Inloggen
FORTUNA - ID 2272


In dienst
Onder Nederlandse Vlag tussen:0000-00-00 / 0000-00-00

Identification Data

Bouwjaar: 1939
Classification Register: Bureau Veritas (BV)
IMO nummer: 5223891
Nat. Official Number: 1949 Z GRON 1939
Categorie: Cargo vessel
Voorstuwing: Motor Vessel
Type: General Cargo schip
Type Dek: Flush deck
Masten: One mast
Rig: 2 derricks
Lift Capacity: 2 ton each
Material Hull: Steel
Dekken: 1
Construction Data

Scheepsbouwer: N.V. Noord-Nederlandsche Scheepswerven, Groningen, Groningen, Netherlands
Werfnummer: 171
Launch Date: 1939-09-00
Delivery Date: 1939-11-22
Technical Data

Engine Manufacturer: N.V. Appingedammer Bronsmotorenfabriek, Appingedam, Groningen, Netherlands
Motor Type: Motor, Oil, 2-stroke single-acting
Number of Cylinders: 4
Power: 195
Power Unit: BHP (APK, RPK)
Eng. additional info: Brons Nr. 5764 Type T (240x360)
Speed in knots: 9.50
Number of screws: 1
 
Gross Tonnage: 250.00 Gross tonnage
Net Tonnage: 146.00 Net tonnage
Deadweight: 315.00 tonnes deadweight (1000 kg)
Grain: 14127 Cubic Feet
Bale: 13420 Cubic Feet
 
Length 1: 42.45 Meters Length overall (Loa)
Length 2: 40.08 Meters Length between perpendiculars (Lbp)
Beam: 6.97 Meters Breadth, moulded
Depth: 2.11 Meters Depth, moulded
Configuration Changes

Datum 00-00-1962
Type: Propulsion/engine changed
Omschrijving: Nieuwe hoofdmotor: 4tew 6 cil 195 Pk MWM Type (250x350) 8 Kn.

Ship History Data

Date/Name Ship 1939-11-22 FORTUNA
Manager: Roelf Haan, Nieuw Scheemda, Groningen, Netherlands
Eigenaar: Roelf Haan, Nieuw Scheemda, Groningen, Netherlands
Shareholder:
Homeport / Flag: Nieuw Scheemda / Netherlands
Callsign: PEDJ

Date/Name Ship 1941-03-04 H.A.S.T. 4
Manager: Hugo Stinnes Reederei A.G., Mülheim am Ruhr, Germany
Eigenaar: N.V. Maatschappij voor Handel, Agenturen, Scheepvaart & Transporten, Rotterdam, Zuid-Holland, Netherlands
Shareholder:
Homeport / Flag: Rotterdam / Netherlands
Callsign: PENZ

Date/Name Ship 1943-05-21 H.A.S.T. 4
Manager: Hugo Stinnes Reederei A.G., Mülheim am Ruhr, Germany
Eigenaar: N.V. Reederij 'Muron', Rotterdam, Zuid-Holland, Netherlands
Shareholder:
Homeport / Flag: Rotterdam / Netherlands
Callsign: PENZ

Date/Name Ship 1957-03-12 MARIE
Manager: Johann Held, Haren, Groningen, German Federal Republic
Eigenaar: Johann Held, Haren, Groningen, German Federal Republic
Shareholder:
Homeport / Flag: Haren / German Federal Republic
Callsign: DCGJ

Date/Name Ship 1964-00-00 MERKUR II
Manager: Hans & Hajo Groth, Hamburg, German Federal Republic
Eigenaar: Hans & Hajo Groth, Hamburg, German Federal Republic
Shareholder:
Homeport / Flag: Hamburg / German Federal Republic
Callsign: DCGJ

