HINDERIKUS JOHANNES BERNARDUS
Familiegegevens en opleiding
Hinderikus Johannes Bernardus Nagel werd geboren op 07 oktober 1829 te Oude Pekela als zoon van de schipper Johannes Hinderiks/Hinderks Nagel en Tibina Berends Drent.
Hinderikus trouwde op 18 februari 1857 te Veendam als zeeman met Berendina Baalman, geboren op 22 februari 1831 te Veendam als dochter van de ijzersmid Judokus Baalman en Martha Jans Prummel. Berendina overleed op 21 oktober 1880 te Veendam, 49 jaar.
Geen overlijdensakte gevonden van Hinderikus maar in de huwelijksakte te Oude Pekela dd 21 mei 1881 van dochter Tobina Pieternella wordt vader Hendrikus genoemd als zeeman en was dus toen nog in leven.
Burgerlijke Stand akten in de provincie Groningen vermelden Hinderikus Nagel als zeeman in 1857, 1874 en als schipper in 1862, 1865.
Lidmaatschap zeemanscollege(s)
Hendrik Jans Nagel wonend te Veendam was met vlagnummer 78 lid van het Dordtse zeemanscollege “Tot Nut van Handel en Zeevaart” in de periode 05 maart 1863 tot aan zijn royement in 1875. Ten tijde van de inschrijving was hij gezagvoerder van de kof “Engelina Petronella”.064a
(Een) H.J.Nagel was effectief lid van het zeemanscollege “Trouw” te Oude Pekela met vlagnummer 126 in de periode 1857 t/m 1879. identificatie niet zeker
Een H.J.Nagel was effectief lid van het zeemanscollege “ Tot Nut der Zeevaart” te Veendam met vlagnummer K8 resp. 178 in de periode 1862 t/m 1873.
Opmerkingen in verband met Zeemanscollege(s)
In de notulen van de Bestuursvergadering van het Dordtse zeemanscollege “Tot Nut van Handel en Zeevaart” dd 05 maart 1843 (kennelijk een verschrijving voor 1863) staat “in ruiling met kap. H.H.Kuiper krijgt N.80.” 64a
In de notulen van de Bestuursvergadering van het Dordtse zeemanscollege “Tot Nut van Handel en Zeevaart” dd 07 december 1882 staat een opsomming van geroyeerde leden waaronder:
“Vlag 78. H.J.Nagel. Verblijf onbekend. Niet betaald sedert 1871/72. Geroyeerd 1875.”064a
De schepen van de kapitein
In Ledenlijsten de Dortse zeemansalmanak (Stadsarchief Dordrecht, inv. 93, nrs 16-33) staat H.J.Nagel als gezagvoerder064a:
1874 geen vermelding van een schip
Van Sluijs013 en Bouma025 vermelden kapitein H.J.Nagel als gezagvoerder gedurende:
* 1858 t/m 1860 van de galjoot “Turris Davidica”, gebouwd in 1857 te Pekela, 155 ton o.m., varend voor J.H.Feijen te Pekela.
* 1862 t/m 1864 van de kof “Engelina Petronella”, gebouwd in 1853 te Hoogezand, 126 ton o.m., varend voor Sandberg & Co te Dordrecht;
* 1864 t/m 1870 op de bark “Heilige Vincentius van Paulo”, de kiel gelegd op 08 februari 1850 en te water gelaten op 29 maart 1851 op de werf van de Lelie te Schiedam onder scheepsbouwmeester G.Lindeman, 222 last/463 ton o.m., varend voor reeder J.D.Meijer te Schiedam. Het schip werd in 1870 te Key West voor $ 2368,- geveild.
*1869 Onderweg van Pensacola naar Montevideo gestrand op het Funcho Rif. Op 12 oktober 1869 vlot en te Key West.
- 1870: Verkocht te Key West. (Zeetijd. Maart). 114
* 1872 t/m 1875 van de 2-mastschoener “Tobina Helena”, gebouwd in 1867 te Pekela, 176 ton o.m., varend voor F.L.Drenth te Pekela. Het schip voer in 1876 voor D.Mulder & Zn te Winschoten en was herdoopt in “Winschoten II”.
