Familiegegevens en opleiding

Didericus van Ketwich werd geboren te Zwolle op 08 oktober 1816 als zoon van Johannes van Ketwich en Geziena Berendina Zebinden.

Hij trouwde op 13 juli 1849 te Middelburg met Maria Cornelia Muntendam, geboren te Middelburg op 23 oktober 1816 als dochter van de kantonrechter en direceur der posterijen Nicolas Theodore Muntendam en Maria Wilhelmina Serlé. Zij overleed op 19 maart 1895.

Didericus overleed in 1890 en bij zijn overlijden werd als  woonplaats Nieuwer Amstel genoemd.¹¹⁸

 

In het Bevolkingsregister van Amsterdam (Gemeentearchief van Amsterdam) staat Diedericus van Ketwich vermeld, geboren 08 oktober 1816 te Zwolle, Nederlands Hervormd, directeur van het Zeemanshuis (opvolger van Pieter Huidekoper? - zie aldaar), gevestigd in de gemeente per september 1870 op het Kadijksplein (nr in het register is U-425-1617). Zijn echtgenote is Cornelia Muntendam, geboren 25 oktober 1816 te Middelburg. Eveneens inwonend zijn zijn kinderen Johannes Frederik, geboren op 05 juni 1850 te Amsterdam en op 18 juni 1875 vertrokken naar Schotland, Maria Wilhelmina, geboren 25 oktober 1854 te Amsterdam, Alida Margaretha Geertruida, oud 29 jaar 1857 te Amsterdam en Esther Petronella, geboren 20 november 1862 te Amsterdam.

 

Didericus van Ketwich werd geboren te Zwolle op 08 oktober 1816. Zijn ouders waren Johannes van Ketwich, koopman, en Gesiena Berendina Zebinden. Didericus werd aan de Amsterdamse Kweekschool voor de Zeevaart op 05 september 1829 aangenomen en was toen 13 jaar, 142 dm lang, gevaccineerd en gereformeerd.

Van zijn schoolvorderingen in de vakken zeevaartkunde, schoolonderwijs (hollands, frans en engels), scheepswerk en tekenen werden elke drie maanden aantekeningen gemaakt te beginnen in januari 1830 en de laatste in januari 1834. Voorts waren er de volgende aantekeningen:

26 maart 1833            aangenomen als lidmaat van de Nederlands Hervormde Gemeente bij D^s Weyland

23 november 1833     geplaatst als ligtmatroos op de "Vriendschap" onder kapitein D.G.Doeksen voor een reis naar Suriname

08 augustus 1834       terug van de reis "met goede attestatie"

18 september 1834    geplaatst als ligtmatroos op de "Vriendschap" onder kapitein D.G.Doeksen voor een reis naar Batavia

30 september 1835    terug van de reis "met goede attestatie"

                                      "eervol ontslagen"^004-532/1677.

 

Lidmaatschap zeemanscollege(s)

D.van Ketwich werd per 24 april 1849 met vlagnummer 790 en op voordracht van H.A.Besier ingeschreven als effectief lid van het Amsterdams zeemanscollege "Zeemanshoop". Ten tijde van de inschrijving was zijn schip de "Margaretha Maria"⁰⁰².

In de Algemene Vergaderingen van het Amsterdamse zeemanscollege Zeemanshoop dd. 17/24 april 1849 werd als effectief lid voorgedragen/benoemd D. van Ketwich (alleen initialen), oud 32 jaar, voerend de schooner “Margaretha & Maria”, op voordracht van kapitein H.A.Besier.⁰²³.

D.van Ketwich was van 1859-1889 bestuurslid van het College Zeemanshoop⁰¹⁹

Hij werd deelnemer in het Weldaddig Zeemansfonds van Zeemanshoop per 11 september 1849. "Met 1 Mei 1857 van beroep veranderd"⁰⁰³.

 

Opmerkingen in verband met lidmaatschap Zeemanscollege(s)

In de notulen van de Bestuursvergadering dd 31 oktober 1854 en in die van de Algemene Vergadering dd 17 oktober 1854 wordt gemeld een “brief van kapitein D. van Ketwich houdende opmerkingen omtrent en waarschuwingen wegens het gebruik van loodwit als verfstof aan boord der schepen. ⁰²³. (kennelijk was de humane toxiciteit van deze verfstof toen al bekend; ik neem aan dat de waarschuwing daar op slaat en niet op de eventuele milieuschade.).

