Familiegegevens en opleiding

Johann Carl Frederich Lupcke werd geboren op 19 juni 1789 in Liscau in Duitsland. Hij was luthers.

Hij was gehuwd met de Rooms-Katholieke Hendrika Vasse, geboren 18 oktober 1794 te Maassluis.

Hij overleed op 27 juli 1863 te Rotterdam aan de Kruiskade Wijk 14 nr. 594⁰⁰⁵.

 

Lidmaatschap zeemanscollege(s)

J.C.F.Lupcke was met vlagnummer R138 van 1828 t/m 1863 effectief lid van het Rotterdamse zeemanscollege Maatschappij tot Nut der Zeevaart⁰⁵⁸

J.C.F.Lupcke was in 1836 en 1852-1855 afwisselend commissaris van de maatschappij⁰⁵⁸.

 

Opmerkingen in verband met lidmaatschap Zeemanscollege(s)

In het Jaarverslag 1863 van de Maatschappij tot Nut der Zeevaart (Maritiem Museum, Rotterdam)  wordt vermeld dat de “trekkende kapitein” J.C.F.Lupcke in 1863 is overleden⁰⁵⁸

 

De schepen van de kapitein

J.C.F.Lupcke was in 1840 gezagvoerder van de "Johanna Maria" (ruim 400 last), te water gelaten op 27 juni 1840 op de scheepswerf van Jan Smit Fopzoon aan het Slijkerveer te Ridderkerk voor reder J.R.Veder⁰²⁷.

 

In de Jaarverslagen 1849, 1851, 1855, 1858, 1859 en 1862 van het College staat kapitein J.C.F.Lupcke als gezagvoerder in de ledenlijsten maar zonder vermelding van schip en reederij⁰⁵⁸.

 

J.C.F.Lupcke S^r maakte de volgende reizen⁰⁰⁵:

*    J.J.van Speyk         1834               Hellevoetsluis - Batavia                                                     geen lading vermeld

*    Weltevreden           1837               Hellevoetsluis - Batavia - Rotterdam                               terug: koffie, suiker

                                        1839               Batavia - Hellevoetsluis                                                      geen lading vermeld

                                        1839               Hellevoetsluis - Batavia                                                     geen lading vermeld

                                        1840               Batavia - Hellevoetsluis                                                      geen lading vermeld

                                                                             18 februari 1840: raakt bij Kwaden Hoek aan de grond

 

Bouma⁰²⁵ vermeldt J.C.F.Lupcke als gezagvoerder gedurende:

*    1829 van de bark/galjoot “Kinderdijk”, gebouwd in 1828 te Alblasserdam, 234 ton o.m., varend voor J.Smit te Kinderdijk;

*    1830 t/m 1833 van de bark “Vier Gebroeders”, gebouwd in 1829 te Kinderdijk, 392 ton o.m., varend voor Bienfait & Zⁿ te Amsterdam;

*    1834 t/m 1836 op het fregat “J.C.J. van Speyk”, gebouwd in 1834 te Kinderdijk, 512 ton o.m., varend voor F.Smit te Alblasserdam;

*    1838 t/m 1839 van de bark “Weltevreden”, gebouwd in 1836 te Kinderdijk, 635 ton o.m., varend voor Fop Smit te Kinderdijk;

*    1841 t/m 1855 op de bark “Johanna Maria”, gebouwd in 1840 te Slikkerveer, 666 ton o.m., varend voor J.R.Veder te Rotterdam; Uit de opgaven in de Jaarverslagen van het Rotterdamse zeemanscollege Maatschappij tot Nut der Zeevaart⁰⁵⁸ blijkt dat in ieder geval vanaf 1849 dit schip onder commando stond van J.C.F.Lupcke Junior, vlagnummer R237 - zie bij deze kapitein.

*    1849 t/m 1851 op de bark “Weltevreden”, gebouwd in 1836 te Kinderdijk, 635 ton o.m., varend voor Fop Smit te Kinderdijk

Bouma vermeldt bij  opgave van de “Weltevreden” geen initialen van Lupcke. Voorts is de periode een andere dan de reisperiode 1837-1840. De kapiteinsvermelding bij dit schip begint in 1842 (J.A.Bangma) en wellicht dat in de periode 1836/37 (de afvaart van dit schip) t/m 1841 inderdaad onze Lupcke kapitein is geweest.

