hebben gevoerd waardoor schip en lading in gevaar zouden zijn gebracht.

Wettelijk was het voeren van boordlichten bij zeilschepen verplicht maar veel kapiteins hielden zich hier niet aan vanwege de kosten van de olie. De kapitein zei dat hij inderdaad geen boordlichten voerde wanneer hij van mening was geen schepen tegen te zullen komen, zoals op het traject van de Kaap naar St.Helena. De Raad meende echter dat zijn verzuim ernstige afkeuring verdiende maar dat een zware straf zoals een schorsing niet gerechtvaardigd was.

Wat betreft de andere klachten”tijdens de reis vierde de kapitein op 17 juli aan boord de verjaardag van zijn vrouw. Er heerste aan boord een feestelijke stemming met daarbij het nodige drankgebruik. Eén van de bemanningsleden had van de zeilmaker een klap gehad, maar had zelf daarover geen klacht ingediend. Wellicht dat de kapitein enige minder vleiende opmerkingen tegen enkele passagiers had gemaakt. Maar al met al was dit geen reden om disciplinaire maatregelen tegen hem uit te spreken. Hij kreeg dus geen straf. ¹⁰⁴.

Een overeenkomstig relaas staat in “De Clippers”, Anno Teernstra, Holdert & C^o, Amsterdam, 1945, p.203.

 

 

Familiegegevens en opleiding

Johannes Jansse werd geboren op 18 september 1822 te Schiedam/Oud en Nieuw Mathenesse als zoon van Johannes Jansse en Catharina Bronneman.

Johannes  trouwde op 23 januari 1856 te Rotterdam met Johanna Christina Kievenaar, geboren op 07 mei 1827 te Rotterdam als dochter van Hendrikus Kievenaar en Barbera van der Poel. Johanna Christina overleed op 14 juli 1899 te Apphen aan de Rijn, 72 jaar, gehuwd met Johannes Jansse. (uit . http://gw.geneanet.org/lbijl?lang=nl&m=N&v=KIEVENAAR)

Het gezin woonde aanvankelijk te Rotterdam en vanaf 13 april 1872 te Gouda.(gegeven van de heer J. van der Heijden)

Johannes overleed te Rotterdam op  04 juni 1901, 78 jaar. weduwnaar.

 

Een Petrus Gerardus Clemens Fop Jansen (sic) overleed op 25 november 1931(62 jaar) te Egmond aan Zee als zoon van Johannes Jansen en Johanna Kievenaar. In deze overlijdensakte staat vermeld dat Petrus werd geboren aan boord van het fregat “Lichtstraal” nabij Kaap de Goede Hoop.. Echter http://gw.geneanet.org/lbijl?lang=nl&p=petrus+gerardus+clemens+fop&n=jansen vermeldt het volgende betreffende Petrus Gerardus Clemens Fop Jansen: 30 maart 1869 :”Geboorte - a.b.v. fregat Lichtstraal, bij Kaap Aquiala, ingeschr. Rotterdam”.

De overlijdensakte vermeldt geen adres te Egmond aan Zee, maar het is mogelijk dat hij is overleden in het zeemanshuis van de Prins Hendrik Stichting en dan zou hij net als zijn vader een maritieme loopbaan hebben gehad.

 

Lidmaatschap zeemanscollege(s)

J.Jansen was met vlagnummer R67 in de periode 1867 t/m 1876 effectief lid van het Rotterdamse zeemanscollege Maatschappij tot Nut der Zeevaart. Volgens de beschikbare Jaarverslagen van de Maatschappij was hij in ieder geval in 1867 lid voor de vlag. Dat betekende dat hij wèl de Maatschappijvlag mocht voeren, maar geen recht had op financiële tegemoetkomingen⁰⁵⁸.

