Familiegegevens en opleiding

Klaas Schinkel werd geboren op 20 april 1790 te Winschoten als zoon van Pieter Schinkel, (timmermansbaas) en Leentje Klaassens Keyser.

Klaas is weduwnaar van Anna Mensina Hoorn van den Berg die in 1821 overleed te Rotterdam en hij hertrouwde op 07 mei 1823 te Dordrecht met Anna Catharina Schotman, geboren in 1803 te Dordrecht als dochter van de logementshouder Jan Schotman en Catharina Haverkamp. In 1830 woonde hij aan de Hoogt E440 te Dordrecht met zijn vrouw en zoonte Jan (1823).

Hij overleed in 1838 en woonde toen aan de Zandweg E586 te Dordrecht.⁰⁶⁴.

Hij werd per 27 januari 1823 met nummer 100 lid van de Dordtse vrijmetselaarsloge “La Flamboyante”. In 1835 werd hij uit de Loge gezet wegens het schenden van de geheimhoudingsplicht.

 

Rotterdamsche Courant 29 november 1821

Advertentie. Na dat op dinsdagavond, den 20 dezer, onze nog enige geliefde dochter, Anna Mensina, echtgenote van de heer K. Schinkel, kapitein, voerende het fregatschip ROTTERDAMSCH WELVAREN, op zijn reis zijnde naar Batavia, zeer spoedig verlost was van een zoon, is zij, door onverwachte bijkomende toevallen, op gisteren avond te negen uren, tot onze grootste droefheid, in de jeugdige ouderdom van nog geen 19 jaren, overleden.

Rotterdam,                                           J.H. van den Berg

den 25 november 1821                             J.W. van den Berg, geb. Koes

 

Lidmaatschap zeemanscollege(s)

K.P.Schinkel was met vlagnummer R101 in de periode 1826 t/m 1830 lid van het Rotterdamse zeemanscollege Maatschappij tot Nut der Zeevaart. Daar er uit de periode 1820 t/m 1825 geen ledenlijsten bekend zijn kan zijn lidmaatschap in een van deze ontbrekende jaren zijn aangevangen⁰⁵⁸.

Klaas Schinkel was in de periode 18 september 1830 t/m 26 oktober 1832 met vlagnummer 35 lid van het Dordtse zeemanscollege “Tot Nut van Handel en Zeevaart.” Bij de inschrijving wordt hij vermeld als “K.van den Schinkel”, gezagvoerder van het schip “Dordrecht” en hij krijgt vlagnummer 35. Bij zijn bedanken wordt hij aangeduid als K.Schinkel.^{111 en 064a}

 

Opmerkingen in verband met lidmaatschap Zeemanscollege(s)

In het Jaarverslag 1830 van de Maatschappij tot Nut der Zeevaart (Gemeentearchief, Rotterdam. J/126) staat vermeld dat hij in 1830 het Rotterdams college heeft verlaten⁰⁵⁸.

 

De schepen van de kapitein

In 1824 was K.Schinkel gezagvoerder van het Rotterdamse fregat “Rotterdams Welvaren” (185 lasten). De boekhouder was A.van Hoboken⁰¹².

 

Bouma⁰²⁵ vermeldt K.P.Schinkel als gezagvoerder gedurende:

• * 1820 t/m 1828 op het 3/m schip “Rotterdams Welvaren”, ex Elisabeth?, ex Flora?, gebouwd in Middelburg, bouwjaar niet vermeld (maar vermoedelijk 1811), 345 ton o.m., varend voor A.van Hoboken & Zⁿ te Rotterdam;
• * 1828/1829 op het 3/m schip “Neerlands Koning” gebouwd in 1825/26 op de werf Rotterdams Welvaren te Rotterdam, te water op 22 februari 1826 630 ton, varend voor A.van Hoboken & Zⁿ te Rotterdam;
• * 1832 t/m 1833 op het 3/m schip “Stad Dordrecht”, gebouwd in 1830 op de werf van Jan Schouten te Dordrecht, 780 ton o.m., varend voor N.Roodenburg cs. te Dordrecht.

 

Overige bijzonderheden

K.Schinkel verzorgde per 20 april 1826 vanuit Hellevoetsluis met de “Neerlands Koning” een troepentransport van 4 officieren en 150 manschappen. Hij arriveerde op 16 augustus 1826 na 118 dagen Batavia , waarbij onderweg 1 militair was overleden.

Met hetzelfde schip voer hij uit van Hellevoetsluis op 10 juni 1827 met 5 officieren en 150 militairen. Hij arriveerde te Batavia op 20 september 1827 na 102 dagen, waarbij onderweg 1 militair was overleden.

En tenslotte vertrok hij wederom met de “Neerlands Koning” op 09 april 1828 vanuit Hellevoetsluis met een detachement van 1 officier en 150 manschappen. Op 18 augustus 1828 na 131 dagen kwam hij aan te Batavia, terwijl onderweg 4 militairen waren overleden⁰⁶⁵.

Een afbeelding uit 1826 door Q.M.R.Ver Huell van het fregat “Rotterdams Welvaren” van Anthonie van Hoboken en met vlag R101 van kapitein Klaas Schinkel bevindt zich in het Maritiem Museum Prins Hendrik te Rotterdam.

Eveneens een portret uit hetzelfde Museum met de kapiteinsvlag R101 van Klaas Schinkel op de Maas voor Rotterdam. ^{zie 069 – pp.124 en 131}.

In 1824 werd door Koning Willem I de Nederlandsche Handel Maatschappij opgericht. “De Rotterdams Welvaren was … het eetrste schip dat de NHM voor een reis naar Oost-Indië zou bevrachten. De overeenkomst daartoe werd op 1 november 1824 getekend. … De … Rotterdams Welvaren zou een contingent militairen meekrijgen dat op 15 december in Helvoet moest embarkeren. … Het door kapitein Klaas Schinkel gevoerde fregat moet boordevol zijn geweest, want eind november berichtte Van Hoboken de maatschappij dat er alleen nog kisten met schrijfwaren mee konden als er honderd ton pek zou achterblijven. … Op 22 januari 1825 was de – ook nog zes passagiers aan boord hebbende – Rotterdams Welvaren ‘gelukkig in zee geraakt’. Dik vier maanden later was het fregat in Batavia en op 3 juli 1825 kon het vandaar alweer vertrekken. … vier van de 22 meegereisde militairen waren overleden” ^{069 – p.132}.

“Kapitein van de Neerlands Koning werd Klaas Schinkel, die in 1823 ook de eerste reis van de Rotterdams Welvaren had gecommandeerd. Ter gelegenheid van het wegvaren van het fregat had Anthony vvan Hoboken ongeveer veertig mensen uitgenodigd, die een stuk van de trip naar Helvoet zouden meemaken en aan boord een feestmaal voorgeschoteld zouden krijgen. … Van Hoboken zelf had de Neerlands Koning … ‘in de beste orde met Z.M. troepen in zee zien zeilen.’ “

“De Neerlands Koning ontscheepte op 10 augustus 1826 bij Anjer de militairen, voer naar Canton, vertrok daar weer op 18 november en kwam op 16 maart 1827 – na nogmaals Anjer te hebben aangelopen – terug bij Helvoet; …  ^{069 – p.142-144}.

Op 25 september 1828 (23 dagen na verttrek uit Batavia) kwam de “Neerlands Koning” onder kapitein Schinkel in Whampoa aan voor laden van een partij thee. Op 01 mei 1829 was het schip terug van haar tweede Cantontrip

Klaas Schinkel vertrok op 22 januari 1825 met de “Rotterdams Welvaren” met militairen en 6 passagiers vanuit Hellevoetsluis. De belevenissen op deze reis zijn in 1834 op schrift gesteld door de passagier Daniël F.G. van de Sande in zijn “Tafereelen geschreven op eene Reis uit Duitschland over de Nederlanden naar de Oostindien”. Dit verslag is aanwezig in het Scheepvaartmuseum te Amsterdam onder Cat. AIV/2-66. De “Rotterdams Welvaren” had als eerste schip een bevrachting van de Nederlandsche Handel Maatschappij ontvangen. Er is royaal uit dit verslag geciteerd door Oosterwijk.^{069 – 245 e.v.}. Het schip kwam ein mei 1825 aan te Batavia.

