Familiegegevens en opleiding
Alderd werd geboren op 02 jan. 1859 te Groningen als z.v. Aldert Potjer en Geertruida Jacoba Ulrichs. (Oelrichs).
(De voornaam Alderd werd in diverse registers ook wel vermeld als Aldert)
Alderd werd ingeschreven op 02.08.1873 bij de Kweekschool voor de Zeevaart en verhuisde op 15 sept. 1873 naar Amsterdam (vermeldt in Register als kwekeling).
Alderd (28) (scheepsgezagvoerder) trouwde op 06.09.1887 te Amsterdam met Johanna Paulina Wassingh (24) (geb.: 21.07.1863 te A’dam) – d.v. Jan Hendrik Wassingh en Maria Paulina Noorthoorn van der Kruijff.
Alderd (gezagvoerder) – komende uit Amsterdam, werd op 09.06.1888 ingeschreven in het Register te Rotterdam - Van Brakelstraat 37 / - Scheepstimmermanslaan 31 / - Mathenesselaan 218.
Op 20.11.1903 weer vertrokken naar Groningen met hele gezin (vrouw en 4 kinderen).
Aldert (havenmeester) overleed op 02 febr. 1911 te Groningen (52).
Johanna Paulina Wassingh overleed op 12-12-1951 te ’s-Gravenhage (88).
Kinderen
- Aldert Paul – geb. 17.05.1891 te Rotterdam
- Johan Hendrik – geb.: 04.11.1893 te Rotterdam + M.A.Peters (…05.1921)
- Willem Frederik Adriaan – geb. 11.09.1896 te Rotterdam
- Adriaan Frederik Willem – geb.: 11.09.1896 te Rotterdam / overl. 22.06.1897
- Maria Paulina – geb.: 25.10.1897 te Rotterdam
Opleiding
Alderd werd op 02 augustus 1873 ingeschreven bij de Kweekschool voor de Zeevaart te Amsterdam.
1874: Bij besluit der vergadering d.d. 15 april, wegens herhaald wangedrag ontslagen.
Overige bijzonderheden
Gezagvoerder bij de Holland Amerika Lijn.
Later in 1903 verhuisd naar Groningen en werd daat commandant van de brandweer en tevens havenmeester
Bat. Handelsblad 07-01-1895
Bij Kon. Besluit zijn benoemd bij de Koninklijke Nederlandse Marine-Reserve: tot buitengewoon luit. ter zee 1e kl., de heren C. Bakker, T.M. Lucas, Alderd Potjer en H. Le Clercq; tot luit. ter zee 3e kl., de heren J. Baron, J. Groenewold, J. Metz en K.W.G. Landmann; tot adelborst 1e kl., de heren H.K. van der Goot en G.P. Baum, en tot buitengewoon adelborst, de henen P. van Huizen, J.H. Ha Boerma en G. Boon; en is aan de buitengewone luit. ter zee 1e kl. voornoemd de vergunning verleend om op het Nederlands koopvaardijschip onder hun bevel de reserve-vlag als natievlag te voeren.
Scheepvaart 28-01-1895
Marine reserve. Heden ia aan boord van het wachtschip te Hellevoetsluis kapitein Aldert Potjer beëdigd als Luitenant ter Zee lste klasse bij de Marine Reserve en in verband daarmede de Reserve-vlag aan boord van het stoomschip „Maasdam” gehesen.
De Tijd 15-03-1902
Bij koninkrijk besluit is toegekend aan de gezagvoerders van schepen in de grote vaart F.W. Somer de gouden medaille en aan G. Visser, M. Van den Putte en Ald. Potjer de zilveren medaille, uitgeloofd bij koninklijk besluit van 25 Mei 1898 No. 70, als erkenning van. door hen aan het Koninklijk Nederlandsch Meteorologisch Instituut bewezen diensten door het inzenden van verdienstelijke scheepsjournalen.
HNvdD 02-09-1902
Benoemd tot Ridder in de orde van Oranje-Nassau
- Alderd Potjer, gezagvoerder in dienst der Nederlandsch-Amerikaansche Stoomvaartmaatschappij »Holland-Amerika-lijn», te Rotterdam.
Nieuwsblad v.h. Noorden 03-02-1911
Gisteren is in den ouderdom van 52 jaar hier ter stede overleden de heer A. Potjer, in leven havenmeester der gemeente en oud-commandant van de brandweer.