De collectie monsterrollen op het Noordelijk Scheepvaartmuseum te Groningen vermeldt:
07 juni 1880, schoener “Elsien Hagenus”, kapitein Jan Ohlsen, stuurman Henderikus Johannes Bernardus Nagel, 50 jaar uit Veendam.
Krantenberichten
NRC 01 november 1862114
Dordrecht, 29 oktober. Volgens brief van kapt. Nagel, voerende het alhier thuis behorend kofschip ENGELINA PETRONELLA, uit Baltishporth (opm: Paldisky), d.d. 20 oktober, was hij aldaar met onderhebbende bodem wegens aanhoudend stormweer, doch in goede staat binnengelopen. Kapitein Nagel rapporteert verder, in de avond van 16 oktober, met storm van het ZW en dikte, in open zee een scheepsbemanning te hebben gered en opgenomen, bestaande uit 9 koppen, die afgemat en verkleumd in de boot ronddreven, zijnde afkomstig van een in de Golf van Finland verongelukt Engels schip.
NRC 23 december 1863114
Dordrecht, 21 december. Volgens brief van kapt. Nagel, voerende het alhier te huis behorende kofschip ENGELINA PIETRONELLA, was hij, wegens het aanhoudend zware stormweer, de 8e dezer te Nye-Hellesund binnengelopen. Alles wel aan boord.
Dordrechtsche Courant 09 januari 1864 114
Zeetijdingen.
Helvoet, 7 januari. Aangekomen: LAURENS, kapt. StelI, van Koningsbergen; HOUTHANDEL, kapt. de Vos, van Noorwegen; ENGELINA PETRONELLA, kapt. Nagel, van Riga; een onbekende Hannov. schoener. Veel ijs. ONO. …..
Dordrechtsche Courant 30 april 1864114
Zeetijdingen. ….
….Helvoet, 28 april. Aangekomen, KOOPHANDEL EN ZEEVAART, kapt. Den Breems, van Lissabon; ZEPHYR, van Londen; SWALLOW, stoomboot, van Hull; LORD RAGLAN; VERACITY, kapt. Clark, en CORDIAN, kapt. Breyton, allen van Newcastle; SILVANUS, kapt. Larsen; HARING, kapt. Boomgaard; ENGELINA PETRONELLA, kapt. Nagel, en MERCURIUS, kapt. Oldenburger, allen van Libau; JUPITER, kapt. Benston, van Ystadt; TWEE GEBROEDERS, kapt. Prins, van Colberg; PAULUS MEINTZ, kapt. Struik, van Rostock; LEBED, kapt. Fyh, van Reval. …..
NRC 09 juni 1865114
Kroonstad, 2 juni. De alhier ter rede liggende Nederlandse bark H. VINCENTIUS VAN PAULO, kapt. Nagel, heeft door aanvaring belangrijke schade bekomen (Vroeger gedeeltelijk gemeld).
NRC 09 juni 1866114
Rotterdam, 8 juni. Door de Nederlandsche Handel-Maatschappij zijn bevracht Voor Schiedam: H. VINCENTIUS VAN PAULO, kapt. H.J. Nagel.
NRC 08 december 1867114
Kopenhagen, 5 december. De volgende naar het Noorden bestemde Nederlandse schepen liggen alhier nog goed en wel op de rede, als : TOBINA HELENA, kapt. Nagel; ANTJE VISSER, kapt. De Jonge; MARGARETHA ANTINA, kapt. De Boer; HILLECHINA CATHARINA, kapt. Pik, CORNELIA, kapt. Van der Velde; BAREND, kapt. Hoeksma, PERSA, kapt. Jansonius; GEBROEDERS, kapt. Loodijzen; REDITE, kapt. Hoveling; BURGEMEESTER VAN SETTEN, kapt. Holvast en EVERHARDUS, kapt. Vos.
NRC 07 maart 1868114
Batavia, 29 februari. Vrachten. De in ons vorig bericht als verwacht wordend vermelde verdere daling heeft zich niet lang laten wachten en bij het sterk verminderen van af te schepen product is het te voorzien, dat vrachten nog verder zullen wijken. De volgende charters kunnen heden gerapporteerd worden, terwijl verscheidene schepen opvulling tot verlaagde cijfers aannamen. …..
Naar Amerika wordt Nederlands H. VINCENTIUS VAN PAULO voor bevrachters rekening beladen. …..
