Familiegegevens en opleiding

Petrus Wierikx werd geboren op 01 mei 1816 te Zierikzee als zoon van de Rooms-Katholieke Anthonie Wierikx en Jozina de Neef.

Anthonie was eerder gehuwd met Theodora Gijsberta van Beuzekom en voor een derde keer op 23 juli 1886 te Rotterdam met Dederika Elizabeth Coerman.

Petrus Wierkx overleed op 16 november 1892 te Rotterdam⁰⁰⁵.

Nakomelingen van Petrus zijn naar Zweden gegaan, waar nu nog nakomelingen wonen.

 

Lidmaatschap zeemanscollege(s)

P.Wierikx was met vlagnummer R6 in de periode 1847/48 t/m 1873 effectief lid van het Rotterdamse zeemanscollege Maatschappij tot Nut der Zeevaart⁰⁵⁸.

 

Opmerkingen in verband met lidmaatschap Zeemanscollege(s)

P.Wierikx was in 1868 permanent commissaris, in 1855 en 1869 afwisselend commissaris en in 1871 vice-president van de Maatschappij⁰⁵⁸.

 

De schepen van de kapitein

In de Jaarverslagen van de Maatschappij (Maritiem Museum, Rotterdam) staat P.Wierkx met vlagnummer R6 als gezagvoerder in de ledenlijsten vermeld in⁰⁵⁸:

*   1849, 1851                op de bark “Reijerwaard” 242 last varend voor F.Smit te Kinderdijk

*   1855                           op de bark “Noach”                       500 last       varend voor F.Smit te Kinderdijk

*   1858, 1859, 186        op het fregat “Noach”                    472 last       varend voor F.Smit te Kinderdijk

*   1863 t/m 1866          op het fregat “Lichtstraal”             790 last       varend voor F.Smit te Kinderdijk

*   1867                           op het fregat “Noach II                  “503 last     varend voor F.Smit J^r te Rotterdam

 

P.Wierikx was van 1868-1870 kapitein op het houten fregat “Noach III”, gebouwd in 1868 door J.Smit te Slikkerveer, 117 ton, varend voor rederij Fop Smit J^r te Rotterdam⁰⁵²

 

Bouma⁰²⁵ vermeldt P.Wierikx als gezagvoerder gedurende:

*   1849 t/m 1855 van de bark “Reyerwaard”, gebouwd in 1848 op de werf van Fop Smit te Slikkerveer, 459 ton o.m., varend voor Fop Smit te Kinderdijk;

*   1858 t/m 1862 van het fregat “Noach I”, gebouwd in 1857 op de werf van Smit te Kinderdijk, 892 ton o.m., varend voor Fop Smit te Kinderdijk;

*   1864 t/m 1867 van het fregat “Lichtstraal”, gebouwd in 1864 op de werf van Smit te Slikkerveer, 1500 ton o.m., varend voor Fop Smit te Kinderdijk;

*   1868 van het fregat “Noach II”, gebouwd in 1867 op de werf van Smit te Slikkerveer, 945 ton o.m., varend voor Fop Smit J^r te Rotterdam;

*   1869 t/m 1870 van het fregat “Noach III, gebouwd in 1869 op de werf van Smit te Slikkerveer, 1230 ton o.m., varend voor Fop Smit J^r te Rotterdam;

Hedenmiddag liep met gunstig gevolg te water van de werf te Kinderdijk, het aldaar nieuw gebouwde 3/m clipperschip (fregat) Noach III, groot 650 gemeten lasten of circa. 1.300 ton gebouwd voor rekening van den Heer Fop Smit Jr. te Rotterdam en gevoerd zullende worden door kapt. P. Wierikx.

Onmiddellijk daarna is voor rekening van den Heer J. Smit Fz. de kiel gelegd voor een clipperfregatschip van circa 1100 gemeten lasten, dat de naam zal dragen van Liberaal

Bron: www.grotezeilvaart.nl

*   1873 op het 3/m schip “Liberaal”, gebouwd in 1872 o de werf van Smit te Slikkerveer, 2062 ton o.m., varend voor J.Smit te Slikkerveer.

Petrus Wierikx was een vaste kapitein op de nieuwe schepen van Fop Smit te Kinderdijk.

 

Overige bijzonderheden

“In 1857 wordt op de werf van Fop Smit de “Noach” tewatergelaten. Met deze tewaterlating komt een begin aan de aktieve vaarperiode van een schip, dat later een van de snelste klipperschepen die ooit onder Nederlandse vlag gevaren hebben, blijkt te zijn.

De “Noach” wordt voor eigen rekening gebouwd, hetgeen in die dagen niets bijzonders is. Tijdens de bouw van het schip is de aanstaande kapitein P.Wierikx druk in de weer om vooral het ijzerwerk van masten en tuigage te controleren. Dit ijzerwerk wordt in de eigen smederij gemaakt en volgens overlevering stond de heer Wierikx zelfs bekend als een ongemakkelijke pottenkijker.” …

“Per advertentie, geplaatst door de cargadoor, wordt de “Noach” gepresenteerd als “passagiersschip in lading” met bestemming Batavia.” …

“Op 23 mei 1858 gaat het schip anker op (te Hellevoetsluis) … De eerste uitreis van het schip, onder commando van kapitein P.Wierikx, met bestemming Batavia begint.

Op 4 augustus bevindt het schip zich op 42 graden en 25 minuten zuiderbreedte en 36 graden en 35 minuten oosterlengte onder de zuidelijke punt van Afrika. … op 22 augustus is de positie … onder midde- Sumatra. Derhalve werd gemiddeld ruim 253 mijl per etmaal afgelegd of ruim 42 mijl per wacht. … Batavia wordt op 27 augustus 1858 bereikt, de uitreis duurde 97 dagen. De thuisreis begint op 13 november en op 4 februari 1859 wordt Brouwershaven bereikt, de totale reisduur … bedragt 82 dagen.

De tweede, derde en vierde rondreis naar Batavia staan eveneens onder commando van kapitein Wierikx.”

