Familiegegevens en opleiding
Jan Douwes Dekker werd geboren op 28 juni 1816 te Hollum op Ameland als zoon van Engel Douwes Dekker en Sytske Eeltjes Klein.
Hij trouwde op 04 augustus 1843 te Utrecht met Wilhelmina Fredrica Antonia van Leeuwen, geboren op 18 juli 1819 te Utrecht als dochter van ?. Zij overleed te Utrecht op 25 januari 1846.
Hij hertrouwde op 17 september 1849 te Ambarawa met Louise Maria Adolphine Bousquet, geboren 25 december 1826 te ? als dochter van ?. Zij overleed op 08 januari 1910 te Batavia.
Jan overleed op 11 september 1864 te Grisee Soerabaja.
gegevens van PJ.Borsch, Ameland e-mail 25 februari 2006.
In het Bevolkingsregister 1851 van Amsterdam wordt vermeld de koopvaardijkapitein Jan Douwes Dekker, geboren op 28 juni 1816 te Texel (dus een foute opgave!). Hij was doopsgezind. In 1850 was zijn adres de Oude Zijds Achterburgwal 90 te Amsterdam.
Jan Douwes Dekker was de zoon van Engel Douwes Dekker en Sietske Eeltjes Klein en de broer van Eduard Douwes Dekker alias Multatuli. “Ook hij werd opgeleid aan de Amsterdamse Kweekschool voor de Zeevaart. Uiteindelijk was hij niet minder succesvol dan Engel: op zijn 26ste was Jan kapitein.”
Jan was een edelmoedig man. “Jan trouwde in 1843 welbewust een teringlijdster van wie hij wist dat ze niet lang zou leven - ze overleed in 1846 -, steunde ruimhartig wie het minder breed had dan hijzelf … In korte tijd werkte Jan zich op tot scheepskapitein, en hij kon nog meer. Rond 1849 kreeg hij, die dat jaar voor de tweede maal trouwde, aan de Javaanse noordkust belangen in de tabaksproductie. Een tijd lang combineerde hij een plantersbestaan met de zeevaart, totdat vanaf 1852 de tabak al zijn aandacht vroeg … In 1854 had Jan al twee ondernemingen, in het district Rembang. Jan was rijk.”
p.129-132 in Multatuli. Leven en werk van Eduard Douwes Dekker Dik van der Meulen. SUN, Nijmegen 2002, 912 pp.
“Op 11 september 1864 overleed Jan Douwes Dekker, 48 jaar oud, in de kustplaats Grissee, nabij Soerabaya. Marie Anderson verklaarde later dat zijn liefde voor “madéraatjes” hem fataal was geworden. Deze verklaring lijkt niet te stroken met de symptomen: “verlamming of rheumatiek, vooral in de benen” (hoewel Jan, anders dan zijn broer, inderdaad als een stevige drinker bekend stond.” (p. 456, Multatulie-biografie).
Zie ook Het leven van Multatuli door Paul van ’t Veer, Amsterdam, 1979, pp.388-390 en 464 (noot 278).
Lidmaatschap zeemanscollege(s)
J.D.Dekker werd met vlagnummer 633 effectief lid van Zeemanshoop per 05 juli 1842 op voorspraak van A.C.van Braam Houckgeest. Zijn schip was de "Cheribon"002. Ten tijde van de inschrijving was Dekker ongehuwd en 26 jaar002a.
In de Algemene Vergaderingen van 18 juni/05 juli 1842 van het Amsterdamse zeemanscollege Zeemanshoop zijn tot effectief lid voorgedragen/benoemd Jan Douwes
Dekker, oud 26 jaar, voerend de bark “Cheribon”, met als adres kapitein E.D.Dekker te Amsterdam, op voordracht van kapitein A.C.van Braam Houckgeest.023.
Jan Douwes Dekker was effectief lid van Zeemanshoop van 1842 t/m 1864 met de vlagnummers 633 (1842 t/m 1854) en 281 (1854 t/m 1864).
Opmerkingen in verband met lidmaatschap Zeemanscollege(s)
In de notulen van de Bestuursvergadering van 24 februari 1848 staat een verzoek om onderstand wegens schipbreuk van twee bemanningsleden van de “Cheribon”. Ze krijgen de gebruikelijke maand gage.042.
In de notulen van de Algemene Vergadering van Zeemanshoop dd 25 juli 1848 staat de mededeling dat aan een bemanningslid van de “Cheribon”(kapitein niet vermeld, maar dit moet J.D.Dekker geweest zijn) een maand gage is verstrekt wegens schipbreuk.023
De schepen van de kapitein
Vermeldingin de Amsterdamsche Almanak voor Koophandel en Zeevaart001:
vlagnummer jaren type scheepsnaam naam reder/boekhouder
633 1842-1846 bark Cheribon N.M.Klein en C.F.Kopersmit
1848-1851 fregat Agneta C.F.Kopersmit en J.C.W.ter Meulen
1852-1853 geen opgave van schip en boekhouder
281 1854-1864 geen opgave van schip en boekhouder
Bouma025 vermeldt J.D.Dekker als gezagvoerder gedurende:
* 1843 t/m 1847 van de bark “Cheribon”, gebouwd in 1838 te Amsterdam, 465 ton o.m., varend voor N.M.Klein & C.F.Kopersmit te Amsterdam. Het schip strandde in 1847 bij de Wijnkoopsbaai;
* 1848 t/m 1852 op het 3/m schip “Agneta”, gebouwd in 1841 te Amsterdam, 691 ton o.m., varend voor C.F.Kopersmit & C.J.W.ter Meulen te Amsterdam.
Vertrek en terugkomst van schepen in Amsterdam093:
J.Douwes Dekker Agnetha 19 april 1851
Overige bijzonderheden
In het Register van Schepelingen nummer 19 is per 19 januari 1846 geregistreerd Jan Douwes Dekker, kapitein van de bark “Cheribon”11b.
In de “Biografie van Cornelis Abrahamsz Jr” staat vermeld109:
Mei 1844 te Amsterdam.
Wij “namen onze intrek op eene bovenwoning van mijn zwager J.Douwes Dekker, die op het punt stond van met zijn vrouw op het schip Cheribon, waarvan hij gezagvoerder was, naar O.I. te gaan … “.
26 september 1849 tussen Batavia en Semarang:
“Om ½ 8 kwam ik na een reis van 5 daegen behouden op de Reede van Samarang en ontving daar dadelijk een brief van mijn zwager J.D.Dekker die met zijn schip de Agneta op de Reede lag.”
“Den volgenden morgen ½ 7 zag ik mijn zwager bij mij aan boord in gezelschap met Mejuffrouw Louize Bousquet, die hij mij voortstelde als zijn vrouw met wien hij 8 dagen te voren getrouwd was.”
