Familiegegevens en opleiding
Jan Jacob van der Laag werd geboren op 08 oktober 1851 te Hollum op Ameland als zoon van Jacob Douwes van der Laag en Remkje Jans Ynsen. Hij was getrouwd met Gelske W. de Boer “Hij was als jongen naar zee gegaan en deed op 26-27 November 1875 examen voor de Commissie van Bestuur van de Inrigting tot het Examineeren van Varenslieden te Amsterdam … en slaagde als 24-jarige voor 2de stuurman Groote Vaart. Twee jaar later , op 22 December 1877, slaagde hij voor dezelfde Commissie voor zijn diploma Eerste Stuurman Groote Vaart; op beide diploma’s, die zowel de woorden Zeilvaart als Stoomvaart bevatten, is Stoomvaart doorgestreept en blijkt dat hij in de daarvoor benodigde vakken geen examen deed …. Voordat Van der Laag als 1ste stuurman op de “Martina Johanna”voer, was hij rond 1889 ook al 1ste stuurman geweest op … de clipperbark “Thorbecke III” onder Kapt. Foeke Koster van Ballum op Ameland. Kapt Van der Laag was lid van het in 1878 op Ameland opgerichte Zeemanscollege “Zeemanstroost” en had als lid nummer 91. Of dit college voor de kapiteins-leden ook een eigen vlag had en of Kapt.Van der Laag zo’n vlag met het nummer 91 ook voerde is niet gebleken. Het College “Zeemanstroost” bleef tot 1917 bestaan”
Kapitein was gezagvoerder op de stalen bark “Martina Johanna” ( gebouwd in 1890/91 op de werf van J.& K.Smit te krimpen aan de IJssel, 1360 ton, varend voor reder P.van der Hoog te Krimpen aan de IJssel) van 1892-1904. Pronker052 geeft een dagboek van stuurmansleerling H.W.A.Celosse betreffende een reis naar Indiëvan juli 1893 - april 1895 op de “Martina Johanna” onder kapitein van der Laag. Voorts gaat Pronker uitgebreid in op andere reizen van dit schip onder kapitein van der Laag. De lezer wordt naar het boek van Pronker verwezen.
Na de “Martina Johanna” heeft van der Laag toezicht gehouden op de bouw van de viermastbark “Geertruida Gerarda”, eveneens voor P.van der Hoog. Maar vanwege gezondheidsproblemen heeft hij nimmer het commando over dit schip vervoerd. Hij trok zich terug in zijn geboortedorp Hollum op Ameland. Hij was nog lid van de Kerkeraad van de Doopsgezinde Kerk en van 1905-1909 directeur van het college “Zeemanstroost”. Hij stierf op 10 juni 1909. Zijn vrouw Gelske stierf, eveneens te Hollum in 1933, 81 jaar oud. Hun graf is nog aanwezig op het kerkhof van Hollum
Er zijn portretten van van der Laag en zijn vrouw, de “Martina Johanna” en de grafsteen te Hollum052.
Kapitein van der Laag “laat zich wat relativerend uit over de ambities van leerlingen” (uit het dagboek van Celosse) 052.
Tresoar geeft het volgende:
Jan van der Laag werd geboren op 08 oktober 1851 op Ameland als zoon van Jacob Douwes van der Laag en Rimkje Jans Ynsen.
Hij trouwde te Hollum op 25 augustus 1880 met Gelske de Boer, geboren te Hollum op als dochter van Willem Willems de Boer en Trijntje Douwes Hennes. Zij overleed te Hollum op 25 december 1933, oud 81 jaar
Jan overleed te Hollum op 10 juni 1909, oud 57 jaar.
Van beide echtelieden zijn de grafstenen nog aanwezig op het kerkhof van Hollum met de volgende teksten:
Hier rust het stoffelijk overschot van JAN J.van der LAAG geliefde echtgenoot van GELSKE W. de BOER
in leven oudgezagvoerder ter Koopvaardij, overleden 10 Juni 1909 in den ouderdom van 57 jaar.