Opgaven over deze reizen zijn:

2. Brouwershaven - Batavia 01 mei - 14 juli 1861                                                    72 dagen

     Batavia - Brouwershaven           04 september - 27 november 1861                            83 dagen

3. Brouwershaven - Batavia 10 maart - 20 juni 1862                                               92 dagen

     Padang - Nieuwediep                   Aankomst 16 december 1862                                     94 dagen

4. Nieuwe Diep - Batavia 08 april 27 juni 1863                                                    80 dagen

           Batavia - Brouwershaven 10 september - 21 november 1863        71 dagen

Voorgaande alinea’s ontleend aan een artikel van Leen Smit getiteld “De klipper Noach”. In mijn fotokopie is niet aangegeven in welk blad/jaar het artikel verscheen.

Hij besluit zijn artikel met: “Ondanks vele naspeuringen is het mij in het verleden nooit gelukt nakomelingen van kapitein Wierikx te achterhalen. Groot was dus mijn verbazing toen ik onlangs vernam dat bij de werf van I.H.C.Smit een Zweed geweest was, genaamd Wierikx om informatie over zijn grootvader te verkrijgen … Intussen is er korrespondentie op gang gekomen met deze Zweed van Hollandse afkomst. …” Het resultaat van dat contact is niet vermeld en mij (S.P.) ook niet bekend.

 

Op 13 november 1858 vertrok vanuit Batavia de "Noach" zijn eerste thuisreis onder kapitein P.Wierikx. Op 04 februari 1859 liep het schip Brouwershaven binnen met 82 dagen reis. "... den 25sten december, 1en Kerstdag, was St.Helena gepasseerd, derhalve had de Noach de verdere reis vanaf St.Helena in 40 dagen afgelegd." Een krantenbericht meldde: "Het op 4 dezer te Brouwershaven aangekomen clipper-fregatschip Noach, kapt.Wierikx, groot 472 last, gebouwd en toebehoorende aan den Heer Fop Smit aan den Kinderdijk, heeft met volle lading deze eerste reis van Batavia naar Nederland in den buitengewoone korte tijd van 82 dagen volbragt". De lading bestond uit koffie, suiker, schuitjes tin en bindrotting voor de Nederlandsche Handel Maatschappij^026(38/076).

De Noach was midden 18de eeuw een uiterst snel schip. "Fop Smit en zijn vriend Kapitein P.Wierikx hebben dan ook het genoegen gesmaakt alle records te kunnen slaan". Er volgt een lijst met 13 uit- en thuisreizen van de Noach, waarvan de eerste vier onder commando stonden van kapitein Wierikx:

1. 23 mei 1858 van Hellevoetsluis; 27 augustus 1858 te Batavia. 97 dagen

      13 november 1858 van Batavia; 04 februari 1859 te Brouwershaven 82 dagen

2. 01 mei 1861 van Brouwershaven; 14 juli 1861 te Batavia 72 dagen

      04 september 1861 van Batavia; 27 november 1961 te Brouwershaven  83 dagen

3. 20 maart 1862 van Brouwershaven; 20 juni 1862 te Batavia 92 dagen

      13 september 1862 van Padang; 16 december 1862 te Nieuwe Diep  94 dagen

4. 08 april 1863 van Nieuwe Diep; 27 juni 1863 te Batavia 80 dagen

      10 september 1863 van Batavia; 21 november 1863 te Brouwershaven  71 dagen

De volgende reizen van de Noach zijn gemaakt door J.R.Ulrich, A.Lupcke, J.C.F.Looyen en J.van Schelven. Zie voor bijzonderheden aldaar^026(38/132).

 

P.Wierikx vertrok per 20 maart 1862 vanuit Brouwershaven met de “Noach” en 1 landmachtofficier. Hij arriveerde te Batavia op 21 juni 1862 te Batavia na 93 dagen.

Op 21 augustus 1866 vertrok hij van Brouwershaven met de “Lichtstraal” en een detachement van 3 officieren en 125 manschappen. Hij arriveerde te Batavia op 13 november 1866 na een reis van 84 dagen. Onderweg was 1 soldaat overleden⁰⁶⁵.

 

Op 17 februari 2005 werd in de uitzending van “Kunst en Kitsch” vanuit het Groninger Museum een Spin getoond van de “Reywerwaard” liggend op de reede van Manilla. Het portret is in particulier bezit maar ik weet niet bij wie.

 

De Raad voor de Tucht bij de koopvaardij deed op 06 mei 1861 uitspraak inzake een klacht tegen kapitein Pieter Wierikx, gezagvoerder van de clipper “Noach”, varend voor Fop Smit te Kinderdijk. Er zijn geen details vermeld omtrent deze uitspraak. ^104*.

Dezelfde Raad deed op 05 augustus 1867 uitspraak inzake een klacht tegen kapitein Pieter Wierikx van het fregat “Lichtstraal”, varend voor Fop Smit J^r te Kinderdijk. Er zijn geen details van deze uitspraak vermeld. ^104*

 

Ontleend aan van Blokland-Visser⁰⁶⁴:

Volgens monsterrol nr. 1093 dd 04 maart 1842 in het Gemeentearchief van Dordrecht was hij 2^e stuurman met een maandgage van f 50,- op de bark “De Zwijger” onder kapitein Jan Harms Mugge.

Volgens monsterrol nr 1216 te Dordrecht dd 31 juli 1844 was hij 1^e stuurman met een maandgage van f 70, - op het fregat “Ceram” onder kapiteinT.K.Veltman en vertrok naar Batavia.⁰⁶⁴

Op 23 mei 1858 vertrekt hij als 1^e kapitein op het nieuwe clipper/fregat “Noach 1” naar Batavia.

Kapitein Wierikx heeft in zijn tijd op zijn clipper “Noach“ veel bekendheid gekregen door zijn snelle reizen naar Batavia en zorgde daarmee voor een goede naam van de Nederlandse scheepvaart.