In de Bestuursvergadering van 02 februari 1890 werd aan de weduwe van kapitein van Ketwich een uitkering toegekend ingaande 01 februari 1890.¹¹⁸

 

In de notulen van de Algemene Vergadering 19 maart 1861 staat de melding: “Eindelijk wordt medegedeeld dat de Heer D. van Ketwich op 26 Maart e.k. … eene voorlezing zal houden over een door Kapt. Parry nieuw uitgevonden instrument ter voorkoming van aanzeiling op zee.”.⁰²³

In de notulen van de Algemene Vergadering van 11 juli 1865 staat een mededeling van de heer van Ketwich “omtrent de keuring van kettingen in Engeland”. Op 01 augustus 1865: “De Heer van Ketwich geeft de mededeelingen omtrent een in Engeland uitgevonden toestel om te kunnen bepalen welke koersen schepen hadden moeten sturen om niet in aanzeiling te komen en verduidelijkt dit door aanwijzingen op het toestel zelve.” ⁰²³.

In de notulen van de Algemene Vergadering van 19 februari 1867 staat de mededeling dat de heer D. van Ketwich een voordracht heeft gehouden “over de eerste woorden in het Oude Cognossement ‘Ik Schipper naast God op mijn schip’. De voorzitter adviseert hem de lezing als artikel te plaatsen in het Tijdschrift voor het Zeewezen.⁰²³.

In de notulen van de Algemene Vergadering dd 26 maart 1867 staat vermeld dat de heer van Ketwich heeft ingezonden een “Beschouwing over het hoog gewicht der Azorische of Wester Eilanden en in het bijzonder over de op St.Michael aangelegd wordende zeehavens.”

In de notulen van de Algemene Vergadering van Zeemanshoop dd 15 september 1868 staat vermeld: “De Heer van Ketwich doet eene mededeeling betreffende eene uitvinding van den Heer Dalmeijer dienstig tot redding van Schipbreukelingen, dat te bezigtigen is in het Zeemanshuis alhier.^{” 023}.

In de notulen van de Algemene Vergadering van Zeemanshoop dd 22 februari 1870 staat vermeld een lezing door de heer D.van Ketwich over “de Matroos en Artikel 21 van de Wet op de Huishouding en Tucht aan boord.” ⁰²³.

In de notulen van de Algemene Vergadering van het Amsterdamse zeemanscollege Zeemanshoop dd 25 februari 1873 staat vermeld: “Daarna houdt de Heer D. van Ketwich zijne aangekondigde lezing over de desertie van zeelieden ter koopvaardij waarna een gemeenzaam onderhoud over het gesprokene plaats heeft.”⁰²³.

In de notulen van de Algemene Vergadering van Zeemanshoop dd 12 januari 1875 staat vermeld dat de heer D. van Ketwich een lezing heeft gehouden over het Noordzeekanaal.⁰²³

In de notulen van de Algemene Vergadering dd 06 februari 1890 staat een “Brief van den Heer J.F. van Ketwich berichtende het overlijden van zijn vader den Heer D. van Ketwich op 13 November 1889 in den ouderdom van ruim 73 jaren.”⁰²³

In de notulen van de Algemene Vergadering van 06 februari 1890 staat vermeld dat per 01 februati 1890 een uitkering in de 1^e klasse is toegewezen aan de wed. D. van Ketwich.⁰²³.

 

De schepen van de kapitein

lidmaatschap van College Zeemanshoop te Amsterdam⁰⁰¹

vlagnummer                    jaren           type                  scheepsnaam                                        naam reder/boekhouder

        790                            1849           sch.br.              Margaretha & Maria                           geen opgave

                                      1850-1853     sch.br.              Margaretha & Maria                           N.J.Mouthaan

        404                       1854-1855     bark                 Vrije Handel                                         Muller & Reese

                                      1856-1888     geen vermelding van schip en boekhouder

 

Bouma⁰²⁵ vermeldt D. van Ketwich als gezagvoerder gedurende:

*    1850 t/m 1854 van de schbrik “Margaretha & Maria”, gebouwd in 1849 te Nieuwendam, 206 ton o.m., varend voor N.J.Mouthaan te Amsterdam;

*    1855 t/m 1856 van de bark “Vrije Handel”, gebouwd in 1854 te Kinderdijk, 685 ton o.m., varend voor Muller & Reese te Amsterdam.

