Familiegegevens en opleiding

Jan Duinker is geboren op 26 augustus 1825 in Den Hoorn op Texel als zoon van Jan Pieterz. Duinker en Antje Daniels Daniels Kikkert.

Hij trouwde op 18 januari 1855 als zeeman met Stijntje Zunderdorp, geboren ca. 1827 te Texel als dochter van de commies der posterijen Jan Zunderdorp en Antje de Waard. Stijntje overleed op 17 april 1880 te Texel, 53 jaar, weduwe.

In een akte van een kind in 1864 wordt Jan vermeld als gezagvoerder op de koopvaardij.

Jan overleed op 23 april 1870 op de Atlantische Oceaan op 40'48" NB en 29'50" WL.aan boord van het fregat “Voorlichter”, 44 jaar.

 

NOTITIES BIJ JAN DUINKER

Huwelijksakte Stijntje Zunderdorp-Jan Jansz Duinker (BS Texel; huwelijksacten 1853-1862; acte 1).

Rijksarchief Haarlem, Kleine Houtweg 18, Haarlem 2012 CH, Catalogusnummer: BS Texel; huwelijksacten 1853-1862;

acte 1.

Heden den achttienden January Achttienhonderd Vijf en Vijftig, zijn voor ons ondergeteekende , Ambtenaar van den burgerlijken stand der Gemeente Texel in het huis derzelve gemeente, verschenen, ten einde een huwelijk aan te gaan, Jan Jansz Duinker, oud negen en twintig jaren, Zeeman, geboren alhier, wonende aan den Helder, meerderjarige Zoon van Jan Pieters Duinker en van Antje Damelser Kikkert, beide overleden, ter eene, en Stijntje Zunderdorp, oud achtentwintig jaren, zonder beroep, geboren en wonende alhier, meerderjarige dochter van Jan Zunderdorp, commies der posterijen, en Antje de Waard, zonder beroep, echtelieden, alhier, ter andere Zijde. Zijnde de huwelijksafkondigingen alhier onverhinderd geschied den Zevenden en veertienden dezer maand.-

En hebben zij tot dat einde aan ons overlegd, vooreerst: de akten waaruit blijkt, dat de huwelijksafkondigingen in de Gemeente Helder, ook Onverhinderd hebben plaats gehad.

Ten Tweede: de acten van Geboorten; ten derde: een Certificaat van voldoening aan de nationale Militieten vierden: de doodacten van de ouders des bruidegoms.

De ouders der bruid alhier tegenwoordig hebben ons verklaard in dit huwelijk toe te stemmen

Waarna wij hun hebben afgevraagd of zij elkander aannamen tot echtgenooten, en getrouwelijk alle pligten zullen vervullen, welke door de Wet aan den huwelijken staat verbonden zijn: hetwelk door hen,uitdrukkelijk met Ja beantwoord zijnde, hebben wij in de naam der Wet uitspraak gedaan, dat zij door het huwelijk zijn vereenigd: In tegenwoordigheid van Lammert Zunderdorp, oud Zesentwintig jaren, Burgemeester te Vlieland, broeder van de bruid; Pieter Jan Duinker, Kapitein der Sleepboot, aan den Helder, broeder van den Bruidegom, oud Zesendertig jaren,- Teunis Hets, oud een en veertig jaren, Stoomboot Kapitein, en van Anthon Diderick Deigt?, oud achtentwintig jaren, makelaar, wonende binnen deze gemeente

En is hiervan door ons opgemaakt deze akte, welke na voorlezing, door ons, de Comparanten en de getuigen is onderteekend.

Jan Jz Duinker LZunderdorp

Stijntje Zunderdorp

P.J.Duinker De Ambtenaar voornoemd.JZunderdorp T:hets

Antje de Waard ? P:Keiiser.sz

In de marge staat nog de vermelding: aang: no. 1 en afkon. no. 1 en 2

Hij woonde op 18 januari 1855 in Den Helder.

Hij is overleden op de Atlantische Oceaan op 40'48" NB en 29'50" WL.