*****

 

In het boek “De Clippers”,Een Nieuwe geschiedenis van de snelste Nederlandsche zeilschepen uit de tweede helft der 19^e eeuw” doorAnno Teenstra, Uitg. Holdert & C^o, Amsterdam, 1945, 306 pp staat op de pp86-89 de volgende passage:

“Op de eerste uitreis in ’t jaar 1858 vertrok de Noach op 23 Mei van de reede van Hellevoetsluis met een bemanning van 28 koppen. Het schip stond onder bevel van P.Wierikx en was geladen met stukgoederen. Veel lading was er niet en de Noach voer dientengevolge gedeeltelijk in ballast. Op 27 Augustus kwam hij voor Batavia, 96 dagen van haven tot haven, 87 dagen van land tot land. De grootste afstand welke in 24 uur werd afgelegd bedroeg 76½ mijl en tijdens 18 achtereenvolgende dagen werd bij goede gelegenheid een afstand van 1140¾ geografische mijlen afgelegd d.w.z. 280 zeemijlen van 1852 meter per dag, een record, dat voor zover wij kunnen nagaan, nooit door een der theeclippers, zelfs niet door de uiterst snelle Thermopylae geëvenaard is.

Den dertienden November 1858 vertrok de Noach weer naar het vaderland, nu zwaar beladen met koffie, tin en huiden. Een dag of vijf later passeerde de Engelsche theeclipper Cairngorm, licht geladen en in volle “racing trim” Straat Banka en raakte in gezelschap van een anderen theeclipper, de Lammermuir. Deze twee schepen kwamen op 6- en 9 Februari te Londen aan, met reizen van resp. 92 en 93 dagen van Whampoa en – precies is het niet meer na te gaan – met ongeveer 80 dagen van Java Hoofd……

Later in dat jaar ging de Noach met lichte lading naar Sydney. Hij werd door een zwaren storm beloopen en moest Port Jackson als noodhaven aandoen, waar de schade, een verloren fokkemast, kluiverboom en gedeelte der koperen huid, werd hersteld. Van Sydney maakte de Noach de kustreis naar Newcastle (N.S.W.), werd beladen met kolen voor Batavia, ging vandaar met rijst, stukgoederen en 80 koelies als passagiers aan boord naar Macao, vandaar naar Batavia, toen naar Semarang en kwam eindelijk na een afwezigheid van 532 dagen in Januari 1861 weer te Brouwershaven aan.

Op 1 Mei 1861 vertrok de clipper van Fop Smit, evenals op de eerste reis gedeeltelijk in ballast, opnieuw naar Batavia. 5 Mei was hij buiten het kanaal en reeds op 13 Juli in zijn bestemmingshaven met een reis van 71½ dag van haven tot haven en 66 dagen van land tot land. 4 September vertrok de Noach … en 27 November arriveerde hij (in Holland).   

20 Maart 1862 werd opnieuw de reis naar Batavia ondernomen. …. in de vroege morgen van den veertienden Juni doemde de kust van Java voor den uitkijk op. … Na eerst van Batavia naar Padang te zijn gezeild vertrok de Noach van daar op 18 September, was op 13 december in het Engelsch Kanaal en arriveerde drie dagen later te Nieuwediep …

De vierde uitreis in 1863 was de laatste onder commando van kapitein Wierikx. Op 8 April vertrok de Noach van Nieuwediep, was 15 april buiten het Kanaal, passeerde Anjer op 24 Juni en kwam drie dagen later te Batavia aan. …Bijna 6 el diep stekend verliet de Noach op 10 September 1863 de reede van Batavia. 14 September was hij in de Indische Oceaan en een maand en vijf dagen later passeerde hij St. Helena. 20 November was hij in het Engelsch Kanaal en 21 November werd voor Brouwershaven geankerd na een recordreis van 65½ dag van land tot land en 71 dagen van haven tot haven.

 

Algemeen Handelsblad Rotterdam 25 mei 1867.

Hedenmorgen ten ongeveer 10 ure is onder Slikkerveer aan de Scheepstimmerwerf van de Heer Jan Smit Fzn met de beste gevolg te water gelaten het clipperfregatscchip NOACH II, groot circa 550 gemeten lasten. De bodem voornamelijk op passagiersvervoer gerekend evenals de NOACH I, welke door eene serie van vlugge reizen zich een der snelste zeilers heeft betoond, waarop de Nederlandsche Koopvaardijvloot zich mag beroemen, is gebouwd voor rekening van onze stadgenoot de Heer Fop Smit Jr. en zal reeds medio Augustus tot vertrek gereed zijn. Na het afloopen van de NOACH II werd op dezelfde werf de kiel gelegd voor een schip groot ongeveer 1200 gemeten lasten, hetwelk den naam zal voeren van VOORLICHTER en gebouwd zal worden voor rekening van bovengenoemde Heer Jan Smit Fzn te Slikkerveer.

 

 

Familiegegevens en opleiding

Lambertus Hoefman werd geboren op 12 november 1826 te Schiedam als zoon van Johannes Hoefman en Pieternella de Vos.

Hij trouwde op 22 mei 1850 te Schiedam met de Nederlands HervormdeAlida Kooij, geboren te Schiedam op 18 december 1824 als dochter van Nicolaas Kooij en Martijntje Koper. Alida overleed op 28 juni 1910 te Teteringen.

Lambertus woonde te Rotterdam o.a. aan de Hugo de Grootstraat Wijk 13/7 nr. 52. Hij vertrok op 19 februari 1873 naar Nijmegen.

Geen gegevens over zijn overlijden gevonden.

 

Lidmaatschap zeemanscollege(s)

Hij was met vlagnummer R283 in de periode 1856 t/m 1876 lid van het Rotterdamse zeemanscollege Maatschappij tot Nut der Zeevaart⁰⁵⁸

L.Hoefman was in 1868 afwisselend commissaris van de Maatschappij⁰⁵⁸.

 

Opmerkingen in verband met lidmaatschap Zeemanscollege(s)

Geen

 

De schepen van de kapitein

In de Jaarverslagen van de Maatschappij (Maritiem Museum, Rotterdam) staat kapitein L.Hoefman met vlagnummer R283 als gezagvoerder in de ledenlijsten van⁰⁵⁸:

*    1858, 1859            van de bark “Fop Smit”               290 last        varend voor W.Ruys J.D^z te Rotterdam

*    1862 t/m 1867      van het fregat “Doelwijk”           435 last        voor W.Ruys & Zonen te Rotterdam

*    1874                       van het ss. Friesland”                   1586 last      voor Wm. Ruys & J.G.N. Hoven, Rotterdam

 

L.Hoefman was in 1875 gezagvoerder van het stoomschip de "Friesland", 2500 BRT in 1875 gebouwd bij Mitchell & C^o te Newcastle u/T (UK) voor de Stoombootreederij Rotterdamsche Lloyd (een maatschappij van Ruys) te Rotterdam. Op 21 januari 1875 verscheen een advertentie in de Nieuwe Rotterdamsche Courant waarin een "Geregelde Stoomvaart" werd aangekondigd "van Rotterdam naar Java door het Suez-Kanaal voor passagiers en goederen met ... Friesland kapt L.Hoefman 3000 Tons 1400 PK Hebbende alle uitmuntende inrichtingen voor passagiers". De afvaart zou plaatsvinden op 6 april 1875 vanaf Vlissingen (zie ook bij J.Bakker)^{024 en 025}.

