Vlissingen, 13 mei. Met genoegen vernemen wij, dat heden aan de Koninklijke Maatschappij De Schelde de vervaardiging is opgedragen van twee stoomschepen, bestemd voor de vaart tussen Rotterdam en Java voor rekening van de Rotterdamsche Lloyd, welke de naam zullen voeren van BATAVIA en SOERABAIJA.

Vlissingen, 23 maart. Het stoomschip BATAVIA, voor rekening der Rotterdamsche Lloyd op de werf der Koninklijke Maatschappij De Schelde in aanbouw, zal op zaterdag de 7e april, namiddag 3 uur, worden te water gelaten.

Vlissingen, 7 april. Wij waren bij prachtig lenteweder ooggetuigen van het te water laten van het ijzeren schroefstoomschip BATAVIA, heden namiddag ten 3 ure, van der werf der Koninklijke Maatschappij De Schelde alhier. Dit schip wordt aangebouwd voor rekening van de heren Wm. Ruys & Zonen te Rotterdam, en is bestemd voor de vaart tussen Nederland en onze koloniën in Nederlands-Indië. Het kolossale gevaarte heeft een lengte over het dek van 310, een breedte van 37 en een holte van 27 Engelse voet, terwijl het een ruimte meet van plus/minus 2.300 registerton. Het heeft drie dekken, terwijl op het bovendek een teakhouten hut is geplaatst, met ruimte voor 38 passagiers eerste klasse. Onder de bak is verblijf van 16 passagiers 2de klasse, hofmeester en bootsman. Onder de brug zijn de verblijven der scheepsofficieren.
Het schip heeft de hoogste klasse van en is gebouwd volgens Lloyds Rules A1 100 Special Survey, alsmede van de Vereeniging voor Nederlandsche Assuradeuren.
De diepgang onder stoom met waterballast is 13 voet, met 3.000 ton gewicht geladen, 22 voet. Het schip is getuigd als brik en heeft twee stalen masten.
Aan alle vereisten van comfort en gemak, die tegenwoordig aan de oceaanstomers werden gesteld, zal in de ruimste mate worden voldaan.
Het schip wordt voorzien van een schroefstoommachine ad 240 nominale paardenkrachten van compound-systeem met oppervlakte condensor. De schroef is vierbladig met verstelbare spoed. De twee cilindervormige stoomketels zullen in 8 vuurhaarden, voor en achter gestookt, met Prideaux’s vuurdeuren voorzien worden. Voorts zullen de nieuwste inrichtingen op het gebied van lieren, pompen, distilleermachines, stuurtoestel enz., worden aangebracht.
Het schip is gebouwd binnen negen maanden na het leggen van de kiel en zal binnen drie maanden geheel worden afgeleverd.
Vele belangstellenden, doch voornamelijk de deskundigen van een groot deel van Nederland, interesseerde dit aflopen in het bijzonder, omdat het plaats had op een gehele verschillende wijze als dit gewoonlijk op de particuliere werven in ons land geschiedt, namelijk op een wieg (cradle), waarbij, in afwijking van het gewone aflopen, het schip niet op de kiel, doch op de beide zijden loopt. Deze inrichting is veel kostbaarder dan de vroegere manier, doch geeft het voordeel van meerdere zekerheid, omdat het wrijvingsoppervlak zich over de twee zijden verdeelt.
Het schip werd te water gelaten door mejuffrouw C.J. Buteux, oudste dochter van de Heer J.P.I. Buteux, lid van Gedeputeerde Staten der provincie Zeeland, woonachtig te Middelburg, en commissaris der Koninklijke Maatschappij De Schelde. Aan de voorsteven was de tribune opgericht, waarop zich met enkele genodigden de jonge dame bevond, die van het gevaarte de laatste hinderpaal deed wegvallen, om het voor haar voeten naar het ruime sop te zien voortslieren.
Onmiddellijk werden na de afloop de aanstalten gemaakt voor het leggen van de kiel van een zusterschip, en werd onder luid gejuich der talrijke menigte het naambord SOERABAJA opgericht, om op dezelfde plaats en voor dezelfde rederij te worden gebouwd, en nog voor het einde van dit jaar te worden afgeleverd.
Na afloop der plechtigheid verenigden zich de eigenaren van het schip met de directie en commissarissen der Maatschappij met hun dames in de vergaderzaal, om elkander met de goede afloop geluk te wensen, bij welke gelegenheid aan de jonge dame door de directeur een etui, inhoudende de gebeeldhouwde hamer, werd aangeboden, waarmede zij de laatste beletsels voor het te water gaan had doorgehakt. Door de heer Buteux werd aan al de werklieden, 700 in getal, een verrassing aangeboden.
Onder de duizenden toeschouwers waren, behalve de eigenaren, de heren Wm. Ruys & Zonen, verschillende autoriteiten, als de Commissaris des Konings in de provincie Zeeland, de leden van Provinciale en Gedeputeerde Staten, de Gemeenteraden en Kamers van Koophandel van Middelburg en Vlissingen en vele anderen, te veel om te noemen.
Wat eindelijk bovendien, behalve de plechtigheid van het aflopen, in hoge mate belangstelling inboezemde, zijn de grootse inrichtingen voor scheepsbouw, machinefabriek en ketelmakerij, welke na het afbranden der oude fabriek in betrekkelijk korte tijd verrezen zijn. In die kolossale werkplaatsen zag men machines en stoomketels voor het heden afgelopen schip in bewerking en ongeveer geheel gereed staan, alsmede andere machinedelen op verschillende draai- en schaafbanken voor andere grote stoommachines in behandeling.

Vlissingen, 27 juni. Het stoomschip BATAVIA, voor rekening van de Rotterdamsche Lloyd op de werf van de Maatschappij De Schelde te Vlissingen gebouwd, zal a.s. zaterdag (opm: 30 juni) te 10 uur een proefreis in de Noordzee maken en daarna zodra mogelijk naar Rotterdam vertrekken, ten einde ten spoedigste te worden in dienst gesteld.

Vlissingen, 30 juni. Het stoomschip BATAVIA heeft een proefreis gemaakt van Vlissingen tot in zee en terug. Het heeft uitmuntend voldaan.

Rotterdam, 1 juli. Heden is alhier aangekomen van Vlissingen het stoomschip BATAVIA (opm: na proeftocht en overdracht).

Rotterdam, 7 juli. Het in ’t begin van april te Vlissingen van de werf der Koninklijke Maatschappij De Schelde te water gelaten schroefstoomschip BATAVIA, kapt. Boon, gebouwd voor rekening van de Rotterdamsche Lloyd, directeuren de heren W. Ruijs & Zonen te Rotterdam, ligt thans in de Spoorweghaven te Fijenoord.
Dit fraaie stoomschip, bestemd voor de veertiendaagse vaart tussen Rotterdam en Nederlandsch-Indië, is lang over dek 310, breed 37 en hol 27 Engelse voeten, laadt ongeveer 3.000 ton en is opgenomen in de hoogste klasse van Lloyd en Nederlandsche Vereeniging. Het heeft brikstuig en stalen masten.
In de campagne zijn inrichtingen voor 36 passagiers eerste klasse, waarvoor de hutten allersierlijkst en comfortabel zijn ingericht en met fraaie tapijten belegd.
Doelmatige wasinrichtingen bevinden zich in de hutten, die ruim en luchtig zijn. Achter in de campagne bevinden zich twee badkamers. Bij de ingang aan stuurboord is een gemakkelijke rookkamer en aan bakboord zijn de buffetten van de hofmeester. In het ruime eetsalon, geheel beschoten met wit marmer met vergulde arabesken, bevindt zich aan de stuurboordzijde een sierlijke piano en aan bakboord een prachtig buffet met marmeren blad. Fraaie draaiende stoelen staan vast in het dek langs de mahoniehouten tafels, waarboven vier prachtige lampen van nikkel hangen met slingerbakken vol fraai glaswerk. In de glazen, die, licht aan het eetsalon verschaffen, is het wapen van Batavia, het staande zwaard met krans, gegraveerd, evenals in de sierlijke schijnlichten, waarin het wapen van Batavia in de gekleurde glazen gegraveerd is. Het Koninklijke wapen prijkt aan de ingang der campagne in gekleurd glas.
Tot het dek der campagne voeren twee sierlijke en gemakkelijke trappen en de passagiers hebben aldaar een aangenaam en luchtig verblijf, waar uitstekende gelegenheid is te wandelen. In de voorhut en onder de brug bevindt zich eerst de hut van de dokter en de apotheek en verder vooruit de hutten der officieren en machinisten, ook een ijshut, waarin berging voor vijf ton ijs met flessenkoeler aanwezig is, waardoor in het warme klimaat aan de opvarenden verkoelende dranken kunnen worden verschaft. Op de brug bevindt zich de hut van de gezagvoerder met de kaartenhut.
Ook het stoomstuurtoestel, vervaardigd door Higginson & Co. te Liverpool, bevindt zich daar; tevens is men door een groot stuurrad in staat ook vandaar het schip zonder stoom te kunnen besturen. Het bovendek, grotendeels van ijzer, is beschoten met teakhout.
Onder de bak zijn ruime verblijven voor de equipage en voor in het hoge en ruime tussendek, overvloedig van licht en lucht voorzien, is een zeer doelmatige en flinke inrichting voor 26 tweede klasse passagiers. Aan stuurboord is een welingerichte ziekenboeg en aan bakboordzijde de provoost, die dienst kan doen, ingeval er troepen worden vervoerd. In de kolenbunkers is ruimte om ongeveer 400 ton kolen te kunnen bergen. De prachtige machine van 240 paardenkracht nominaal, die tot 1300 indiateur paardenkracht kan opgevoerd worden, benevens de stoomketels, zijn vervaardigd door de fabriek der Koninklijke Maatschappij De Schelde. De ketels zijn geperst op 160 pond en worden gestookt tot op 80 pond per vierkante duim. Er is berging onder in het schip voor ongeveer 150 ton water ballast en het ruim is voorzien van vijf waterdichte schotten. Behalve de pompen voor de machine zijn nog drie pompen aanwezig, waarvan een in staat is ongeveer 100 ton water in het uur uit te pompen.
Zes grote boten, waaronder vier reddingboten bevinden zich in de davits en ieder der opvarende heeft een reddingboei. Aan boord bevindt zich ook een patentlood, geschikt om wanneer het schip vaart heeft met 100 vadem grond te kunnen loden. De ankers worden met stoom bewerkt, evenals de lossing door stoomlieren geschiedt.
Over het algemeen maakt dit stevige en fraaie, in Nederland gebouwde stoomschip, waarop alle verbeteringen en uitvindingen op het gebied van ventilatie en der scheepvaart zijn toegepast, de gunstigste indruk, en de prachtige en comfortabele inrichting en de uitstekende beleefdheid van gezagvoerder en officieren maken het zeer aanbevelenswaardig voor passagiers, die de reis naar Indië willen ondernemen.