 

Ontleend aan van Blokland-Visser⁰⁶⁴:

Volgens een monsterrol dd 05 december 1831 (Gemeentearchief van Dordrecht) monsterde Govert Crans als 4^e stuurman op het fregat “Stad Dordrecht” onder kapitein Klaas Schinkel voor een reis naar Batavia en een equipage van 41 man.⁰⁶⁴

Volgens monsterrol nr 468 in het Gemeentearchief van Dordecht dd 26 november 1830 was Klaas Schinkel, wonend te Dordreccht, oud 41 jaar, gezagvoerder van de “Stad Dordrecht” voor een reis naar Batavia .Hij vertrok op 26 december 1830 uit Hellevoetsluis met 41 man naar Batavia. Mee aan boord als kajuitwachter is zijn 7 jarig zoontje Jan. Hij keerde terug in Holland op 07 oktober 1831.

Een tweede reis op dit schip duurde van 29 december 1831 t/m 07 oktober 1832.

 

Rotterdamsche Courant 06 december 1821¹¹⁴

Rotterdam, 5 december. Den 10 augustus is te Batavia gearriveerd het schip ROTTERDAMSCH WELVAREN, K. Schinkel, van Rotterdam.

 

 

Familiegegevens en opleiding

Pieter Vis werd geboren te Delfshaven op 16 december 1799.

Hij was getrouwd met Huberta Maria Pelkman, geboren te Delfshaven op 28 juni 1806..Zij is overleden op 14 maart 1862.

Pieter is overleden april 1857⁰⁰³.

 

Lidmaatschap zeemanscollege(s)

P.Vis (met adres A.van Hoboken & Zⁿ) werd met vlagnummer 389 per 05 augustus 1834 ingeschreven als effectief lid van het Amsterdamse zeemanscollege Zeemanshoop op voordracht van kapitein B.J.Martens. Als zijn schip is genoemd de “India”. Toegevoegd is “overleden” ⁰⁰².

In de Algemene Vergaderingen van het college Zeemanshoop van 29 juli/05 augustus 1834 is voorgedragen/benoemd tot effectief lid Pieter Vis, oud 35 jaar, voerende het fregat “Neêrlands Koning”, wonende te Rotterdam en met als adres de heer F.Bondix te Amsterdam, op voordracht van kapitein B.J.Martens. Zijn vlagnummer is niet vermeld maar uit de volgorde van aanmelding moet dit 389 zijn⁰²³.

Pieter Vis werd per 24 oktober 1837 deelnemer in het Weldadig Zeemans Fonds van Zeemanshoop. . “ingevolge Art 35^* van het Reglem^t moet de kapt (terwijl hij voor Rott. is varende) dubb. Contr. Betalen”⁰⁰³.

 

Pieter Vis was met vlagnummer R8 in de periode 1827 t/m 1857 effectief lid van het Rotterdamse zeemanscollege Maatschappij tot Nut der Zeevaart⁰⁵⁸.

 

Opmerkingen in verband met lidmaatschap Zeemanscollege(s)

In de notulen van de Bestuursvergadering  dd 29 oktober 1857 staat een verzoek om uitkering van de weduwe kapitein P.Visser geb. Pelkman welke hem in de vergadering dd 26 november per 01 mei 1857 wordt toegekend.⁰⁴².

 

In de Algemene Vergadering van Zeemanshoop dd 05 januari 1858 is medegedeeld dat per 01 mei 1857 een uitkering is toegekend aan de weduwe kapitein P.Vis geb. Pelkman.⁰²³.

 

In de Jaarverslagen 1858 en 1859 van de Maatschappij tot Nut der Zeevaart  (Maritiem Museum, Rotterdam) staat in de Staat van Ontvangst en Uitgave dat de weduwe van kapitein P.Vis een jaarlijkse uitkering kreeg van f 150,-⁰⁵⁸.

In het Jaarverslag 1862 staat vermeld dat de “trekkende weduwe” van P.Vis in 1862 is overleden⁰⁵⁸.

 

De schepen van de kapitein

lidmaatschap van College Zeemanshoop te Amsterdam⁰⁰¹

vlagnummer                 jaren          type                 scheepsnaam              naam reder/boekhouder

      389                          1834          fregat              Neêrlands Koning       geen opgave

                                        1835          geen vermelding van schip en boekhouder

      276                       1836-1839    fregat              India                             A.van Hoboken & Zⁿ te Rotterdam

                                        1840          geen vermelding van schip en boekhouder

                                     1841-1853    fregat              Rotterdam                   A.van Hoboken & Zⁿ te Rotterdam

       86                        1854-1856    fregat              Rotterdam                   idem

 

In de Jaarverslagen van de Maatschappij tot Nut der Zeevaart  staat kapitein P.Vis met vlagnummer R8 als gezagvoerder in de ledenlijsten van⁰⁵⁸:

*   1849, 1851, 1855         op het fregat “Rotterdam”      584 last varend voor A. van Hoboken & Zⁿ te Rotterdam

 

Bouma⁰²⁵ vermeldt P.Vis als gezagvoerder gedurende:

*   1830 t/m 1834 op het 3/m schip “Neêrlands Koning”, gebouwd in 1825 te Rotterdam, 630 ton o.m., varend voor A.van Hoboken te Rotterdam;

*   1836 t/m 1839 op het 3/m schip “India”, gebouwd in 1834 te Rotterdam, 850 ton o.m., varend voor A.van Hoboken & Zⁿ te Rotterdam;

*   1842 t/m 1857 op het 3/m schip “Rotterdam”, gebouwd in 1841 te Maassluis, 1173 ton o.m., varend voor A.van Hoboken & Zⁿ te Rotterdam.

 

Overige bijzonderheden

P.Visch verzorgde per 25 september 1829 vanuit Hellevoetsluis met de “Neêrlands Koning” een troepentransport van 2 officieren en 150 manschappen. Hij arriveerde te Batavia op 26 januari 1830 na 123 dagen⁰⁶⁵.

 

P.Vis verzorgde per 28 december 1834 een troepentransport van 5 officieren en 100 manschappen. Hij arriveerde te Batavia op 14 april 1835 na 107 dagen^065*

Per 11 november 1836 met 2 manschappen. Hij arriveerde te Batavia op 13 maart 1837 na 122 dagen^065*;

Per 02 december 1837 met 4 officieren en 20 manschappen. In St. Georg d’Elmina werden 100 Afrikaanse recruten ingenomen. Hij arriveerde te Batavia op 26 april 1838 na 145 dagen. Onderweg was 1 Afrikaanse recruut overleden.

Per 05 maart 1839 had hij 1 militair aan boord. Aankomstdatum te Batavia is niet vermeld.

Per 06 januari 1840 met 6 officieren en 140 manschappen. Hij kwam te Batavia aan op 19 april 1840 na 104 dagen.

Voorgaande gegevens betreffen de afvaart in Hellevoetsluis met het schip de “India”⁰⁶⁵.

 

P.Vis nam per 23 mei 1846 vanuit Hellevoetsluis 1 officier mee. Aankomstdatum te Batavia is niet vermeld.

06 november 1847 verzorgde hij vanuit Hellevoetsluis een transport van 4 officieren en 200 manschappen. Hij arriveerde te Batavia op 25 februari 1828 na 111 dagen

05 april 1851 vanuit Brouwershaven nam hij 1 officier mee. Hij kwam op 23 juli 1851 na 109 dagen te Batavia aan.

16 mei 1852 vanuit Brouwershaven met 3 officieren en 200 manschappen. Hij arriveerde te Batavia op 03 augustus 1855 na 196 dagen.

13 juli 1853 vanuit Brouwershaven met 3 officieren. Een aankomstdatum te Batavia is niet vermeld.

11 november 1855 vanuit Hellevoetsluis met 6 officieren. Een aankomstdatum te Batavia is niet vermeld.

15 december 1856 vanuit Brouwershaven met 4 officieren. Een aankomstdatum te Batavia is niet vermeld.

Voorgaande gegevens betreffen alle het schip de “Rotterdam”⁰⁶⁵.

 

Algemeen Handelsblad 00-06-1829

“Voor passagiers van Rotterdam naar Batavia is uitmuntende gelegenheid per de nieuwgebouwde Nederlandsche gekoperde Fregatschepen: NEERLANDSCH KONING om te vertrekken tegen het eind van juli (1834 gevoerd door kapt. Pieter Vis) en

BATAVIA gereed om eerdaags van stapel te lopen en te vertrekken tegen het eind van augustus.”

 

“De India zeilde op 29 juni 1835 van de rede van Batavia. … Kapitein Pieter Vis , achtendertig bemanningsleden … zagen op de reis geen Chinesche jonken, maar alleen eenigen Chinesche visschersvaartuigen. Op decima werd gelost …”^{069 – p.190}

“De India was in augustus 1836 van zijn eerste reis terug, onder commando van gezagvoerder Pieter Vis”^{069 – p.176}.