 

Overige bijzonderheden

52. van Ketwich hield op 19 januari 1867 een lezing voor het College, waarin de nautische en juridische implicaties van het kapiteinschap uitvoerig werden geanalyseerd⁰⁵².

 

In het Commissie verslag van de “Enquete omtrent den Toestand van de Nederlandsche Koopvaardijvloot 1874-1875” staat een interview dd  09 september 1874 met Didericus van Ketwich, directeur van het Zeemanshuis te Amsterdam. Het stuk is lezenswaardig om een indruk te krijgen van van Ketwich zelf en van bv. de redenen waarom het vak van zeeman in de loop van de tijd zo in discrediet is geraakt.

“Vraag 6202

Wat is de hoofdbestemming van de inrigting?

Antwoord.

De matrozen te houden buiten de handen van al die lieden, die nog steeds bezig zijn hen op alle mogelijke wijzen te plukken. Men tracht tegelijk, zoveel dat doenlijk is, hun eenen min of meer zedelijke rigting te geven. Er zijn in de inrigting geen straffen. Ik heb dus niets dan een zedelijk overwigt en moet daarmede werken. Ik kom dan ook nooit een matroos of stuurman tegen, of ik maak een praatje met hem.”

 

 

 

 

Familiegegevens en opleiding

Cornelis Pieters Cupido werd geboren te Terschelling op 10 januari 1815 als zoon van Pieter Pieters Cupido en Vrouwtje Jans van der Landen

Hij huwde te Terschelling op 18 mei 1843 met Grietje Jannes Kuipers, geboren te Leens op 12 april 1818 als dochter van Jannes Louwesz Kuipers en Duurke Jans Doornbos. Er werden geboren en wel een dochter in 1855 en een dochter in 1860.

Het overlijden van Grietje werd niet in Friesland teruggevonden

Cornelis huwde voor de tweede maal te terschelling op 27 oktober 1864 met Tijsje Tijs IJs, geboren te Terschelling op 23 oktober 1814 als dochter van Tijs Jans IJs en Jantje Alberts Barts. Zij overleed te Terschelling op 02 mei 1890, oud 75 jaar en weduwe.

Cornelis overleed op 18 december 1878 te Terschelling, oud 63 jaar.^tresoar

 

Lidmaatschap zeemanscollege(s)

C.P.Cupido werd met nr.605 effectief lid van Zeemanshoop per 01 november 1854 op voorspraak van F.W.de Jond. Zijn schip was de "Mina"⁰⁰².

In de notulen van de Algemene Vergaderingen van het Amsterdamse zeemanscollege Zeemanshoop dd 24/31 oktober 1854 staan vermeld dat tot effectief lid is voorgedragen/benoemd Cornelis Pietersz Cupido, oud 39 jaar, voerend de schonerbrik “Mina”, voor rekening van van Heukelom & van Vollenhoven te Amsterdam, wonend op Terschelling, op voordracht van kapitein T.W. de Jong.⁰²³.

Lid van WZF op 22 mei mei 1855⁰⁰³.

 

Opmerkingen in verband met lidmaatschap Zeemanscollege(s)

In de notulen van de Bestuursvergadering van Zeemanshoop dd 27 februari 1879 vraagt de wed. C.P.Cupido geb. Tijsje Tijs IJs om de reglementaire uitkering welke haar in de vergadering dd 24 april 1879 wordt toegekend ingaand 01 februari 1879.⁰⁴²

 

In de notulen van de Algemene Vergadering van Zeemanshoop dd 29 april 1879 staat vermeld dat een uitkering in de 1^e klasse is toegekend aan de wed C.P.Cupido te West-Terschelling, geen ingangsdatum vermeld. ⁰²³.