Uit: http://www.genealogieonline.nl/stamboom-remmerswaal/I243.php

 

Lidmaatschap zeemanscollege(s)

J.J.Duinker was met vlagnummer R152 in de periode 1858 t/m 1870 lid van het Rotterdamse zeemanscollege Maatschappij tot Nut der Zeevaart⁰⁵⁸.

 

Opmerkingen in verband met lidmaatschap Zeemanscollege(s)

Geen

 

De schepen van de kapitein

In de Jaarverslagen van de Maatschappij (Maritiem Museum, Rotterdam) staat kapitein J.J.Duinker met vlagnummer R152 als gezagvoerder in de ledenlijsten van⁰⁵⁸:

*    1858, 1859            van de bark “Weltevreden”               335 last    varend voor Fop Smit aan de Kinderdijk

*    1862, 1863            geen vermelding van schip en boekhouder

*    1864 t/m 1867      van het fregat “Dageraad”                 380 last    varend voor Fop Smit aan de Kinderdijk

 

Bouma⁰²⁵ vermeldt J.J.Duinker als gezagvoerder gedurende:

*    1859 t/m 1862 op de bark “Weltevreden”, gebouwd in 1836 te Kinderdijk, 635 ton o.m., varend voor Fop Smit te Kinderdijk. Het schip werd in 1862 verkocht naar Noorwegen;

*    1866 op het 3/m schip “Dageraad”, gebouwd in 1861 te Slikkerveer, 724 ton o.m., varend voor Fop Smit te Kinderdijk;

*    1867 t/m 1869 op hetzelfde schip maar nu varend voor J.Smit te Slikkerveer;

*    1870 van het fregat “Voorlichter”, gebouwd in 1869 te Slikkerveer, 2034 ton o.m., varend voor J.Smit te Slikkerveer.

 

Overige bijzonderheden

Op 06 december 1861 vertrok van Soerabaja de bark "Weltevreden" van rederij Fop Smit onder J.J.Duinker, passeerde op 06 februari 1862 St.Helena en arriveerde 03 april te Brouwershaven na een reis van 118 dagen^026(38/330).

 

Zierikzeesche Courant 19 maart 1864¹¹⁴

Op 16 maart 1864 is te Zierikzee binnengekomen de “Dageraad”, kapt. J.J.Duinker, komend van Rotterdam en met bestemming Batavia. Het schip voer uit op 17 maart 1864.

 

NRC 09 februari 1866¹¹⁴

Brouwershaven, 8 februari. Het alhier van Batavia gearriveerde Nederlands schip DAGERAAD, kapt. Duinker, heeft op de rede beide ankers verloren en is naar Dijkwater verzeild. De sleepboot HELLEVOETSLUIS en een schokker zijn met een anker ter assistentie derwaarts vertrokken.

 

NRC 01 april 1866¹¹⁴

Schepen in lading te Rotterdam…..

- Naar Batavia. Het Nederlandse fregat DAGERAAD, kapt. J.J. Duinker. Adres: Hudig & Pieters…..

 

Algemeen Handelsblad Rotterdam 25 mei 1867¹¹⁴.

Hedenmorgen ten ongeveer 10 ure is onder Slikkerveer aan de Scheepstimmerwerf van de Heer Jan Smit Fzn met de beste gevolg te water gelaten het clipperfregatscchip NOACH II, groot circa 550 gemeten lasten. De bodem voornamelijk op passagiersvervoer gerekend evenals de NOACH I, welke door eene serie van vlugge reizen zich een der snelste zeilers heeft betoond, waarop de Nederlandsche Koopvaardijvloot zich mag beroemen, is gebouwd voor rekening van onze stadgenoot de Heer Fop Smit Jr. en zal reeds medio Augustus tot vertrek gereed zijn. Na het afloopen van de NOACH II werd op dezelfde werf de kiel gelegd voor een schip groot ongeveer 1200 gemeten lasten, hetwelk den naam zal voeren van VOORLICHTER en gebouwd zal worden voor rekening van bovengenoemde Heer Jan Smit Fzn te Slikkerveer.