 

L.Hoefman was van 1871-1875 kapitein op het houten fregat “Noach III”, gebouwd in 1868 door J.Smit te Slikkerveer, 117 ton, varend voor rederij Fop Smit J^r te Rotterdam⁰⁵²

 

Bouma⁰²⁵ vermeldt L.Hoefman als gezagvoerder van/in:

*    1862 t/m 1868 van het 3/m schip “Doelwijk”, gebouwd in 1856 te Slikkerveer, geen tonnage vermeld, varend voor W.Ruys JD^z te Rotterdam;

*    1869 t/m 1870 van het fregat “Noach II”, gebouwd in 1867 te Slikkerveer, 945 ton o.m., varend voor Fop Smit J^r te Rotterdam;

*    1871 t/m 1873 van het fregat “Noach III”, gebouwd in 1869 te Slikkerveer, 1230 ton o.m., varend voor Fop Smit J^r te Rotterdam;

*    1874 van het schroefstoomschip “Holland”, gebouwd in 1873 te Middlesbro, 2100 ton o.m., varend voor de Stoomv.Mij. “Java”, dir. T.C.Schol;

*    1875 van het schroefstoomschip “Friesland”, gebouwd in 1875 te Newcastle, 3000 ton n.m., varend voor de Rotterdamsche Lloyd, Wm.Ruys te Rotterdam;

 

Overige bijzonderheden

Foto (nr.33) van kapitein L.Hoefman beschikbaar⁰⁴⁷.

 

L.Hoefman vertrok op 11 september 1861 uit Brouwershaven met de “Doelwijk” en 9 officieren. Hijkwam te Batavia aan op 04 januari 1862. 1 officier overleed onderweg.

Op 14 september 1868 vertrok hij van Brouwershaven met de “Noach II” en een detachement van 4 officieren en 150 manschappen. Hij arriveerde te Batavia op 06 december 1868 na een reis van 83 dagen.

Op 27 juni 1869 vertrok hij van Brouwershaven met de “Noach II” en een detachement van 2 officieren en 125 manschappen. Hij arriveerde te Batavia op 16 september 1869 na een reis van 81 dagen.

Hij verzorgde per 02 juli 1871 vanuit Hellevoetsluis met de “Noach III” een troepentransport van 4 officieren en 125 manschappen. Hij arriveerde te Batavia op 27 september 1871 na een reis van 87 dagen

Op 18 april 1872 vertrok hij van Rotterdam met de “Noach III” en een detachement van 2 officieren en 125 manschappen. Hij kwam te Batavia aan op 04 juli 1872 na een reis van 77 dagen⁰⁶⁵.

Op 29 november 1874 vertrok hij uit Nieuwediep met de “Holland” en een detachement van 3 officieren en 125 manschappen. Hij arriveerde te Batavia op 20 januari 1875 na 52 dagen^065*.

Op 29 mei 1875 vertrok hij uit Nieuwediep met de “Friesland” en een detachement van 5 officieren en 125 manschappen. Hij arriveerde te Batavia op 09 juli 1875 na 41 dagen^065*.

Op 13 november 1875 vertrok hij uit Nieuwediep met de “Friesland” en een detachement van 6 officieren en 125 manschappen. Hij arriveerde te Batavia op29 december 1875 na 46 dagen^065*.

 

Nieuwe Rotterdamsche Courant 1 juli 1861

 

1856 kapt. "DRIE GEBROEDERS "Id 13638.

Varend voor W. Ruys J.D. Rotterdam

 

Familiegegevens en opleiding

Geen

 

Lidmaatschap zeemanscollege(s)

T.C.Kruijt was met vlagnummer R23 in de periode 1875 t/m 1894 lid voor de vlag van het Rotterdamse zeemanscollege Maatschappij tot Nut der Zeevaart. Dit betekende dat hij wèl de Maatschappijvlag mocht voeren, maar geen recht had op financiële tegemoetkomingen⁰⁵⁸.

 

Opmerkingen in verband met lidmaatschap Zeemanscollege(s)

In het Jaarverslag 1894 van de Maatschappij tot Nut der Zeevaart (Maritiem Museum, Rotterdam) staat vermeld dat hij in 1894 voor het vlaggelidmaatschap heeft bedankt⁰⁵⁸

 

De schepen van de kapitein

In de Jaarverslagen van de Maatschappij staat kapitein T.C.Kruijt met vlagnummer R23 als gezagvoerder in de ledenlijsten van⁰⁵⁸:

*    1877, 1878, 1880 t/m 1883, 1885 t/m 1888

                                         fregat ´Noach III”                           1091 ton n.m. Fop Smit J^r te Rotterdam

*    1890                         geen vermelding van schip en boekhouder

*    1891 t/m 1893        bark “Burgem. Jonkh. Coenen      1427 ton          Zeilv.Mij Neptunus te R’dam

 

T.C.Kruyt was van 1878-1889 kapitein op het houten fregat “Noach III”, gebouwd in 1868 door J.Smit te Slikkerveer, 117 ton, varend voor rederij Fop Smit J^r te Rotterdam⁰⁵²

T.C.Kruyt was van 1891-1895 gezagvoerder van de stalen bark ”Burgemeester Jonkheer Coenen”, gebouwd in 1891 bij Rijkee & C^o te Katendrecht, 1427 ton, varend voor de rederij Zeilvaart Maatschappij “Neptunus” G. van de Gevel te Rotterdam.⁰⁵²

 

Bouma⁰²⁵ vermeldt T.C.Kruyt als gezagvoerder gedurende:

*    1874 op het fregat “Noach III”, gebouwd in 1869 te Slikkerveer, 1230 ton o.m., varend voor Fop Smit Jr. te Rotterdam;