      In dat geval zou de opgave omtrent de bark “Johanna Maria” op de zoon J.C.F.Lupcke slaan (zie aldaar).

*    1856 t/m 1863 van het 3/m schip “Helena & Anna”, gebouwd in 1855 te Stormpolder aan de IJssel, 862 ton, varend voor J.R.Veder & Zⁿ te Rotterdam;

 

Overige bijzonderheden

J.C.F.Lupcke verzorgde per 18 augustus 1835 vanuit Hellevoetsluis met de “J.C.J. van Speyk” een troepentransport van 5 officieren en 99 manschappen. Hij arriveerde te Batavia op 24 december 1835^065*.

 

 

Familiegegevens en opleiding

Jan Karel Frederik Lupcke werd geboren te Rotterdam op 16 december 1821 als zoon van Johan Carl Frederich Lupcke (afkomstig uit Liscau en koopvaardijkapitein) en Heintje Vasse. Hij trouwde in 1846 (datum niet vermeld) met Maria Anna van Winkel. Het echtpaar kreeg 12 kinderen. Hij woonde te Rotterdam o.a. aan de Schiedamse Dijk, de Opper, de Baan, de Keerweerlaan en de Weenastraat. In januari 1872 vertrok het gezin naar Cuyk in Noord-Brabant, maar keerde in 1875 weer terug naar Rotterdam, naar de Mauritsstraat. In 1889 vestigden zij zich in Hillegersberg. Uiteindelijk, in mei 1897, toen Johan weduwnaar was geworden, ging hij weer naar Rotterdam. Hij overleed aldaar op 08 november 1900.

Hij werd aan het eind van de veertiger jaren gezagvoerder van het fregat “Helena & Anna”, van de rederij J.R.Veder. In 1863 stapte hij over op het fregat “Europa” van dezelfde reder. Met beide schepen volbracht hij diverse reizen naar Oost-Indië totdat hij rond 1876 zijn loopbaan beëindigde. Op deze reizen verrichtte hij regelmatig metingen voor het KNMI. Deze waren onderdeel van een programma van de “Commissie ter bevordering van het onderzoek naar de verschijnselen op de oceaan” geïnitieerd door het Rotterdamse zeemanscollege Maatschappij tot Nut der Zeevaart in samenwerking met het KNMI. Via modeljournalen werden gegevens ingevuld en wie een aantal malen een goed journaal had ingeleverd kreeg een medaille. Lupcke kreeg een gouden medaille voor drie goede verslagen.

Zie voor gedetailleerde gegevens, inclusief een overzicht van de reizen met de gevoerde lading, het oorspronkelijk typoscript van Rimkus⁰⁰⁵.

 

Lidmaatschap zeemanscollege(s)

Johan K.F.Lupcke was lid van het Rotterdamse zeemanscollege met vlagnummer R237 en vervulde bestuursfuncties als secretaris (1850) en commissaris (1853, 1854 en 1856)⁰⁰⁵.

 

J.C.F.Lupcke J^r was met vlagnummer R237 van 1847/48 t/m 1877 effectief lid van het Rotterdamse zeemanscollege Maatschappij tot Nut der Zeevaart ⁰⁵⁸.

J.C.F.Lupcke J^r was in 1849 secretaris en in 1858 afwisselend commissaris van de Maatschappij⁰⁵⁸.

 

Opmerkingen in verband met lidmaatschap Zeemanscollege(s)

In  de notulen van de Bestuursvergadering van Zeemanshoop dd 07 januari 1864 staat het volgende bericht::

“”Missive van de Heeren Kool en Rahusen berigtende dat Heeren Belanghebbenden bij eene averij zaak van de Helena en Anna kapt. Lupcke eene gift van f 224,77 aan het EWeldadig Zeemansfionds ter beschikking stellen.”⁰⁴².