 

Algemeen Handelsblad Batavia 10 october 1869¹¹⁴

Des middag van 23 dezer arriveerde voor de eerste maal ter dezer Reede het 3 mast klipperschip VOORLICHTER, Kapitein Duinker, op 3 Juli van Brouwershaven vertrokken. Dit schip het grootste van de Nederlandsche Koopvaardijvloot meet 2270 ton en werd door J.Smit te Slikkerveer, gemeente Ridderkerk, voor eigen rekening gebouwd. Het vaartuig komt hier op avontuur en bragt herwaarts over een detachement sterk 170 man (82 dagen reis).Tegelijk met de  VOORLICHTER kwam alhier aan het schip JASON, Kapitein Rusman, den 18 de Junij van Rotterdam vertrokken aanbrengende een detachement van 150 man (97 dagen reis).

 

Provinciale Groninger Courant 15 juli 1870¹¹⁴

Amsterdam, 13 juli. Het schip VOORLICHTER, kapt. Duinker, van Batavia te Rotterdam aangekomen, is gisteren aan de Wilhelminakaai liggend op zijde gevallen. De lading was des avonds nagenoeg gelost, doch er zijn nog ongeveer 200 schuitjes tin aan boord. Het schip lag met de verschansing onder water en met de masten op de kade.

 

 

Familiegegevens en opleiding

Christoffel Johannes Bunk werd geboren op 06 december 1824 te Rotterdam als zoon van de Nederlands Hervormde Dirk Bunk, broodbakker, en Elizabeth Leeuwenberg. Hij woonde te Rotterdam o.a. aan de Karnemelkhaven Wijk 13 nr. 1008 en aan de Heul Wijk 14 nr. 7.

Hij trouwde op 03 mei 1854 te Rotterdam met Geertrui Elizabeth Pikaar, geboren 03 februari 1827 te Rotterdam als dochter van de Nederlands Hervormde Abraham Pikaar en Geertrui Brinkman. Hij overleed op 05 september 1879 te Rotterdam aan de Schiekade⁰⁰⁵.

Lidmaatschap zeemanscollege(s)

C.J.Bunk was met vlagnummer R266 in de periode 1857 t/m 1879 effectief lid van het Rotterdamse zeemanscollege Maatschappij tot Nut der Zeevaart⁰⁵⁸.

Opmerkingen in verband met lidmaatschap Zeemanscollege(s)

Geen

De schepen van de kapitein

In de Jaarverslagen van de Maatschappij (Maritiem Museum, Rotterdam) staat kapitein C.J.Bunk met vlagnummer R266 als gezagvoerder in de ledenlijsten van⁰⁵⁸:

• 1858, 1859, 1862 t/m 1864 van de bark “Vier Gebroeders” 337 last  varend voor F. Smit te Kinderdijk
• 1865 van de bark “Ridderkerk” 399 last  varend voor F.Smit te Kinderdijk
• 1866, 1867 van de bark “Ridderkerk” 399 last  varend voor J.Smit te Slikkerveer
• 1874, 1877, 1878 geen vermelding van schip en boekhouder

C.J.Bunk was in 1872 afwisselend commissaris en van 1873-1879 permanent commissaris van de Maatschappij⁰⁵⁸.

Bouma⁰²⁵ vermeldt C.J.Bunk als gezagvoerder gedurende:

• 1858 t/m 1865 op de bark “Vier Gebroeders”, gebouwd in 1846 te Slikkerveer, 637 ton o.m., varend voor Fop Smit te Kinderdijk. Het schip werd in 1865 verkocht naar Noorwegen.
• 1866 van de bark “Ridderkerk”, gebouwd in 1858 te Slikkerveer, 754 ton o.m., varend voor Fop Smit te Kinderdijk;
• 1867 t/m 1870 van hetzelfde schip maar nu varend voor J.Smit te Slikkerveer;
• 1871 t/m 1872 van het fregat “Voorlichter”, gebouwd in 1869 te Slikkerveer, 2034 ton o.m., varend voor J.Smit te Slikkerveer.