Rotterdam, 21 juli. Heden is het stoomschip BATAVIA, kapt. G.I. Boon, van hier naar Java vertrokken.
(opm: eerste reis van dit nieuwe stoomschip)

Vlissingen, 8 september. Het stoomschip BATAVIA van de Rotterdamsche Lloyd, dat op de werf der Koninklijke Maatschappij De Schelde werd gebouwd, is op zijn eerste reis de 4e september te Batavia aangekomen. Dit is zeker voorspoedig, wijl op de reis- of dagwijzer de aankomst was aangeduid als vermoedelijk op 5 september.

Batavia, 8 september. Vrachten. Sedert de uitgifte van het bericht van 24 september bleef de stemming van de markt onveranderd en nam de vloot matig toe. Naar Nederland was de vraag naar schepen voor koffie nogal levendig, daar de Factorij na lang aarzelen aan de markt kwam en besloot de gevraagde vracht van NLG 70 te betalen. Naar het Kanaal werd een schip opgenomen tot geheime koers en blijft nog steeds vraag heersen voor eerste klasse schepen; de disponibele scheepsruimte is echter gering. Naar Amerika noch naar Australië hadden afdoeningen plaats en er heerst ook geen vraag naar deze bestemmingen. Naar de Perzische Golf werd voor het eerst sedert de maand november een schip opgenomen tot NLG 1,50 per pikol met suiker van de Noordkust.
De laatste afdoeningen van Nederlandse schepen zijn: MERAPI NLG 70 volle lading Factorij-koffie van de Oostkust naar Amsterdam; LOTUS NLG 70 dito naar Middelburg; SOERABAIJA NLG 70 dito naar Dordrecht; MARIA NLG 70 dito van Passaroean naar Rotterdam; AMSTERDAM NLG 70 voor 20.000 pikols Factorij-koffie van Samarang naar Amsterdam. Verder ligt aan stoomschip MADURA NLG 90 koffie, NLG 100 huiden, NLG 120 indigo naar Amsterdam, en Ffrs 90 koffie en Ffrs 120 indigo naar Marseille.
Lossende en onbevrachte Nederlandse schepen: NOACH I, NOACH V, MARY en PRINSES WILHELMINA, en de stoomschepen BATAVIA, PRINSES AMALIA en PRINSES WILHELMINA.

Rotterdam, 23 november 1883. Voor rekening der Rotterdamsche Lloyd werd deze week te water gelaten het stoomschip SOERABAIA, dat met het begin des volgenden jaars in de geregelde vaart dezer lijn zal worden opgenomen en geheel de bouw van het stoomschip BATAVIA evenaart, dat juist heden alhier arriveerde.

Batavia, 30 januari. Vrachten. Sedert de 16e dezer zijn enige afdoeningen te vermelden, maar bleef de vraag toch beperkt en de toestand van de markt over het algemeen flauw. Naar Nederland gaf de Factorij wederom aan een paar schepen elk 8.000 pikols koffie tot NLG 50, waarop deze bodems begonnen aan te leggen. Een ander schip secureerde een flinke partij arak tot NLG 100 en zoekt bijlading tot opvulling. Naar het Kanaal kwam een bevrachting tot stand tot GBP 1.15 voor droge suiker, terwijl gelijkertijd een klein schip werd afgesloten voor zaksuiker tot GBP 2.10/-. Er bestaat nog enige vraag, doch zijn de biedingen zeer laag. Naar Amerika werden twee vaartuigen van middelbare grootte opgenomen voor koffie en licht goed van Batavia en Padang naar New York tot de vroeger betaalde koers. Nog een kleine lading ligt ter verscheping gereed. Naar Australië werden twee bodems bevracht met suiker naar Melbourne, de ene van Soerabaija, de andere van Samarang tot GBP 1.5 en GBP 1.2-6. Tot GBP 1.5-/ is wellicht nog een schip te plaatsen. De laatste bevrachtingen van Nederlandse schepen zijn: naar Amsterdam stoomschip PRINSES WILHELMINA NLG 90 koffie, NLG 110 huiden, NLG 70 tabak; A.H. VAN TIENHOVEN SR. NLG 50 voor 8.000 pikols Factorij-koffie van Batavia; ZWERVER NLG 100 voor arak, ligt aan naar Port Said voor orders.
Lossende en onbevrachte Nederlandse schepen: A.H. VAN TIENHOVEN, KANAGAWA, ANTONIA, MAIBIT, AMSTEL, CORNELIA, MAASNYMPH, DORDRECHT II en BANDA, en de stoomschepen MADURA en BATAVIA.

Advertentie. Op de 15e april 1884, des voormiddags te 11½ uur, zal ter terechtzitting van de arrondissementsrechtbank, te Amsterdam, (eerste kamer), zitting houdende in het Paleis van Justitie, aan de Prinsengracht bij de Leidschestraat aldaar, bij gerechtelijke uitwinning aan de meestbiedende en hoogstmijnende worden verkocht een schip, zijnde een overdekt tjalkschip, genaamd GEZIENA AFIENA, lang 13 meter 87 centimeter, wijd 4 meter 9 centimeter, hol 1 meter 97 centimeter en alzo gemeten op 111 tonnen, varende onder Nederlandse vlag en in de Nederlanden thuis behorende, door de eigenaar Martinus Vinkenburg, als schipper bevaren wordende, liggende hetzelve te Amsterdam, in de Binnen-Amstel, bij de Kerkstraat.
Zijnde hetzelve schip en toebehoren in executoriaal beslag genomen, ten verzoeke van: Jan Douwe Romkes, van beroep houthandelaar, wonende te Sappemeer; Heit Muller & Compagnie, houthandelaar te Papenburg; Jacob Jans Zuiderweg, van beroep landbouwer, wonende te Zuidwending, gemeente Veendam en Barteld Gosses van der Werf, van beroep scheepsbouwmeester, wonende te Veendam, allen ten deze handelende zonder beroep en woonplaats gekozen hebbende ten kantore van de advocaat en procureur mr. W.F. van Leeuwen, aan de Keizersgracht bij de Reguliersgracht No. 738, die als procureur voor de rekwiranten op de vervolging van deze verkoop occupeert, mitsgaders uit krachte van de in executoriale vorm uitgegeven grosse van een behoorlijk geregistreerde akte op de 18e oktober 1878, voor mr. Gerardus Baart de la Faille, notaris in het arrondissement Winschoten, provincie Groningen, ter standplaats Veendam, in tegenwoordigheid van getuigen, ten behoeve van de rekwiranten verleden. De veilconditiën zijn gedeponeerd ter griffie van opgemelde rechtbank en mede in te zien ten kantore van de ondergetekende procureur.
Amsterdam, 21 maart 1884, W.F. van Leeuwen (opm: een binnenvaartschip).
NRC 240384
Rotterdam, 22 maart. De lading suiker aangebracht te Falmouth per Nederlands schip HEBE, kapt. Boelens, van Nickerie, is bestemd voor de Colonial Company te Londen.
NRC 250384
Antwerpen, 24 maart. De gehele lading pitchpine uit het op de Suikerplaat gestrande schip CASPIAN, met uitzondering van 18 balken, is geborgen en herwaarts gebracht.
NRC 260384
Batavia, 20 februari. Vrachten. Er is zeer weinig omgegaan, zoals de volgende afdoening aantoont. Naar Rotterdam het Nederlandse stoomschip BATAVIA koffie tot NLG 90, tabak NLG 70, huiden NLG 110 per last.
Lossende en onbevrachte Nederlandse schepen: ANTONIA, MAIBIT, AMSTEL, CORNELIA, MAASNYMPH, DORDRECHT II, BANDA, GROEN VAN PRINSTERER, NOACH IV, LICHTSTRAAL en MARTINA JOHANNA.

