| 1965-11-18: |
Final Fate:
Onderweg in ballast van Dordrecht naar Antwerpen gezonken ten gevolge van een aanvaring in dichte mist met het m.s. 'Gaasterdijk' ten noorden van Walcheren in pos. 51.36.N. - 03.23.O. De bemanning werd gered door de 'Gaasterdijk'. In de nacht van 17 op 18-11-1965 kwam het bij West Kapelle tijdens dichte mist tot een aanvaring tussen het m/s ZUIDPOOL en de Gaaserdijk van de H.A.L. De steven van de Gaasterdijk liep in de zijde van de Zuidpool en drong door tot de achtermast. De opvarenden van de Zuidpool klommen via de mast op de bak van de Gaasterdijk. Op het moment dat de kapitein (Kees Noorda) over zou klimmen, kwamen de schepen vrij van elkaar, met het gevolg dat de kapiten 13 meter naar beneden viel op het tonnage dek en ernstig werd gewond. Vervolgens geraakte hij te water, doch hij wist zich drijvende te houden op enige luiken tot hij door een boot van de Gaasterdijk werd opgepikt. Het achterschip van de Zuidpool behield nog drijfvermogen en bleef aanvankelijk boven water, in de loop van de middag ging het schip echter ten onder. Positie 51–36–30 Noord, 03-23 Oost. De Zuidpool was in ballast onderweg van Dordrecht naar Antwerpen.
Het Vrije Volk 19-11-1965: Coaster ZUIDPOOL gezonken. (Van een onzer verslaggevers) De Nederlandse coaster Zuidpool uit Delfzijl, die woensdagnacht ter hoogte van Westkapelle door het m.s. Gaasterkerk van die HAL werd overvaren, is donderdagmiddag gezonken. Zwaar bergingsmaterieel van Van den Tak's Bergingsbedrijf, waaronder de bok Arend en het grote bergingsvaartuig Bever, kwamen net te laat om het scheepje van die ondergang te redden. Het wrak ligt in 15 meter diep water. Een boei geeft de plaats aan waar de Zuidpool is gezonken. Het schip levert geen gevaar voor de scheepvaart op. De verwachting is, dat het acht jaar oude scheepje, dat in ballast voer, gelicht zal worden. De toestand van de gewonde kapitein Noorda van de Zuidpool is redelijk goed. De eerste stuurman van de coaster werd bij de aanvaring niet gewond, zoals in het NTS-journaal foutief werd vermeld.
NvhN 18-11-1965: Bemanning veilig: Delfzijlster Zuidpool na aanvaring op Schelde gezonken. De Delfzijlster kustvaarder Zuidpool is gisteravond op de Westerschelde in ernstige moeilijkheden gekomen, toen het ter hoogte van Westkapelle in aanvaring kwam met het m.s. Gaasterdijk van de Holland-Amerika lijn. De Zuidpool van de rederij Zuidpool (eigenaren G. Wedema en L. Mulder) is inmiddels gezonken. Slechts zo nu en dan richt het zich nog even op. Acht leden van de bemanning zijn door de Gaasterdijk aan boord genomen en zullen tegen de middag in Rotterdam arriveren. Bij het overstappen op de Gaasterdijk viel kapitein K. Noorda uit Delfzijl en brak een been. Hij is naar het St. Jozefziekenhuis te Vlissingen gebracht. Ook de stuurman is naar Vlissingen gegaan. Een woordvoerder van Wijnne & Barends te Delfzijl — vertrouwensmakelaar van de Zuidpool — deelde ons mede, dat niet bekend is hoe de aanvaring is ontstaan. Er was wel een behoorlijke dikke mist, maar volgens onze zegsman was dit vermoedelijk niet de oorzaak. Ook is tot nu toe niet bekend op welke manier de kapitein en de stuurman van boord zijn gegaan en naar Vlissingen zijn gebracht. De Zuidpool, die in 1957 werd gebouwd bij de Scheepswerf G. J. v. d. Werff te Westerbroek heeft een tonnage van 740 ton dw. De Gaasterdijk was op weg van Antwerpen naar Rotterdam. Tijdens de aanvaring was een loods aan boord, die eveneens op de Gaasterdijk is overgestapt.