Op 7 januari 1850 wa het fregat “Rotterdam” onder kapitein Pieter Vis als laatste schip van de vloot vóór van Hobokens dood (op 14 januari 1850) vanuit Rotterdam vertrokken.^{069 p 267}

In particulier bezit van J.H. van Hoboken in Asselt is een aquarel van het fregat “Rotterdam” onder kapitein Pieter Vis. Het schip voert het vlagnummer R8. De afbeelding in kleur staat ook in referentie 069 p 218.

 

In de “Biografie van Cornelis Abrahamsz J^r” staat vermeld⁰⁸⁰:

17 augustus 1856 met de “Azia” te St. Helena op weg naar Nederland:

   “… den 17^e Augustus lieten we het anker op de Reede van St.Helena vallen, daar we een aantal schepen vonden, waaronder wel 6 Hollanders, onder andere kapt. Vis met de Rotterdam, hebbende aan boord de Gouverneur Generaal Duimaar van Twist … “.

 

 

Familiegegevens en opleiding

Maarten Ameriksz. Schaap werd geboren te Katwijk op 24 maart 1782 als zoon van Amerik Cornelisz. Schaap en Lijsbeth Cornelisd. Plokker.

Hij trouwde te Katwijk op 06 juli 1805 met Trijntje Arijsd. van Duijvenbode, geboren te Katwijk op 22 augustus 1786. Het echtpaar kreeg 2 kinderen en wel Amerik (Katwijk 16 juli 1810) en Ary (Rotterdam 11 juli 1811 – 15 augustus 1839 in de Zuider Atlantische Oceaan bij St.Helena. Trijntje overleed op 30 juni 1837.

Maarten overleed op 26 februari 1870.^054-159

Maarten Schaap werd gedoopt op 24 maart 1782 te Katwijk aan Zee als zoon van Amerik Cornelisz. Schaap en Lijsbeth Plokker. Hij huwde in 1805 met Trijntje Arysd. van Duyvenbode. Hij overleed op 26 februari 1870⁰⁰⁵.

Foto (nr.67) beschikbaar van kapitein Maarten Schaap⁰⁴⁷.

 

Lidmaatschap zeemanscollege(s)

M.Schaap was met vlagnummer R69 in de periode 1826 t/m 1870 effectief lid van het Roterdamse zeemanscollege Maatschappij tot Nut der Zeevaart. De ledenlijsten uit de periode 1820 t/m 1825 ontbreken. Het is waarschijnlijk dat hij in één van de jaren uit genoemde periode tot het College is toegetreden⁰⁵⁸.

 

Opmerkingen in verband met lidmaatschap Zeemanscollege(s)

In de Jaarverslagen 1858 en 1859 van het College (Maritiem Museum, Rotterdam) wordt vermeld dat M.Schaap een ondersteuning kreeg van f 200,- ’s jaars vanwege ouderdom en/of behoeftigheid. (uit de vaarperioden concludeer ik dat met deze M.Schaap bedoeld wordt Maarten Ameriksz.).

 

De schepen van de kapitein

In de Jaarverslagen van het College staat kapitein M.Schaap met vlagnummer R69 als gezagvoerder in de ledenlijsten van⁰⁵⁸:

1849, 1851, 1855, 1858, 1859, 1862 t/m 1867 alle zonder vermelding van schip en reder

 

Bouma⁰²⁵ vermeldt M.Schaap als gezagvoerder gedurende:

• * 1819 t/m 1828 van de galjoot “Jonge Hendrika”, gebouwd in 1812, bouwlocatie niet vermeld, 163 ton, varend voor Hoboken te Rotterdam. (Bouma boekt deze mededeling in onder de naam M.Schaap, dus met 1 initiaal. Het is dus de vraag, ook gezien de overlappende vaarperiode met het volgende schip, of het hier om Maarten Ameriksz gaat.);
• * 1826 t/m 1831 op de brik “Willem”, gebouwd in 1826 te Rotterdam, 230 ton o.m., varend voor A.van Hoboken & Zⁿ te Rotterdam;
• * 1833 t/m 1834 op het fregat “Jonge Adriana”, gebouwd in 1818, 400 ton o.m., varend voor A.van Hoboken & Zⁿ te Rotterdam;
• * 1835 t/m 1841 op het fregat “Neerlands Koning”, gebouwd in 1825 te Rotterdam, 630 ton o.m., varend voor A.van Hoboken & Zⁿ te Rotterdam.

 

Overige bijzonderheden

Het fregat “Neerlands Koning” liep op 22 februari 1826 op de werf Rotterdams Welvaren van A.van Hoboken te Rotterdam van stapel. “Dit schip was het, dat onder Kapitein Maarten Schaap, van Katwijk, het vertrouwen verwierf, om in 1835 de door de Nederlandsche Stoomboot Maatschappij te Feijenoord gebouwde ijzeren Stoomboot “Hecla” naar Soerabya te vervoeren. De Hecla en de Etna, waren de eerste ijzeren stoomboten voor het Indische Gouvernement en werden te Soerabya, opgebouwd, nadat zij in stukken waren aangevoerd.” Maarten Schaap zou volgens Smit⁰²⁶ een dagboek van deze reis hebben bijgehouden waaruit hier een resumé:

“... Den 15 October monsterde ik mijn volk weer voor die reis: drie stuurlieden, een dokter, tezamen met den kapitein 35 koppen ... “. Beschreven wordt hoe de uit elkaar genomen ijzeren stoomboot werd geladen. Op 10 november 1835 vertrok men uit de Leuve-Haven. “Wij hadden 8 machinisten om de boot in de Oost weer in elkaar te zetten, daarbij nog 10 passagiers, met een melkkoe voor scheepsgebruik”. Op de 15^de voer hij uit van Hellevoetsluis. Op 03 januari 1836 voer men op de hoogte van het eiland Trinidad en op 09 februari tussen de eilanden St.Paul en Amsterdam. Na een orkaan in de Indische Oceaan kwam hij op 08 maart 1836 op de rede van Batavia. “Zoo heeft ons de Heere weder behoed, geleid en in alle wederwaardigheden gunstig bewaard. Hem zij eer en dank daarvoor toegebracht”. Er volgen enige bijzonderheden over de omgeving van Batavia, waar kapitein Schaap kennelijk wat rondtoerde. Op 19 maart zeilde hij naar Soerabaja waar hij 24 maart 1836 arriveerde en de ijzeren boot werd gelost. Vervolgens werd o.a. suiker geladen zowel in Soerabaja als Passoeroean voor de Nederlandsche Handels Maatschappij en weer terug gezeild naar Batavia. Intussen was Schaap nogal ernsig ziek geworden en hij doet daaromtrent uitgebreid verslag. Op 09 mei 1836 werd de terugreis aanvaard “Ik bevond mij zeer wel en had ook goede eetlust, maar een eeuwig suizen in het linker oor.” Na Kaap de Goede Hoop kwam het schip in zeer zwaar weer en liep aanzienlijke schade op “... onze fok was midden door , stagzeil uit de lijken. Het grootzeil gedeeltelijk aan stukken.”

Maarten voer in 1803-1808 als schipper onder Papenburgse vlag op het bomschip Hoffnung (door hem ook wel Hoop genoemd), van 1809-1819 op het 75 last metende kofschip Jonge Marie (Jeune Marie), van 1819-1819 op het 240 ton (120 last) metende galjootschip Jonge Hendrika, van 1826-1832 op de 370 ton metende (kleine-)brik Willem, een vierkant getuigde tweemaster, bouwjaar 1826 met lengte van ~27 meter over de stevens. “(Van de tewaterlating werd, in opdracht van Van Hoboken, door de zeeschilder Izaak Schouwman, een tekening gemaakt.)”; van 1832-1834 op het 430 ton (200 last) metende en in 1818 te Kopenhagen gebouwde fregatschip Jonge Adriana en van 1834-1841 op het 689 ton (338 last) metende, in 1826 op de werf “Rotterdams Welvaren” gebouwde, fregatschip Neerlands Koning. “Dit was tevens het laatste schip waarop Schaap voer en kapitein is geweest. Alle voornoemde schepen waren van rederij Anthonie van Hoboken ( en zonen)”.

Hij voer met de nummervlag R69 van het Roterdamse college “Maatschappij tot Nut der Zeevaart”. “Hij legde een “Dagboek mijner reizen” aan, waarin een uitvoerige beschrijving van zijn lotgevallen wordt gegeven (origineel in Katwijks Museum). In 1988 in boekvorm verschenen”.