 

Opmerkingen in verband met lidmaatschap Zeemanscollege(s)

geen

 

De schepen van de kapitein

In de Jaarverslagen van de Maatschappij (Maritiem Museum, Rotterdam) staat kapitein J.Jansen met vlagnummer R67 als gezagvoerder in de ledenlijsten van⁰⁵⁸:

*    1867, 1874            van het fregat “Lichtstraal”                                 794 last     varend voor F.Smit J^r te Rotterdam

 

Bouma⁰²⁵ vermeldt J.Jansen als gezagvoerder gedurende:

*    1868 t/m 1872 van het 3-mastschip “Lichtstraal”, gebouwd in 1864 te Slikkerveer, 1500 ton o.m., varend voor Fop Smit te Kinderdijk;

*    1874 t/m 1875 van het 3-mastschip “Lichtstraal”, gebouwd in 1864 te Slikkerveer, 1500 ton o.m., varend voor Fop Smit te Kinderdijk. Het schip voer in 1876 voor van Zeylen & Decker te Rotterdam en was herdoopt in “Suzanna Johanna”.

 

Overige bijzonderheden

J.Jansen vertrok op 01 augustus 1867 van Brouwershaven met de “Lichtstraal” met een detachement van 3 officieren en 150 manschappen. Hij arriveerde te Batavia op 29 oktober 1867 na een reis van 89 dagen.

Op 02 augustus 1868 vertrok hij van Nieuwediep met de “Lichtstraal” en een detachement van 3 officieren en 150 manschappen. Hij arriveerde te Batavia op 31 oktober 1868 na een reis van 90 dagen.

Op 29 september 1969 vertrok hij van Brouwershaven met de “Lichtstraal” en een detachement van 3 officieren en 125 manschappen. Hij arriveerde te Batavia op 20 december 1869 na een reis van 82 dagen⁰⁶⁵.

 

 

Familiegegevens en opleiding

Geen

 

De schepen van de kapitein

Bouma⁰²⁵ vermeldt L.Hulshoff als gezagvoerder gedurende:

*                                                                                                                                     1874 van het 3/mschip “Suzanna Johanna”, ex Pauline, gebouwd in 1859, bouwplaats niet vermeld, 1248 ton o.m., varend voor van Zeylen & Decker te Rotterdam. Het schip is in 1874 verbrand op 38^oZ/2^oW;

*                                                                                                                                     1875 van het 3/mschip “Laurens Koster”, ex Ellen Stewart, gebouwd in 1857 te Baltimore, 1310 ton o.m., varend voor van Zeylen & Decker te Rotterdam;

*                                                                                                                                     1876 van het 3/mschip “Suzanna Johanna” ex Lichtstraal, gebouwd in 1864 te Slikkerveer, 1500 ton o.m., varend voor van Zeylen & Decker te Rotterdam;

*                                                                                                                                     1878 t/m 1879 van het 3/mschip “India” ex Anny Richmond, gebouwd in 1861 te Bath-Maine, 1300 ton o.m., varend  voor van Zeylen & Decker te Rotterdam. Het schip werd in 1879 verkocht naar Bremen en herdoopt in “Rudolf”;

*                                                                                                                                     1895 van het schroefstoomschip “Urania”, gebouwd in 1857 te Hull, 275 ton o.m., varend voor de KNSM te Amsterdam;

*                                                                                                                                     1896 van het stalen schroefstoomschip “Flora”, gebouwd in 1894 te Rotterdam, 574 ton n.m., varend voor de KNSM te Amsterdam.

 

Overige bijzonderheden

Geen

 

 

Familiegegevens en opleiding

Maarten van der Valk werd geboren op 03 september 1835 te Vlaardingen. Hij woonde te Vlaardingen en behaalde op 11 november 1858 het diploma 1^e stuurman voor de grote vaart⁰⁰⁵.

 

Foto (nr.109) van kapitein M.van de Valk, gezagvoerder van de ss Drenthe (incl. genealogie en bemanning) beschikbaar⁰⁴⁷.