Het Vrije Volk 18-11-1965: Kapitein gewond. Coaster zinkend na botsing bij Westkapelle. (Van een onzer verslaggevers) In het Oostgat, ter hoogte van Westkapelle is woensdagavond de Nederlandse coaster Zuidpool (491 brt.) uit Delfzijl, tijdens dichte mist zo ernstig in botsing gekomen met het m.s. Gaasterdijk van de HAL, dat de kustvaarder weldra in zinkende toestand verkeerde. De kapitein van de coaster brak een bovendijbeen. De negen leden van de bemanning en de loods van de Zuidpool werden door de Gaasterdijk aan boord genomen. De gewonde kapitein is door de reddingboot van. Breskens overgenomen en naar Vlissingen vervoerd, waar hij in het ziekenhuis is opgenomen. Sleepboten zijn uitgevaren om de zinkende Zuidpool te hulp te komen. Het voorschip van het scheepje is reeds onder water verdwenen; het achterschip is nog drijvende. De Gaasterdijk, die op weg was van Antwerpen naar Rotterdam, is met de geredde bemanning van de Zuidpool doorgevaren naar de Maasstad.
Het bergmgsvaartuig Zeeleeuw van Van den Taks Bergingsmaatschappij uit Rotterdam ligt langszij en hoopt de kustvaarder te behouden.. De schade aan de Zuidpool is waarschijnlijk ernstig. De Zuidpool is eigendom van de rederij Wijnne en Barendsz te Delfzijl. Nader wordt gemeld, dat behalve de gewonde kapitein, ook de .stuurman en de loods van de Zuidpool in Vlissingen aan land zijn gebracht. De overige bemanningsleden, die met de slechts licht beschadigde Gaasterdijk naar Rotterdam zijn gevaren, bevinden zich in goede welstand. Wel hebben zij al hun eigen-dommen verspeeld.
Het Vrije Volk 18-11-1965: In nachtgewaad in mast geklommen. (Van een onzer verslaggevers) Zo snel verkeerde de coaster Zuidpool na de aanvaring met het m.s. Gaasterdijk in zinkende toestand, dat de bemanning plus de jonge vrouw van de 1e machinist D. Meyer voor hun leven moesten vechten. De meesten slechts in nachtgewaad gehuld, klommen als apen in het want van de achtermast. Telkens als de mast door het slingeren van het schip naar de Gaasterdijk overboog, kon iemand uit het want door handreiking op het dek van de Gaasterdijk worden getrokken. Kapitein Noorda van de Zuidpool greep echter mis en kwam ongelukkig op het dek van zijn zinkend schip terecht. Van de Gaasterdijk werd een reddingsboot gestreken. Men zag hoe.kapitein Noorda van het dek in het water gleed. Hij dreef op twee luiken naar de reddingsboot toe.
De tien leden van de bemanning en de vrouw van de 1e machinist hadden niets van hun eigendommen kunnen redden. Aan boord van de Gaasterdijk moesten bijna allen van kleding worden voorzien. In Rotterdam. De kapitein van de Zuidpool is in het ziekenhuis in Vlaardingen opgenomen. Bij de val op het dek van zijn schip heeft hij inwendige kneuzingen en een gebroken dijbeen opgelopen. Negen leden van de bemanning en de vrouw van de machinist zijn vanmiddag tegen half één aan boord van de Gaasterdijk in Rotterdam aangekomen. De schrik stond hun allen nog op het gezicht te lezen. Het jonge vrouwtje van machinist Meyer vertelde, dat zij niets had kunnen redden; zelfs het trouwboekje niet. Heel erg vond zij, dat zij niets van haar verloren gegane spulletjes vergoed krijgt omdat ze slechts als passagiere meevoer.
Machinist Meyer had geenverklaring voor de botsing. Het schip werd aan stuurboord in de midscheeps door de Gaasterdijk geramd. Er was geen tijd meer om een reddingboot uit te zetten. Kapitein Noorda beval dat iedereen direct van boord moest. Het was een geluk dat de Gaasterdijk nog even in de wand van de Zuidpool bleef vastzitten, lang genoeg om de overstap-manoeuvre mogelijk te maken.
De Telegraaf 19-11-1965: Bemanning via mast van schip gered. Van onze correspondent: Rotterdam, vrijdag Nadat de kustvaarder „Zuidpool" gisternacht voor de kust van Vlissingen in aanvaring was gekomen met het vrachtschip „Gaasterdijk" van de Holland- Amerlkalijn werden tien van de twaalf opvarenden via de mast van het zwaar getroffen schip gered. De „Zuidpool" drijft nog steeds, maar het voorschip ligt geheel onder water. De opvarenden waren in de door de slagzij naar de „Gaasterdijk" overhellende mast geklommen en konden zo het vrachtschip bereiken. Kapitein C. Noorda viel uit de mast op het dek en liep een dubbele beenbreuk op. Een van de bemanningsleden klom met een touwladder naar de „Gaasterdijk" over. De kapitein, de stuurman en de loods zijn in Vlissingen aan wal gebracht. De andere opvarenden reisden mee naar Rotterdam. Van de Tak Bergingsbedrijf heeft goede hoop de „Zuidpool" te kunnen bergen.