Het artikel bevat een portret van Maarten Ameriksz. Schaap en een afbeelding door I.Schouman uit 1827 van de brik “De Jonge Marie”^054-159.

Anthony van Hoboken nam eind 1798 een bomschuit over van Jacob Spaanderman te Katwijk aan Zee. Schipper was Cornelis Schaap, “die sinds oktober 1795 aan boord gezelschap had van zijn broertje Maarten: een knaap die op zijn twaalfde jaar was gaan varen en die tot 1841(!) in dienst van van Hoboken zou blijven. Maarten was een gedienstig en nauwgezet iemand, die van al zijn reizen uitvoerig aantekening zou houden in een dagboek. De bomschuit droeg in 1801 de naam Neptunus toen Cornelis Schaap het scheepje in juni van dat jaar voor de enige eigenaar Anthony van Hoboken publiekelijk mocht gaan veilen - de bom lag die maand op het strand van Scheveningen. Maarten heeft het er in zijn dagboek over; hij noteerde dat de schuit na een reis van Londen naar Katwijk werd geveild omdat hij “te slegt wier om koopmansgoeder over te varen”. Op deze bomschuit had Maarten in 1795 zijn eerste reis van Rotterdam naar Hull gemaakt (met een lading vlas); het schip kwam van Sunderland terug naar Rotterdam (met steenkool).

“Cornelis en Maarten Schaap - die dertien jaar jonger was dan zijn broer - waren Katwijkers. Maarten was nog maar negen jaar oud toen zijn vader Amerik stierf en dertien toen ook zijn moeder overleed.”

“Enkele maanden voordat Anthony van Hoboken de bomschuit in 1798 zou kopen, waren de gebroeders Schaap en twee anderen tijdens hun achste overtocht naar Engeland - in april van dat jaar - gearresteerd. De Engelsen waren er bij de controle achtergekomen, dat het schip ten onrechte de vlag van Pruisen voerde en dat het eigendom was van een Katwijkse reder. Hun vaartuig werd naar Yarmouth overgebracht en de vier opvarenden moesten naar het gevangenkamp Norman Cross bij Peterborough. Ze hebben er van eind april tot september van dat jaar gezeten en mochten daarna met hun eigen schip naar hun land terug”. Daarna nam van Hoboken het schip en de gebroeders Schaap over en na reparatie vertrok het eind december 1798 voor weer een reis naar Londen. “Bij Maassluis al werd de bemanning door een strenge vorst overvallen - “dat wij de bom in de haven moesten bergen voor het ijs”, schreef Maarten Schaap in zijn dagboek. Eerst in maart 1799 konden ze daar wegvaren.”^069-p.40/41.

M.Schaap verzorgde per 25 januari 1837 vanuit Hellevoetsluis met de “Neêrlands Koning” een troepentransport van 6 officieren en 23 manschappen. Hij arriveerde te Batavia op 14 mei 1837 na 109 dagen^-65*.

Hij vertrok op 22 april 1838 met de Neerlands Koning vanuit Hellevoetsluis met 1 officier. Aankomsttijd en reisduur zijn niet vermeld⁰⁶⁵.

Van Maarten Amerikz Schaap bestaat een biografie “Maarten Schaap, een Katwijker ter Koopvaardij’ 1782-1870” door J.R.Bruijn en E.S.van Eyk van Heslingen. Verhandelingen KNAW, Afd. Letterkunde, Nw. Reeks 135, Cie voor Zeegeschiedenis 17. NH Uitgevers Maatschappij, Amsterdam, 1899, 210 pp.

Maarten Schaap en zijn broer Cornelis werden ca. 1801 door van Hoboken naar Sneek gestuurd om een aldaar gebouwde kof naar Rotterdam te varen. Zijn metgezellen naar Rotterdam vroegen hem om kapitein op het schip te worden. “Schaap was nog geen twintig jaar oud en vond zichzelf te jong om deze verantwoording toen al te kunnen dragen. Van Hoboken was het met Maarten eens en stelde hem voor op de kof te blijven varen, maar dan met Volkert Plug als schipper. Schaap stemde toe en kreeg de belofte dat hij later een ander scheepscommando zou krijgen.”^{069 – 57}

Op de leeftijd van 21 jaar werd Maarten voor van Hoboken kapitein op de bom “Hoffnung” (met een Duitse naam, want het schip voer onder Papenburgse vlag). “Met een lading vlas en lijnzaad moest de bom naar Leith in Schotland, dat na een ongelukkige reis werd bereikt: mast en tuig kapot en bovendien op sleeptouw genomen. In mei 1804 zette Schaap pas weer voet aan wal in Rotterdam, meldde zich op het kantoor aan de Wijnhaven en hoorde van Van Hoboken dat die zeer wel tevreden was. “ ^{-69 – p.59}.

In 1809 werd het koninkrijk Holland opgeheven en ingelijfd bij Frankrijk. Napoleon verordonneerde dat de schepen Franse namen moesten krijgen. De Van Hoboken-correspondentie wijst uit dat Maarten Schaap in voorjaar 1812 met de “Jeune Marie”, de vroegere Jonge Marie met een lading klaverzaad naar Londen zeilde. Één en ander wordt uitgebreid in het dagboek van Schaap uiteengezet.^{069 - p.76}

“Schipper Maarten Schaap zou met de Jonge Maria tot in 1819 zijn aandeel leveren aan de vaart langs de West- en Zuid-Europese kusten. Als één van de weinige Van Hoboken-schippers was hij al vóór het eind van 1813 naar Londen uitgevaren. … De Theems lag die winter vol ijs. De Jonge Maria liep daar vertraging door op en was niet eerder dan in maart 1814 terug in Rotterdam. Vandaar zeilde de kof naar Lissabon, om zout te halen. Acht dagen na vertrek uit de Taag-monding moest het schip echter omkeren, omdat er een lek was ontdekt.” Vanwege gevaar van kaping door Algerijnse zeerovers moest het schip eigenlijk in konvooi varen, en Schaap voer naar Vigo en was in september 1815 zonder problemen weer terug in Rotterdam.

Een jaar later echter werd hij met zijn schip en ook zijn broer Ary Schaap met de “Koophandel” in handen van zeerovers en kwam in gevangenschap in Marokko terecht. Ze kwamen echter na verloop van tijd weer vrij en ze mochten met hun schepen weer vertrekken. “Op 2 januari 1817 hees men op de Jonge Maria de zeilen en in volle zee dankten de zeelieden God voor hun bevrijding.” Op de terugreis werd door zwaar weer ernstige schade geleden en men kwam begin februari in Brielle aan. Daarna volgde in 1817 en 1818 nog reizen naar Londen en de Middellandse Zee, o.a. met kaas uit Edam. (De gegevens zijn kennelijk ontleend aan het dagboek van Maarten Schaap)

In 1819 werd Maarten de opvolger van Haje Everts Henrichs op de galjoot “Jonge Hendrika” en maakte reizen naar het Middellandse Zeegebied. ^{069 p.105/106}

“Anthony van Hoboken had kapitein Maarten Schaap in 1826 als gezagvoerder op de Willem gezet. Schaap, die al zo’n derig jaar voor hem voer, was toen 43 jaar oud. Ruim zeven jaar was hij de hoogste in rang op de Jonge Hendrika geweest en met dit schip was hij in het begin van 1825 met een lading katoen en lijnzaad uit de Egyptische haven Alexandrië komen varen. Langdurig slecht weer voor de West-Europese kust bracht forse schade toe aan schip en lading … In mei van dat jaar was hij opnieuw in Alexandrië, maakte daar een pestepidemie mee, maar kwam wonderwel zonder één ziek bemanningslid in Rotterdam terug. … In juni 1826 had Van Hoboken Schaap gepromoveerd tot kapitein van zijn nieuwe brik en Schaap droeg op zijn beurt het scheepscommando van de Jonge Hendrika over aan Ary Plug, zoon van de overleden Volkert. … De bewapende brik vertrok (op 30 november 1826) met een volle lading en met zeven passagiers … Op 15 december was het schip in zee … en zag … op 13 april 1827 voor het eerst … de Javaanse kust. … op 28 april kon de Willem … bij Batavia ankeren. Twee dagen erna liep Maarten Schaap zware koorts op. … Schaap werd ondergebracht in de woning van Van Hobokens vertegenwoordiger Ten Brink, waar hij snel opknapte. Half mei zeilde hij met de brik naar Tjeribon … voer terug naar Batavia … vertrok op 3 juni naar de thuishaven en meerde op 12 oktober weer af in Rotterdam. … Twee dagen later alweer werd er geladen voor Batavia … Op Oudejaarsdag 1827 liet de brik Helvoet achter zich … Tussen 6 april en 18 mei 1828 lag de brik in de Tafelbaai bij Kaapstad … Het traject Kaapstad naar Java werd in 49 dagen afgelegd.” Het kwam op 13 maart 1829 weer in Rotterdam aan. “Drie weken later was het schip opnieuw in zee, wederom voor een trip naar Java. (zeer veel geciteerd uit het dagboek van Schaap dat ter raadpleging wordt aanbevolen – S.P.!!)