Aan het verslag van de directeur van de Koninklijke Maatschappij De Schelde over het jaar 1883 is het volgende ontleend:
Hadden wij het voorrecht, gedurende de laatste vier jaren 1879 – 1882 steeds te kunnen mededelen dat een dividend van 5, 5½ of 6 pct. beschikbaar was, dit jaar kan daarvan niet alleen geen sprake zijn, doch moesten wij een winst- en verliesrekening aanbieden met een nadelig saldo van NLG 151.410,69.
Het slechte resultaat is het gevolg van een samenloop van verschillende omstandigheden:
1e. In de aanneming van de boten voor de Rotterdamsche Lloyd, uit gebrek aan andere voordeliger orders;
2e. in het uitblijven van bestellingen van de Departementen van Marine en Koloniën;
3e. in de toevallige omstandigheid, dat in 1883 belangrijk minder dan in de laatste 3 jaren reparaties van enige betekenis aan de Maatschappij ter uitvoering werden opgedragen;
4e. in de aanneming van nieuwe grote machines, waarvoor nieuwe modellen moesten vervaardigd worden;
5e. in het feit, dat op het tijdstip van aanneming van de beide grote schepen de Maatschappij niet daarvoor was ingericht en tijdens de aanbouw van de schepen die inrichting moest worden tot stand gebracht, hetgeen nog meer nadeel veroorzaakte, omdat de fabrikanten de nieuwe machinerieën en gereedschappen veel te laat leverden.
Dat de stoomschepen BATAVIA en SOERABAJA geen directe winsten zouden afwerpen, werd van den beginne verondersteld. Toch werd het noodzakelijk geacht, de aangeboden gelegenheid, om te tonen dat deze fabriek voor zulke belangrijke werken niet behoefde terug te deinzen, niet te laten voorbijgaan, ten einde onze reputatie te vestigen en tegenover de regering en bij particulieren. Deze voldoening hebben we althans, dat dit doel volkomen bereikt is.
Er is ons over de wijze waarop deze schepen zijn afgeleverd en over hun deugdelijkheid bij het gebruik ondervonden, de meest vleiende getuigenis verleend, zo van de kant van de heren besteders als van de andere zijde. Dit neemt niet weg, dat wij dit contract wellicht niet afgesloten hadden, ware ons niet het vooruitzicht geopend op marineorders en wij er op gerekend hadden die werken gelijktijdig en onder dezelfde algemene onkosten te kunnen uitvoeren.
Het verslag herinnert voorts aan de uitgifte van de obligatielening van NLG 600.000, krachtens besluit van de algemene vergadering van 13 december 1883 en vermeldt dat daarvan NLG 550.000 is geplaatst, terwijl 50 obligaties ad. NLG 1.000 in portefeuille zijn gehouden.
De plaatsing van die lening is niet in 1883 op de balans verantwoord, omdat de storting daarvan eerst in januari tot maart 1884 geschiedde.
Gedurende het jaar 1883 waren ongeveer 700 werklieden aan de Maatschappij geëmployeerd.
De post gebouwen: Getimmerten en vaste inrichtingen werd ten gevolge van aanschaffing en plaatsing van verschillende werktuigen met NLG 68.623,81 verhoogd, terwijl ook de losse machinerieën en gereedschappen om dezelfde reden met NLG 20.508,40, is verhoogd geworden.
Behalve de beide stoomschepen BATAVIA en SOERABAJA, die gezamenlijk – niettegenstaande de korte leveringstijd en de onvolledige inrichting bij de aanvang van dit werk – slechts 6 weken na de gecontracteerde tijd werden opgeleverd, werd de Maatschappij de levering opgedragen van een passagiersboot, twee havenstoombootjes, alsmede het vervaardigen van 3 stoommachines met stoomketels voor de zeestoomboten ARY SCHEFFER, ERASMUS en IBERIA.
Tegen het einde van het jaar werden door ons contracten afgesloten voor 3 general traders voor Engelse rekening.
De orders van de departementen van Marine en Koloniën werden ons in 1883 evenals in 1882 en dit jaar onthouden, niettegenstaande de vleiende berichten betreffende de reeds geleverde werken. Slechts een stoomstuurinrichting voor Zr.Ms. monitor DE STIER werd ons in 1883 opgedragen.
Het spreekt van zelf dat het contract voor de exploitatie van de havens in het eerste jaar van exploitatie nog geen winsten kon opleveren. Toch heeft dit contract reeds thans zijn gunstige invloed doen gevoelen in de vorm van verschillende schepen, die daardoor van ons droogdok hebben gebruik gemaakt.
Wij mogen echter niet achterhouden, dat een vruchtdragende exploitatie van de havenwerken wordt tegengehouden door de weinige medewerking, die wij ondervinden van de zijde van de Maatschappij tot exploitatie van Staatsspoorwegen, die Vlissingen bij andere havens blijft achterstellen. Komt daarin geen verandering, dan is de tussen die Maatschappij en de onze gesloten overeenkomst voor ons van geen de minste waarde. Wij blijven echter de hoop koesteren, dat zij haar zienswijze zal willen wijzigen en de Vlissingse zeehaven tot haar recht zal doen komen.
Aan arbeidslonen en salarissen werd in 1883 uitbetaald een som van NLG 364.545,46. Wat in het algemeen de stand van onze vennootschap betreft, zo kunnen en wij in de eerste plaats wijzen op de waarborg, vervat in het erfpachtcontract goedgekeurd bij de Wet van 8 september 1875 (Staatsblad No. 151).
Zoals bekend is heeft de Maatschappij de bevoegdheid tot opzegging van dat erfpachtcontract na verloop van iedere 5 jaar. Deze bepaling van het erfpachtcontract geeft aan de obligatiehouders volkomen zekerheid dat zelfs – indien wij in de toekomst werden teleurgesteld, hun belang tegen alle gevaar gevrijwaard is.
Ook de aandeelhouders kunnen in het contract zelf en in de uitvoering daarvan hun grootste waarborg vinden. Doch wij gaan niettegenstaande de minder voordelige uitkomsten van het afgelopen jaar, met volkomen vertrouwen op de levensvatbaarheid van onze onderneming de toekomst tegemoet.
Dit vertrouwen is vooral gegrond op de goede reputatie die de Maatschappij met het door haar afgeleverd werk heeft verworven. Volledig uitgerust, geheel ingericht naar de eisen des tijds, zijn we in staat (de stoomschepen van de Rotterdamsche Lloyd hebben dit bewezen), de grootste orders in de kortste tijd uit te voeren.
Het verslag eindigt met een woord van warme dank aan heren commissarissen voor de door hen aan de directie bewezen hulp. Zij gaven daarmede het beste bewijs, dat ook bij hen een ongeschokt vertrouwen voorzit in de soliditeit en de bloei van de vennootschap.

Batavia, 19 juli. Nu er meer suiker binnenkomt, is de vraag naar scheepsruimte toegenomen en hebben er verscheidene afdoeningen plaats gehad. De laatste bevrachtingen van Nederlandse schepen zijn: naar Dordrecht JAN VAN HAAFTEN 25.000 pikols Gouvernements-koffie NLG 50 per last, en vult verder op; naar Middelburg ANTONIA volle lading Gouvernements-koffie NLG 50 per last; naar Rotterdam stoomschip BATAVIA koffie NLG 90, huiden NLG 110, indigo NLG 120, thee NLG 70 per last; suiker Sh.50/- of in verhouding hoger, wanneer naar Engeland; naar Amsterdam PRINSES AMALIA koffie NLG 90, huiden NLG 110, indigo NLG 120 per last, suiker GBP 2.10/- per ton.
Lossende en onbevrachte Nederlandse schepen: MAIBIT, NEERLANDS VLAG, MAASNYMPH, BURGEMEESTER SCHORER, HELENA, CONSTANTIA, NOACH III, JOHANNA, BATAVIER, INSULINDE, THORBECKE III, L.R. KOOLEMANS BEIJNEN, THORBECKE I, PRINS HENDRIK, CORNELIA, AMSTERDAM, MERAPI, SLAMAT en NEREUS.

Batavia, 24 december. Er gaat weinig om in vrachten en is de stemming voor het ogenblik minder vast, doch werkelijk beschikbare scheepsruimte is er niet veel meer, en daarentegen een zeer aanzienlijke hoeveelheid suiker nog te verschepen. Onwaarschijnlijk zijn dus hogere vrachten niet. De laatste afdoeningen van Nederlandse schepen waren: stoomschip BATAVIA koffie tot NLG 90, rijst en tabak NLG 70 per last naar Rotterdam, en koffie tot Ffrs. 90 per ton naar Marseille; MARIE een volle lading gouvernementskoffie tot NLG 50 per last naar Rotterdam.
Onbevrachte Nederlandse schepen: JOHANNA, BARON VAN PALLANDT VAN ROOSENDAAL, NOACH V, KOSMOPOLIET III, NOACH VI, TJERIMAI, BESTEVAER, CONSTANTIA, MINA en NOACH II.

Batavia, 22 mei. Vrachten blijven stil. Om uit de nieuwe oogst te laden werden enige biedingen gedaan, doch te laag om tot zaken te leiden. Het Nederlandse stoomschip BATAVIA nam koffie tot NLG 65, tin NLG 20, huiden NLG 75, krossok NLG 40, indigo NLG 90 à 120, suiker tot geheime vracht naar Rotterdam, thee tot Sh.35/- per 40 cub.ft. naar Londen en suiker tot geheime vracht, en kopra tot NLG 60 per ton naar Marseille, te Padang in te nemen.
Lossende en onbevrachte Nederlandse schepen: BARON VAN PALLANDT VAN ROOSENDAAL, NOACH V, NOACH VI, NOACH II, KERSBERGEN, SALATIGA, WILLEMINA CORNELIA, OTTOLINA, KOSMOPOLIET III, JOHANNA, CORNELIA, KINDERDIJK en F.H. VON LINDERN.