Ship Events Data

1939-11-16: Als FORTUNA, zijnde een motorvrachtschip, groot 707.98 m3 bruto inhoud volgens meetbrief 's Gravenhage d.d. 15-11-1939 no. 6130, liggende te Groningen, door J. Matthijssen, scheepsmeter te Groningen, van haar brandmerk voorzien door het inbeitelen van 194 Z GRON 1939 op het achterschip op het verhoogd achterdek aan S.B. zijde in achterschot lichtkap motorkamer, 7.20 m. vanaf de hekplaat, 0.50 m. uit de hartlijn en 0.60 m. boven het dek.
1939-11-22: De Maasbode 22-11-1939: Maandag had te Delfzijl op de Eems de goed geslaagde proefvaart plaats van het nieuwe motorschip Fortuna, gebouwd onder klasse Bureau Veritas en Scheepvaart-Inspectie, groote kustvaart, by de N.V. Noord-Nederlandsche Scheepswerven te Groningen, voor rekening van kapt. B. Haan te Nieuw-Scheemda. Het schip is van het gladdek type, gebouwd met de motorkamer achter in en is over de geheele lengte voorzien van een dubbelen bodem. Het schip heeft een d.w. van pl.m. 300 ton, het meet bruto 249.92 reg. ton en netto 146.12 reg. ton en heeft volgens den meetbrief de volgende afmetingen: lengte 40.08 M., breedte 6.97 M. en holte 2.11 M.
1941-01-06: NPGC 06-01-1941: Motorkustvaartuig verkocht. Men meldt ons uit Delfzijl: Het motorkustvaartuig „FORTUNA", thuisbehoorende te Nieuw-Scheemda, kapt.-eigenaar de heer K. Haan, is aangekocht door de Reederij Hugo Stinnes, Handel en Transport Mij. te Rotterdam. De „Fortuna" werd gebouwd in 1939 op de werf. N.V. Noord-Ned. Scheepswerven te Groningen. Naar we vernemen zal na de overdracht deze coaster in de vaart worden gebracht onder den naam „H.A.S.T. IV".