In oktober 1829 schreef koopman Van Hoboken aan diverse relaties een brief waarin hij stelde dat het schip de “Willem” onder kapitein Maarten Schaap binnen 8 agen gereed zou zijn om naar Batavia te vertrekken.^{069 – p.155-.}

“Op de laatste reis van de Willem waren er acht passagiers aan boord. Onder hen was F.Elgerhuizen, de zoon van de commandant van het bij Batavia liggende eilandje Onrust; daar werden sinds de 17^e eeuw al schepen gerepareerd. het toeval wilde dat de Willem na het vertrek van Batavia (op 18 december 1831) niet ver van Onrust op een rif liep. De Willem zat gevaarlijk en Schaap was bang zijn brik te verliezen. … de Willem moest eerst op Onrust repareren, voordat het schip Rotterdam kon vertrekken.^{069 – p.161}.

Begin dertiger jaren had de Indiëvaart te maken met een embargo vanuit Engeland en Frankrijk vanwege de stellingname van deze landen in het Belgisch-Nederlandse conflict. Schepen liepen de kans in Engelse havens te worden opgebracht en vastgehouden. In 1832, toen dit embargo een feit werd, waren diverse schepen uit Indië onderweg naar Nederland maar niet van de politieke situatie op de hoogte.”Eén van de uit Indië naar Rotterdam onderweg zijnde Van Hoboken-schepen die kon ‘ontsnappen’ wass de Jonge Adriana. … Gezagvoerder … was Maarten Schaap, die in april 1832 de brik Willem voor dit fregat had verruild en er op 16 mei van dat jaar met lading en dertien passagiers bij Helvoet de zee mee was opgegaan. … Schaap en zijn bemanning bereikte Batavia op 29 juli 1832. Zonder passagiers, maar met volle ruimen zeilde men daar op 21 september weer vandaan. Op 11 november rondde het schip Kaap de Goede Hoop; zestien dagen later ankerde de Jonge Adriana op de rede van het eiland Sint Helena. … Op 27 december – ten zuidwesten van Madeira – werd het fregat … gepraaid”. Daar hoorde Schaap van het embargo en kreeg de raad niet naar een Nederlandse haven te gaan. Het koos New York als bestemming., waar hij op 27 januari 1833 aankwam. Begin juli hoorde Schaap dat er een alliantie met Engeland en Frankrijk was gesloten en het embargo werd opgeheven. “De Jonge Adriana kon op 11 juli 1833 van New York vertrekken; 39 dagen later was get fregat bij Goeree.” ^{069 – p.184-188} Er staan vele bijzonderheden in het relaas omtrent het verblijf in bv. New York. Aanbevolen de oorspronkelijke tekst te lezen, die overigens is ontleend aan het dagboek van Schaap.

“In augustus 1834 had Schaap voor het laatst de Jonge Adriana naar Rotterdam gebracht; … Tegelijk met de door J.A.Pronk gecommandeerde Maria was hij met de Jonge Adriana op 6 april 1834 van de rede van Batavia vertrokken. Via Sint Helena … voer het schip in 123 dagen naar de thuishaven. Twee weken daarna was hij bij Anthony van Hoboken op kantoor. Deze vroeg hem hoe zijn schip beviel en of hij niet liever gezagvoerder op de Neerlands Koning zou willen worden. Schaap zei hem dat hij zich neerlegde bij wat Van Hoboken wilde en daar ‘altoos mee tevreden was’.

De … Neerlands Koning … vertrok met Maarten Schaap op 15 september 1834 vanuit Rotterdam naar Java. … Op 20 september zeulde de stoomboot Curaçao de Neerlands Koning het Goereese Gat uit. … Op 4 september 1835 was het volbeladen fregat in zijn thuishaven terug. … Op 16 oktober kreeg Schaap order om op Feijenoord de ‘uit malkander genoomen ijzeren stoomboot te lajen’: met bestemming Soerabaja. …Na 105 zeildagen … ankerde de Neerlands Koning op 8 maart 1836 op de rede van Batavia. Vandaar voer het schip naar Soerabaja. … Het vertrek naar Rotterdam was op 9 mei. … Na bij Kaap de Goede Hoop ongelooflijk bar weer te hebben ontmoet … waren Schaap … op 10 september in Rotterdam … terug…. Ongeveer een maand later moest de Neerlands Koning opnieuw naar de Oost. … ^{069 – p.198-200}

Maarten Schaap beeïndigde in april op 1841 59 jarige leeftijd zijn 43 jaar geduurd hebbende verbintenis met Van Hoboken. “Een jaar daarvoor was Schaap met de Neerlands Koning aan zijn laatste reis naar Indië begonnen. … Op 29 september vertrok hij met de Neerlands Koning van de rede van Batavia huiswaarts zonder passagiers aan boord.

 

Rotterdamsche Courant 30 november 1816¹¹⁴

Amsterdam, 28 november. Volgens brieven van Lissabon, van den 6 november, zijn, door Marokkaanse kruissers, genomen de Nederlandse schepen de KOOPHANDEL, A. Schaap, en de JONGE MARIA, M. Schaap; het eerste was te Salé en het laatste te Larache opgebragt. (opm: zie ook RC 121216 en PGC 210117).

 

Rotterdamsche Courant 12 december 1816¹¹⁴

Amsterdam, 10 december. Directeuren van de Levantsche Handel en Navigatie in de Middellandsche Zee geven kennis, dat, volgens schrijven van Zijner Majesteits consul, Wm. Lobé, te Kadix (opm: Cadiz), van den 12 november laatstleden, Zijn Ed. van de Vice-Consul te Gibraltar, de heer Sewel, in dato 6 november, het natemeldene berigt heeft ontvangen:

Zie daar wat mij de heer Nyssen, ten aanzien van de reclamatiën, door Zijne Excellentie de Vice-Admiraal Van der Capellen, wegens de genomene schepen, meldt: Wij hebben, zo even, de gunstige verklaring van de Keizer van Marokko ontvangen, waar bij die Souverein aan alle de Consuls de verzekering geeft, dat alle schepen, toebehorende aan een Natie, waar mede hij in vrede is, welke door zijn kapers mogten genomen zijn, met derzelver equipagiën, ladingen en goederen zullen terug gegeven worden. Wij moeten dus hopen, dat, ingevolge de verklaring van de Marokkaanse Keizer, onze twee schepen (opm: zie RC 301116 en PGC 210117) in vrijheid zullen worden gesteld, en hunne reizen kunnen vervorderen.

 

Provinciale Groninger Courant 21 januari 1817¹¹⁴

Rotterdam, 15 januari. Men heeft nu de zekere tijding, dat de schepen van Arij Schaap en Maarten Schaap, door de Marokkanen genomen en opgebracht, door de keizer van Marokko, met derzelver ladingen, kost en schadeloos zijn ontslagen.

 

Rotterdamsche Courant 16 januari 1817¹¹⁴

Rotterdam, 15 januari. Men heeft nu een zekere tijding, dat de schepen van Ary Schaap (opm: de KOOPHANDEL) en Maarten Schaap (opm: JONGE MARIA), door de Marokkanen genomen en opgebragt, door de Keizer van Marokko, met derzelver ladingen, kost- en schadeloos zijn ontslagen.

 

Provinciale Groninger Courant 21 januari 1817¹¹⁴

Rotterdam, 15 januari. Men heeft nu de zekere tijding, dat de schepen van Arij Schaap en Maarten Schaap, door de Marokkanen genomen en opgebracht, door de keizer van Marokko, met derzelver ladingen, kost en schadeloos zijn ontslagen.

 

Rotterdamsche Courant 24 december 1818¹¹⁴

Amsterdam, 22 december. Den 21 november is te Gibraltar binnengelopen het schip de JONGE MARIA, M. Schaap, van Amsterdam naar Triëst.

 

Rotterdamsche Courant 29 januari 1820¹¹⁴

Te Rotterdam in lading liggende schepen naar:

….Marseille: het Galjootschip de JONGE HENDRIKA, kapt. Maarten Schaap….