Ingezonden mededeling. Rotterdam, 13 november 1885.
Weledele Heren! Ik las in uw geacht blad van 12 oktober onder het opschrift: Werkeloosheid, Maatschappij Zeeland, een ingezonden stuk, getekend B.M., waarin gevraagd wordt: Kunnen bovengenoemde binnenlandse fabrieken zulke grote schepen niet bouwen?
Op die vraag durf ik, uit volle overtuiging, "ja" zeggen wat de Nederlandsche Stoomboot-Maatschappij te Rotterdam, aangaat en de Maatschappij De Schelde te Vlissingen, gezwegen nog van Amsterdam. Algemeen bekend toch is het, welke grote schepen eerstgenoemde Maatschappij te Fijenoord, zowel voor bijzondere rederijen als voor de marine heeft gebouwd en vooral welk een menigte machines van grote afmetingen zij, zowel voor het binnen- als buitenland, heeft afgeleverd. Op die fabriek zal wel geen bezwaar bestaan om voor de Maatschappij Zeeland een raderboot te bouwen die, wat snelheid betreft, aan de stoutste verwachtingen zou voldoen.
Ook dunkt mij, dat ieder het kan weten, dat de Maatschappij De Schelde te Vlissingen bewezen heeft, dat daar iets kan worden gemaakt, getuige de voor de Rotterdamsche Lloyd gebouwde schepen BATAVIA en SOERABAJA, die, wat soliditeit en netheid van afwerking aangaat, voor geen in het buitenland gebouwd schip behoeven onder te doen.
De SAMARANG tegelijkertijd voor dezelfde maatschappij in Engeland gebouwd, kan, wat netheid van afwerken betreft, niet in de schaduw staan van de twee eerstgenoemde schepen.
Bovendien, wat nog een gewichtige factor is, die ten voordele van de Maatschappij "De Schelde" pleit is, dat latere ondervinding heeft geleerd, dat, niettegenstaande al de drie opgenoemde stoomschepen van dezelfde afmetingen zijn, met gelijk aantal paardenkrachten, de SAMARANG, met dezelfde vaarsnelheid, tweeduizend kilo kolen meer verbruikt per etmaal. Is dat geen klaar bewijs dat Nederland, in het bouwen van stoomschepen, voor geen ander land behoeft onder te doen?
Zou de Maatschappij De Schelde, die zo'n proefondervindelijk bewijs heeft gegeven dat zij meesteres is op het gebied om grote schepen te bouwen, dan die lichte raderboten van de Maatschappij Zeeland niet met groot succes en tot voldoening hebben kunnen afleveren? De zwaartekracht huist toch niet in een sierlijke salon? Ook daarvoor weet men in Nederland raad. Voor de machinebouw is De Schelde even goed ingericht als John Elder te Glasgow. Ik ken beide fabrieken en beweer, dat die van de eerste voor die van de laatste in genen dele behoeft te wijken. De grote giet- en smeedstukken worden voor zulk soort machines evenmin bij Elder als bij De Schelde gemaakt, daarvoor heeft men in Engeland en Duitsland speciale fabrieken, maar om de zware cilinders, condensors, kruk- of andere assen verder af te werken, bezit De Schelde even goede werktuigen als Elder of andere grote fabrikanten in Engeland, wier fabrieken ik heb gezien. Uit volle overtuiging moet ik dus B.M. antwoorden, dat de drie stoomschepen, die thans voor de Maatschappij Zeeland bij John Elder te Glasgow worden gebouwd, tenminste even goed in Nederland hadden kunnen worden vervaardigd, te meer daar, wat snelheid aangaat, de inrichting van de bestaande schepen van de Zeeland slechts was te volgen.
Met dankzegging voor de plaatsing, heb ik de eer mij te noemen, weled. heren, Ued. Dw. dienaar, X.

Batavia, 13 oktober. Vrachten. Er is vrij veel omgegaan; de laatste afsluiting voor een Nederlands schip was stoomschip BATAVIA koffie tot NLG 65, huiden NLG 75, rijst NLG 40 per last naar Rotterdam, en suiker tot Sh.35/- per ton naar Marseille.-
Lossende en onbevrachte Nederlandse schepen: NOACH V, SALATIGA, JOHANNA, CORNELIA, A.H. VAN TIENHOVEN SR., JAN VAN HAAFTEN, NOACH IV, ZWERVER, INSULINDE, KOSMOPOLIET III, GRAAFSTROOM, BATAVIER, BAARN, NACHTEGAAL, MELATIE, JOHANNA EN MARIA, WILLEM EGGERTS, GROEN VAN PRINSTERER, GEBR. SMIT en GEZUSTERS VAN HAAFTEN.

Ingezonden mededeling. Destijds werden voor de Rotterdamsche Lloyd drie stoomschepen gebouwd, de BATAVIA, SOERABAJA en SEMARANG. De SEMARANG, die in Engeland gebouwd is, verbruikt 2.000 kg. kolen per etmaal meer dan de twee andere stomers in Nederland gebouwd. Met de wetenschap dat die schepen even groot zijn, en gelijke vaartsnelheid liepen gedurende het nemen van de proeven is het heel de moeite waard, even de aandacht te schenken aan het kolenverbruik op stoomschepen in het algemeen.
Hiertoe doe ik dan al dadelijk de mededeling dat het een geconstateerd feit is, dat het kolenverbruik kan bedragen van 0,65 tot 5 kg. per uur per paardenkracht.
Alzo zijn er schepen in de vaart, die meer dan zevenvoudig te veel kolen verbruiken, waarvan als hoofdoorzaak vooral bekend is een gebrekkige ketelconstructie; waaruit dus blijkt, hoe omzichtig men moet te werk gaan bij het bestellen van stoomschepen.
Er is geen orgaan aan boord van een schip, hetwelk meer het economisch belang van rederijen raakt dan de stoomketel. Maar, waar vooral rederijen niet genoeg aan denken, is de volgende nog te weinig bekende waarheid, n.l. dat geoefende vuurstokers meer met kolengruis kunnen doen, dan anderen met grove stukken. Ongeoefende stokers werken hoogst nadelig, want zij zijn het die nodeloos, door de vuurmuilen, altijd maar door grote schatten wegsmijten.
’s-Gravenhage, F.W. Mondriaan.

De PRINSES WILHELMINA, door de wereldberoemde John Elder & Co. te Glasgow gebouwd, had een machinefundatie, die zo zwak geconstrueerd bleek te zijn, dat men verplicht was de gehele machine uit het schip te nemen en deze fundatie te vernieuwen.
Het schroefstoomschip 1e klasse DE RUYTER, na in alle opzichten op de proeftochten te hebben voldaan, heeft op de reis naar Indië averij aan de machine gehad en zal nu te Soerabaija een, zo men zegt, vrij belangrijke reparatie ondergaan.
Daarentegen zijn lichtpunten, dat de LEERDAM en de ZAANDAM reeds jarenlang een zware dienst verrichten tot volle tevredenheid van de reders, en dat de SMIT zelfs zonder afdoende proeftocht naar Java werd gezonden en zonder oponthoud de reis in 42 dagen volbracht. De K.A. NIEMANN doet nu reeds bijna twee jaar dienst op de Westkust van Afrika zonder dat men de minste klacht verneemt. De stoomschepen STELLA, JUPITER, ALBLASSERDAM, ECHO INO, SATURNUS, HOLLANDIA, ERASMUS, ARY SCHEFFER, IBERIA, BILLITON en AMSTELSTROOM hebben alle gedurende de jaren, dat zij in dienst zijn, geen aanleiding gegeven tot een ernstige klacht. Ook de BATAVIA, SOERABAIJA, NEDERLAND EN ORANJE, KONING WILLEM III, geregeld in de vaart of geweest zijn op Oost-Indië, en de ORANJE NASSAU, PRINS WILLEM I en PRINS MAURITS, in de vaart op West-Indië, geven evenmin aanleiding tot klachten. (opm: passage uit een ingezonden brief, waarin een industrieel opkomt voor de aanbouw van schepen voor de Koninklijke Marine op particuliere Nederlandse werven)

Batavia, 10 maart. Vrachten. Gedurende de laatste veertien dagen kwam er geen verandering in de vrachtenmarkt. De vloot vermeerderde enigszins, doch de vraag was zeer beperkt. Naar Nederland zijn enige kleine partijen koffie in de markt, doch daar de afscheep eerst tegen einde april en begin mei verlangd wordt, kwam er nog geen afdoening tot stand. Naar het Kanaal werden een paar bodems bevracht voor stroopsuiker tot Sh.22/6 en voor droge suiker tot Sh.27/6, en bestaat er voor beide soorten nog enige vraag. Voor Amerika en Austrtalië werd niets opgenomen. De laatste bevrachtingen voor Nederlandse schepen zijn: stoomschip PRINSES AMALIA NLG 75 koffie, NLG 74 huiden, NLG 50 tabak en NLG 20 tin, alles naar Amsterdam, en stoomschip BATAVIA idem naar Rotterdam.
Lossende en onbevrachte Nederlandse schepen: GEBROEDERS SMIT, LOTOS, PRINSES WILHELMINA, BURGEMEESTER SCHORER, EENDRAGT en SOPHIA.

