Familiegegevens en opleiding

Het Bevolkingsregister 1860-1880 te Den Helder vermeldt dat Dirk Blokziel, geboren op 24 mei 1829 te Den Helder, van beroep koopvaardijkapitein en Johanna Maria Lusse, geboren 24 augustus 1838 te Den Helder, beiden Nederduits Hervormd, zich te Den Helder hebben gevestigd (datum niet vermeld), Johanna komend uit Engeland, plaats van herkomst van Dirk niet vermeld, in huis Nr. 84 en op 04 november 1872 vertrekkend naar Rotterdam.

 

De schepen van de kapitein

Bouma⁰²⁵ vermeldt D.Blokziel als gezagvoerder gedurende:

*       1862 op de bark “Jannetje”, gebouwd in 1853 te Slikkerveer, 654 ton o.m., varend voor Fop Smit te Kinderdijk;

*       1868 t/m 1870 op de bark “Jannetje”, gebouwd in 1853 te Slikkerveer, 654 ton o.m., varend voor J.Smit te Slikkerveer;

*       1871 t/m 1874 van de bark “Ridderkerk”, gebouwd in 1858 te Slikkerveer, 754 ton o.m., varend voor J.Smit te Slikkerveer. Het schip werd in 1874 verkocht naar Duitsland.

 

Overige bijzonderheden

De Raad van Tucht bij de koopvaardij deed op 08 april 1874 uitspraak inzake een klacht tegen Dirk Blokziel, gezagvoerder van de bark “Ridderkerk”, Er zijn geen details van deze uitspraak vermeld. ^104*

 

 

Familiegegevens en opleiding

Arij de Willigen werd geboren ca 1836 als zoon van Willem de Willigen en Maria Noordhoek.

Hij was getrouwd met Cornelia Anna Clara Bunk.

Hij overleed te Kralingen op 27 december 1858, 46 jaar^genlias

 

Lidmaatschap zeemanscollege(s)

1. de Willigen was met vlagnummer R124 in de periode 1873 t/m 1882 effectief lid van het Rotterdamse zeemanscollege Maatschappij tot Nut der Zeevaart⁰⁵⁸

 

Opmerkingen in verband met Zeemanscollege(s)

In het Jaarverslag 1882 van de Maatschappij (Maritiem Museum, Rotterdam) staat vermeld dat hij in 1882 is overleden⁰⁵⁸.

 

De schepen van de kapitein

In de Jaarverslagen van de Maatschappij staat kapitein A. de Willigen met vlagnummer R124 als gezagvoerder in de ledenlijsten van⁰⁵⁸:

*   1874                           van het fregat “Voorlichter”          1075 last           voor J.Smit F^z te Slikkerveer

*   1877, 1878, 1880     van het fregat “Voorlichter”          1662 ton o.m.   voor Wed. J.Smit F^z te Kralingen

*   1881                           geen vermelding van schip en boekhouder

 

Bouma⁰²⁵ vermeldt A. de Willigen als gezagvoerder gedurende:

*   1873 t/m 1874 van het fregat “Voorlichter”, gebouwd in 1869 te Slikkerveer, 2034 ton o.m., varend voor J.Smit te Slikkerveer;

*   1875 van hetzelfde schip, maar nu varend voor J.Smit te Kralingen;

*   1876 t/m 1881 van hetzelfde schip maar nu varend voor de Wed. J.Smit te Kralingen.

 

Overige bijzonderheden

Handelsblad Rotterdam 23 augustus 1876

Betreffende de overzeiling van het Engelsche schoenerschip FLYING SCUD door het fregatscchip VOORLICHTER is door Kapitein de Willigen aan de reederij het volgende gemeld. Den 13^de Augustus kruisende op de hoogte van het eiland Wight, met een zeer flauwe koelte (westelijk) en dikke mist kregen wij des avonds te 9 uur het groenen licht van den voor den wind loopende schoener in het gezicht en voor er eenig verandering aan de zeilen of roer kon plaatsvinden hadden wij genoemd schip in de midscheeps aangevaren, bestaande uit 8 man, door het toewerpen van touwen enz. te redden en den 16^e aan een vissloep af te geven, waarmee zij den zelfden dag te Brixham werden aan het land gebracht. Daar de VOORLICHTER slechts weinig schade bekomen had en dicht was gebleven, besloot de scheepsraad eenparig de reis te vervolgen.

 

Handelsblad 19 januari 1881

Zondagmiddag kwam te IJmuiden binnen in de haven het Nederlandsche fregat Voorlichter, met 68 DM diepgang. Een gedeelte der bemanning krees des avonds twist en sloeg ten laatste de ruiten in. De gemeenteveldwachter, bij afwezigheid der rijksveldwachter geen kans ziende de orde allen te herstellen, wist niets beters te doen dan de geheele burgerij op te roepen door de brandklok te laten luiden. Het personeel der brandweer kwam spoedig met de spuiten enz. opdagen, meenende dat er brand was en was niet weinig verontwaardigd dat het voor loos alarm opgeroepen was.