 

 

Lidmaatschap zeemanscollege(s)

1. van der Valk was met vlagnummer R108 in de periode 1865 t/m 1872 effectief lid van het Rotterdamse zeemanscollege Maatschappij tot Nut der Zeevaart⁰⁵⁸

 

Opmerkingen in verband met Zeemanscollege(s)

Geen

 

De schepen van de kapitein

In de Jaarverlslagen van de Maatschappij (Maritiem Museum, Rotterdam) staat kapitein M. van der Valk met vlagnummer R108 als gezagvoerder in de ledenlijsten van^-58:

*   1865 t/m 1867              van de bark “Hendrika” 352 last               varend voor J.R.Veder & Zonen te Rotterdam

 

Bouma⁰²⁵ vermeldt M.v/d Valk als gezagvoerder van/in:

*   1866 t/m 1868 op de bark “Hendrika”, gebouwd in 1849 te Krimpen aan de IJssel, 667 ton o.m., varend voor J.R.Veder te Rotterdam;

*   1870 van het 3/m schip “Helena & Anna”, gebouwd in 1855 te Stormpolder aan de IJssel, 862 ton o.m., varend voor J.R.Veder & Zⁿ te Rotterdam;

*   1875 op het fregat “Willem Poolman”, gebouwd in 1865 te Bolnes, 1627 ton o.m., varend voor van Zeylen & Dekker te Rotterdam. Het schip is in 1875 op 11^o Z/90^o O uitgebrand;

*   1877 van het 3/mschip “Suzanna Johanna” ex Lichtstraal, gebouwd in 1864 te Slikkerveer, 1500 ton o.m., varend voor van Zeylen & Decker te Rotterdam;

*   1880 t/m 1882 van het 3/mschip “Lichtstraal”, ex Suzanna Johanna, ex Lichtstraal, gebouwd in 1864 te Slikkerveer, 1259 ton n.m., varend voor P.v/d Hoog te Krimpen aan de Lek;

*   1883 t/m 1885 op het ijzeren schroefstoomschip “Drenthe”, gebouwd in 1876 te Newcastle, 2500 ton n.m., varend voor de Rotterdamsche Lloyd te Rotterdam

 

Overige bijzonderheden

In de Scheepstijdingen van de Harlinger Courant dd 12 januari 1878 staat het volgende bericht⁰⁹⁶:

uitgegaan:

“Gravesend 8 Jan. Susanne Johanna , M.v.d.Valk, Batavia.”

 

M.van de Valk was van 1879-1882 kapitein van het houten clipper-fregat “Lichtstraal” (ex-Suzanna Johanna, ex-Lichtstraal), in 1863 te water gelaten op de werf van Jan Smit F^z te Slikkerveer, 1500 ton, varend voor reder P.van der Hoog te Krimpen aan de Lek⁰⁵²

 

M.van de Valk transporteerde vanuit Rotterdam detachementen van landmachtmilitairen naar Batavia met de “Drenthe” op de volgende reizen^065*:

* Vertrek 10 februari 1883. Aankomst 01 april 1883 na 50 dagen. 2 officieren en 38 manschappen.

*   Vertrek 07 juli 1883. Aankomst 22 augustus 1883 na 46 dagen. 1 officier en 32 manschappen. Bij aankomst was er 1 man meer aan boord zonder vermelding van herkomst.

*   Vertrek 24 november 1883. Aankomst 09 januari 1884 na 46 dagen. 3 officieren en 32 manschappen.

*   Vertrek 26 april 1884. Aankomst 12 juni 1884 na 47 dagen. 3 officieren en 79 manschappen.

*   Vertrek 28 februari 1885. Aankomst 18 april 1885 na 49 dagen. 2 officieren en 74 manschappen.