Batavia, 13 augustus. Vrachten met enige vraag, maar lage cijfers. Bevrachtingen van Nederlandse schepen: de GEBROEDERS SMIT heeft arak geladen tot NLG 60 en NLG 50, benevens licht goed tot verschillende vrachtcijfers, de THORBECKE, 10.000 picols Gouvernements-koffie à NLG 30, ligt aan, de NEREUS arak NLG 40, en ligt in lading, alle naar Amsterdam. Het stoomschip BATAVIA koffie NLG 80, indigo NG 120, tin NLG 20 per last, naar Rotterdam, en suiker tot geheime vracht naar Marseille. De KRIMPEN A/D LEK laadt suiker tot Sh. 26/3 per ton naar het Kanaal voor orders.
Lossende en onbevrachte Nederlandse schepen: BURGEMEESTER SCHORER, THORBECKE IV, THORBECKE II, ZWERVER, THORBECKE V, THORBECKE VII, MINA, MERAPI, SINDORO, JACOBA, WILLEMINA CORNELIA, BAARN, AMSTERDAM, THORBECKE III, THORBECKE VI en CONCORDIA.

Batavia, 18 januari. Vrachten. Bij flauwe stemming laat zich weinig behoefte aan scheepsruimte gevoelen. Het Nederlandse stoomschip BATAVIA boekte naar Roterdam koffie NLG 80, rijst en tabak NLG 50, krossoks NLG 45, huiden NLG 90, alles per last, en naar Marseille koffie Ffrs.80, en damar Ffrs.40 per ton.
Lossende en onbevrachte Nederlandse schepen: JUPITER, BANDA, en CORNELIA.

Uit Vlissingen schrijft men aan de Middelburgsche Courant:
Het bekend worden van het feit, dat het contract voor de bouw van een nieuw groot stoomschip op de fabriek der Koninklijke maatschappij “De Schelde” met de Rotterdamsche Lloyd is afgesloten, werd hier natuurlijk met grote vreugde vernomen.
In afwijking der vroegere voor dezelfde firma gebouwde ijzeren schepen, zal het thans aangenomen schip geheel van staal worden vervaardigd, terwijl dit in lengte de BATAVIA en
SOERABAJA met 20 Engelse voeten zal overtreffen, zodat men veilig zal kunnen aannemen, dat dit het grootste stoomschip zal zijn, dat tot hiertoe op enige Nederlandse werf zal zijn gebouwd. De bestemming van het schip zal zijn als passagiersstomer voor de maildienst op Nederlandsch-Indië.
De machines, zowel als de stoomketels zullen in de werkplaatsen der fabriek “De Schelde” worden vervaardigd, terwijl op dit stoomschip de nieuwste vindingen op het gebied van scheepvaart en machinerie zullen worden toegepast.

Het derde jaarverslag van de naamloze vennootschap de Rotterdamsche Lloyd, hetwelk uitgebracht wordt in de algemene vergadering, op dinsdag de 3e mei a.s. alhier te houden, heeft het licht gezien. Daaraan ontlenen wij:
De winst- en verliesrekening geeft de uitkomst van achttien reizen, door onze zeven grote stoomschepen tussen Rotterdam en Java volbracht en van de twee stoomboten die op de kleine vaart dienst doen.
Met onze zeven grotere stoomschepen onderhielden wij, in vereniging met de vier stoomschepen van de Stoomvaartmaatschappij Rotterdam een geregelde veertiendaagse dienst met Java, die geen enkele maal gestoord werd.
De reizen van de stoomschepen laten een saldo van NLG 264.584,96½
De gekweekte rente NLG 5.120,72
samen NLG 269.705,68½
Van die winst moet bestreden worden de
afschrijving tot een bedrag van NLG 186.667,50
het winstsaldo wordt dan NLG 83.038,18½
hetgeen ons in staat stelt, een uitdeling van 2 procent over het kapitaal van NLG 4.000.000 aan u voor te stellen.
Na aftrek van de patentbelasting ad. NLG 2.048 blijft ons volgens de winst- en verliesrekening een saldo van NLG 990,18½, dat op nieuwe rekening wordt overgeboekt.
Nadat de algemene vergadering de balans zal hebben goedgekeurd, wordt het dividend ad. NLG 10 per aandeel van NLG 500 bij nadere aankondiging in de dagbladen betaalbaar gesteld.
Wij behoeven u niet te zeggen dat het ons leed doet, u geen hoger dividend te kunnen voorstellen. Al wordt de grootst mogelijke zuinigheid bij het beheer in acht genomen, toch is dit alleen niet genoeg om te kunnen verdienen. Wij zijn onmachtig tegenover lage vrachten en gebrek aan lading.
Beiden ondervonden wij in het afgelopen voorjaar in hoge mate, vooral bij de retourvrachten van Java. Twee boten verlieten de rede van Batavia, met het ongekend lage vrachtcijfer van NLG 9.700 en NLG 13.800. Ofschoon wij dan in naburige havens nog wat vrachtgoederen zochten, bleef de totaalvracht zeer laag, de reis werd dientengevolge verlengd en bezwaard met zoveel meerdere haven- en andere kosten. Dat gebrek aan goederen werd nog vermeerderd, doordien zowel van Java als van Nederland, dikwijls de stoomschepen van de Maatschappij Nederland door haar tiendaagse vaart, op dezelfde dag afvaarten hadden als onze boten. Sedert 1 april van dit jaar is daarin gelukkig verbetering gekomen, doordien de genoemde Maatschappij haar 10-daagse in een 14-daagse dienst veranderd heeft, zodat nu om de beurt elke week een boot van die Maatschappij en van ons een afvaart heeft in beide richtingen. Daardoor is tevens de sedert lang gewenste wekelijkse dienst tot stand gekomen.
De uitvrachten naar Java waren, ofschoon zeer afwisselend, dooreen bevredigend.
Al voeren onze beide schepen voor de kleine vaart zonder verlies, toch drukten ook op deze de zeer lage vrachten binnen Europa.
Onze schepen bleven gelukkig voor grote rampen bewaard. De kleine averijen werden van assuradeuren gerecouvreerd. Ons assurantiefonds nam door de daarop geboekte premie van onze eigen risico toe met NLG 23.081,55, zodat dit fonds nu NLG 33.081,55 bedraagt. Toch is het nog te klein, om voor eigen risico op elk schip meer dan NLG 50.000 te houden. Zodra wij een voldoend cijfer in het credit van die rekening hebben, zullen wij nader met heren commissarissen de uitbreiding van eigen risico bespreken.
In overleg met H.H. commissarissen belegden wij weer een gedeelte van het kassaldo in pandbrieven en Hollandse schuld.
Ofschoon dit eigenlijk tot de geschiedenis van het nu lopende jaar behoort, willen wij u toch mededelen, dat wij met goedkeuring van commissarissen besloten hebben, een van de kleine boten, de SENIOR, te verlengen; daardoor zal deze circa 300 ton meer bedragen, terwijl de exploitatiekosten dezelfde blijven en voorts om voor de Java vaart een nieuw stoomschip te bouwen. Daar een van de stoomschepen van de "Stoomvaartmaatschappij Rotterdam", met welke wij gezamenlijk de 14-daagse dienst op Java onderhouden, binnenkort uit de vaart geraakt en niet geremplaceerd wordt, hadden wij een schip meer nodig, om de geregelde vaart voort te zetten.
Nu wij, door de afschrijvingen, genoeg in kas hebben kunnen wij dit schip betalen. Wilden wij een schip kopen, dat reeds in de vaart was, dan zouden wij, om het geschikt voor onze dienst te maken, zoveel daaraan moeten vertimmeren, dat de prijs te hoog kwam. De bouw van dit stoomschip is opgedragen aan de Koninklijke Maatschappij “De Schelde”, te Vlissingen, die door de bouw van de stoomschepen BATAVIA en SOERABAJA getoond heeft daartoe uitstekend in staat te zijn.

Batavia, 3 juni. Vrachten met enkele afdoeningen met toenemende beschikbare scheepsruimte. De laatste afdoeningen van Nederlandse schepen zijn de stoomschepen GELDERLAND en BATAVIA: NLG 80 koffie, NLG 90 huiden, NLG 120 indigo, NLG 50 thee, per last, beide naar Rotterdam.
Lossende en onbevrachte Nederlandse schepen: GEZUSTERS VAN HAAFTEN, BATAVIER, GRAAFSTROOM en F.H. VON LINDERN.