 

Overige bijzonderheden

Op 02 juli 1862 vertrok van Batavia de “Vier Gebroeders” van Fop Smit onder kapitein Bunk en arriveerde in Nederland op 17 oktober 1862 na een reis van 106 dagen^026(38/330).

Zierikzeesche Courant 06 april 1864

Te Brouwershaven gearriveerd op 02 april 1864 de “Vier Gebroeders”, kapt. C.J.Bunk, komend van Batavia naar Rotterdam.

 

 

Familiegegevens en opleiding

Arij de Willigen werd geboren ca 1836 als zoon van Willem de Willigen en Maria Noordhoek.

Hij was getrouwd met Cornelia Anna Clara Bunk.

Hij overleed te Kralingen op 27 december 1858, 46 jaar^genlias

 

Lidmaatschap zeemanscollege(s)

1. de Willigen was met vlagnummer R124 in de periode 1873 t/m 1882 effectief lid van het Rotterdamse zeemanscollege Maatschappij tot Nut der Zeevaart⁰⁵⁸

 

Opmerkingen in verband met Zeemanscollege(s)

In het Jaarverslag 1882 van de Maatschappij (Maritiem Museum, Rotterdam) staat vermeld dat hij in 1882 is overleden⁰⁵⁸.

 

De schepen van de kapitein

In de Jaarverslagen van de Maatschappij staat kapitein A. de Willigen met vlagnummer R124 als gezagvoerder in de ledenlijsten van⁰⁵⁸:

*   1874                           van het fregat “Voorlichter”          1075 last           voor J.Smit F^z te Slikkerveer

*   1877, 1878, 1880     van het fregat “Voorlichter”          1662 ton o.m.   voor Wed. J.Smit F^z te Kralingen

*   1881                           geen vermelding van schip en boekhouder

 

Bouma⁰²⁵ vermeldt A. de Willigen als gezagvoerder gedurende:

*   1873 t/m 1874 van het fregat “Voorlichter”, gebouwd in 1869 te Slikkerveer, 2034 ton o.m., varend voor J.Smit te Slikkerveer;

*   1875 van hetzelfde schip, maar nu varend voor J.Smit te Kralingen;

*   1876 t/m 1881 van hetzelfde schip maar nu varend voor de Wed. J.Smit te Kralingen.

 

Overige bijzonderheden

Handelsblad Rotterdam 23 augustus 1876

Betreffende de overzeiling van het Engelsche schoenerschip FLYING SCUD door het fregatscchip VOORLICHTER is door Kapitein de Willigen aan de reederij het volgende gemeld. Den 13^de Augustus kruisende op de hoogte van het eiland Wight, met een zeer flauwe koelte (westelijk) en dikke mist kregen wij des avonds te 9 uur het groenen licht van den voor den wind loopende schoener in het gezicht en voor er eenig verandering aan de zeilen of roer kon plaatsvinden hadden wij genoemd schip in de midscheeps aangevaren, bestaande uit 8 man, door het toewerpen van touwen enz. te redden en den 16^e aan een vissloep af te geven, waarmee zij den zelfden dag te Brixham werden aan het land gebracht. Daar de VOORLICHTER slechts weinig schade bekomen had en dicht was gebleven, besloot de scheepsraad eenparig de reis te vervolgen.

 

Handelsblad 19 januari 1881

Zondagmiddag kwam te IJmuiden binnen in de haven het Nederlandsche fregat Voorlichter, met 68 DM diepgang. Een gedeelte der bemanning krees des avonds twist en sloeg ten laatste de ruiten in. De gemeenteveldwachter, bij afwezigheid der rijksveldwachter geen kans ziende de orde allen te herstellen, wist niets beters te doen dan de geheele burgerij op te roepen door de brandklok te laten luiden. Het personeel der brandweer kwam spoedig met de spuiten enz. opdagen, meenende dat er brand was en was niet weinig verontwaardigd dat het voor loos alarm opgeroepen was.

De Voorlichter, 2.034 ton, was gebouwd in 1869 te Slikkerveer voor de reder J. Smit te Slikkerveer.

In 1886 werd het schip te Batavia afgekeurd en verkocht voor de sloop.