De overledene had, vóór hij zich hier ter plaatse vestigde, de Nederl.-Amerikaansche Stoomvaartmaatschappij als gezagvoerder gediend en was tot reserve-officier bij de marine benoemd, een onderscheiding, die door hem en de directie van de maatschappij zeer op prijs werd gesteld. Toen hij het zeevaren moede was, zocht hij rust aan den wal in Groningen, vanwaar hij geboortig was, maar al spoedig legde de gemeente beslag op zijn werkkracht door hem te benoemen tot havenmeester en later tot commandant van de brandweer. Onder zijn beheer kwam de bij de academiebrand noodzakelijk gebleken reorganisatie der brandweer tot stand.
In de heer Potjer verliest de maatschappij een werkzaam burger. De teraardebestelling is Maandagmorgen half 11 op de Zuiderbegraafplaats.
Nieuwsblad v.h. Noorden 11-02-1911
In het laatste nommer van de «Wereldkroniek* komt o. m. een photo voor van wijlen den heer A. Potjer, in leven havenmeester alhier.
ONDERSTAANDE GEGEVENS ZIJN VAN DE HEER S. PARMA.
Familiegegevens en opleiding
Geen
Lidmaatschap zeemanscollege(s)
A.Potjer was met vlagnummer R10 in de periode 1887 t/m 1899 lid voor de vlag van het Rotterdamse zeemanscollege Maatschappij tot Nut der Zeevaart.`Dat betekent, dat hij wèl de Maatschappijvlag mag voeren, maar geen recht had op financiële tegemoetkomingen058.
Opmerkingen in verband met lidmaatschap Zeemanscollege(s)
In het Jaarverslag 1899 van de Maatschappij (Maritiem Museum, Rotterdam) staat vermeld dat hij in dat jaar heeft bedankt als vlaggelid058.
In de notulen van de Algemene Vergadering van het Amsterdamse zeemanscollege Zeemanshoop dd 31 januari/07 februari 1888 staat vermeld dat als honorair lid werd voorgesteld/benoemd kapitein A.Potje, gezagvoerder van het ss “Schiedam, wonend op de Westerdoksdijk te Amsterdam, op voordracht van J.C. v/d Poll.023.
In de notulen van de Algemene Vergadering van Zeemanshoop dd 02 maart 1905 staat vermeld een: “Brief van Mevrouw E.H.Potjer-Venema, namens haren echtgenoot de goede ontvangst berichtende der bronzen medaille met bijbehoorend getuigschrift.”023 Dit betreft de wedstrijd voor de periode 1900/1901 voor gehouden kompasjournalen uitgeschreven door de Commissie voor de Wetenschappelijke Zeevaart
De schepen van de kapitein
In de Jaarverslagen van de Maatschappij staat kapitein A.Potjer met vlagnummer R10 als gezagvoerder in de ledenlijsten van058:
* 1887 van het ss. “Zaandam” 3063 ton voor Ned.Amerik.Stoomv.Mij te Rotterdam
* 1888 van het ss. “Amsterdam” 3361 ton voor Ned.Amerik.Stoomv.Mij te Rotterdam
* 1890 van het ss. “Amsterdam” 2681 ton net voor Ned.Amerik.Stoomv.Mij te Rotterdam
* 1891 t/m 1896 van het ss. “Maasdam” 2729 ton net voor Ned.Amerik.Stoomv.Mij te Rotterdam
* 1897 , 1898 van het ss. “Maasdam” 2729 ton net voor de Holland-Amerikalijn te Rotterdam
Bouma025 vermeldt A.Potjer als gezagvoerder gedurende:
* 1887 van het ijzeren schroefstoomschip “Schiedam” ex San Marcos, gebouwd in 1874 te Dumbarton, 2850 ton o.m., varend voor de Ned. Amerik. Stoomvaart Maatschappij te Rotterdam;
* 1888 van het schroefstoomschip “Zaandam”, gebouwd in 1882 te Rotterdam, 3063, varend voor de Nederl. Amerik. Stoomv. Maatsch. te Rotterdam;
* 1889 van het schroefstoomschip “Amsterdam”, gebouwd in 1880 te Dumbarton op de werf van Mc Millan & Son, 3629 ton n.m., varend voor de Nederl. Amerikaansche Stoomvaart Maatschappij te Rotterdam;
* 1890 op het schroefstoomschip “Edam”, gebouwd in 1883, 3000 ton n.m., 500 pk, varend voor de Nederlandsch-Amerikaansche Stoomvaart Maatschappij te Rotterdam;
* 1890 van het ijzeren schroefstoomschip “Maasdam”, gebouwd in 1885 te Belfast, 4036 ton n.m., varend voor de Nederl.Amerik.Stoomvaart Maatschappij te Rotterdam;
* 1891 van het schroefstoomschip “Amsterdam”, gebouwd in 1880 te Dumbarton op de werf van Mc Millan & Son, 3629 ton n.m., varend voor de Nederl. Amerikaansche Stoomvaart Maatschappij te Rotterdam;
* 1892 van het schroefstoomschip “Dubbeldam”, gebouwd in 1891 te Rotterdam, 2700 ton n.m., varend voor de Ned. Amerik. Stoomvaart Maatschappij te Rotterdam;
* 1893 t/m 1894 van het stalen schroefstoomschip “Didam” gebouwd in 1891 te Feyenoord, 2751 ton n.m., varend voor de Ned.Amer.Stoomv. Maatsch. te Rotterdam; (klopt niet met de opgave uit de Jaarverslagen van het Rotterdams zeemanscollege - zie hiervoor).