 

In de notulen van de Algemene Vergadering van het Amsterdamse zeemanscollege Zeemanshoop staat het volgende bericht:

“Wordt medegedeeld dat bij het Bestuur van de Heeren Kool en Rahusen berigt is ontvangen dat door Belanghebbende bij een averij zaak van de Helena en Anna Kapt. Lupcke, een hun aankomend saldo wegens die averij van f 224,77 door H.Ed. bemiddeling ten behoeve van het Weldadig Zeemansfonds is afgestaan.”⁰²³.

 

De schepen van de kapitein

In de Jaarverslagen van de Maatschappij (Maritiem Museum, Rotterdam) staat kapitein J.C.F.Lupcke J^r met vlagnummer R237 als gezagvoerder in de ledenlijsten van⁰⁵⁸:

*    1849, 1851             van de bark “Johanna Maria”            352 last        voor J.R.Veder te Rotterdam

*    1855                       van het fregat “Helena en Anna”       455 last        voor J.R.Veder te Rotterdam

*    1858, 1859            van het fregat “Helena en Anna”       456 last        voor J.R.Veder & Zoon te Rotterdam

*    1862                       van het fregat “Helena en Anna”       456 last        voor J.R.Veder & Zonen te Rotterdam

*    1863, 1864

      t/m 1867, 1874      van het fregat “Europa”                     670 last        voor J.R.Veder & Zonen te Rotterdam

 

Bouma⁰²⁵ vermeldt J.K.F.Lupcke J^r als gezagvoerder gedurende:

*    Zie voor “Johanna Maria”bij kapitein J.C.F.Lupcke Senior!

*    1856 t/m 1863 op het fregat “Helena en Anna”, gebouwd in 1855 te Stormpolder aan de IJssel, 862 ton o.m., varend voor J.R.Veder & Zⁿ te Rotterdam;

*    1864 t/m 1870  op het fregat “Europa”, gebouwd in 1863 in Krimpen aan de lek, 1275 ton o.m., varend voor J.R.Veder & Zⁿ te Rotterdam;

*    1872 t/m 1876 op hetzelfde schip en voor dezelfde reder. In het tussenliggende jaar stond het schip onder commando van kapitein J.Reiniersen.

 

Overige bijzonderheden

J.C.F.Lupcke J^r vertrok op 20 maart 1857 van Nieuwediep met de “Helena en Anna” en een contingent van 3 officieren en 150 manschappen. Hij arriveerde te Batavia op 27 juni 1857 na 99 dagen. Onderweg was 1 manschap overleden⁰⁶⁵.

 

Helena & Anna.  CSR 439/101:  607 tons.  27 crew.  Captain = J.C.F. Lupcke Jr.  Departed Hartlepool, England on 6 January 1859 with a cargo of coals and arrived at Albany on 20 April 1859.  Where intended bound – Batavia. ¹¹⁰

 

 

Familiegegevens en opleiding

Geen

 

Lidmaatschap zeemanscollege(s)

M.A.Overgauw was met vlagnummer R150 in de periode 1851 t/m 1876 effectief lid van het Rotterdamse zeemanscollege Maatschappij tot Nut der Zeevaart⁰⁵⁸

M.A.Overgauw was in 1866 afwisselend commissaris van de maatschappij⁰⁵⁸

 

Opmerkingen in verband met lidmaatschap Zeemanscollege(s)

Geen

 

De schepen van de kapitein

In de Jaarverslagen van de Maatschappij (Maritiem Museum, Rotterdam) staat kapitein M.A.Overgauw met vlagnummer R150 als gezagvoerder in de ledenlijst van⁰⁵⁸:

1849                      bark “Ida Elisabeth”       232 last              varend voor W.Ruysch J.D^z. te Rotterdam

1851                      bark “Johanna Maria”    352 last              varend voor J.R.Veder te Rotterdam

1855                      bark “Johanna Maria”    352 last              varend voor J.R.Veder & Zoon te Rotterdam

1858                      bark “Maria Anna”         292 last              varend voor J.R.Veder & Zoon te Rotterdam

1859, 1862 t/m 1865                                      bark “Constantia”                        375 last           varend voor J.R.Veder & Zonen te Rotterdam

1866, 1867           fregat “Johanna Maria” 472 last              varend voor J.R.Veder & Zonen te Rotterdam

1874                      fregat “Sunda”                 900 last              varend voor J.R.Veder & Zonen te Rotterdam

 

M.A.Overgauw was vanaf 1852 gezagvoerde van de bark “Ida Elisabeth” varende voor W.Ruys J.D^z te Rotterdam. Het schip strandde op een reis van Liverpool naar Batavia op de westkust van Engeland bij South Light en raakte wrak overigens zonder verlies van mensenlevens^{024 en 025}.