 

Rotterdamsche Courant 28 april 1821¹¹⁴

Rotterdam, 27 april. Den 25 arriveerde te Helvoetsluis het schip de JONGE HENDRIKA, M. Schaap, van Bandohl (opm: Bandol, Var; 43 08 N 05 45 O); de wind O.

Den 27 arriveerde het schip MINERVA, D. Dirksen, van Howag.

Bij het vertrek der post is een uit zee komend schip in het gezicht; volgens rapporten van de zeeloodsen, is het kapt. H.E. Hendriks, van Smirna (opm: Izmir); de wind Z.Z.W.

 

Rotterdamsche Courant 07 augustus 1821¹¹⁴

Te Rotterdam in lading liggende schepen naar:

….Marseille: het Galjootschip JONGE HENDRIKA, kapt. Maarten Schaap

Idem: het Hoekerschip CORNELIA LUCIA, kapt. Jacob Altena, om den 11 te vertrekken…..

 

Rotterdamsche Courant 02 februari 1822¹¹⁴

Amsterdam, 31 januari. Volgens brief van Cette (opm: Sète), van den 19 dezer, liep aldaar het gerucht, dat kapt. Badger, naar Amsterdam gedestineerd, en de VROUW HENDRIKA, M. Schaap, beide te Bandohl liggende, verongelukt zouden zijn.

 

Rotterdamsche Courant 21 augustus 1821¹¹⁴

Rotterdam, 20 augustus. ….

….Den 20 zeilden DOLPHIJN, J. Touzeau, naar Guernsey; de JONGE HENDRIKA, M. Schaap, naar Marseille; HELENA, T.C. Gerdes, naar … ; VENILLIA, W. van der Kolff, naar Liverpool; MARGARETHA LAURENTIA, J. Kortrijk, naar Brest; GLASGOW, W. Paton, naar Leith; CLARA MARGARETHA, P.D. Dik, naar Liverpool; FLORA, J.W. Beresford, naar Rochester, en HOOP VAN EMDEN, S. Muller, naar Calais; de wind Z.O.

 

Rotterdamsche Courant 25 april 1822¹¹⁴

Rotterdam, 24 april. Den 22 arriveerde te Helvoetsluis de JONGE HENDRIKA, M. Schaap, van Bandohl.

Den 23 arriveerde MINERVA, J.T.G. Schutt, van Grijpswold (opm: Greifswald)

 

Rotterdamsche Courant 10 augustus 1822¹¹⁴

Rotterdam, 9 augustus. Den 8 dezer arriveerde te Helvoetsluis EMMA, J.J. Bokkenhagen, van Archangel, en zeilden de JONGE GIJSBRECHT PAULUS EN ADRIANA, M.D. Meijer, en HERSTELLER, A.F. Noorman, naar Liverpool; SOPHIA CHRISTINA, D.H. Dade, en NEPTUNES, J.C. Arends, naar Newcastle; de VROUW CAROLINA, H.C. Duwel, naar Londen; CONCORDIA, N. Olsen, en MARIA, C. Stibolt, naar Dramme; DOLPHIJN, J. Voss, en NEUTRALITÉ, G.L. Hagen, naar Rostock; CHRISTINA, J.H. Arenius, naar Finland; de JONGE HENDRIKA, M. Schaap, naar Marseille; de wind Z.W.

Den 9 zeilde BETSEIJ, J. Vergin, naar St. Ubes (opm: Setubal).

 

 

Familiegegevens en opleiding

Cornelis Schoewert werd geboren te Amsterdam op 28 augustus 1804.

Hij trouwde met Agatha Maria Turfboer, geboren te ‘Gravenhage op 20 juli 1860. Hij trouwde voor de tweede maal in 1850 met Hester Krietemeyer, geboren te Overschie en Hogeban op 06 februari 1825. ⁰⁰³.

Cornelis Schoewert werd geboren in 1804 te Mijdrecht. Hij woonde te Rotterdam o.a. aan de Hoogstraat Wijk 10 nr. 97 en Rotte Wijk 14 nr. 127. Hij vertrok op 07 april 1851 naar Dinteloord en keerde op 13 augustus 1853 weer terug naar Rotterdam. Hij vestigde zich op 10 december 1854 in Overschie⁰⁰⁵.

Welke van de twee opgaven is juist?

 

Cornelis Schoewert uit Mijdrecht werd als leerling van de Amsterdamse Kweekschool voor de Zeevaart “ingenomen”per 20 juli 1818. Hij was toen 5 voet lang, c.14 jaar en “heeft de natuurlijke kinderziekte gehad en naderhand nog eens gevaccineerd”. Volgens doopcedule 1358 werd hij gedoopt op 16 september 1804 als zoon van Christiaan Schoewert uit Amsterdam en Jacoba Margaretha Johanna Houtkoper uit Vinkeveen, beiden gereformeerd. Ten tijde van de ïnname” van Cornelis was de vader overleden en in leven chirurgijn terwijl de moeder woonachtig was “buiten de Braampoort.

Van de schoolvorderingen van Cornelis werden 3-maandelijkse rapporten bijgehouden van 01 oktober 1818 t/m 01 april 1821, waarbij geen bijzondere voorvallen zijn genoteerd. Voorts komen de volgende opmerkingen voor:

14 september 1820   “als Ledemaat aangenomen”;

19 april 1821              “gepl^t als ligtmatroos op het schip Catharina Elisabeth Capt. Ingerman na Batavia”;

22 maart 1823           “terug van de reis met goed getuigschrift, uithoofde van deszelfs gevorderde ouderdom ontslagen met attest van goed gedrag en vrijstelling voor de Nationale militie”;

08 mei 1823               “vertrokken^{” 004/531-1358}.

 

Lidmaatschap zeemanscollege(s)

C.Schoewert (adres bij Brouwer op de Haarlemmerdijk over de Herenmarkt te Amsterdam) werd met vlagnummer 471 per 18 juni 1839 ingeschreven als effectief lid van Zeemanshoop op voordracht van kapitein G.Mulder. Zijn schip was de “Bantam”. Toegevoegd is “overleden”⁰⁰². Ten tijde van de inschrijving waren Schoewert en zijn vrouw 34 resp. 23 jaar^002a.

In de Algemene Vergaderingen van het Amsterdamse zeemanscollege “Zeemanshoop” van 11/17 juni 1839 werd als effectief lid voorgedragen/benoemd Cornelis Schoewert, oud 35 jaar, voerend de bark “Bantam”, wonend te Rotterdam en met als adres de heer Brouwer op de Haarlemmerdijk over de Heerengracht, op voordracht van kapitein G.Mulder⁰²³.

Hij werd deelnemer in het Weldadig Zeemans Fonds van Zeemanshoop per 20 april 1841. Toegevoegd is: “de kapitein voor eenen anderen Haven dan Amsterd^m varende betaald ingev. Art 35^* van het Regl^t dubb Contr.” Voorts is vermeld “overleden^{”  003}

C.Schoewert was met vlagnummer R2 in de periode 1836 t/m 1855 effectief lid van het Rotterdamse zeemanscollege Maatschappij tot Nut der Zeevaart⁰⁵⁸.

 

Opmerkingen in verband met lidmaatschap Zeemanscollege(s)

In de notulen van de Bestuursvergadering staat vermeld dat het Bestuur een aanvrage om onderstand van een weduwe Schoewert (geen initiaal afwijst.

In de Bestuursvergadering van Zeemanshoop dd 27 novmber 1856 staat een verzoek van reder van Hoboken uit Rotterdam om aan de weduwe C.Schoewert een jaarlijkse gratificatie te geven. Het verzoek wordt afgewezen.⁰⁴².

In de notulen van de Bestuursvergadering van Zeemanshoop dd 30 april 1857 wordt een verzoek van de wed. Schoewert behandeld om terugstorting van gelden. Het Bestuur besluit: “aan de Wed. Schoewert te restormeren hetgeen door den overledenen Schoewert is betaald van het oogenblik af dat hij zich op Java gevestigd had.”⁰⁴².

In het Jaarverslag 1855 van de Maatschappij tot Nut der Zeevaart (Maritiem Museum, Rotterdam) staat vermeld dat hij in 1855 is overleden⁰⁵⁸. In de Jaarverslagen 1858 en 1859 staat in de Rekening van Ontvangst en Uitgaaf dat de weduwe van kapitein Schoewert een jaarlijkse uitkering heeft ontvangen van f 180,40 incl. schoolgeld voor haar en haar kind⁰⁵⁸.