*    1875 t/m 1877 op het fregat “Noach I “gebouwd in 1857 te Kinderdijk, 892 ton o.m., varend voor Fop Smit J^r te Kinderdijk. Het schip werd in 1875 getuigd als bark;

*    1878 t/m 1889 op het fregat ”Noach III”, gebouwd in 1869 te Slikkerveer, 1230 ton o.m., varend voor Fop Smit J^r te Rotterdam;

*    1890 op het fregat “Noach VI”, gebouwd in 1879 te Slikkerveer, 1300 ton o.m., varend voor Fop Smit J^r te Rotterdam. Het schip werd in 1881 getuigd als bark. In 1890 verkocht naar Noorwegen onder dezelfde naam;

*    1892 t/m 1895 op de stalen bark “Burgemeester Jhr. Coenen”, gebouwd in 1891 te Katendrecht, 1427 ton o.m., varend voor de Maatschappij “Neptunus” G.v/d Gevel te Rotterdam.

 

Overige bijzonderheden

In het boek “De Clippers”,Een Nieuwe geschiedenis van de snelste Nederlandsche zeilschepen uit de tweede helft der 19^e eeuw” doorAnno Teenstra, Uitg. Holdert & C^o, Amsterdam, 1945, 306 pp staat op de pp 93-94 de volgende passage:

“De derde Noach, die in 1869 te water liep, is met de eerste het bekendst geworden. Hij is ook de eenige der zes Noach’s geweest, die tot het einde toe zijn oorspronkelijk tuig behield en niet to bark werd gereduceerd…

De eerste uitreis onder kapitein F.C.Kruyt duurde 86 dagen en verliep zonder incidenten. De eerste thuisreis van het schip liep bijna verkeerd af. In den nacht van 11 op 12 Maart 1870 zeilde de III uit Batavia afgeladen met vracht en volgeboekt met passagiers. Tegen het aanbreken van den dag werd het schip plotseling overvallen door een hevige bui uit het Westen en voor men er op verdacht was, zat het op het rif Pasop. … Het schip kwam weer vlot en keerde terug naar Batavia … en het schip (kon) den 15en Maart weer vertrekken….

Op 24 September 1873 kwam de Noach III onder noordtuig de reede van Batavia oploopen, 97 dagen uit van Brouwershaven. Tusschen de Keerkring en de Linie ten Westen van Afrika op 21^o27’ZB en 11^o31’OL, … was de clipper door een hevige storm beloopen. Zware schade was er het gevolg van geweest. De groote mast met al zijn tuig kwam naar beneden en sloeg over boord. … De toestand was uiterst kritiek. … Dat Kruyt na deze zware averij, zonder een noodhaven voor herstellingen aan te loopen, toch met zijn schip in 97 dagen overkwam, spreekt voor de kwaliteiten van het schip en gezagvoerder.

Het was echter voorloopig de laatste reis die Kruyt met de III maakte, in 1874 nam J.C.F.Looijen het bevel van hem over en het jaar daarop maakte het schip onder L.Bijl opnieuw een zeer snelle reis, 76 dagen van haven tot haven. De laatste reizen kwam de Noach III wederom onder commando van kapitein F.C.Kruyt, dien uitstekende gezagvoerder, die zich met hand en tand verzette tegen de plannen ven de reeders om ook de III, net als de andere Noach’s een barktuig te geven. In den oogen van dezen echten zeeman was zoo’n reductie gelijk te stellen met een degradtie, alleen een volgetuigd schip kon zijn volle liefde en waardeering hebben. Daar hij bij zijn reeders uitstekend stond aangeschreven, kreeg hij het tenslotte klaar, dat de Noach III als “full right” clipper door de oceanen bleef stormen. Dertien jaar heeft Kruyt op de Noach III gevaren, het schip werd in 1890, voor 50.000 mark naar Noorwegen verkocht.”

 

De bark “Burgemeester Jhr. Coenen” onder kapitein T.C.Kruyt voer in 1893 van Batavia naar Melbourne. Vervolgens registratie te Queenstown-Ierland en op 21 januari 1894 te Duinkerken. Dus (vermoedelijk) een Kaap Hoornronding van west naar oost.¹²¹

 

 

Familiegegevens en opleiding

Geen

 

Lidmaatschap zeemanscollege(s)

J.C.F.Looyen was met vlagnummer R97 in de periode 1868 t/m 1886 lid voor de vlag van het Rotterdamse zeemanscollege Maatschappij tot Nut der Zeevaart. Dit betekende dat hij wèl de Maatschappijvlag mocht voeren, maar geen recht had op financiële tegemoetkomingen⁰⁵⁸.

 

Opmerkingen in verband met lidmaatschap Zeemanscollege(s)

In het Jaarverslag 1886 van de Maatschappij (Maritiem Museum, Rotterdam) staat vermeld dat hij in 1886 als lid voor de vlag heeft bedankt. Hij bleef wèl honorair lid⁰⁵⁸

 

De schepen van de kapitein

In de Jaarverslagen van de Maatschappij staat kapitein J.C.F.Looyen met vlagnummer R97 als gezagvoerder in de ledenlijsten van⁰⁵⁸:

*    1874                                van het fregat “Noach III”                   590 last             Fop Smit J^r te Rotterdam

*    1877                                van het fregat “Noach V”                     1263 ton n.m. Fop Smit J^r te Rotterdam

*    1878                                van het fregat “Noach VI”                   1263 ton n.m. Fop Smit J^r te Rotterdam

*    1880, 1881                     van het fregat ´Noach VI”                    1334 ton n.m. Fop Smit J^r te Rotterdam

*    1882, 1883, 1885          van de bark “Noach VI”                       1334 ton           Fop Smit J^r te Rotterdam

 

De Noach van Reederij Fop Smit maakte 13 uit- en thuisreizen naar Indië. De eerste zeven stonden onder commando van P.Wierikx (1-4), J.R.Ulrich (5) en A.Lupcke (6-7) (zie aldaar). De reizen 8-10 stonden onder commando van kapitein J.C.F.Looyen

reis 8         28 april 1867 van Brouwershaven; 26 juli 1867 te Batavia                                        90 dagen

                  21 september 1867 van Batavia; 17 december te Brouwershaven                             88 dagen

reis 9         19 maart 1868 van Brouwershaven; 19 juni 1868 te Batavia                                     93 dagen

                  22 augustus 1868 van Batavia; 05 november 1868 te Brouwershaven                     76 dagen

reis 10 17 maart 1869 van Brouwershaven; 14 juni 1869 te Batavia                                           90 dagen

                  17 augustus 1869 van Batavia; 09 november 1869 te Zierikzee                                 85 dagen

De volgende reizen werden gemaakt door kapitein J.van Schelven (zie aldaar)^026(38/133).

