| 1872-05-23: |
Building History
NRC 240572 Het klipper-fregatschip LIBERAAL. Slikkerveer, één der onder de gemeente Ridderkerk ressorterende gehuchten, vierde donderdag (opm: 23 mei) feest, omdat op de werf van de heer Jan Smit het grootste houten zeeschip zou te water worden gelaten, dat tot dusver in Nederland werd gebouwd.
Moet men de inboorlingen, men houdt de uitdrukking ten goede, geloven, dan dagtekent de vestiging van het gehucht uit de Spaanse tijd. De Spanjaarden waren in Krimpen aan de Lek gevallen. Om aan hun moordende hand te ontsnappen, wierpen velen zich in de rivier en trachtten zwemmende de overkant te bereiken. De meeste verdronken ; en onder hen die de oever bereikten, waren er nog vrij wat, die zoveel water geslikt hadden, dat zij stierven. Tot herinnering noemde men de plek Slikkerveer. Waarheid of verdichting, men zegt het op de plaats zelve en het klinkt serieus genoeg om er melding van te maken.
Zeker is het, dat het gehucht een veertigtal jaren geleden geen betekenis hoegenaamd had. Eerst toen de heer Jan Smit er zijn uitgestrekte werkplaats tot aanbouw van schepen vestigde, werd het Slikkerveer bekend en werden bloei en welvaart zijn deel. De frontloods op de werf is volgens aloud gebruik bespijkerd met de naamborden van de vaartuigen, die er te water liepen. Daaruit blijkt, dat er in 1836 het eerste schip, de WELTEVREDEN, van stapel ging en dat er sinds niet minder dan 31 schepen voor de grote vaart werden aangebouwd.
Met die rusteloze bedrijvigheid hield de uitbreiding van het gehucht gelijke tred. Het telt thans, in twee rijen huizen boven- benedendijks, een bevolking van omstreeks 1200 zielen, en men vindt er nu ook een paar kleinere werven en een paar boerderijen.
Een ongekende levendigheid heerste donderdag in het anders zo stille gehucht. Van alle kanten, tot zelfs uit België, waren belangstellenden toegestroomd, om van het van stapel lopen van de LIBERAAL getuige te zijn.
Hoog in de lucht verhief zich het reusachtige, met vlaggen getooide vaartuig, elegant in spijt van zijn kolossale omvang, en toch vooral om het laatste, meer in het bijzonder de aandacht trekkende.
Het vaartuig, dat voor rekening van de heer Jan Smit zelf werd aangebouwd en vermoedelijk reeds in augustus mede voor zijn rekening in de vaart zal worden gebracht, is zó groot dat het in de sluizen van het kanaal van Voorne slechts ternauwernood kan worden opgenomen. Het kan door die sluizen, maar het zal er de beschikbare ruimte dermate vullen, dat misschien slechts een vingerdikte onbezet blijft.
Het fregat, dat zowel op snelzeilen als op het innemen van veel lading en passagiers gebouwd is, heeft een lengte van niet minder dan 81 el ; het is 13 ½ el breed en 8 ½ el hol.
Het meet circa 1200 last, hetgeen nog 100 last meer is dan de reeds zo grote VOORLICHTER, van dezelfde bouwmeester.
Met het oog op zijn grote omvang is de LIBERAAL voorzien van drie ijzeren zaadhouten.
De lengte van de ijzeren masten bovendeks is de volgende : fokkenmast 19 el, grote mast 20 ½ ; bezaanmast 17 ½ el.
Ganse hoogte van de masten met de stengen bovendeks : fokkenmast 46 el ; grote mast
48 el ; bezaanmast 41 el.
Lengte van de ijzeren ra’s : fokkenra 31 el ; grote ra 32 el ; bezaanra 25 el.
Opmerkelijk is ook het feit, dat boegspriet en kluiverboom van ijzer en aan één verbonden zijn ; de lengte buiten boord van beide te samen bedraagt niet minder dan 18 el.
Ziedaar enige bijzonderheden, ten bewijze dat de LIBERAAL met recht zich verhovaardigen kan het grootste zeeschip te zijn, dat tot dusver in Nederland werd gebouwd.
Behalve de menigte belangstellenden, hadden zich ook verschillende autoriteiten op het terrein verenigd (de commissaris des konings in de provincie, de burgemeester en de secretaris der gemeente Rotterdam, enz.). Hunne aankomst gaf het sein om het schip van de laatste beletselen te bevrijden, die het nog aan de vaste wal kluisterden en aan zijn bestemming onttrokken.
De klink viel, maar het gevaarte zette zich niet dadelijk in beweging.
De enorme voorbalk, die opgeschroefd werd om ’t schip een weinig te lichten, kraakte.
Toen tastte men de reus in de lendenen aan ; door middel van een balk, die tot hefboom diende, slaagde men er in hem in schuddende beweging te brengen. Een kreet van de zijde der menigte, gevolgd door een ademloze stilte……. en met indrukwekkende statigheid
gleed het fregat van de helling en schoot pijlsnel langs de uitgestrekte watervlakte, totdat het zich, gelijk verwacht was, met de achtersteven vastwoelde in de tegenover de helling in de rivier aanwezige zandbank.
De heer Smit werd gefeliciteerd met de zo gelukkige afloop, waarna men huiswaarts keerde, niet slechts opgetogen over het zeldzame schouwspel, waarvan men getuige was geweest, maar tevens met de wens, dat zoveel werkzaamheid en ondernemingsgeest bij voortduring met de beste uitkomsten mogen bekroond worden.
|