Vlissingen, 24 december. Heden namiddag te 1 uren is van der werf der Koninklijke Maatschappij “De Schelde” alhier te water gelaten het schroefstoomschip BROMO, gebouwd voor rekening der “Rotterdamsche Lloyd”, en bestemd voor de maildienst van Rotterdam op Java, zijnde dit het derde stoomschip, op de fabriek “De Schelde” voor de genoemde rederij gebouwd.
De voornaamste afmetingen zijn: lengte over alles 331 Engelse voet, breedte grootspant 36¾ Engelse voet, holte 27 Engelse voet.
Hierbij valt op te merken, dat dit het langste schip is, dat tot nu toe op een Nederlandse werf is gebouwd.
Onder stoom zal het schip een waterverplaatsing van 2.000 tonnen bezitten, bij een diepgang van 22 Engelse voet. Aan lading kan het een gewicht van 3.500 ton dragen. De gemeten ruimte zal plus/minus 2.500 registertonnen belopen.
Het schip heeft vier dekken; de twee bovenste zijn van teakhout. Het tussendek is van staal en met Amerikaans grenenhout bekleed. Het onderdek van hout is alleen aan de zijden vast en in het midden los tot het regelen van de berging der lading. Onder het campagnedek bevindt zich een ruime salon, die weelderig zal worden ingericht.
Achter deze salon is een ruime middengang, aan weerszijden waarvan zich de hutten 1ste klasse bevinden ten getale van 15, die voor 31 passagiers plaats opleveren. Daarbij zijn ruime badkamers enz. Op het campagnedek zal een rooksalon komen.
Boven het brugdek, dat zich over een lengte van 70 voet uitstrekt, zijn de kapiteinshut en de kaartenkamer geplaatst. Onder de brug bevinden zich hutten voor de officieren en machinisten. Op het opperdek wordt voor de campagne een kinderkamer gevonden. In de zijden van het schip is een koude luchtmachine met ijshuis en vrieskamers, voorts de bakkerij enz., alsmede de keuken in drie afdelingen.
Het verblijf voor passagiers 2de klasse is tussendeks vooruit, met een ruime salon, waarin alles met blank hout is afgewerkt; aan beide zijden zijn geriefelijke hutten voor 24 passagiers, alle voldoende geventileerd. Er zijn 5 waterdichte schotten in het schip. Het bezit een waterballasttank, die onder de machinekamer en gedeeltelijk onder het groot laadruim is aangebracht.
Het schip heeft een stoomstuurmachine, alsmede een stoomankerspil en een machine om zoet water te distilleren. Het zal als schoonerbrik worden getuigd en twee stalen masten bekomen. De bouw is in de tijd van 7 maanden voltooid.
Dit stoomschip, dat geheel van staal is vervaardigd, is belangrijk zwaarder gebouwd, dan de hoogste klasse der Rules van Veritas, onder wier toezicht zowel als dat van de Vereeniging van Nederlandsche Assuradeuren, de gehele bouw heeft plaats gehad.
Het te water lopen werd op een gereserveerde tribune bijgewoond door de heren: jhr. mr. A.P.C. van Karnebeek, mr. J.P. Sprenger van Eyk, J.C. Bloem, F.C. Tromp, ministers van buitenlandse zaken, koloniën, financiën en marine, benevens de commissaris des Konings in Zeeland, verder de heer Verniers van der Loeff, lid der Tweede Kamer, de heer Wm. Ruys, directeur der Rotterdamsche Lloyd, en verschillende commissarissen en belanghebbenden van genoemde rederij, alsmede de directie der Maatschappij “De Schelde”, met hun respectieve families.
Het aflopen had plaats op een cradle volgens de Engelse manier, waardoor het schip op de beiden zijden afloopt. Voor aan de steven was een tribune opgericht, waar door de jongeheer H.A. van Karnebeek het touw werd doorgehakt tot het doen vallen der beide klinken, hetwelk ten uitvoer gebracht werd met een voor deze gelegenheid kunstig gebeeldhouwde en met een passend opschrift voorziene hamer, welke op een scherpe beitel werd geslagen.
Te kwart voor tweeën tot aflopen gereed liep de BROMO, onmiddellijk nadat de klinken los waren, te water. Alleen bij het raadhuis is de dokbeschoeiing enigszins beschadigd. Een aanzienlijke volksmenigte woonde het schouwspel bij.
Na de afloop werd deze hamer aan de jongeheer Van Karnebeek als een geschenk ter herinnering aangeboden.
De stoommachine, in dit schip te plaatsen, werd aan deze fabriek gemaakt en is van het quadruple compound systeem, de eerste die in Nederland wordt vervaardigd. Zij zal met 2 stalen stoomketels in staat zijn, ongeveer 2.000 indicateur-paardekrachten te ontwikkelen.
Na enige dagen zullen de machine en stoomketels, die bijna gereed zijn, in het schip worden opgesteld. Het stoomschip BROMO zal onder bevel komen van de tegenwoordige gezagvoerder der BATAVIA, de heer G.J. Boon.
Nadat het schip te water lag, begaven zich de voornoemde genodigden achtereenvolgens naar de machinefabriek, naar de ketelmakerij, en naar de vergaderzaal van commissarissen, alwaar bezichtigd werden de stoommachines en ketels van de BROMO en de prachtig geëtste en verzilverde glazen, die de salon en de kappen van de BROMO zullen versieren, welk glaswerk vervaardigd is in de Koninklijke Nederlandse fabriek van gebogen glas enz., van de heer J.J.B.J. Bouvy te Dordrecht.
Hierna begaf zich de stoet in verschillende rijtuigen, na eerst het standbeeld van De Ruyter en de Noordzee-Boulevard bezichtigd te hebben, naar het Badhotel op de duinen, alwaar de welvoorziene dis hen wachtte.

Uit Vlissingen wordt ons gemeld:
Het mailstoomschip BROMO, voor rekening der Rotterdamsche Lloyd op de fabriek der Koninklijke Maatschappij De Schelde alhier gebouwd, zal aanstaande donderdag zijn officiële proeftocht houden, en daarna onmiddellijk ter verdere uitrusting voor de eerste reis naar Indië, naar Rotterdam vertrekken. De heer G.J. Boon, vroeger kapitein op de BATAVIA, voert thans het bevel op de nieuwe mailstomer. De vertrekdag naar Indië is op 5 mei bepaald.

Rotterdam, 18 april. Volgens telegram uit Londen is het stoomschip BATAVIA, kapitein Boon, van Java naar Rotterdam, in het Suezkanaal in aanvaring geweest met het stoomschip ERATO. De BATAVIA bekwam geen schade, beide hebben de reis voortgezet.

Rotterdam, 11 juni. Het stoomschip BATAVIA, kapt. De Gruiter, van Rotterdam naar Java arriveerde zondagavond 10 juni te Ferrol op sleeptouw hebbende het Engelse stoomschip CLAYMORE, dat met verlies van schroef in de Golf van Biscaye was aangetroffen. De BATAVIA vertrok van Ferrol hedennacht en wordt dientengevolge zondagochtend te Marseille verwacht in plaats van donderdag 14 juni ( Het Engelse stoomschip CLAYMORE, groot 1694 ton, gebouwd in 1883, vertrok 15 maart van Yokohama via Shanghai naar New York en passeerde Sagres (Portugal) de 24e mei.)

Batavia, 30 juli. Vrachten zijn minder vast bij beperkte vraag en een steeds toenemend aanbod aan scheepsruimte. De laatste afsluitingen zijn: Nederlandse stomer BURGEMEESTER DEN TEX, koffie NLG 80,-, huiden NLG 95,-, tin NLG 30,-, thee en rijst NLG 50,- per last naar Amsterdam; stomer BATAVIA, koffie NLG 80,-, huiden NLG 95,-, indigo NLG 120,- per last naar Rotterdam.
Lossende en onbevrachte schepen: Nederlandse TJERIMAI, EMMA, ANNA ALEIDA, BATAVIER, AMICITIA, OOSTENBURG, CONCORDIA, THORBECKE III.

Londen, 25 februari. Voor het binnenslepen te Ferrol op de 10e januari laatstleden van het stoomschip CLAYMORE, bestemd van Yokohama naar New York, door het stoomschip BATAVIA, kapt. De Gruiter, van de Rotterdamsche Looyd, van Rotterdam naar Batavia, werd door het High Court of Justice, Admiralty Division, GBP 2.600 toegekend, te verdelen als volgt|: GBP 1.500 aan de maatschappij, GBP 200 aan de gezagvoerder en GBP 300 aan de overige equipage.