NRC 17 september 1868114
Amsterdam, 16 september. Het Nederlands barkschip H. VINCENTIUS VAN PAULO (opm: kapt. H.J. Nagel), is, volgens telegram van Amerika van gisteren, zonder aanduiding van plaats, lek uit zee teruggekomen. Het moet lossen.
NRC 23 september 1868114
Amsterdam, 22 september. Volgens telegram van Halifax dd. 19 dezer, moet het schip H. VINCENTIUS VAN PAULO, aldaar binnengelopen, lossen om te koperen.
NRC 30 september 1868114
New York, 16 september. Het Nederlands schip H. VINCENTIUS VAN PAULO, kapt. Nagel, van New York naar Antwerpen bestemd, dat den 15 dezer te Halifax is binnengelopen – bevorens gemeld – om de lading te lossen wegens reparatie, heeft den 6 dezer in de Gulstream (opm: waarschijnlijk wordt de Gulfstream [Golfstroom] bedoeld) verschansingen, kluiverboom enz. verloren, en had 8 voet water in het ruim.
NRC 13 oktober 1868114
Halifax, 24 september. De lading van het Nederlandse schip H. VINCENTIUS VAN PAULO, kapt. Nagel, van New York naar Antwerpen bestemd, alhier lek binnengelopen, is gelost. Het heeft ogenschijnlijk weinig schade.
Provinciale Groninger Courant 07 november 1868114
Halifax, 22 oktober. Het schip H. VINCENTIUS VAN PAULO, kapt. Nagel, van New York naar Antwerpen, hier binnen, is van de geledene schade hersteld en zou in de aanvang der volgende week gereed zijn de reis voort te zetten.
NRC 08 november 1868114
Halifax, 22 oktober. De reparaties aan het Nederlandse schip H. VINCENTIUS VAN PAULO, kapt. Nagel, van New York naar Antwerpen bestemd, alhier lek binnengelopen, waren geëindigd. Het zou spoedig de reis voortzetten.
NRC 17 november 1869114
New York, 4 november. De HEILIGE VINCENTIUS VAN PAULO (opm: bark H. VINCENTIUS VAN PAOLO), kapt. H.J. Nagel, van Pensacola naar Rio de la Plata, welke de 12e oktober was gerapporteerd als zijnde te Key West binnengebracht na op Funch-rif te hebben gestoten, is voor de 20e oktober weder geïnspecteerd en is toen bevonden dat de bouten onder het koper los zaten, en men dacht dat de benodigde reparatiën de waarde van het schip zouden overtreffen. Het schip zal waarschijnlijk met deszelfs lading verkocht worden.
Een ander bericht zegt dat bovengenoemd schip hoogst waarschijnlijk met de lading zal verkocht worden voor de kosten van bergloon.
NRC 25 november 1869114
New-York, 11 november. Volgens ontvangen bericht zou de lading van het schip HEILIGE VINCENTIUS VAN PAULO, kapt. Nagel, van Pensacola naar Rio de la Plata, en gerapporteerd als de 12e oktober met assistentie te Key West te zijn binnengebracht na aan de grond te hebben gezeten, gelost worden dato 4 november ten einde het schip te repareren volgens aanraden van de experts.
NRC 24 februari 1870114
Key West, 28 januari. Het schip HEILIGE VINCENTIUS VAN PAULO, kapt. Nagel, van Pensacola naar de Plata rivier, het welk hier in oktober 1869 is binnengebracht, wordt steeds in deze haven teruggehouden ten gevolge van een uitspraak van het Admiraliteits Hof van dit district. De bergers hebben een vordering ingesteld tegen schip en lading. De lading was reeds verkocht.
NRC 31 maart 1870114
Amsterdam, 30 maart. Volgens brief van kapitein Nagel, gevoerd hebbende het Nederlandse schip H. VINCENTIUS VAN PAULO, d.d. Southampton 23 dezer, waren schip en lading te Key West publiek verkocht. Het eerstgenoemde had 2.368 dollar, de laatstgenoemde 2.654 dollar opgebracht.
Familiegegevens en opleiding
Jan Korter werd geboren op 16 juli 1834 te Nieuwe Pekela als zoon van schipper Harm Jans Korter en Anna Freerks Harding. Hij was de jongere broerr van kapitein Freerk Harms Korter.
