| 1961-09-02: |
NvhN 02-09-1961: Groninger kunstenaars op Groninger coasters. Ruurd Elzer voer op Fambo. Ook de Groninger schilder Ruurd Elzer behoort tot de kunstenaars, die op uitnodiging van het Koninklijk Zeemanscollege „De Eendracht" een reis per coaster maken. Hij bleek al even enthousiast als zijn kunstbroeders toen hij op ons bureau kwam en ons onderstaande tekening ter reproduktie beschikbaar stelde. Over zijn ervaringen schreef hij het volgende: Ik maakte mijn reis met de Fambo van de werf Gruno-Bodewes te Foxhol (tevens eigenaar), onder kapitein Kroezen uit Meppel. Dit schip vaart regelmatig op Lissabon en had deze keer wel uitzonderlijk mooi weer en dientengevolge een bijzonder kalme zee over 't algemeen. Alleen op de terugweg was er wat harde wind tussen Lissabon en Oporto, tengevolge van enige onweersbuien, die we tegenkwamen. Het is een onvergetelijke reis geweest, waarvoor ik het uitnodigende college ten zeerste dankbaar ben. De echte landrot, die schrijver dezes is (al was het niet zijn eerste zeereis per kustvaarder), weet niet wat hij het meest moet bewonderen, de dominerende persoonlijkheid van de kapitein (waarmee niet gezegd wil zijn, geachte lezer, dat hij steeds zit te domineren of de dominé uithangt, onze taal geeft soms aanleiding tot misverstanden...) en zijn gedegen vakkennis, de humor en het savoir vivre van de eerste meester, de stoicijnse kalmte waarmee de Portugeesche roerganger zijn werk verricht of de opwekkende schipbreukverhalen van de stuurman. Ik meen nu iets meer van het zeemansleven te begrijpen, van zijn liefde voor de zee en eerlijke, harde mannen- werk, ver van het bekrompen gedoe aan de wal, maar ook van zijn eenzaamheid aan boord en de behoefte aan vertier, als het schip weer binnengaats is. In enkele dagen kan men vanzelfsprekend niet een stad als Lissabon leren kennen, vooral niet als men verplicht is te gaan tekenen of schilderen wat op zichzelf natuurlijk ook prettig is. Wat mij nog het meest getroffen heeft was de last die ik in een park ondervond van een hongerig uitziende schoenenpoetser, die op mijn schenen dook, toen ik op een bank zat te tekenen en mijn vertwijfeld neen-schudden volkomen negerend, verwoed begon mijn schoenen en sokken in te smeren met een „proeksel" van onbestemde kleur. Na diverse bewerkingen met allerlei lappen en borsteis werd hij eindelijk weer vertikaal met de aankondiging: „15 Escudo's" (I escudo is 12 cent). Het debat dat hierop volgde werd, deels geamuseerd, deels geërgerd, door verschillende andere parkgangers met bankrelaties gade geslagen. Uiteindelijk gaf ik hem dan maar 10 escudo's, hoewel ik wist dat 5 genoeg was. Een lange heer, dié het geval van een afstand had staan bekijken, vroeg mij in het Engels hoeveel ik hem gegeven had en na mijn bekentenis dat ik 10 had betaald zei hij: „Deze man is een Zigeuner, een dief, kijk maar hoe hard hij nu wegloopt! Wij houden niet van Zigeuners. Het Portugeesche volk is een goed volk!", verklaarde hij pathetisch, met opgeheven armen. Dat is zo, maar zij houden niet van Zigeuners. Ik wel. Zij zijn zo heerlijk brutaal en kunnen mooi schoenenpoetsen. Mijn sokken heb ik weggegooid. In Oporto voor anker in de Douro, vlak voor Sandemann, beroemd exporteur van Portwijnen. Op bijgaande gereproduceerde tekening ziet u een stukje van deze stad, gezien van de Fambo. Hier troffen we veel om escudo's bedelende kinderen. Als je ze wat gaf, renden zij direct naar een bakker en even later zag je ze dan met een grote homp brood naar huis hollen, al etende... Moeder zal ook wel honger hebben... Ja, er is veel zon in Portugal en veel armoede. Na Vigo in Spanje nog aangedaan te hebben (vooral uit zee gezien een prachtig gelegen stad) zetten wij koers naar Jersey, een der Kanaaleilanden. Op dit mooie eiland hebben wij drie dagen kunnen genieten. Veel natuurschoon en veel mogelijkheden tot uitgaan. Over de vele wegen die op dit eiland zijn aangelegd kan men praktisch overal met de auto komen. Via Antwerpen was het toen nog maar een kort tripje naar Rotterdam en behoorde ook deze prachtige reis tot het verleden. |