 

Zierikzeesche Courant 05 maart 1864

Op 01 maart 1864 is te Brouwershaven geariveerd de “Hendrika”, kapt. M. van der Valk, komend van Rotterdam en met bestemming Batavia. Het schip vertrok op 16 maart 1864 met bestemming Batavia.

 

 

Familiegegevens en opleiding

 

 

Lidmaatschap zeemanscollege(s)

 

 

Opmerkingen in verband met Zeemanscollege(s)

 

 

De schepen van de kapitein

W.L.van de Vegte was in 1885 de eerste kapitein op de ijzeren bark "Krimpen aan de Lek" (1878 ton) gebouwd bij J.& K.Smit te Krimpen aan de Lek^026(39/312).

 

W.L.van de Vegte was van 1883-1885 kapitein van het houten clipper-fregat “Lichtstraal” (ex-Suzanna Johanna, ex-Lichtstraal), in 1863 te water gelaten op de werf van Jan Smit F^z te Slikkerveer, 1500 ton, varend voor reder P.van der Hoog te Krimpen aan de Lek. Het schip werd in 1885 verkocht aan August Köpcke te Rotterdam en herdoopt tot “Jacoba⁰⁵²

 

W.L.van de Vegte was van 1885-1891, 1893-1898 en 1900-1902 kapitein van de ijzeren bark “Krimpen aan de Lek”, gebouwd in 1884/85 op de werf van J.& K.Smit te Krimpen aan de Lek, 1078 nrt, varend voor P.van der Hoog te Krimpen aan de Lek. Het schip strandde in 1902 in de Torres Straat⁰⁵²

 

W.L.van de Vegte was van 1885-1891 gezagvoerder van de ijzeren bark “Krimpen aan de Lek”, gebouwd in 1884/1885 op de werf van J.& K.Smit te Krimpen aan de Lek, 1078 ton n.m., met als reder P.van der Hoog te Krimpen aan de Lek..⁰⁵²

 

Bouma⁰²⁵ vermeldt W.L. v/d Vegte als gezagvoerder gedurende:

*   1881 van het 3/mschip “Ster der Hoop, ex Star of Hope, gebouwd in 1868 te Boston, 1312 ton o.m., varend voor J.Vroege te Alblasserdam. Het schip werd in 1881 verkocht naar Bremen;

*   1883 t/m 1885 van het 3/mschip “Lichtstraal”, ex Suzanna Johanna, ex Lichtstraal, gebouwd in 1864 te Slikkerveer, 1259 ton o.m., varend voor P.v/d Hoog te Krimpen aan de Lek. Het schip voer in 1886 voor Aug.Köpcke te Rotterdam en was herdoopt in “Jacoba”;

*   1886 t/m 1890 van de ijzeren bark “Krimpen aan de Lek”, gebouwd in 1885 te Krimpen aan de Lek, 1078 ton n.m., varend voor P. v/d Hoog te Krimpen aan de Lek;

*   1893 t/m 1898 van de ijzeren bark “Krimpen aan de Lek”, gebouwd in 1885 te Krimpen aan de Lek, 1078 ton n.m., varend voor P. v/d Hoog te Krimpen aan de Lek;

*   1900 en later van de ijzeren bark “Krimpen aan de Lek”, gebouwd in 1885 te Krimpen aan de Lek, 1078 ton n.m., varend voor P. v/d Hoog te Krimpen aan de Lek.

 

Overige bijzonderheden

Kapitein van de Vegte vertrok op 19 december 1885 uit Rotterdam met stukgoed naar Java, waar ze op 01 april 1886 arriveert. Op 01 oktober 1886 vertrekt ze weer met suiker en koffie en komt dan op 19 januari 1887 in Londen om te lossen. Vervolgens wordt te Cardiff steenkool ingenomen met afvaart op 29 april en aankomst te Batavia op 07 augustus 1887. Er is weer een retourreis tussen Indië en Engeland. In september 1888 gaat van de Vegte weer vanuit Java op huis aan. “Maar dan gaat het mis met haar; wanneer de “Krimpen aan de Lek” door het eilandengebied tussen Straat Soenda en Batavia vaart, raakt zij de grond, en de lekkage is zodanig dat zij op de Agnieten Eilanden of Maneter Eiland op strand moet worden gezet om zinken te voorkomen. Na lossing van het grootste deel van de kolen … en voorlopige dichting van het lek, kan zij door naar Batavia voor lossing van het restant der lading en reparaties in het droogdok”.