 

De schepen van de kapitein

lidmaatschap van College Zeemanshoop te Amsterdam⁰⁰¹

vlagnummer                 jaren          type                 scheepsnaam                  naam reder/boekhouder

      471                          1839          geen vermelding van schip en boekhouder

                                        1840          fregat              Elizabeth                         A.van Hoboken & Zⁿ te Rotterdam

                                     1841-1846    fregat              Neêrlands Koning          idem

                                        1848          fregat              Batavia                           idem

                                     1849-1853    geen vermelding van schip en boekhouder

      187                       1854-1855    geen vermelding van schip en boekhouder

 

In de Jaarverslagen van de Maatschappij tot Nut der Zeevaart staat C.Schoewert met vlagnummer R2 vermeldt in:

• 1849 en 1851 zonder schip.⁰⁵⁸.

 

Bouma⁰²⁵ vermeldt C.Schoewert als gezagvoerder gedurende:

*     1837 t/m 1838 van de bark “Bantam”ex Eersteling, gebouwd in 1816, locatie niet vermeld, 310 ton o.m., varend voor A.van Hoboken & Zⁿ te Rotterdam

*     1840/41 op het 3/m schip “Elisabeth”, ex Rosalie, gebouwd in 1830(?) te Antwerpen, 363 ton o.m., varend •       voor A. van Hoboken te Rotterdam. Het schip lag in 1841 te koop;

*     1842 t/m 1847 op het 3/m schip “Neêrlands Koning”, gebouwd in 1825 te Rotterdam, 630 ton o.m., varend voor A. van Hoboken te Rotterdam;

*     1848 t/m 1849 op het 3/m schip “Batavia”, gebouwd in 1829 te Rotterdam, 710 ton n.m., varend voor A. van Hoboken te Rotterdam.

 

Overige bijzonderheden

C.Schouwert (moet zijn Schoewert) vervoerde vanuit Hellevoetsluis per 13 juli 1838 met de “Bantam” 1 landmachtofficier naar Batavia. Een aankomstdatum en reisduur zijn niet vermeld.

Hij verzorgde per 02 april 1848 vanuit Hellevoetsluis met de “Batavia” een troepentransport van 4 officieren en 3 manschappen. Hij arriveerde te Batavia op 28 juli 1848 na 117 dagen⁰⁶⁵.

 

Het fregat “Elisabeth:” werd op 29 juni 1841 voor 15.000,- verkocht naar een sloper.^{069 – p.226}.

 

 

Familiegegevens en opleiding

Johannes Franciscus Klomp, Rooms Katholiek, werd geboren te Rotterdam op 06 juli 1803 als zoon van Frans Klomp en Joanna Hendriks. Hij woonde te Rotterdam o.a. aan de Vissersdijk Wijk 4 nr. 112.

Hij was getrouwd met Maria Catharina Hendriks en voor de 2^e maal met Maria Hendrika Hollander, geboren 08 juni 1822 te Rotterdam, Rooms Katholiek.

Hij overleed te Rotterdam aan de Vissersdijk nr. 112 op 18 april 1861⁰⁰⁵.

 

Lidmaatschap zeemanscollege(s)

J.F.Klomp (adres Hoboken) werd per 12 juni 1838 op voordracht van B.P.Markus en met vlagnummer 415 ingeschreven als effectief lid van het Amsterdams zeemanscollege "Zeemanshoop".Bij de inschrijving was zijn schip de "Willem". Toegevoegd is "overleden"⁰⁰². Ten tijde van de inschrijving was de man 35 jaar en de vrouw 26 jaar^002a.

In de Algemene Vergaderingen van het Amsterdamse zeemanscollege “Zeemanshoop” van 05/12 juni 1838 werd als effectief lid ingeschreven Johannes Franciscus Klomp, voerend de brik “De Jonge Willem”, wonend te Rotterdam, met adres bij de heer R.J.Martens te Amsterdam, op voordracht van kapitein P.P.Martens. Zijn leeftijd is niet genoemd. Hij kreeg vlagnummer 415⁰²³.

 

J.F.Klomp was met vlagnummer R73 in de periode 1835 t/m 1861 lid van het Rotterdamse zeemanscollege Maatschappij tot Nut der Zeevaart⁰⁵⁸

J.F.Klomp was afwisselend commissaris in 1852 en 1857-1858 en permanent commissaris van de Maatschappij in 1859-1860⁰⁵⁸.

 

Opmerkingen in verband met lidmaatschap Zeemanscollege(s)

Geen

 

De schepen van de kapitein

lidmaatschap van College Zeemanshoop te Amsterdam⁰⁰¹

vlagnummer                    jaren           type                  scheepsnaam                naam reder/boekhouder

       415                             1838           brik                   Willem                           A.van Hoboken & Zⁿ, Rotterdam

                                      1839-1845     fregat               Anthonie                       idem

                                      1846-1848     geen vermelding van schip en boekhouder

 

In de Jaarverslagen van de Maatschappij (Maritiem Museum, Rotterdam) staat kapitein J.F.Klomp met vlagnummer R73 als gezagvoerder in de ledenlijsten van:

*    1849, 1851, 1855          van het fregat “Twee Anthony’s”    420 last  varend voor A. van Hoboken & Zonen te Rotterdam

*    1858, 1859                     geen schepen vermeld

 

Bouma⁰²⁵ vermeldt J.F.Klomp als gezagvoerder gedurende:

*    1836 t/m 1838 op de brik “Willem”, gebouwd in 1826 te Rotterdam, 230 ton o.m., varend voor A. van Hoboken & Zⁿ te Rotterdam

*    1839 t/m 1845 op het 3/m schip “Anthony”, gebouwd in 1827 te Rotterdam, 470 ton, varend voor A. van Hoboken te Rotterdam;

*    1848 t/m 1849 van het 3/m schip “Neerlands Koning”, gebouwd in 1825 te Rotterdam, 630 ton o.m., varend voor A.van Hoboken & Zⁿ te Rotterdam

*    1850 t/m 1856 op de bark “Twee Anthony’s “, gebouwd in 1844 te Rotterdam, 799 ton o.m., varend voor A. van Hoboken & Zⁿ te Rotterdam.

      Lloyd’s vermeldt⁰⁸⁷: “03 Okt 1850  “TWEE ANTHONYS  on shore.”

 

Overige bijzonderheden

J.F.Klomp verzorgde per 29 september 1840 vanuit Hellevoetsluis met de “Anthonie” een troepentransport van 5 officieren en 30 manschappen. In St.Georg d’Elmina werden 1 Europeaan en 83 Afrikanen aan boord genomen. Hij arriveerde te Batavia op 20 maart 1841 na 176 dagen. Onderweg was 1 militair overleden.

Op 08 september 1842 vertrok hij vanuit Hellevoetsluis met aan boord 1 officier en 1 militair. Aankomstdatum en reisduur zijn niet vermeld.

Op 06 januari 1856 vertrok hij vanuit Hellevoetsluis met de “Twee Anthonys” en een contingent van 6 officieren en 150 manschappen. Hij arriveerde te Batavia op 28 april 1856 na 113 dagen⁰⁵⁸.

 

De “Anthony” onder gezag van kapitein J.F.Klomp, varend voor van Hoboken in Rotterdam, vertrok op 16 oktober 1841 van Rotterdam met een aantal passagiers naar Java. Van de reis is een verslag bewaard gebleven: “Het journaal der reis van Mevrouw de Wed. J.H.Sampson, Mej. op de Laeij en J. op de Laeij”. Dit verslag bevindt zich in het Scheepvaartmuseum te Amsterdam onder Cat.1-178. Oosterwijk^{069 p.252 – 253} citeert uitvoerig uit dit verslag.

 

 

Familiegegevens en opleiding

 

Lidmaatschap zeemanscollege(s)

 

P.Admiraal was met vlagnummer R95 in de periode 1849 t/m 1854 effectief lid van het Rotterdamse zeemanscollege Maatschappij tot Nut der Zeevaart⁰⁵⁸.

 

Opmerkingen in verband met lidmaatschap Zeemanscollege(s)

In het Jaarverslag 1855 van de Maatschappij (Maritiem Museum, Rotterdam) staat dat de weduwe van kapitein P.Admiraal een uitkering heeft gekregen van f 228,22 voor haarzelf en drie kinderen incl. schoolgeld. In 1858 was de uitkering f 227,97 voor haar en vier kinderen incl. schoolgeld en in 1859 f 229,48 voor haar en drie kinderen incl. schoolgeld⁰⁵⁸.