Aan het verslag van de directie van de Naamloze Vennootschap de Rotterdamsche Lloyd, uit te brengen in de algemene vergadering, welke de 3e mei alhier zal worden gehouden, ontlenen wij het volgende: De winst- en verliesrekening geeft de uitkomst van twintig reizen, door de acht grote stoomschepen tussen Rotterdam en Java volbracht en van de twee stoomboten die op de kleine vaart dienst doen. De reisrekeningen over 1888 laten een voordelig saldo van NLG 838.564,96; de gekweekte rentes bedragen NLG 1.290,65 en saldo van de vorige rekening was NLG 469,37½ , tezamen NLG 840.324,98½ . Daarvan moet worden afgetrokken: voor afschrijving op de boten NLG 235.571,32, voor vernieuwingsfonds NLG 150.000, voor uitkering aan commissarissen volgens art. 22 van de statuten NLG 1.500 en voor patentbelasting NLG 11.264, dus tezamen NLG 398.335,32, zodat er een saldo ter verdeling overblijft van NLG 444.989,66½ . De directie stelt voor daaruit een uitdeling van 11% over het kapitaal te doen. Dat zal NLG 440.000 vorderen, zodat er NLG 1.989,66½ overblijft om op nieuwe rekening over te brengen. De hierboven vermelde reizen werden in vereniging met twee stoomschepen van de stoomvaartmaatschappij Rotterdam volbracht, waardoor de Lloyd in staat was de geregelde veertiendaagse dienst op Java te onderhouden. Gedurende het boekjaar hebben er geen grote rampen plaats gehad. De aanzeiling van de SOERABAJA met het Italiaanse stoomschip REGINA in het gezicht van Marseille heeft slechts een betrekkelijk geringe schade berokkend. Over deze aanzeiling wordt het proces te Marseille gevoerd; de pleidooien hadden 5 en 8 april plaats, nadat sedert acht maanden de tegenpartij steeds uitstelde. Enige gezagvoerders hadden het geluk boten in nood aan te treffen en te helpen, als de GELDERLAND, kapt. W. van der Sprang van Lee, sleepte het Engelse oorlogsschip SERAPIS van ter hoogte Djeddah in Suez, de ZUID-HOLLAND, kapt. S. Otto, het Engelse stoomschip VEGA van ter hoogte Perim in Aden en de BATAVIA, kapt. K.C. de Gruiter, het Engelse stoomschip CLAYMORE uit de Golf van Biscaye te Ferrol binnen. De betaalde hulplonen voor de beide eerstgenoemde schepen waren bevredigend. Het laatst is eerst onlangs door de High Court of Justice in Londen beslist. Het aan de Lloyd toegekende bedrag, dat gering is in verband tot de verleende diensten, wordt in het aanstaande boekjaar verrekend. “In het algemeen”, zegt de directie, “mogen wij wijzen op een zeer gunstig jaar dat achter ons ligt. Het nu ingetreden boekjaar, als het in diezelfde gunstige vervoertoestanden blijft delen, heeft rekenschap te houden met de verhoogde steenkoolprijzen die van 12 tot 30%, alhier en op de verschillende stations, hoger zijn dan in het afgelopen jaar. De veertiendaagse maildienst van Marseille naar Batavia en terug wordt tot nog toe door ons als proef gevaren. Thans zijn onderhandelingen met ons gouvernement aanhangig, om in gemeenschap met de stoomvaartmaatschappij Nederland de wekelijkse maildienst op vaste basis te vestigen. Onze vloot verkeert in een goede toestand. De BROMO, door de Koninklijke Maatschappij De Schelde geleverd, voldoet aan de gestelde verwachtingen; terwijl in overleg en met goedkeuring van commissarissen, besloten werd nog een nieuw stoomschip van hetzelfde type, de MERAPI, bij de Koninklijke Maatschappij De Schelde te bestellen om een van de andere boten te vervangen, die als extra boot blijft dienst doen. De eisen worden steeds hoger gesteld voor spoed en inrichting, waardoor wij genoodzaakt worden – willen wij met de tijd mee gaan – veelvuldiger nieuw materieel aan te schaffen en het oude spoediger te veranderen. Met het oog hierop werd in overleg met heren commissarissen en krachtens art. 24 van de statuten, een vernieuwingsfonds geopend, dat wij doteerden met NLG 150.000. Het eigen assurantiefonds klom tot een bedrag van NLG 91.603,25. Eveneens in overleg met heren commissarissen is besloten de eigen risico te verhogen tot NLG 100.000 op elke boot.” De heer J.W. Jäger is als commissaris aan de beurt van aftreding en niet herkiesbaar.

Batavia, 24 mei. Vrachten. Sedert het bericht van 10 dezer was de stemming van de markt iets beter en bestond er enige vraag naar scheepsruimte om in de aanvang van het nieuwe seizoen te laden. Naar Nederland werd een klein schip opgenomen tot een bevredigend vrachtcijfer, doch bestaat thans geen vraag meer. Naar Kanaal Voor orders werd een schip bevracht voor stroopsuiker tot geheime koers. Er heerst echter nog geen vraag naar tonnenmaat voor suiker uit de nieuwe oogst. Naar Amerika worden onderhandelingen gevoerd voor een lading producten van Padang en zoekt men een schip om in juli suiker te laden van Java. Naar Australië wordt een stoomschip beladen en zou ook een zeilschip te plaatsen zijn voor juli/augustus-belading voor suiker. Naar Port Said voor orders werd een stoomschip met suiker geëxpedieerd. Naar Hongkong werd insgelijks een stoomschip beladen met suiker. De laatste bevrachtingen zijn: MACASSAR NLG 11.500 ineens voor diverse producten naar Rotterdam; stoomschip BATAVIA NLG 85 koffie, NLG 95 huiden, NLG 65 tabak naar Rotterdam en FFR 80 peper naar Marseille; PRINS VAN ORANJE NLG 85 koffie, NLG 95 huiden, NLG 65 tabak naar Amsterdam en FFR 80 peper 40/- per 20 cwt copra in zakken naar Genua.
Lossende en onbevrachte Nederlandse schepen: BARON VAN PALLANDT VAN ROOSENDAEL, LOTOS, NOACH IV en KHERSONESE.

Batavia, 11 oktober. Vrachten. In de laatste veertien dagen viel er in de toestand der markt geen verandering waar te nemen. Handige 1e klasse zeilschepen zijn echter schaars en ofschoon er, wel is waar, geen dringende vraag naar bestaat zouden thans vrij goede vrachten bedongen kunnen worden voor coprah naar Lissabon v.o. en koffie naar New- York. Naar Nederland ging niets om. Naar Kanaal v.o. bestaat nog enige vraag naar ijzeren schepen ; een enkel houten schip werd opgenomen. Naar Lissabon v. o. kunnen twee schepen geplaatst worden om op Java en te Padang coprah te laden. Naar Amerika wordt een schip van middelmatige grootte gezocht voor een lading koffie en lichte goederen van Batavia en Padang naar New-York. Naar Australië ging niets om.
De laatste bevrachtingen van Nederlandse schepen zijn: stoomschip BATAVIA NLG 70 koffie, NLG 50 rijst, NLG 85 huiden, naar Holland via Marseille ; stoomschip PRINS VAN ORANJE NLG 70 koffie, NLG 85 huiden, NLG 50 rijst, NLG 65 peper, naar Holland via Genua ; Nederlands schip GEZUSTERS VAN HAAFTEN.
Het Nederlandse schip LOTOS is nog onbevracht, evenals het Noorse schip NOACH VI.

Het stoomschip ROTTERDAM, van de N.A.S.M, arriveerde 4 dezer van New York te Rotterdam. SCHIEDAM, van de N.A.S.M, vertrok 2 dezer van Buenos Ayres, naar Amsterdam; MERAPI, van Rotterdam naar Java, arriveerde 3 dezer te Southampton; BATAVIA, van Rotterdam naar Java, vertrok 4 dezer van Suez; PRINSES SOPHIE, van Batavia naar Amsterdam, passeerde 2 dezer Kaap Vincent; CONRAD, van Batavia naar Amsterdam, vertrok 4 dezer van Port Said; PRINS ALEXANDER, van Amsterdam naar Batavia, vertrok 2 dezer van Genua; SPAARNDAM, van de N.A.S.M, vertrok 3 dezer van New York naar Rotterdam; OBDAM, van de N.A.S.M, 4 dezer van Rotterdam vertrokken naar New York, vertrok 5 dezer van Boulogne; UTRECHT, arriveerde 4 dezer van Batavia via Marseille te Rotterdam; NOORDBRABANT, van Rotterdam naar Java, vertrok 4 dezer van Port Said en de 5e van Suez.

Het stoomschip CONRAD, van Batavia naar Amsterdam, passeerde 15 dezer Gibraltar; BATAVIA, van Rotterdam naar Java, vertrok 15 dezer van Perim; SOERABAJA, van Java naar Rotterdam, vertrok 15 dezer van Colombo; DRENTHE, van Java naar Rotterdam, arriveerde 15 dezer te Suez.

Het stoomschip WERKENDAM, van de N.A.S.M, van Rotterdam naar New York, passeerde 2 dezer Lezard; PRINS HENDRIK, van Batavia naar Amsterdam, vertrok 3 dezer van Port Said; BURGEMEESTER DEN TEX, van Batavia naar Amsterdam, passeerde 2 dezer Gibraltar; BATAVIA, van Rotterdam naar Java, arriveerde 3 dezer te Batavia.

Vlissingen, 14 april. De heer G.J. Boon, achtereenvolgens gezagvoerder op de mailstomers BATAVIA, BROMO en MERAPI, zal ook het bevel voeren op de nieuwe mailstomer ARDJOENO.

Het stoomschip AMSTERDAM, van de N.A.S.M, vertrok 30 januari van New York naar Rotterdam; ZUID-HOLLAND, van Java naar Rotterdam, vertrok 31 januari van Port Said; BATAVIA, van Rotterdam naar Java, passeerde 31 januari Sagres; PRINSES WILHELMINA, van Batavia naar Amsterdam, vertrok 30 januari van Padang; PRINS WILLEM II, vertrok 30 januari van New York naar West-Indië; BURGEMEESTER DEN TEX, van Amsterdam naar Batavia, arriveerde 31 januari te Southampton; PRINS ALEXANDER, van Amsterdam naar Batavia, passeerde 31 januari Del Armi; OBDAM, van de N.A.S.M, van Rotterdam naar New York, passeerde 1 dezer Lezard.

Het stoomschip PRINS ALEXANDER, van Amsterdam naar Batavia, vetrok 3 dezer van Port Said; PRINSES MARIE, van Amsterdam naar Batavia, vertrok 4 dezer van Port Said; BATAVIA, van Rotterdam naar Java, arriveerde 4 dezer te Marseille; DAPHNE, van Java naar Amsterdam, passeerde 3 dezer Suez; SCHIEDAM, van de N.A.S.M, van Rotterdam naar Baltimore via New York, passeerde 4 dezer, des namiddags 2 uur 30 minuten, Dover; P. CALAND, van de N.A.S.M, arriveerde 4 dezer van Baltimore te Amsterdam.