“Ook in 1890 had de “Krimpen aan de Lek” nog een fortuinlijke reis; met een lading hout van Zweden naar Australië, liep zij bij een zomerstorm in het Skagerrak, zoveel schade aan tuig en zeilen op, dat zij Arendal moest binnenlopen om daar voor 1766 gulden 10 dagen te repareren.⁰⁵².

Sprekend over een veilige route door Straat Torres bij Australië zegt Pronker⁰⁵²:

“Maar de voorkeur voor Straat Torres in de maanden April-September vereist wel een zorgvuldige navigatie. Men moet niet doen, zoals de kapitein van de “Krimpen aan de Lek” …die in Juli 1902, zonder goede kaarten van Straat Torres, uit Newcastle NSW vertrok en probeerde zonder betrouwbaar bestek Straat Torres binnen te zeilen. Dat schip ging dan ook verloren bij de Oostelijke ingang van Straat Torres, Bligh Entrance, door stranding op Parana Rif aan de Zuidkust van NieuwGuinea”.⁰⁵².

Er is een afbeelding van de “Krimpen aan de Lek” op p.184.

 

“Het barkschip ‘Krimpen aan de Lek’ vertrok op 2 juli 1902 van New Castle op de oostkust van Australië (New South Wales) met een lading van 1602 ton steenkool. De bestemming was Semarang op de noordkust van Java.”. De route van kapitein W.L. van den Vegte voerde langs het Great Barrier Reef op de breedte van Straat Torres. Er waren geen kaarten van dir gevaarlijke riffengebied aan boord. ’s Nachts stootte men plotseling op een rif, dat later het Parama rif aan de monding van de Fly River bleek te zijn. Het schip maakte al snel veel water en er was haast geboden het schip te verlaten. Er was zelfs geen gelegenheid scheepspapieren mee te nemen.

Aan wal werdern zij liefderijk opgevangen door inboorlingen, die de bemanning overbrachten naar Darien Island waar een goevernements station was gelegen. Vandaar bereikte men via Brisbane tenslotte Sydney waar voor de scheepsconsul een verklaring werd afgelegd.

De zaak werd behandel voor de Raad van Tucht voor de Koopvaardij. Voorop in de kritiek stond het gemis van een behoorlijke zeekaart, terwijl er goede kaarten bescchikbaar waren. “Het bevaren van Straat Torres zonder een kaart van voldoende groot bestek moest beschouwd worden als een roekeloze daad en daaraan was het verlies van zijn schip te wijten.” Hem werd voor één jaar de bevoegdheid ontnomen om als kapitein op een Nederlands schip te varen.

 

De bark “Krimpen aan de Lek” onder kapiteinW.Lvan der Vegte vertrok op 17 april 1894 vanuit Wellington “doubtless eastwards & C.Horn” Aankomst te Londen op 02 augustus 1894.¹²¹

 

 

Familiegegevens en opleiding

Geen

 

De schepen van de kapitein

Bouma⁰²⁵ vermeldt C.Rohl als gezagvoerder gedurende:

*   1886 van het 3/mschip “Jacoba” ex Lichtstraal, ex Suzanna Johanna, ex Lichtstraal, gebouwd in 1864 te Slikkerveer, 1259 ton o.m., varend voor Aug.Köpcke te Rotterdam. Het schip is in 1886 buiten Straat Soenda gezonken.

 

Overige bijzonderheden

Geen