 

De schepen van de kapitein

lidmaatschap van het College Zeemanshoop te Amsterdam⁰⁰¹

vlagnummer                    jaren                       type                  scheepsnaam                naam reder/boekhouder

        605                       1854-1860                 sch.brik            Mina                              van Heukelom en Vollenhoven

                                           1861                       brik                   Carolina                        idem

                                      1862-1873                 bark                  Carolina                        idem

                                      1874-1878           geen opgave van schip en boekhouder

 

Vertrek en terugkomst van schepen in Amsterdam⁰⁹³:

C.P.Cupido                              Mina                                          13 maart 1861                                      18 augustus 1861

                                                  Carolina                                    30 november 1861                              22 mei 1862

                                                  Carolina                                    juli 1862                                                22 maart 1863

                                                  Carolina                                    06 juli 1863                                          1864

                                                  Carolina                                    28 juli 1864                                          25 september 1864

                                                  Carolina                                    04 februari 1865                                  11 september 1865

                                                  Carolina                                    26 juni 1866                                         16 augustus 1866

                                                  Carolina                                    geen melding                                        12 september 1867

                                                  Carolina                                    20 september 1867                              geen melding

                                                  Carolina                                    geen melding                                        16 juni 1868

                                                  Carolina                                    07 juli 1868                                          26 november 1868

 

Bouma⁰²⁵ vermeldt C.P.Cupido als gezagvoeder gedurende:

*    1856 t/m 1858 van de sch.kof  “Stad Stavoren”, gebouwd in 1850 te Stavoren, 143 ton o.m., varend voor van Heukelom & van Vollenhoven te Amsterdam. Het schip voer in 1862 voor G.C.Bosch Reitz te Amsterdam en was herdoopt in “Suriname Packet”. Voor wie het schip in de periode 1859-1861 heeft gevaren is niet vermeld;

*    1862 t/m 1876 van de bark “Carolina”, gebouwd in 1856 te Westerley, 384 ton o.m., varend voor van Heukelom & van Vollenhove te Amsterdam.

 

Overige bijzonderheden

Geen

 

 

Familiegegevens en opleiding

Geen

 

Lidmaatschap zeemanscollege(s)

G.Molenaar was met vlagnummer 46 in de periode 1874-1882 lid eerste klasse van het Harlinger zeemanscollege "Zeemansvoorzorg". Hij werd niet in de Collegeregisters ingeschreven en de navolgende gegevens zijn afkomstig uit de ledenlijsten van "Sweijs"⁰³⁴.

 

Opmerkingen in verband met lidmaatschap Zeemanscollege(s)

Geen

 

De schepen van de kapitein

lid van het college Zeemansvoorzorg te Harlingen⁰³⁶

vlagnummer    periode      type           naam van het schip                                                            boekhouder/reder

        H46   1872-1876 sch.brik     Argo                                                                                     S.Tromp Meesters, Steenwijk

                      1877     kof             Jacoba Lucretia (ex Amicitia, ex Albina)                      B.van Loon & Zⁿ, Harlingen

                      1878     kof             Zwaluw (ex Jantje Meijer)                                              B.van Loon & Zⁿ, Harlingen

                      1879     2/m sch.    Catharina Elisabeth (ex Zwaluw, ex Jantje Meijer)     B.van Loon & Zⁿ, Harlingen

                           december gestrand bij Ringköbing

 

Bouma⁰²⁵ vermeldt G.Molenaar als gezagvoerder gedurende:

*    1873 t/m 1877 van de sch.brik “Argo”, gebouwd in 1852 te Nieuwendam, 241 ton o.m., varend voor H.& S.Tromp Meester te Steenwijk;

*    1878 t/m 1879 van de kof “Jacoba Lucretia” ex Amicitia, ex Albina, gebouwd in 1829 te Dordrecht, 151 ton o.m., varend voor B.van Loon te Harlingen;

*    Bouma noemt G.Molenaar niet als gezagvoerder van de “Zwaluw”;

*    1879 t/m 1880 van de 2/msch “Catharina Elisabeth”, ex Zwaluw, ex Jantje Meyer, gebouwd in 1856 te Groningen, 164 ton o.m., varend voor B.van Loon & Zⁿ te Harlingen. Het schip is gestrand bij Ringköbing.