Jan trouwde op 20 januari 1858 te Nieuwe Pekela als schipper met Jantina Mulder, geboren 21 april 1835 als dochter van de schipper Teko Kornelius Mulder en Elizabeth Harms de Weerd. Jantina overleed op 22 september 1924 te Nieuwe Pekela, 89 jaar, weduwe.
Jan overleed op 30 december 1915 te Nieuwe Pekela, 81 jaar
Foto van grafzerk plus van het echtpaar Korter-Mulder staan op www.zeemansgraven.nl
J.H.Korter was effectief lid van het zeemanscollege “Voorzorg” te Nieuwe Pekela met vlagnummer165 in de periode 1858 t/m 1889.
Lidmaatschap zeemanscollege(s)
J.H.Korter werd per 28 juli 1857 op voordracht van J.de Haan en met vlagnummer 723 ingeschreven als effectief lid van het Amsterdams zeemanscollege "Zeemanshoop". Bij de inschrijving was zijn schip de "Riga"002.
In de notulen van de Algemene Vergaderingen van het Amsterdamse zeemanscollege Zeemanshoop dd 21/28 juli 1857 is vermeld dat tot effectief lid is voorgedragen/benoemd Jan Harms Korter, oud 23 jaar, voerend de kof “Riga”, met als boekhouder J.U.Zuiderveen te Oude Pekela, adres bij J. de Vries te Amsterdam, op voordracht van kapitein J. de Haan023.
Jan H.Korter was effectief lid van “Zeemanshoop” met vlagnummer 723 in de periode 1857 t/m 1872.
J.H.Korter was effectief lid van het zeemanscollege “Voorzorg” te Nieuwe Pekela met vlagnummer165 in de periode 858 t/m 1889,
Opmerkingen in verband met lidmaatschap Zeemanscollege(s)
In de notulen van de Bestuursvergadering van Zeemanshoop dd 29 maart 1860 wordt aan kapitein J.H.Korter een maand gage uitgekeerd wegens het verlies van zijn schip.042.
In de notulen van de Algemene Vergadering dd 17 april 1860 wordt melding gemaakt van de aanvraag van kapitein J.H.Korter voor een maand gage wegenes schipbreuk, hetgeen wordt toegestaan. Hij vraagt ook vrijstelling van contributie, maar dit verzoek wordt afgewezen.023.
De schepen van de kapitein
lidmaatschap van College Zeemanshoop te Amsterdam001
vlagnummer jaren type scheepsnaam naam reder/boekhouder
723 1857-1859 kof Riga J.U.Zuiderveen, PekelA
1860 geen vermelding van schip en boekhouder
1861-1863 galjoen Turrus Davidica J.H.Feijen, Nw.PekelA
1864-1872 geen vermelding van schip en boekhouder
Vertrek en terugkomst van schepen in Amsterdam093:
J.H.Korter Torres Davidica 13 november 1862? 08 maart 1862
Bouma025 vermeldt J.H.Korter als gezagvoerder gedurende:
* 1857 t/m 1860 van de kof “Riga”, gebouwd in 1845 te Pekela, 148 ton o.m., varend voor J.U.Zuiderveen te Pekela. Het schip is in januari 1860 op Ameland gestrand en wrak geraakt;
* 1861 t/m 1863 van de galjoot “Turris Davidica”, gebouwd in 1857 te Pekela, 155 ton o.m., varend voor J.H.Feijen te Pekela. Het schip is in 1863 overzeild;
* 1865 t/m 1878 van d 2-mastschoener “Hazard”, gebouwd in 1864 te Pekela, 184 ton o.m., varend voor J.H.Feijen te Pekela;
* 1879 van de brik “Hendrika”, gebouwd in 1868 te Pekela, 205 ton o.m., varend voor J.H.Wever te Pekela. Het schip werd in 1880 herdoopt in “Jantina Korter”;
* 1880 t/m 1883 van de brik “Jantina Korter, ex Hendrika, gebouwd in 1868 te Pekela, 205 ton o.m., varend voor J.H.Wever te Pekela. Het schip voer in 1884 voor Plant de Visser te Schiedam en was herdoopt in “Plant H.J.;
* 1889 t/m 1895 van de ijzeren 3-mastschoener “Frits Faber Beukema”, gebouwd in 1889 te Hoogezand/Foxhol, 288 ton n.m., varend voor J.A.Hooites te Hoogezand (Bouma vermeldt het schip ook onder “F.F.Beukema”).