 

Vertrek en terugkomst van schepen in Amsterdam⁰⁹³

M.A.Overgauw           Johanna Maria                                     09 mei 1857                                          geen opgave

                                      Constantia                                            22 juli 1862                                          geen opgave

                                      Constantia                                            geen melding                                        06 juni 1863

 

Op 20 april 1859 vertrok van Hellevoetsluis de bark “Maria Anna van J.R.Veder & Zⁿ onder kapitein M.A.Overgaauw en arriveerde te Batavia op 08 augustus 1859 na een reis van 109 zeedagen^026(38/049).

 

Bouma⁰²⁵ vermeldt M.A.Overgauw als gezagvoerder gedurende:

*    1852 t/m 1854 van de bark “Ida Elisabeth”, gebouwd in 1847 te Kinderdijk, 444 ton o.m., varend voor Wm. Ruys JD^z te Rotterdam. Het schip is op weg van Liverpool naar Batavia gestrand bij Southlight en wrak geraakt;

*    1858 t/m 1859 van de bark “Johanna Maria”, gebouwd in 1840 te Slikkerveer, 666 ton o.m., varend voor J.R.Veder te Rotterdam;

*    1860 van de bark “Maria Anna”, gebouwd in 1851 te Krimpen aan de IJssel, 553 ton o.m., varend voor J.R.Veder & Zⁿ te Rotterdam

*    1861 t/m 1866 van de bark “Constantia”, gebouwd in 1850 te Krimpen aan de IJssel, 741 ton o.m., varend voor J.R.Veder te Rotterdam;

*    1867 t/m 1869 van het 3/m schip “Johanna Maria”, gebouwd in 1866 te Slikkerveer, 893 ton o.m., varend voor J.R.Veder & Zⁿ te Rotterdam;

*    1870 t/m 1876 van het 3/mschip “Sunda” ex Royal Arch, gebouwd in 1865 te Miramichi (Nw. Brunswick) 1701 ton o.m., varend voor J.R.Veder & Zⁿ te Rotterdam.

 

Overige bijzonderheden

Geen

 

 

Familiegegevens en opleiding

Lodewijk Jozephus Wilhelmie werd geboren op 08 december 1820 te Oostende als zoon van de Nederlands Hervormde Dulon Evertus Wilhelmie (overleden te Boxtel), kolonel en plaatselijk commandant, en Johanna Jacoba Mispelblom (overleden te Boxtel), beiden gewoond hebbende o.a. te Maastricht. Hij woonde te Rotterdam o.a. aan de van Brakelstraat 27 en Baan Wijk 3 nr. 232.

Hij trouwde op 19 september 1849 te Rotterdam met Elizabeth de Held, geboren op 30 oktober 1826 te Rotterdam, particuliere, als dochter van de Nederlands Hervormde David de Held en Adriana Hamwijk.

Lodewijk overleed op 20 februari 1870 te Rotterdam aan de van Brakelstraat⁰⁰⁵.

 

Lidmaatschap zeemanscollege(s)

L.J.Wilhelmie was met vlagnummer R371 in de periode 1853 t/m 1870 effectief lid van het Rotterdamse zeemanscollege Maatschappij tot Nut der Zeevaart⁰⁵⁸.