 

Overige bijzonderheden

Harlinger Courant dd 05 december 1874, Scheepstijdingen.

Binnengekomen:

“Harlingen 3 Dec. Argo, G.Molenaar, Sundsvall.”

 

 

Familiegegevens en opleiding

Geen

 

De schepen van de kapitein

Vertrek en terugkomst in Amsterdam⁰⁹³

Kapitein                         Naam van het schip                                       Aankomst                     Vertrek

C.W.Timmer                 Corneliszoon                                                   02 juli 1860                  21 februari 1861

 

Bouma⁰²⁵ vermeldt C.W. Timmer als gezagvoerder gedurende:

*   1859 t/m 1863 van de 2/msch “Corneliszoon”, gebouwd in 1851 te Nieuwendam, 135 ton o.m., varend voor C.Dijserink & Zⁿ te Haarlem;

*   1863 t/m 1865 van de 2/msch “Senior”, ex Grijpskerk, gebouwd in 1856 te Foxhol, 173 ton o.m., varend voor J.R.Bos Janszen te Amsterdam. Het schip voer in 1866 voor v/d Bey & C^o te Amsterdam en was herdoopt in “Economie”;

*   1866 t/m 1868 van de sch.brik “Cornelia Maria” ex Suriname Packet, ex Mina, gebouwd in 1849 te Nieuwendam, 205 ton o.m., varend voor P.v/d Stijlen te Haarlem.

 

Overige bijzonderheden

“Op 24 september 1866 werd aan de Raad voor Tucht verzocht onderzoek te doen naar de door rijksbinnenloods H.Mink ingediende klacht. Loods Mink was pleitbezorger voor zijn minderjarige zoon die als lichtmatroos op het Nederlandse schip ‘Cornelia Maria’ had dienst gedaan. De aangeklaagde was kapitein C.W.Timmer, die met zijn schip een reis had gemaakt naar Zuid-Amerika. Het schip voer onder de directie van de heer P. van Stijlen te Haarlem.

De klacht van loods Mink aan het adres van kapitein Timmer, hield in dat ‘(…) zijnen minderjarige zoon H.Mink door voortdurende mishandelingen en kwellingen, hem door de schipper aangedaan, geen keuze is overgelaten dan om of het schip te verlaten, dan wel zich aan de mogelijke treurige gevolgen van onophoudelijke mishandelingen te onderwerpen en hij dientengevolge gekozeen schijnt te hebben zich van zijn schip te verwijderen, om die op den duur onuitstaanbare mishandelingen te ontwijken.”

Lichtmatroos Mink was op 23 september 1865 aangemonsterd en deserteerde op 4 mei 1866 in Brazilië. De Raad onderzocht de zaak en kwam tot de conclusie dat de weergave van de feiten door de lichtmatroos niet strookte met de volledige werkelijkheid “Zoonlief was aan boord een weinig meegaande persoonlijkheid gebleken, die bovendien zijn opgedragen taken niet goed vervulde en voorts geen eerbied en gehoorzaamheid jegens zijn kapitein kende.” In de conflicten met de kapitein was sprake van een pak slaag door de kapitein, een gagestraf en een tuchtiging met de bullepees.

“Uit de getuigenverklaringen bleek dat kapitein Timmer wel eens meer onbillijk optrad ‘jegens zijn schepelingen’ en dat hij de opgelegde straffen wel in het journaal maar niet overeenkmostig het voorschrift van de Tuchtwet in het strafregister had genoteerd. De Raad oordeelde dat Timmer op meer waardige wijze en niet met de bullepees diende te straffen. Wel werd er aan toegevoegd dat Mink had moeten begrijpen dat als hij zich beter had gedragen, de kapitein geen reden had gehad hem te straffen en daarom was ook zijn desertie in Brazilië niet goed te praten. Niettemin ontnam de Raad kapitein Timmer één maand de bevoegdheid om als kapitein op een Nederlands zeilschip dienst te doen.” ¹⁰⁴.