Bron: www.grotezeilvaart.nl

 

Algemeen Handelsblad Scheepvaartberichten 26 april 1881

Verkooping van schepen: Het nedeerlandsche Clipperfregat VOORLICHTER, groot 1662 ton n.m., gebouwd in 1869 is uit de hand verkocht aan de reeder J.Koning te Rotterdam en zal gevoerrd worden door kapitein Sipkes.

 

“De …“Voorlichter” was een zeer snelle zeiler, getuige de reis die het schip in 1880 maakte onder kapitein J.A. de Willigen van Batavia naar IJmuiden in 72 dagen! De bemanning was over dit record zoo verheugd, dat zij geheel IJmuiden op stelten zette!

De Voorlichter was rank en hoog getuigd. Dat hooge tuigage veroorzaakte te Rotterdam een ongeval, dat gelukkig nog goed afliep en zijn humoristische noot niet miste. Het schip viel n.l. om en kwam met zijn raas in de boomen langs de kade te ruste. Met man en macht werd direct begonnen om het schip weer recht te krijgen. Er werden gedeelten van de straat opgebroken om er palen in te slaan, waaraan de takels konden worden bevestigd.

Honderden belangstellenden stonden te kijken, liepen de mannen in de weg en gaven natuurlijk het noodige commentaar,dat vaak minder vleiend was voor de bouwer-eigenaar, die zelfs het hardst meezwoegde. Geen wonder dan ook dat Jan Smit met een tamelijk rood hoofd rond liep.

Toen verscheen een politieagent op het tooneel, die den toestand als een veldheer overzag, in de gaten kreeg dat Jan Smit de aanvoerder was van de mannen die de straat openbraken van de stad, welke hij mee moest beveiligen, op hem toestapte en zeer bewust van zijn autoriteit aan Smit vroeg: “Wat mót dat?

Toen was de boot aan!. De veiligheidsklep van Smit begon te werken en de agent kreeg iets te hooren waar hij zeker nog nooit zelfs van had gedroomd! Het is te begrijpen dat de gezagsdrager dat niet “nam, zoodat de ongelukkige reeder het onderspit moest delven. …”

Uit: De Clippers” door Anno Teernstra, Uitg. Holdert & C^o, Amsterdam, 1945, p. 183-184.

 

Bij burgemeester Veldhuizen (in 2009 en later de burgemeester van Hoorn) zag ik dus dat olieverfschilderij (van de “Voorlichter”) in de woonkamer van zijn ambtswoning. Hij had er nog geen foto van, naar ik me meen te herinneren. Het is echt een flink en bekwaam gedaan scheepsportret dat, naar ik uit de verhalen van Van Veldhuizen begreep, in opdracht van de kapitein zelf zou zijn vervaardigd. Het schip vaart op volle zee van links naar rechts op het doek, zonder herkenbaar geografisch punt. Het is lang 86,5 cm en breed 64,5 cm. Het verkeert in goede staat en is nog niet zo lang geleden gerestaureerd. Ik proefde bij Van Veldhuizen, dat hij er niet gelukkig mee zou zijn als dit bezit bekend werd (veiligheid!). Van de Voorlichter kende ik trouwens al een afbeelding gedaan door Spin en gepubliceerd in Bram Oosterwijks boek, Wind in de Zeilen, p.181.

Mededeling september 2009 door Kees Paul te Alkmaar)

 

“Het grootste houten schip ooit in ons land gebouwd was ook een clipper. Het was het clipperfregat Voorlichter van 2034 brt (1662 netto) waarbij het V-vormige grootspant van de vroege kleine Amerikaanse clippers had plaats gemaakt voor een vollere middensectie, die zeer geleidelijk en vloeiend uitliep in een scherp weggesneden voor- en achterschip. Het voerde bovenbramstengen aan alle masten. Als snelste reis van deze clipper wordt die van 1880 genoemd, toen het schip van Batavia via Kaap de Goedde Hoop naar het vaderland zeilde in 72 dage, ongeveer 1/3 van de tijd die de 18^e eeuwse VOC-schepen voor dit traject nodig hadden, die alleen met gunstige wind en niet te zwaar beladen hooguit 7 knopen haalden.”