* 1895 van het schroefstoomschip “Dubbeldam”, gebouwd in 1891 te Rotterdam, 2700 ton n.m., varend voor de Ned. Amerik. Stoomvaart Maatschappij te Rotterdam;
* 1897 van het ijzeren schroefstoomschip “Maasdam”, gebouwd in 1885 te Belfast, 4036 ton n.m., varend voor de Holland-Amerikalijn te Rotterdam;
* 1897 t/m 1898 van het ijzeren schroefstoomschip “Hilversum” ex Isle of France, gebouwd in 1883 te Newcastle, 1473 ton n.m., varend voor de Stoomvaart Maatschappij “Oostzee” A.& W.Vinke te Amsterdam;
* 1899 van het schroefstoomschip “Leersum”, gebouwd in 1898 te Sunderland, 1430 ton n.m., varend voor de Stoomvaart Mij. “Oostzee”, A.& W.Vinke (1897) te Amsterdam.
Overige bijzonderheden
In het artikel “Mijn eerste reis naar Java met de bark “Senior” van Piet van Os in het Tijdschrift “Het zeilend schoolschip” dd december 1949 staat op p.15 een citaat van het verblijf van de auteur op “het vierkant getuigde stoomschip “Zaandam” v/de N.A.S.M onder kapitein A.Potjer, bijgenaamd : zwarte Potjer” … “ Deze kapitein was oorspronkelijk afkomstig uit de provincie Groningen.
In nr. 33 van december 1959 staat: “Zwarte kapitein Potjer is jarenlang nestor van de oud-N.A.S.M & Vinke’s-kapiteins geweest. Hij is te Overschie in december 1944 overleden 90 jaar oud. Jaren achtereen was hij bestuurslid van de Gezagvoerders en Stuurlieden Vereniging.” (???)
In het tijdschrift De Zee Jaargang 1896, p. 14-21 staat de behandeling door de Raad van Tucht voor de Koopvaardij van een klacht ingediend door de kok Gerardus Johannes Cox aan boord van het ss “Maasdam” onder gezag van kapitein Aldert Potjer. De klacht werd opgemaakt op 26 juli 1895.
In een uitgbreide verslaglegging wordt door de klager gesteld, dat de kapitein schromelijk tekort is geschoten in zijn verantwoordelijkheid ten opzicht van het equipagelid en 2e stoomkok Huibertus Jelkman, die na een slopende ziekte tenslotte op 09 juli 1895 te New-York is overleden. Volgens artikel 4 van de monsterrol is de kapitein verschuldigd ieder equipagelid een “betamelijke behandeling” te geven en daaronder valt de “noodige geneeskundige behandeling en verpleging in geval van ziekte”. Daarin zou hij in gebreke zijn gebleven.
De Raad komt na rijp beraad en het horen van diverse getuigenissen tot de slotsom dat “de aangeklaagde niet geheel voldaan heeft aan zijne verplichting om den tweede stoomkok Huibertus Jelkman tijdens diens ziekte eene betamelijke behandeling te verzekeren.” Maar tevens acht de Raad geen termen aanwezig de gezagvoerder in zijn bevoegdheid om als schipper van een Nederlands koopvaardijschip te schorsen.