De Voorlichter, 2.034 ton, was gebouwd in 1869 te Slikkerveer voor de reder J. Smit te Slikkerveer.

In 1886 werd het schip te Batavia afgekeurd en verkocht voor de sloop.

Bron: www.grotezeilvaart.nl

 

Algemeen Handelsblad Scheepvaartberichten 26 april 1881

Verkooping van schepen: Het nedeerlandsche Clipperfregat VOORLICHTER, groot 1662 ton n.m., gebouwd in 1869 is uit de hand verkocht aan de reeder J.Koning te Rotterdam en zal gevoerrd worden door kapitein Sipkes.

 

“De …“Voorlichter” was een zeer snelle zeiler, getuige de reis die het schip in 1880 maakte onder kapitein J.A. de Willigen van Batavia naar IJmuiden in 72 dagen! De bemanning was over dit record zoo verheugd, dat zij geheel IJmuiden op stelten zette!

De Voorlichter was rank en hoog getuigd. Dat hooge tuigage veroorzaakte te Rotterdam een ongeval, dat gelukkig nog goed afliep en zijn humoristische noot niet miste. Het schip viel n.l. om en kwam met zijn raas in de boomen langs de kade te ruste. Met man en macht werd direct begonnen om het schip weer recht te krijgen. Er werden gedeelten van de straat opgebroken om er palen in te slaan, waaraan de takels konden worden bevestigd.

Honderden belangstellenden stonden te kijken, liepen de mannen in de weg en gaven natuurlijk het noodige commentaar,dat vaak minder vleiend was voor de bouwer-eigenaar, die zelfs het hardst meezwoegde. Geen wonder dan ook dat Jan Smit met een tamelijk rood hoofd rond liep.

Toen verscheen een politieagent op het tooneel, die den toestand als een veldheer overzag, in de gaten kreeg dat Jan Smit de aanvoerder was van de mannen die de straat openbraken van de stad, welke hij mee moest beveiligen, op hem toestapte en zeer bewust van zijn autoriteit aan Smit vroeg: “Wat mót dat?

Toen was de boot aan!. De veiligheidsklep van Smit begon te werken en de agent kreeg iets te hooren waar hij zeker nog nooit zelfs van had gedroomd! Het is te begrijpen dat de gezagsdrager dat niet “nam, zoodat de ongelukkige reeder het onderspit moest delven. …”

Uit: De Clippers” door Anno Teernstra, Uitg. Holdert & C^o, Amsterdam, 1945, p. 183-184.

 

Bij burgemeester Veldhuizen (in 2009 en later de burgemeester van Hoorn) zag ik dus dat olieverfschilderij (van de “Voorlichter”) in de woonkamer van zijn ambtswoning. Hij had er nog geen foto van, naar ik me meen te herinneren. Het is echt een flink en bekwaam gedaan scheepsportret dat, naar ik uit de verhalen van Van Veldhuizen begreep, in opdracht van de kapitein zelf zou zijn vervaardigd. Het schip vaart op volle zee van links naar rechts op het doek, zonder herkenbaar geografisch punt. Het is lang 86,5 cm en breed 64,5 cm. Het verkeert in goede staat en is nog niet zo lang geleden gerestaureerd. Ik proefde bij Van Veldhuizen, dat hij er niet gelukkig mee zou zijn als dit bezit bekend werd (veiligheid!). Van de Voorlichter kende ik trouwens al een afbeelding gedaan door Spin en gepubliceerd in Bram Oosterwijks boek, Wind in de Zeilen, p.181.

Mededeling september 2009 door Kees Paul te Alkmaar)

 

“Het grootste houten schip ooit in ons land gebouwd was ook een clipper. Het was het clipperfregat Voorlichter van 2034 brt (1662 netto) waarbij het V-vormige grootspant van de vroege kleine Amerikaanse clippers had plaats gemaakt voor een vollere middensectie, die zeer geleidelijk en vloeiend uitliep in een scherp weggesneden voor- en achterschip. Het voerde bovenbramstengen aan alle masten. Als snelste reis van deze clipper wordt die van 1880 genoemd, toen het schip van Batavia via Kaap de Goedde Hoop naar het vaderland zeilde in 72 dage, ongeveer 1/3 van de tijd die de 18^e eeuwse VOC-schepen voor dit traject nodig hadden, die alleen met gunstige wind en niet te zwaar beladen hooguit 7 knopen haalden.”

Uit www.vaartips.nl/zeevaart