 

Bouma⁰²⁵ vermeldt J.C.F.Looyen als gezagvoerder van/in:

*    1867 t/m 1869 van het 3/m schip “Noach I”, gebouwd in 1857 te Kinderdijk, 892 ton o.m., varend voor Fop Smit te Kinderdijk;

*    1871 t/m 1874 van het 3/m schip “Noach II”, gebouwd in 1867 te Slikkerveer, 945 ton o.m., varend voor Fop Smit J^r te Rotterdam;

*    1875 van het 3/m schip “Noach III”, gebouwd in 1869 te Slikkerveer, 1230 ton o.m., varend voor Fop Smit J^r te Rotterdam;

*    1876 van het 3/m schip “Noach IV”, gebouwd in 1875 te Slikkerveer, 1503 ton o.m., varend voor Fop Smit j^r te Rotterdam;

*    1877 t/m 1878 van het 3/m schip “Noach V”, gebouwd in 1876 te Slikkerveer, 1503 ton o.m., varend voor Fop Smit J^r te Rotterdam;

*    1879 t/m 1883 van het 3/m schip “Noach VI”, gebouwd in 1879 te Slikkerveer, 1300 ton o.m., varend voor Fop Smit J^r te Rotterdam. In 1881 werd het schip als bark getuigd.

*    1885 t/m 1886 op hetzelfde schip en dezelfde reeder

 

Overige bijzonderheden

 

J.C.F.van Looyen vertrok op 26 april 1867 van Brouwershaven met de “Noach” en een detachement van 3 officieren en 125 manschappen. Hij arriveerde te Batavia op 26 juli 1867 na een reis van 91 dagen.

Hij vertrok per 18 maart 1868 van Brouwershaven met de “Noach” en een detachement van 3 officieren en 150 manschappen. Hij arriveerde te Batavia op 20 juni 1868 na een reis van 94 dagen.

Op 15 maart 1869 vertrok hij van Brouwershaven met de “Noach” en een detachement van 2 officieren en 170 manschappen. Hij arriveerde te Batavia op 15 juni 1869 na een reis van 92 dagen.

Op 19 april 1870 vertrok hij van Brouwershaven met de “Noach II” en een detachement van 3 officieren en 125 manschappen. Hij arriveerde te Batavia op 03 juli 1870 na een reis van 75 dagen.

Op 04 april 1871 vertrok hij van Brouwershaven met de “Noach II” en een detachement van 3 officieren en 125 manschappen. Hij arriveerde te Batavia op 07 juli 1871 na een reis van 92 dagen⁰⁶⁵.

 

In het boek “De Clippers”,Een Nieuwe geschiedenis van de snelste Nederlandsche zeilschepen uit de tweede helft der 19^e eeuw” doorAnno Teenstra, Uitg. Holdert & C^o, Amsterdam, 1945, 306 pp staat op de pp 92 de volgende passage:

“… Nadat Lüpcke  (met de Noach)… was thuisgevaren droeg hij het commando over aan J.C.F.Looijen die in 1868 nog eens een snelle thuisreis van 76 dagen maakte en in 1869 werd vervangen door J. van Schelven.

 

 

Familiegegevens en opleiding

Leendert Bijl werd geboren op 26 juli 1822 te Hendrik Ido Ambacht, Nederlands Hervormd. Hij woonde te Gouda, vestigde zich daarna te Rotterdam aan de Mauritsstraat Wijk 15 nr. 53 (nieuw nr. 24). Hij vertrok op 29 juli 1872 naar Alkmaar en kwam via Amsterdam weer naar Rotterdam, nu aan de Mauritsstraat nr 21. Hij vertrok op 19 oktober 1877 naar Amsterdam.

Hij was getrouwd met Lydia van der Schaft, geboren 22 maart 1830 te Rotterdam, Nederlands Hervormd⁰⁰⁵

Lidmaatschap zeemanscollege(s)

L.Bijl was met vlagnummer R106 in de periode 1857 t/m 1877 lid van het Rotterdamse zeemanscollege Maatschappij tot Nut der Zeevaart⁰⁵⁸.

L.Bijl was in 1872 permanent commissaris van de Maatschappij058.

Opmerkingen in verband met lidmaatschap Zeemanscollege(s)

In het Jaarverslag 1877 van de Maatschappij tot Nut der Zeevaart (Maritiem Museum, Rotterdam) staat vermeld dat hij in dat jaar voor zijn effectief lidmaatschap bedankte maar honorair lid is geworden⁰⁵⁸.

In het Jaarvetslag 1883 van de Maatschappij staat de volgende opmerking: “Bij de opsomming van een en ander  vermeent het bestuur de vroegere vermelding nog eens te moeten herhalen: dat de Maatschappij wel in het bezit is van f 120.000 Inschrijving Grootboek 2½ %, uit de nalatenschap van wijlen den Heer L.Bijl te Zuidland, doch dat de baten van dat Kapitaal voor het grootste gedeelte moeten worden besteed worden aan uitbetalingen van lijfrenten, door den Erflater besproken, …”.  Heeft deze opmerking betrekking op oud-kapitein en vlagvoerder Leendert Bijl?

De schepen van de kapitein

In de Jaarverslagen van de Maatschappij staat L.Bijl met vlagnummer R106 als gezagvoerder in de ledenlijsten van058:

• 1858, 1859, 1862 t/m 1867

van de bark “Hendrik Ido Ambacht”    399 last varend voor Pistorius & Bicker Caarten te Rotterdam

• 1874 geen vermelding van schip en boekhouder

 

L.Bijl was van 1876-1877 kapitein op het houten fregat “Noach III”, gebouwd in 1868 door J.Smit te Slikkerveer, 117 ton, varend voor rederij Fop Smit J^r te Rotterdam⁰⁵².