De collectie monsterrollen op het Noordelijk Scheepvaartmuseum te Groningen vermeldt.
24 september 1864, schoener “Hazard”, kapitein Jan Korter, 30 jaar uit Nieuwe Pekela.
29 januari 1873, schoener “Hazard”, kapitein Jan Korter, 38 jaar uit Nieuwe Pekela.
26 januari 1874, schoener “Hazard”, kapitein Jan H. Korter, 39 jaar uit Nieuwe Pekela.
04 maart 1876, schoener “Hazard”, kapitein Jan H. Korter, 41 jaar uit Nieuwe Pekela.
17 februari 1877, schoener “Hazard”, kapitein Jan H. Korter, 42 jaar uit Nieuwe Pekela.
Overige bijzonderheden
De Harlinger Courant dd 22 december 1874 bevat in de rubriek Scheepstijdingen het volgende bericht.096:
Uitgegaan.
“Triëst 14 Dec. Hazard, J.H.Korter, Hamb.”
Uit:“De Meeden in Bahia” door A.Westers in Jaarverslag 1994 van het Kapiteinshuis te Nieuwe Pekela
“Op 7 november 1892, twee dagen na het vertrek van de “Meeden” uit Bahia, voer kapitein Berend Harding uit Nieuwe Pekela met de schoenerbrik “Clara” deze haven binnen. Ook … Jan Korter, kapitein van de driemastschoener “Frits Faber Beukema” …. (en andere kapiteins) waren in die jaren in Braziliaanse havens te vinden …”
NRC 02 februari 1860114
Rotterdam, 1 februari. In de nacht van de 26e op de 27e januari zijn op de buitengronden van het eiland Ameland gestrand het Deense galjas schip FORTUNA, kapt. H.N. Fischer, met tarwe, van Naestved naar Amsterdam, en het Nederlandse kofschip RIGA, kapt. J.H. Korter, met haver en gerst, van Landerona (opm: LC 030260 schrijft in identiek verslag Landskrona en dat zal juist zijn; zie verder advertentie) naar Londen. Nadat de vier schepelingen van eerstgenoemd vaartuig waren gered, is het verbrijzeld en met de lading verloren gegaan. Slechts een gedeelte der tuigage en enige wrakken, die aan land waren gespoeld, zijn door de bemoeiingen van de burgemeester gered.
Het laatstgenoemde schip is, nadat de 7 schepelingen en des kapiteins vrouw waren gered, door de zware branding hoger op het strand geslagen, waardoor de gehele tuigage, met behulp van boten, op dezelfde wijze is geborgen. Het schip is echter geheel uit elkander gewerkt en verloren, en waarschijnlijk ook de lading.
Leeuwarder Courant 03 februari 1860114
Advertentie. De notaris E. Meijer te Holwerd gedenkt op donderdag de 9e februari 1860, des morgens 9 uur, bij het Pakhuis van strandvonderijgoederen te Hollum, tegen gereed geld, te verkopen: de uitmuntende en compleet geborgen tuigage van het op 26 januari l.l. te Hollum gestrande kofschip RIGA, groot plm. 100 lasten, gevoerd geweest door kapitein Jan H. Korter, bestaande hoofdzakelijk in: 23 zeilen, merendeels zo goed als nieuw, 1 ankertouw, 1 ankerketting, 2 landvastkettingen, 3 ankers, 3 trossen, stag, want, lopend touwwerk, rondhouten, spil, lier, 2 watervaten; voorts 2 boten, 2 kachels, enige koksgereedschappen en al hetgeen verder ter verkoop zal worden aangeboden.
Bij vaarbaar weder vertrekt het postschip van Holwerd naar Ameland, des daags vóór de verkoop, des morgens te 9½ uur.
NRC 02 december 1863114
Amsterdam, 1 december. De Nederlandse schoener TURRIS DAVIDICA, kapt. Korter, van St. Petersburg met lijnzaad herwaarts, is, volgens brief van Mandal, d.d. 21 november bij Schagen (opm: Skagen) overzeild, doch het volk gered en te Grimstadt (opm: Grimstad, N) aangebracht.