Uitspraak van de Raad voor de Scheepvaart in verband met de aanvaring van het m.s. Gaasterdijk en het m.s. ZUIDPOOL.
Op 18 november 1965, even na 01.00 uur, heeft een aanvaring plaats gevonden tussen het Nederlandse motorschip „Gaasterdijk", bruto inhoud 7221.63 ton, en het Nederlandse motorschip „ZUIDPOOL", bruto inhoud 490,70 ton. De beide kapiteins hebben beiden gelijke schuld aan de aanvaring; wat de kapitein van de „Gaasterdijk" betreft, omdat hij te hoge vaart heeft gelopen (het niet geven van mistseinen na het passeren van de KL-boei wil de Raad buiten beschouwing laten in verband met het korte tijdsverloop tot de aanvaring). Aan de kapitein van de „Zuidpool" moet verweten worden: te hoge vaart, het niet geven van mistsignalen, het niet hebben van een uitkijk op de bak en het niet aan stuurboord blijven van de lichtenlijn. De Raad kan zich verenigen met het betoog en de kritiek van de hoofdinspekteur voor de scheepvaart en meent te kunnen volstaan met daarnaar te kunnen verwijzen, waarbij de Raad, voor zover dit hierboven nog niet is gebeurd, diens zienswijze overneemt en aan zijn oordeel ten grondslag legt. Ten aanzien van de strafoplegging overweegt de Raad het volgende: Hoewel de Raad de kapitein van de „Zuidpool" niet minder schuldig acht dan de kapitein van de „Gaasterdijk", zal de Raad hem een lichtere straf opleggen in verband met het leed, een ernstige verwonding, dat hij door de aanvaring heeft ondervonden. De Raad straft eveneens de tweede stuurman van de „Gaasterdijk", daar deze niet voldoende zorg heeft gehad bij het waarnemen van de radar. Bij voldoende oplettendheid had hij de echo van de "Zuidpool" moeten opmerken vóór deze met de wrakboei samenvloeide. Beslissing: De Raad straft de betrokken kapitein Johannes Reinier Abelskamp, geboren 27 juli 1911, wonende te Oosterbroek, door hem de bevoegdheid om als kapitein te varen op zeeschepen te ontnemen voor de tijd van twee maanden. De Raad straft de betrokken kapitein Kornelis Noorda. geboren 31 mei 1931. wonende te Delfzijl, door hem de bevoegdheid om als kapitein te varen op zeeschepen te ontnemen voor de tijd van één maand. De Raad straft tweede stuurman Johan Willem Bachofner, geboren 24 juni 1935, wonende te Mijnsheerenland, door het uitspreken van een berisping. Lering: De Raad wil er nog eens op wijzen, dat door het lopen van een matige vaart bij mist niet alleen bereikt wordt, dat bij plotseling dreigend gevaar snel de vaart uit het schip gehaald kan worden en zodoende een aanvaring voorkomen, althans de schade door een aanvaring in ieder geval beperkt kan worden, doch bovendien bij gebruik van radar er meer lijd is voor observatie en interpretatie van het radarbeeld en voor het nemen van maatregelen ter voorkoming van een gevaarlijke nabij-positie. Een grote koersverandering in een dichtbij-positie is in het algemeen fout, immers, men weet niet wat het andere schip zal doen. Als dit vaartuig is uitgerust met radar, waarop wordt gekeken, kan deze koersverandering verwarrend werken. Bovendien biedt men hierdoor aan het naderende vaartuig een groter doel en zullen de gevolgen bij een eventuele aanvaring ernstig zijn, omdat de aanvaringshoek groter wordt. Het is nodig, dat de radarwaarnemer zich van te voren door middel van de zeekaart op de hoogte stelt van de koersen, ligging van boeien en dergelijke. Daar het waarnemen van het radarscherm geconcentreerde aandacht vergt, dient een radarwaarnemer goed uitgerust op wacht te komen en moet hij tijdig worden afgelost.Het is van belang, dat bij het bevaren van zeegaten bij mist, voor zover de navigatie dit toelaat, zoveel mogelijk s.b.-zijde gehouden wordt, dus aan s.b.-zijde van een eventuele lichtenlijn. |