Bouma⁰²⁵ vermeldt L.Bijl als gezagvoerder gedurende:

• 1858 t/m 1872 op de bark “Hendrik Ido Ambacht”. gebouwd in 1847 te Hendrik Ido Ambacht, 756 ton o.m., varend voor Pistorius & Bicker Caarten te Rotterdam. Het schip werd in 1872 verkocht naar Noorwegen en herdoopt in “Marie”;
• 1874 op het 3/m schip “Noach I”, gebouwd in 1857 te Kinderdijk, 892 ton o.m., varend voor Fop Smit te Kinderdijk;
• 1876 t/m 1877 op het 3/m schip “Noach III”, gebouwd in 1869 te Slikkerveer, 1230 ton o.m., varend voor Fop Smit J^r te Rotterdam.

 

Overige bijzonderheden

Op 16 april 1858 vertrok de bark “Hendrik Ido Ambacht” van de rederij Pistorius & Bicker Caarten te Rotterdam onder kapitein L.Bijl naar Batavia en arriveerde op 22 juli 1858 na een reis van 96 dagen. Dit schip verzeilde op 01 augustus naar Onrust voor reparatie. De kapitein schreef op 07 augustus aan zijn patroons:

“Zeilende in den Zuid Atlantische Oceaan op 35 gr.27 min. ZBr. en 14 gr.51 min. O.L. ontwaarden wij op den 9den Juni, des middags tusschen 12 en 1 ure, met stormweder, een vervaarlijk zeegedrogt, dat gedurende 9 dagen onophoudelijk bij ons bleef tot op 37 gr.55 min. Z.Br. en 42 gr.9 min. O.L. Dit beest was omstreeks 90 voeten lang en 25 à 30 voeten breed en meestentijds sloeg het met zulk een geweld tegen het schip, dat het er van dreunde. Het gedrogt blies veel water, dat een onaangenamen stank verspreidde over het dek. Vreezende dat het monster schade aan het roer zoude veroorzaken, wendde ik alles aan om er van ontslagen te raken, doch tevergeefs. Na het ontvangen van meer dan honderd geweerkogels, een harpoen

en een langen ijzeren stang, zag men uit verscheidene wonden het bloed stroomen, zoodat het monster eindelijk door verlies van krachten het schip niet langer konde nazwemmen en wij er van ontslagen raakten. Door het geweldig slaan tegen het koper, was zijn huid op vele plaatsen beschadigd geworden. Op Onrust in het droge dok bleek, dat er ongeveer 40 bladen koper weg waren en dat op sommige plaatsen het koper was ingedrukt, waardoor de spijkers waren losgerukt. Deze verschijnselen hadden de experts tot de overtuiging doen komen, dat de schade alleen was ontstaan door de ontmoeting met de walvisch, die blijkbaar met den harpoen tegen de huid van het schip had geschuurd, hetgeen in het certificaat werd vermeld^026(38/162).

L.Bijl vertrok op 09 december 1870 van Brouwershaven met de “Hendrik Ido Ambacht” en 1 landmachtsoldaat naar Indië. De aankomstdatum te Batavia is niet vermeld⁰⁶⁵.

 

Familiegegevens en opleiding

Geen

 

Lidmaatschap zeemanscollege(s)

T.C.Kruijt was met vlagnummer R23 in de periode 1875 t/m 1894 lid voor de vlag van het Rotterdamse zeemanscollege Maatschappij tot Nut der Zeevaart. Dit betekende dat hij wèl de Maatschappijvlag mocht voeren, maar geen recht had op financiële tegemoetkomingen⁰⁵⁸.

 

Opmerkingen in verband met lidmaatschap Zeemanscollege(s)

In het Jaarverslag 1894 van de Maatschappij tot Nut der Zeevaart (Maritiem Museum, Rotterdam) staat vermeld dat hij in 1894 voor het vlaggelidmaatschap heeft bedankt⁰⁵⁸

 

De schepen van de kapitein

In de Jaarverslagen van de Maatschappij staat kapitein T.C.Kruijt met vlagnummer R23 als gezagvoerder in de ledenlijsten van⁰⁵⁸:

*    1877, 1878, 1880 t/m 1883, 1885 t/m 1888

                                         fregat ´Noach III”                           1091 ton n.m. Fop Smit J^r te Rotterdam

*    1890                         geen vermelding van schip en boekhouder

*    1891 t/m 1893        bark “Burgem. Jonkh. Coenen      1427 ton          Zeilv.Mij Neptunus te R’dam

 

T.C.Kruyt was van 1878-1889 kapitein op het houten fregat “Noach III”, gebouwd in 1868 door J.Smit te Slikkerveer, 117 ton, varend voor rederij Fop Smit J^r te Rotterdam⁰⁵²

T.C.Kruyt was van 1891-1895 gezagvoerder van de stalen bark ”Burgemeester Jonkheer Coenen”, gebouwd in 1891 bij Rijkee & C^o te Katendrecht, 1427 ton, varend voor de rederij Zeilvaart Maatschappij “Neptunus” G. van de Gevel te Rotterdam.⁰⁵²

 

Bouma⁰²⁵ vermeldt T.C.Kruyt als gezagvoerder gedurende:

*    1874 op het fregat “Noach III”, gebouwd in 1869 te Slikkerveer, 1230 ton o.m., varend voor Fop Smit Jr. te Rotterdam;

*    1875 t/m 1877 op het fregat “Noach I “gebouwd in 1857 te Kinderdijk, 892 ton o.m., varend voor Fop Smit J^r te Kinderdijk. Het schip werd in 1875 getuigd als bark;

*    1878 t/m 1889 op het fregat ”Noach III”, gebouwd in 1869 te Slikkerveer, 1230 ton o.m., varend voor Fop Smit J^r te Rotterdam;

*    1890 op het fregat “Noach VI”, gebouwd in 1879 te Slikkerveer, 1300 ton o.m., varend voor Fop Smit J^r te Rotterdam. Het schip werd in 1881 getuigd als bark. In 1890 verkocht naar Noorwegen onder dezelfde naam;

*    1892 t/m 1895 op de stalen bark “Burgemeester Jhr. Coenen”, gebouwd in 1891 te Katendrecht, 1427 ton o.m., varend voor de Maatschappij “Neptunus” G.v/d Gevel te Rotterdam.