Algemeen Handelsblad 25-01-1941: m.s. „Fortuna”. Het motorkustvaartuig „Fortuna", thuisbehoorende te Nieuw Scheemda, kapt.- eigenaar K. Haan, is aangekocht door Hugo Stinnes Handel en Transport Mij. te Rotterdam en wordt herdoopt in H.A.S.T. IV. Het schip werd in 1939 gebouwd bij de N.V. Noord Nederlandsche Scheepswerven te Groningen.
1942-00-00: Gevorderd door de Kriegsmarine. Vanaf 1942 in Noorwegen gevaren. Bij de bevrijding van Noorwegen in mei 1945 teruggevonden in Trondheim.
1945-12-20: Bijvoegsel tot de Nederlandse Staatscourant van Maandag 7 Juli 1947, no. 128
No. 65. Uitspraak van de Raad voor de Scheepvaart in zake de stranding van het motorschip „H.A.S.T. 4" in het Wenermeer op het Hindensrif, op zijn reis van Hallekis naar Delfzijl. Op 20 December 1945 is het motorschip „H.A.S.T. 4" op zijn reis van Hallekis naar Delfzijl in het Wenermeer op het Hindensrif gestrand. Na het werpen van de deklast is het schip met behulp van een sleepboot vlotgebracht. In overeenstemming met het voorstel van de inspecteurgeneraal voor de scheepvaart besliste een commissie uit de Raad voor de Scheepvaart, als bedoeld bij art. 29 der Schepenwet, dat de Raad een onderzoek zou instellen naar de oorzaak van deze stranding. Het onderzoek heeft plaats gevonden ter zitting van 16 April 1947 in tegenwoordigheid van de insfecteur-generaal voor de scheepvaart. De Raad nam kennis van de stukken van het voorlopig onderzoek der Scheepvaartinspectie, waarbij een rapport van de Zweedse loods, op 28 Januari 1946 te Vanersbor'g opgemaakt, en een scheepsverklaring door de „H.A.S.T. 4" te Gothenburg afgelegd. Als getuigen onder ede werden gehoord: J. G. J. van Echten, kapitein, en P. Drost, stuurman van het motorschip „H.A.S.T. 4". Uit de verklaringen en bescheiden is de Raad het volgende gebleken: De „H.A.S.T. 4" is een Nederlands motorschip, in 1939 te Groningen gebouwd en metende 250 bruto-registerton. Het behoort toe aan de N.V. Eederij „Muron" te Eotterdam en wordt voortbewogen door een motor van 195 pk. De bemanning bestond uit 6 personen. De kapitein, getuige J. G. J. van Echten, is in het bezit van het diploma lste-stuurman grote handelsvaart. Op 20 December 1945 was de „H.A.S.T. 4" te Hallekis beladen gevonden met een volle lading hout, bestemd voor Delfzijl, in totaal 98 standaard, waarvan 36 standaard aan dek was gestuwd. De diepgang was vóór 2,10, achter 2,25 m. Op 20 December te 13.25 uur vertrok de „H.A.S.T. 4" op loodsaanwijzing van Hallekis. De loods zou gedurende, de vaart over het Wenermeer tot Vaners- borg de kapitein ter zijde staan. Het weer was goed, lichte zuidelijke koelte. De loods verklaart, dat het zicht vanaf het moment van vertrek slecht was, terwijl getuige van Echten verklaart, dat het eerst te 17 uur heiig werd. Van 15.35 tot 15.45 uur moest de motor worden gestopt. Te 16.10 uur passeerde de „H.A.S.T. 4" Noord Klasgrund-vuur op 1½ mijl afstand. Hierna werd Z.W.t.W. gestuurd, maar te 17 uur werd een halve streek westelijker gestuurd om niet ten oosten van de Hindensrif-lichtboei te komen. Zowel door loods als kapitein werd de koers geregeld gecontroleerd. Er werd nog steeds volle kracht gevaren. Het zicht werd nu veel slechter. De boei van Hindensrif werd niet gezien. Te 17.15 uur begaven loods en stuurman zich op de vóórdeklast om uit te kijken naar de boei. De loods verklaart, dat hij de stuurman order gaf de kapitein te zeggen, dat geankerd moest worden; de kapitein verklaart, dat in overleg met de loods werd besloten ten anker te gaan. Evenwel, Voordat dit kon worden uitgevoerd, liep het schip te 17.35 uur aan de grond. Getuige van Echten verklaart, dat, toen de stuurman hem het voorstel om te ankeren van de loods overbracht, hij vaart minderde en in de kaart ging kijken of ankeren mogelijk was. Hoogstens 2 a 3 minuten nadat de stuurman de boodschap overbracht, liep het schip aan de grond. Volgens de loods zou het tijdsverloop wel 5 a40 minuten zijn geweest. Bij onderzoek bleken het ruim en de voorpiek water te maken. Hoewel alleen het voorschip en s.b.-achterschip geboeid zaten, gelukte het niet niet met eigen middelen vlot te komen; Te 2 uur van 21 December klaarde het op en bleek het schip te hebben gestoten op de klip bij Hinden. Volgens de loods zou de afwijking van de koers zeker 1½ streek zijn geweest; volgens de kapitein wees het kompas goed aan. Op 23 December kwam de ,,H.A.S.T. 4", na de gehele deklast te hebben geworpen, met behulp van een sleepboot vlot en vervolgde de reis eerst naar Gothenburg, alwaar een nood- reparatie werd verricht en een bewijs van zeewaardigheid afgegeven. Op 26 Januari 1946 vertrok de „H.A.S.T. 4" uit Gothenburg en arriveerde op 7 Februari 1946 te Delfzijl. De inspecteur- generaal voor de scheepvaart voert aan, dat uit alle verklaringen, in deze zaak afgelegd, blijkt, dat het op een gegeven moment dik werd en men de boei van het Hindensrif niet zag, waarop de loods de kapitein adviseerde om te ankeren. Hierop had direct moeten worden geankerd; de kapitein is echter eerst in de kaart gaan kijken. Dit was op zich zelf niet zo ernstig, maar de loods zal ook wel iets te lang zijn doorgelopen. Zo is de stranding ontstaan door een samenloop van omstandigheden. Het oostwaarts wegzetten kan zijn ontstaan door foutieve aanwijzing van het kompas; de kompassen op deze kleine schepen zijn niet steeds erg betrouwbaar, de miswijzing verandert vaak zeer snel. Wegzetten door stroom komt de inspecteur-generaal voor de scheepvaart minder waarschijnlijk voor. 