Uit www.vaartips.nl/zeevaart

 

 

Familiegegevens en opleiding

Geen

 

De schepen van de kapitein

Ene T.Sipkes (dezelfde?) voer in 1880 als gezagvoerder op de “Betsy en Arnold”⁰²⁵ en deed er toen 200 dagen voor over om van Banjuwangi naar Vlissingen te varen. Dit was een uitzonderlijk lange periode (uit. E.W.Petrejus Het schip vaart uit De Boer Maritiem 1975, p.62.

 

T.Sipkes was in 1885-1886 kapitein op de ijzeren bark “Melati”, gebouwd in 1885 bij Campbell Macintosh & Browstend te Necastle upon Tyne, 1071 nrt, varend voor rederij Koning & van Delden te Rotterdam⁰⁵².

 

Bouma⁰²⁵vermeldt T.Sipkes als gezagvoerder gedurende:

• * 1879 t/m 1880 van de bark “Betzy & Arnold” ex Anna, ex Tanjoree, gebouwd in 1862 te Medford, 970 ton o.m., varend voor J.Koning te Rotterdam. Het schip werd verkocht naar Noorwegen;
• * 1882 t/m 1883 van het 3/mschip “Voorlichter” kiel gelegd op 25 mei 1867, te water in 1869 op de werf van Jan Smit Fopzoonte Slikkerveer, 2034 ton o.m., varend voor J.Koning te Rotterdam;
• * 1884 van hetzelfde schip maar nu varend voor J.Koninge & van Delden te Rotterdam;
• * 1885 van de ijzeren bark “Melati”, gebouwd in 1885 te Newcastle, 1060 ton n.m., varend voor J.Koning & van Delden te Rotterdam.

 

Overige bijzonderheden

Algemeen Handelsblad Scheepvaartberichten 26 april 1881

Verkooping van schepen: Het nedeerlandsche Clipperfregat VOORLICHTER, groot 1662 ton n.m., gebouwd in 1869 is uit de hand verkocht aan de reeder J.Koning te Rotterdam en zal gevoerrd worden door kapitein Sipkes.

 

Algemeen Handelsblad Zeetijdingen:⁰³⁸

Rotterdam 21 december 1882. Volgens ontvangen telegrafisch bericht is het Nederlandsch fregatschip VOORLICHTER, Kapitein Sipkes, na eene reis van 37 dagen van Nieuwediep te Sapelo (Georgia) gearriveerd. Het schip en equipage bevonden zich in de beste toestand.

 

Rotterdam 11 december 1883. Volgens telegram uit Vlissingen arriveerde heden alhier het fregatschip VOORLICHTER, Kapitein Sipkes, van Banjoewangie, 88 dagen reis.

 

 

Familiegegevens en opleiding

Pieter van de Bos werd geboren in 1865 en overleed op 04 februari 1914 te Dordrecht. Hij was in 1897 lid van de Dordtse vrijmetselaarsloge La Flamboyante onder nr. 548.⁰⁶⁴. (het is de vraag of dit dezelfde persoon is, temeer omdat bij de ene opgave sprake is van VAN DER en bij de andere van VAN DE.

De schepen van de kapitein

Bouma⁰²⁵ vermeldt P. v/d Bos als gezagvoerder gedurende:

• 1877 t/m 1880 van het 3/mschip “Zes Gezusters”, gebouwd in 1871 te Alblasserdam, 1455 ton o.m., varend voor F.H. von Lindern te Alblasserdam. Het schip is in 1880 uitgebrand;
• 1882 t/m 1883 van het 3/mschip “Nieuwe Waterweg I”, gebouwd in 1864 te Alblasserdam, 1360 ton o.m., varend voor F.H. von Lindern J^r te Alblasserdam. Het schip werd in 1883 te Penang afgekeurd;
• 1885 t/m 1886 van het 3/mschip “Voorlichter” kiel gelegd op 25 mei 1867, te water in 1869 op de werf van Jan Smit Fopzoonte Slikkerveer, 2034 ton o.m., varend voor J.Koning & van Delden te Rotterdam. Het schip werd te Batavia afgekeurd en verkocht voor de sloop;

Op 16 februari 1886 te Batavia geveild en verkocht voor f 8765,-. Later verkocht voor f 6100, - aan een arabier om gesloopt te worden.