In het Jaarverslag 1864 van het College staat vermeld dat de weduwe van P.Admiraal in 1864 is overleden⁰⁵⁸.(dit kan ook de weduwe zijn van de kapitein met vlagnummer R141 - zie hierna).

 

De schepen van de kapitein

In de Jaarverslagen van de Maatschappij staat kapitein P.Admiraal met vlagnummer R95 als gezagvoerder in de ledenlijsten van⁰⁵⁸:

*    1849, 1851 bark “Neêrlands Koning”     313 last           varend voor A. van Hoboken & Zonen te Rotterdam

 

Bouma⁰²⁵ vermeldt P.Admiraal als gezagvoerder gedurende:

*    1850 t/m 1852 op het 3/m schip “Neerlands Koning”, gebouw in 1825 te Rotterdam, 630 ton o.m., varend voor A.van Hoboken & Zⁿ te Rotterdam.

 

Overige bijzonderheden

Geen

 

 

Familiegegevens en opleiding

Geen

 

De schepen van de kapitein

Bouma⁰²⁵ vermeldt D.Huyser als gezagvoerder gedurende:

*    1853 t/m 1854 van het 3/m schip “Neerlands Koning”, gebouwd in 1825 te Rotterdam, 630 ton o.m., varend voor A.van Hoboken & Zⁿ te Rotterdam.

 

Overige bijzonderheden

Geen

 

 

Familiegegevens en opleiding

Johannes Gerardus Tromp werd geboren op 05 maart 1824 te Den Haag. Hij vestigde zich op 22 juni 1854 te Rotterdam en woonde aldaar o.a. aan het Slagveld Wijk 14 nr. 365. Hij vertrok op 15 november 1859 naar Batavia.

Hij was getrouwd met Francoise Marie Adrienne (Grevicoeur), geboren 09 december 1825 te Heeren in België⁰⁰⁵

 

Lidmaatschap zeemanscollege(s)

Hij was met vlagnummer R404 in de periode 1854 t/m 1866 en in 1868 effectief lid van het Rotterdamse zeemanscollege Maatschappij tot Nut der Zeevaart⁰⁵⁸

 

Opmerkingen in verband met Zeemanscollege(s)

In het Jaarverslag 1859 van de Maatschappij (Maritiem Museum, Rotterdam) staat vermeld dat hij een schadevergoeding kreeg van f. 50,- kennelijk vanwege een ongeluk met zijn schip⁰⁵⁸.

In het Jaarverslag 1866 van de Maatschappij staat vermeld dat hij in 1866 is uitgeschreven wegens het niet voldoen aan zijn financiële verplichtingen. Het Reglement gaf de mogelijkheid om die uitschrijving ongedaan te maken als binnen een bepaalde periode alsnog de schuld werd voldaan. Wellicht dat hij daarom in 1868 wederom in de ledenlijst van Sweijs⁰²¹ wordt vermeld⁰⁵⁸

 

De schepen van de kapitein

In de Jaarverslagen van de Maatschappij staat kapitein J.G.Tromp met vlagnummer R404 als gezagvoerder in de ledenlijsten van⁰⁵⁸:

*   1855               van de bark “Amboina”    386 last  varend voor A. van Hoboken & Zonen te Rotterdam

*   1858, 1859    van het fregat “Europa”    610 last  varend voor A. van Hoboken & Zonen te Rotterdam

1862 t/m 1865 geen vermelding van schip en boekhouder

 

Bouma⁰²⁵ vermeldt J.G.Tromp als gezagvoerder gedurende:

*   1855 van het 3/m schip “Neerlands Koning”, gebouwd in 1825 te Rotterdam, 630 ton o.m., varend voor A.van Hoboken & Zⁿ te Rotterdam

*   1856/1857 op de bark (eerder 3/mast schip) “Amboina”, gebouwd in 1840 te Rotterdam, 722 ton o.m., varend voor A. van Hoboken & Zⁿ te Rotterdam;

*   1858 t/m 1859 van het 3/m schip “Europa”, gebouwd in 1840 te Maassluis, 1154 ton o.m., varend voor A.van Hoboken & Zⁿ te Rotterdam. Het schip is in 1859 op reis van Batavia naar Rotterdam verongelukt bij de Wester Eilanden.

 

Overige bijzonderheden

J.G.Tromp vervoerde per 07 september 1854 vanuit Hellevoetsluis 1 landmachtofficier met de “Neerlands Koning”. Een aankomstdatum wordt niet vermeld.

Hij vertrok op 06 januari 1857 vanuit Brouwershaven met de “Amboina” met een troepentransport van 4 officieren en 150 manschappen. Hij arriveerde te Batavia op 20 april 1857 na 104 dagen⁰⁶⁵.

 

 

Familiegegevens en opleiding

Wouter Calander werd geboren op 10 januari 1809 te Rotterdam, Nederlands Hervormd. Hij woonde te Rotterdam o.a. aan de oostzijde van de Leuvenhaven, Wijk 1, nr. 210 (nieuw nr. 88) en Nieuwe Haven, Wijk 12, nr. 228.

Hij was getrouwd met Allegonda Maria Snijders, geboren op 09 januari 1809, Rooms-Katholiek.

Hij overleed op 05 april 1866⁰⁰⁵.

 

Lidmaatschap zeemanscollege(s)

58. Calander was met vlagnummer R216 in de periode 1846 t/m 1866 effectief lid van het Rotterdamse zeemanscollege Maatschappij tot Nut der Zeevaart⁰⁵⁸.

 

W.Calander was afwisselend commissaris in 1847/48 en 1858-1860 en permanent commissaris van de Maatschappij van 1861-1863⁰⁵⁸.

 

Opmerkingen in verband met lidmaatschap Zeemanscollege(s)

In het Jaarverslag 1866 van de Maatschappij (Maritiem Museum, Rotterdam) staat vermeld dat hij in dat jaar is overleden⁰⁵⁸.

 

De schepen van de kapitein

In de Jaarverslagen van de Maatschappij staat kapitein W.Calander met vlagnummer R216 als gezagvoerder in de ledenlijsten van⁰⁵⁸:

*    1849                bark “Maria”                             159 last     varend voor A. van Hoboken & Zonen te Rotterdam

*    1851                bark “Catharina”                       114 last     varend voor A. van Hoboken & Zonen te Rotterdam

*    1855                bark “Neêrlands Koning”         313 last     varend voor A. van Hoboken & Zonen te Rotterdam

*    1858, 1859, 1862 t/m 1865                               geen vermelding van schip en reeder.

 

Bouma⁰²⁵ vermeldt W.Calander als gezagvoerder gedurende:

*    1841 van het fregat “Jacobus”, gebouwd in 1828, bouwlocatie niet vermeld, 235 ton o.m., varend voor A. van Hoboken & Zⁿ te Rotterdam;

*    1848 van de brik “Johanna”, gebouwd in 1827 te Rotterdam, 180 ton o.m., varend voor A. van Hoboken & Zⁿ te Rotterdam. Het schip voer in 1849 voor J. van Vollenhoven te Rotterdam en was herdoopt in “Witte Leeuw”;

*    1849 van het 3/mschip “prinses Marianne”, gebouwd in 1831 te Kinderdijk, 710 ton o.m., varend voor A. van Hoboken te Rotterdam. (Bouma geeft geen initialen van de kapitein);

*    1850 t/m 1852 van de bark “Maria”, gebouwd in 1828 te Rotterdam, op de werf “Welvaren” van B.de Hoog, 296 ton o.m., varend voor A. van Hoboken & Zⁿ te Rotterdam. Bouma vermeldt Kalander.

*    1851 t/m 1855 van de bark “Catharina”, gebouwd in 1835 te Rotterdam, 233 ton o.m., varend voor A.van Hoboken & Zⁿ te Rotterdam;

*    1856 t/m 1857 van het 3/m schip “Neerlands Koning”, gebouwd in 1825 te Rotterdam, 630 ton o.m., varend voor A.van Hoboken & Zⁿ te Rotterdam.

 

Overige bijzonderheden

W.Calander vertrok vanuit Hellevoetsluis op 21 augustus 1852 met de “Catharina” met 1 landmachtofficier naar Indië. Aankomstdatum is niet vermeld⁰⁶⁵.

 

De bark “Catharina” onder kapitein W.Calander verrtrok op 23 juni 1851 vanuit Rotterdam en bereikte via Kaap Hoorn op 27 oktober Valparaiso.. Met salpeter van Arica voer het schip dezelfde route terug en kwam op 16 juni 1852 aan in Rotterdam.¹²¹