's Raads oordeel luidt als volgt: De „H.A.S.T. 4" is op 20 December 1945 te omstreeks 17.35 . uur in het Wenermeer, op weg van Hallekis naar Vanersborg, varende op loodsaanwijzing, op het Hindensrif gestrand. Omtrent de oorzaak van deze stranding heeft de Raad zich uit de hem ten dienste staande gegevens geen oordeel kunnen vormen. Vaststaat, dat men zonder succes heeft getracht de boei op het Hindensrif tijdig te verkennen en dat het schip, ondanks een niet onjuist gestelde koers, bij heiig weer en slecht zicht, tegen de bedoeling van kapitein en loods, oostelijk van voormelde boei is terechtgekomen. Of dit is geschied onder mogelijke invloed van stroom of van een niet geconstateerde kompasafwijking, is niet opgehelderd. Wel acht de Raad het te betreuren, hoewel niet onverklaarbaar, dat de kapitein, toen hem het advies van de loods om ten anker te gaan werd overgebracht, eerst de kaart heeft geraadpleegd om zich omtrent de mogelijkheid van ankeren te vergewissen, in stede van dit te doen na eerst onmiddellijk te hebben gestopt. Dat in dat geval de stranding zou zijn voorkomen, valt niet te zeggen, gezien de korte tijd, die blijkens de verklaringen van kapitein en stuurman verliep tussen het ogenblik, dat de stuurman de kapitein het advies van de loods overbracht, en dat, waarop de stranding plaats had. Mogelijk had de loods veiliger gedaan — gelet op het feit, dat de gezochte boei niet werd verkend — het advies om te ankeren eerder te geven. Van een tekortkoming van kapitein of loods kan, naar 's Raads oordeel niet werden gesproken. De stranding moet dan ook worden geweten aan een samenloop van omstandigheden. Aldus gedaan door de heren mr. W. A. Vos, 1ste plv. voorzitter, L. den Hoedt en C. H. Brouwer, leden, L. Meulman, buitengewoon lid, in tegenwoordigheid van 's Raads secretaris mr. A Boosman en uitgesproken door voornoemde voorzitter ter openbare zitting van de Raad van 9 Mei 1947. (Get.:) Vos; A. Boosman.
1949-03-02: De Heerenveense Koerier 02.03.1949: De bemanning van de “Brandaris” werd in de middag, omstreeks half drie, opgeroepen door de Deense coaster “HAST IV”, die met machineschade in de buurt van het lichtschip “Terschellingerbank” ronddreef. Toen de “Brandaris” dit schip bereikte, bleek dat hulp niet nodig was, aangezien een sleepboot van de firma Doeksen er al in geslaagd was contact met de coaster te maken. De bemanning van de “Oceaan” begon toen met de moeilijke taak een tros aan boord van de “HAST IV” te brengen. Telkens scheen men dicht genoeg bij de boot te zijn gekomen om een lijn over te schieten, doch even vaak namen de hoge golven de sterke “Oceaan” dan weer op en wierpen haar uit de buurt van de coaster. De gehele namiddag heeft dit spel geduurd en gisteravond half twaalf was de bemanning van de sleper er nog steeds niet in geslaagd de verbinding tot stand te brengen. De zee bleef hoog en dwong de “Oceaan” uiterst voorzichtig te opereren, opdat men niet tegen 't hulpbehoevende schip gesmakt zouden worden. Slaagt de “Oceaan” er niet in het contact te leggen, dan zou de “Brandaris” te hulp moeten komen. (Noot: In dit krantenbericht wordt geschreven over een Deense coaster, moet natuurlijk Nederlandsche coaster zijn.)
1971-07-26: De Volkskrant 26-07-1971: Coaster gestrand bij Terschelling. (Van onze correspondent) Terschelling, 26 juli — Omstreeks kwart over elf zaterdagavond is de Duitse kustvaarder Merkur II gestrand bij de Spathoek, west van Terschelling. Het vaartuig was buiten het vaarwater, het Boompjesdiep geraakt en zat dicht onder het strand van het eiland. Duizenden badgasten kwamen zondag kijken. Vanmorgen vroeg zou men proberen het schip bij hoog water vlot te trekken. De kapitein-eigenaar H. Gröth uit Hamburg, die reeds vele jaren dezelfde route vaart, kon maar niet begrijpen dat hij aan de grond was gelopen. Blijkbaar is hij aan de verkeerde kant langs een boei gevaren — het was zeer heiïg. Rederij Doeksen op Terschelling bood zaterdag twee keer sleepboothulp aan, maar beide keren werd deze door de kapitein geweigerd. Men wilde zelf proberen vlot te komen. Toen dit zondagmorgen niet lukte en het vaartuig slagzij begon te maken, werd om sleepboothulp gevraagd. Maar toen was het al hoog water geweest, zodat men niets meer kon doen. Wel voer de zeesleper Stortemelk van Doeksen uit, die de sleeptros overbracht. De Merkur II is geladen met 250 ton veevoer. Het schip is op weg van Denemarken via Harlingen naar Doetinchem.
1971-11-00: Final Fate:
Gesloopt te Hamburg door Eisen & Metall A.G.

Afbeeldingen


Omschrijving: Fortuna 1939
Collectie: Slagter, J. A. (Jacob)
Vervaardiger: Unknown

Omschrijving: 'H.A.S.T. 4'
Collectie: Johannes, Leo M.
Vervaardiger: Skyfotos Ltd.
Onderwerp: Luchtfoto

Omschrijving: 'H.A.S.T. 4'
Collectie: Scholten, B.W. (Ben)
Vervaardiger: Mol, J. (Han)

Omschrijving: H.A.S.T. 4
Collectie: Schmaal, Gerrit J.
Vervaardiger: Hill, Charlie A.

Omschrijving: H.A.S.T. 4
Collectie: Bolhuis, R.J. van (Riemer)
Vervaardiger: Unknown
Onderwerp: Zeeopname

Omschrijving: 'Merkur II'
Collectie: Johannes, Leo M.
Vervaardiger: Unknown

Omschrijving: MERKUR II.
Collectie: Lous, C.
Vervaardiger: Unknown