• 1887 t/m 1890 van de ijzeren bark “Melati”, gebouwd in 1885 bij Campbell Macintosh & Browstend te Newcastle upon Tyne, 1071 ton n.m., varend voor rederij Koning & van Delden te Rotterdam ^{zie ook 052};
• 1890 t/m 1895 van hetzelfde schip maar nu varend voor de reederij Zuid Holland, dir. J.Koning te Rotterdam^{zie ook 052};

 

Overige bijzonderheden

Op dit schip (Zes Gezusters) zeilende in de Atlantische Oceaan onder kapitein v.d.Bos overleed op 17 mei 1877 de kok Hendrik Jacobus van Zuijlekom aan waterzucht (zie Gens Nostra 54:p.134, mededeling J.H.Schaap).

D “Voorlicher” werd verkocht aan rederij J.Koning & van Delden te Rotterdam voor f 90.000,-. “Vier jaar heeft het schip voor de Rotterdamsche reeders gevaren, toen het door onbekende oorzaak te Cheribon wrak. In ieder geval heeft het een flinke kanauw gekregen, vermoedelijk door een stranding, want in een brief van kapitein P.v.d.Bos aan zijn reeders, welke brief bewaard is gebleven, schrijft deze:

Het schip kan ik niet indenken, dat die gerepareerd kan worden. De masten zijn meer dan een halve voet gezakt, onder de spil is alles gebarsten, een anker en ketting en tuianker zijn verloren gegaan. Van onder tot boven is het schip geramponeerd en daar het lek met het water gelijk ligt, kunnen wij van onderen en in de zijden van het schip niet zien, maar ik geloof dat door de lading het schip van binnen zeer veel geleden heeft.

Wel zijn er zeilen gescheurd, maar masten, stengen en kluiverboomen hebben geen aanmerkelijke schade bekomen. Het dek is geheel los, of de balken nog goed zijn, is voor mij een raadsel. Aan stuurboord zijn er nog een paar stutten staan gebleven, maar aan bakboord is alles weg en het schip laat kop en gat vreeselijk hangen, ik zou dus denken dat het schip geheel gebroken is. Ook heeft de kajuit geheel onder water gestaan en alles is daardoor vernield.”

Het schip werd inderdaad afgekeurd en te Batavia verkocht voor achtduizend gulden.

Uit: De Clippers” door Anno Teernstra, Uitg. Holdert & C^o, Amsterdam, 1945, p. 184-185.

 

In “Sherlock Holmes in Lebak. Rouffaer en Multatuli”. Litterair tijdschrift De Parelduiker, Jg 15, nr. 4. 2010

1. 41-42:

“Eind juli (1885) vertrok hij (Rouffaer) vanuit Rotterdam met het clipper-fregat De Voorlichter. …

Na een avontuurlijke reis kwam hij op 5 november 1885 aan in Tandjoeng Priok, de haven van Batavia. Op 10 november schreef hij aan zijn vriend Evert Ekker: “Enfin, ik ben lekker als kip. De zeereis wou zeker ook tot in alle bijzonderheden mij het zeeleven doen kennen; het had weinig gescheeld of de “Voorlichter” was met man en muis vergaan. Twee goddelooze stortzeeën veegden bij een hevige storm het heele achterschip schoon; en ’t was alleen aan het hechte schip te danken, dat niet het heele achterdeel open werd geslagen, en ’t zich bepaalde tot een paar gaten, en het lijfhout (dat wil zeggen het verband) gedeeltelijk weg. Eén dode, één met een gebrokek been, en wel vijf andere min of meer zwaar gekwetst. Enfin, we zijn er, en ik heb geen haar op mijn hoofd dat de zeereis berouwt.”