Het stoomschip PRIOK arriveerde 14 dezer van Amsterdam te Batavia; ORANJE NASSAU, van West-Indië, is 16 dezer te New York aangekomen; PRINSES AMALIA, van Amsterdam naar Batavia, vertrok 16 dezer van Southampton; SALATIGA, van Hamburg en Amsterdam naar Java, arriveerde 16 dezer te Genua; BROMO, van Java naar Rotterdam, arriveerde 17 dezer te Marseille; BATAVIA, van Rotterdam naar Java, vertrok 17 dezer van Perim; SOERABAJA, vertrok 17 dezer van Batavia naar Rotterdam.

Het stoomschip BURGEMEESTER DEN TEX, van Batavia naar Amsterdam, vertrok 28 dezer van Port Said; PRINSES WILHLMINA, van Amsterdam naar Batavia, vertrok 28 dezer van Suez; VOORWAARTS, van Hamburg naar Batavia, vertrok 27 dezer van Suez; PRINS ALEXANDER, arriveerde 28 dezer van Batavia te Amsterdam; BATAVIA, van Java naar Rotterdam, arriveerde 28 dezer te Marseille; SOERABAJA, van Rotterdam naar Java, vertrok 28 dezer van Marseille; KONINGIN EMMA, van Amsterdam naar Batavia, arriveerde 28 dezer te Padang.

Het stoomschip CELEBES vertrok 6 dezer van Londen naar Amsterdam; PRINSES AMALIA, van Amsterdam naar Batavia, vertrok 5 dezer van Southampton; PRINSES MARIE, van Batavia naar Amsterdam, vertrok 5 dezer van Genua; BROMO, van Java naar Rotterdam, arriveerde 5 dezer te Marseille; OBDAM, van de N.A.S.M, van New York naar Rotterdam, passeerde 6 dezer Lezard (opm: Lizard); BATAVIA, van Rotterdam naar Batavia, arriveerde 5 dezer te Batavia; SAMARANG, van Java naar Rotterdam, vertrok 5 dezer van Batavia; UTRECHT, van Rotterdam naar Java, arriveerde 5 dezer te Marseille; BURGEMEESTER DEN TEX, van Amsterdam naar Batavia, vertrok 6 dezer van Port Said; SCHIEDAM, van de N.A.S.M, arriveerde 6 dezer van Baltimore te Rotterdam.

Het stoomschip GLAUCUS, van Batavia naar Amsterdam, passeerde 17 dezer Dover; MERAPI, van Java naar Rotterdam, arriveerde 17 dezer te Marseille; BURGEMEESTER DEN TEX, van Batavia naar Amsterdam, arriveerde 17 dezer te Suez; PRINS WILLEM I is 16 dezer van West-Indië te New York aangekomen; BATAVIA, van Java, laatst van Marseille, arriveerde 17 dezer te Rotterdam; P. CALAND, van de N.A.S.M, van Amsterdam naar Baltimore, arriveerde 16 dezer te New York.

Leeuwarden, 23 januari. Den 18 februari vertrekt uit Rotterdam per stoomschip BATAVIA naar Oost-Indië een detachement aanvullingstroepen, ter sterkte van 4 onderofficieren en 50 minderen, onder bevel van de van verlof terugkerende kapt. der inf. van het O.I. leger J. Franken en onder medegeleide van de voor dat leger bestemde 2e luit. der inf. W.H. Rozendaal.

Leeuwarden, 21 februari. Het stoomschip OBDAM, van de N.A.S.M, van Rotterdam naar New York, passeerde 20 dezer Lezard; WERKENDAM, van de N.A.S.M, arriveerde 19 dezer te New York; PRINS MAURITS, arriveerde 20 dezer te Amsterdam; PRINS ALEXANDER, van Amsterdam naar Batavia, passeerde 19 dezer Carboéra; SOENDA, van Amsterdam naar Batavia, arriveerde 20 dezer te Suez; BATAVIA, van Rotterdam naar Java, arriveerde 19 dezer te Southampton; SOERABAJA, van Rotterdam naar Java, arriveerde 19 dezer te Batavia; GEDE, van Java naar Rotterdam, passeerde 19 dezer Ouessant en wordt 20 dezer des nachts verwacht; SALAK, van Java naar Rotterdam, vertrok 20 dezer Port Said; DEUCALION, van Batavia naar Amsterdam, arriveerde 19 dezer bij Perim; LARNACA, van Singapore naar Amsterdam, passeerde 20 dezer Dover; PRINSES SOPHIE, van Batavia naar Amsterdam, arriveerde 20 dezer te Genua.

Leeuwarden, 22 februari. Het stoomschip CONRAD, van Amsterdam naar Batavia, arriveerde 10 dezer te Pandang; PRINS WILLEM I, vertrok 21 dezer van Paramaribo naar Amsterdam; PRINS WILLEM III, arriveerde 18 dezer van Amsterdam te Paramaribo; GEDEH, van Java via Marseille, arriveerde 21 dezer te Rotterdam; BATAVIA, van Rotterdam naar Java, vertrok 21 dezer van Southampton.

Vlissingen, 10 juni. Heden arriveerde hier het stoomschip BATAVIA van de Rotterdamsche Lloyd, teneinde bij de Koninklijke Maatschappij ‘De Schelde’ belangrijke veranderingen te ondergaan, in verband met de onlangs met de regering afgesloten mailcontracten.

Vlissingen, 15 augustus. Heden vertrekt van hier naar Middelburg het stoomschip BATAVIA van de Rotterdamsche Lloyd om in het droogdok aldaar verlengd te worden.

Middelburg, 19 augustus. In het Droogdok Middelburg is binnengekomen het schip BATAVIA van de Rotterdamsche Lloyd, welk stoomschip aldaar zal worden verlengd, het werk zal wel een paar maanden duren en worden uitgevoerd door de Koninklijke Maatschappij ‘De Schelde’ te Vlissingen, thans eigenares van de dokken te Middelburg.

Middelburg, 14 oktober. Het stoomschip BATAVIA van de Rotterdamsche Lloyd dat in het droogdok alhier aanmerkelijk is vergroot, zal herdoopt worden en de naam SOEMBING voeren.

Rotterdam, 10 december. Het stoomschip SOEMBING, vroeger BATAVIA van de Rotterdamsche Lloyd, dat te Middelburg is verlengd, is hier hedenmiddag na gehouden proeftocht, van Vlissingen aan gekomen.

Middelburg, 13 januari. Binnenkort zal in het droogdok alhier komen het stoomschip ZUID HOLLAND van de Rotterdamsche Lloyd, welk schip thans nog aan de werf der Koninklijke Maatschappij De Schelde te Vlissingen ligt. De ZUID HOLLAND zal weer van elkaar getrokken moeten worden, waardoor een gewicht van 800.000 kg zal geplaatst worden, om daardoor het middenschip met 36 Engelse voeten (ongeveer 11 meter) te verlengen, waardoor dit zeekasteel een lengte van ongeveer 90 meter zal krijgen. Deze belangrijke reparatie, die bij de BATAVIA, thans SOEMBING, zo goed is gelukt, strekt onze nationale nijverheid tot eer en wordt verricht door de Koninklijke Maatschappij ‘De Schelde’ te Vlissingen, die daardoor bewijst voor niets op het gebied van scheepsbouw uit de weg te gaan.

Vlissingen, 18 mei. Aan de werf der Koninklijke Maatschappij ‘De Schelde’ alhier is aangekomen het stoomschip BROMO van de Rotterdamsche Lloyd, welk schip alhier zal moeten voorzien worden van nieuwe ketels. Dit schip zal evenwel niet gelijk de zusterschepen ZUID HOLLAND en BATAVIA verlengd moeten worden. Wel wordt hier binnenkort verwacht het stoomschip SAMARANG, dat in het droogdok te Middelburg 24 voet verlengd zal moeten worden.

Rotterdam, 28 juli. Volgens telegram uit Londen zit het stoomschip SOEMBING, van Java naar Rotterdam, sedert gisteren in het Suezkanaal aan de grond, in de sector El Guisr tussen km. 64 en Ismaïlia, en belemmert de vaart door het kanaal. Men is bezig met lossen, waarbij assistentie wordt verleend.
Later bericht: het stoomschip SOEMBING is volgens telegram uit Londen vlot gekomen en neemt de geloste lading weder in. Daarna zal het de reis weder voortzetten.

(Geen plaats of datum) Het Nederlandse stoomschip SOEMBING, van Rotterdam via Southampton naar Batavia, heeft bij het vertrek van Southampton tegen het dokhoofd gestoten en schade bekomen aan de steven. Het is teruggekeerd en wacht op orders.

Londen, 13 mei. Door de aanvaring met de dokmuur te Southampton is het Nederlandse stoomschip SOEMBING ernstig beschadigd, zodat de reparatie vermoedelijk een oponthoud van 14 dagen zal veroorzaken.

Maassluis, 23 februari. Het Nederlandse stoomschip SOEMBING geraakte de afgelopen nacht bij het binnenkomen bij het Zuiderhoofd aan de grond, doch kwam vlot.

Rotterdam, 24 oktober. Het stoomschip SOEMBING van de Rotterdamsche Lloyd is verkocht en zal onder de naam POITOU varen voor de Société Générale de Transport Maritime à Vapeur te Marseille.

Rotterdam, 2 november. Volgens Fairplay bedraagt de verkoopsom van het stoomschip SOEMBING ongeveer GBP 10.000.

Vertrokken uit de Nieuwe Waterweg op 3 november het stoomschip POITOU, ex-SOEMBING, naar Marseille.