 

Overige bijzonderheden

In het boek “De Clippers”,Een Nieuwe geschiedenis van de snelste Nederlandsche zeilschepen uit de tweede helft der 19^e eeuw” doorAnno Teenstra, Uitg. Holdert & C^o, Amsterdam, 1945, 306 pp staat op de pp 93-94 de volgende passage:

“De derde Noach, die in 1869 te water liep, is met de eerste het bekendst geworden. Hij is ook de eenige der zes Noach’s geweest, die tot het einde toe zijn oorspronkelijk tuig behield en niet to bark werd gereduceerd…

De eerste uitreis onder kapitein F.C.Kruyt duurde 86 dagen en verliep zonder incidenten. De eerste thuisreis van het schip liep bijna verkeerd af. In den nacht van 11 op 12 Maart 1870 zeilde de III uit Batavia afgeladen met vracht en volgeboekt met passagiers. Tegen het aanbreken van den dag werd het schip plotseling overvallen door een hevige bui uit het Westen en voor men er op verdacht was, zat het op het rif Pasop. … Het schip kwam weer vlot en keerde terug naar Batavia … en het schip (kon) den 15en Maart weer vertrekken….

Op 24 September 1873 kwam de Noach III onder noordtuig de reede van Batavia oploopen, 97 dagen uit van Brouwershaven. Tusschen de Keerkring en de Linie ten Westen van Afrika op 21^o27’ZB en 11^o31’OL, … was de clipper door een hevige storm beloopen. Zware schade was er het gevolg van geweest. De groote mast met al zijn tuig kwam naar beneden en sloeg over boord. … De toestand was uiterst kritiek. … Dat Kruyt na deze zware averij, zonder een noodhaven voor herstellingen aan te loopen, toch met zijn schip in 97 dagen overkwam, spreekt voor de kwaliteiten van het schip en gezagvoerder.

Het was echter voorloopig de laatste reis die Kruyt met de III maakte, in 1874 nam J.C.F.Looijen het bevel van hem over en het jaar daarop maakte het schip onder L.Bijl opnieuw een zeer snelle reis, 76 dagen van haven tot haven. De laatste reizen kwam de Noach III wederom onder commando van kapitein F.C.Kruyt, dien uitstekende gezagvoerder, die zich met hand en tand verzette tegen de plannen ven de reeders om ook de III, net als de andere Noach’s een barktuig te geven. In den oogen van dezen echten zeeman was zoo’n reductie gelijk te stellen met een degradtie, alleen een volgetuigd schip kon zijn volle liefde en waardeering hebben. Daar hij bij zijn reeders uitstekend stond aangeschreven, kreeg hij het tenslotte klaar, dat de Noach III als “full right” clipper door de oceanen bleef stormen. Dertien jaar heeft Kruyt op de Noach III gevaren, het schip werd in 1890, voor 50.000 mark naar Noorwegen verkocht.”

 

De bark “Burgemeester Jhr. Coenen” onder kapitein T.C.Kruyt voer in 1893 van Batavia naar Melbourne. Vervolgens registratie te Queenstown-Ierland en op 21 januari 1894 te Duinkerken. Dus (vermoedelijk) een Kaap Hoornronding van west naar oost.¹²¹

 

 

Familiegegevens en opleiding

Dirk Floris Maartensz Schaap werd geboren te Katwijk op 25 maart 1850 als zoon van Maarten Florisz Schaap en Niesje Zonneveld.

Hij trouwde te Katwijk in 1875 met Klaasje Schadde van Doorn.

Hij overleed op 14 december 1911 te Port Natal in Brazilië.

Het artikel bevat een foto van Dirk Floris Maartensz Schaap en van de clipper Noach VI door L.M.Willemse Hz^054-157.

De schepen van de kapitein

D.F.Schaap was in 1890 kapitein op het houten fregat “Noach III”, gebouwd in 1868 door J.Smit te Slikkerveer, 117 ton, varend voor rederij Fop Smit J^r te Rotterdam⁰⁵².

Hij was in 1884 gezagvoerder op de, in 1879 bij Arie Smit te Slikkerveer gebouwde Noach VI en in 1890 op de Noach III. “Volgens familie-informatie is hij ook gezagvoerder op de Noach IV geweest (er bevindt zich van dit schip een model in het Maritiem Museum “Prins Hendrik” te Rotterdam) en zelfs een korte periode kapitein op de, in 1905 gebouwde, 2505 ton metende stalen viermastbark Geertruida Gerarda, het laatste grote zeilschip dat in Nederland werd gebouwd. De Noach’s waren houten driemast-clipperschepen en alle van de reder/scheepswerf eigenaar Fop Smit te Kinderdijk”.

^054-157.

Bouma⁰²⁵ vermeldt D.F.Schaap als gezagvoerder gedurende:

• * 1884 op de 3/m bark “Noach VI”, gebouwd in 1879 te Slikkerveer, 1300 ton o.m., varend voor Fop Smit J^r te Rotterdam. Het schip was in 1881 getuigd als bark;
• * 1890 op het fregat Noach III, gebouwd in 1869 te Slikkerveer, 1230 ton o.m., varend voor Fop Smit J^r te Rotterdam. Het schip werd in 1890 verkocht naar Noorwegen en herdoopt in “Gudvang”;

Bouma vermeldt hem niet als gezagvoerder op de “Noach IV”. De “Geertruida Gerarda” wordt evenmin door hem genoemd, omdat het schip nà 1900 is gebouwd en Bouma alleen schepen opneemt gebouwd tussen 1820 en 1900.

• * 1891 t/m 1895 van de ijzeren bark “Concordia”, gebouwd in 1886 te Amsterdam, 1002 ton n.m., varend voor W.A.Huygens te Amsterdam.

 

Overige bijzonderheden

De bark “Concordia” onder kapitein D.F.Schaap vertrok van Newcastle NSW op 13 maart 1891 en kwam over de Pacific om 12 mei aan te Valparaiso. Op 03 juni was het schip in A’fasgasta, later te Iquique, op 27 december via Kaap Hoorn werd Plymouth bereikt en op 05 januari 1892 Maassluis.¹²¹