Openb. 21 vs.7
Die overwint, zal alles beërven,
En Ik zal hem een God zijn,
en hij zal Mij een zoon zijn.
en
Hier rust het stoffelijk overschot van GELSKE de BOER echtgenoote van JAN van der LAAG
OVERLEDEN 25 December 1933 in den ouderdom van 81 jaar
-
Tim. 4 vs 7
Ik heb den goeden strijd gestreden.
Ik heb den loop geëindigd.
Ik heb het geloof behouden.
De schepen van de kapitein
J.van der Laag was in 1891 de eerste gezagvoerder van de stalen bark "Martina Johanna" (1360 ton), gebouwd op de werf J.& K.Smit te Krimpen aan de Lek026(39/312).
J.J.van der Laag was van 1891-1904 kapitein van de stalen bark “Martina Johanna”, gebouwd in 1890/91 op de werf van J.& K.Smit te Krimpen aan de Lek, 1360 nrt, , varend voor P.van der Hoog te Krimpen aan de Lek052.
Bouma025 vermeldt J. v/d Laag als gezagvoerder gedurende:
* 1893 t/m 1905 van de stalen bark “Martina Johanna”, gebouwd in 1891 te Krimpen aan de Lek, 1360 ton n.m., varend voor P. v/d Hoog te Krimpen aan de Lek. Het schip werd in 1905 verkocht naar Denemarken.
Overige bijzonderheden
In “Bron Privaat” 102 staat op p. 037/038 een brief dd 04 november 1894 vanuit Semarang van kapitein Bron aan zijn vrouw, waarin de passage:
“Maar ’t loopt anderen ook niet altijd mee. Duit van de Geertruida Geerarda verblijft reeds langer in Indië dan ik en is nog niet eens gelost, en van der Laag ligt of liever zit te Soerabya op de bank vast, moet of weer gedeeltelijk lossen of wachten tot volgende springtij, hetgeen nog een dag of tien duurt. Heeft er reeds twee maal een dure stoomboot voor gehad, maar ook tevergeefs. … “
In “Bron Privaat” 102 staat op p. 045/048 een brief dd november 1894 vanuit Banjo Wangi van kapitein Bron aan zijn vrouw, waarin de passage:
“De 22 November na 3 volle dagen voor straat Balie op de loods gewacht te hebben, zijn wij hier aangekomen. Van der Laag is hier niet geweest, heeft zeker Lombok gekozen om de kogels te horen fluiten. Van de loods verneem ik dat Bleeker een 116 dagen reis had, dus ook niet vrij bijzonder. … “
p.336/338, Amsterdam 7 augustus 1896,
“Beste Vriend v.d.Laag.
Zeer aangenaam was het mij weer enig schrijven van je te ontvangen en je gezondheid te vernemen. Ik begrijp dat gij ook graag een groot uitvoerig verslag van mij verlangt, maar dat krijgt gij niet, want daarvoor heeft Brontje het veel te druk.” Volgt een verslag van de laatste reis van kapitein Bron vanuit Chili. Kennelijk bestond een vriendschappelijke verhouding tussen deze twee gezagvoerders.
p.460/467, Soerabaja, 06 mei 1897, brief van Bron aan vrouw en kinderen:
“Van der Laag is nog niet hier, heeft nu bijna 7 maanden gereisd van New York, wat zal de man blij zijn wanneer hij weer aan land is. Ik denk dat hij heden wel hier zal komen, tenminste volgens de berichten die wij hoorden.”
p.476/477, Soerabaja, 16 mei 1897, brief aan vrouw en kinderen:
“Ik was mee aan boord bij v.d. Laag, die hier als goede vriend naast mij logeert.”
p.481, Soerabaja, 21 mei 1897, “Waarde Albrandt”:
“Van der Laag is hier en laat je groeten, hij moet met slepen naar één der drie plaatsen Port Elisabeth, Durban of Delagoa.”
De bark “Martina Johanna” onder kapitein J.J. van derr Laag was op 28 maart te Adelaide en op 21 augustus te Falmouth. “5-months voyage suggests via Good Hope”, dus niet via Kaap Hoorn.121