 

Opmerkingen in verband met lidmaatschap Zeemanscollege(s)

Geen

 

De schepen van de kapitein

In de Jaarverslagen van de Maatschappij (Maritiem Museum, Rotterdam) staat kapitein L.J.Wilhelmie met vlagnummer R371 als gezagvoerder in de ledenlijsten van⁰⁵⁸:

*   1855                  van de bark “Drie Gebroeders”      214 last varend voor W.Ruys J.D^z te Rotterdam

*   1858                  geen vermelding van schip en boekhouder

*   1859                  van de bark “Johanna Maria” 351 last    varend voor J.R.Veder & Zoon te Rotterdam

*   1862 t/m 1864 van de bark “Johanna Maria” 351 last    varend voor J.R.Veder & Zonen te Rotterdam

*   1865 t/m 1867 geen vermelding van schip en boekhouder

 

J.H.Wilhelmie was van 1853-1856 gezagvoerder van de bark de "Drie Gebroeders", 410 ton, gebouwd in 1843/1844 bij Fop Smit te Slikkerveer⁰²⁵. "... in 1854 op weg van Londen naar Sydney aangezeild doot Spaanse schoener; gerepareerd te Cowes;... "⁰²⁴.

J.H.Wilhelmie was in 1858 gezagvoerder van het 3/m resp. fregat schip de "Jacoba Helena" (ex-"Erfprinses Sophie"), 750 ton, gebouwd in 1848 te Middelburg eigendom van de rederij W.Ruys J.D^z te Rotterdam. "... op thuisreis van Java in oktober 1857 na noodweer Port Louis op Mauritius als noodhaven aangelopen; voor anker liggend op de rede aangevaren door het losgeslagen Franse zeilschip Sigisbert Cézard", bemanning gered, doch schip onherstelbaar beschadigd; na lossing van de lading wrak verkocht"^{024 en 025}.

 

Bouma⁰²⁵ vermeldt L.J.Wilhelmie als gezagvoerder gedurende:

*   1853 t/m 1856 van de bark “Drie Gebroeders”, gebouwd in 1844 te Slikkerveer, 412 ton o.m., varend voor W.Ruys JD^z te Rotterdam. Het schip is in 1856 in de Downs gestrand op weg van Rotterdam naar Hongkong onder kapitein Hofman. Uit deze opgave is niet duidelijk of kapitein Hofman (zie aldaar) vanaf de afvaart het gezag voerder of dat hij dat gedurende de reis overnam van kapitein Wilhelmie.

*   1858 van het fregat “Jacoba Helena” ex Erfprinses Sophie, gebouwd in 1840 te Middelburg, 750 ton o.m., varend voor W.Ruys JD^z te Rotterdam. Het schip werd met schade naa een aanvaring te Mautirius binnengebracht en afgekeurd;

*   1860 t/m 1865 van de bark “Johanna Maria”, gebouwd in 1840 te Slikkerveer, 666 ton o.m., varend voor J.R.Veder te Rotterdam;

*   1867 t/m 1868 van de 2/msch “Meeuw” ex Eagle, gebouwd in 1862, bouwlocatie niet vermeld, 113 ton o.m., varend voor Freule A.Tinne te ’s Gravenhage. Het schip is aangeduid als een jacht. Het werd in 1868 naar het buitenland verkocht.

 

Overige bijzonderheden

Toen zij (ic. freule Tinne, zie hiervoor overzicht van Bouma) in 1867/68 begon aan een tocht door de Atlas en de Noordelijke Sahara werd zij door een aantal bemanningsleden en de kapitein Wilhelmi vergezeld. Mathijs Metzon was inmiddels met “De Meeuw” naar Malta gevaren, die daar verkocht moest worden. In oktober 1868 arriveerde Alexandrine in Tripoli. Hier verlieten kapitein Wilhelmi, zijn vrouw en zijn dochter gefrustreerd het gezelschap.

Ontleend aan een “Genealogie van het Geslacht Masson-Metzon, een zeevarend geslacht van Bretonse afkomst“. In te zien in het Centraal Bureau voor Genealogie te Den Haag onder code Masson; Metzon

 

J.C.Kikkert in “Een Haagsche dame in de Sahara. Het avontuurlijk leven van Alexandrine Tinne 1835-1869, Rainbow Pockets, 2005, 309 pp. staat in hoofdstuk “De Meeuw”, p. 223-229 een beschrijving van het schip “Meeuw” en de belevenissen van kapitein Wilhelmie en stuurman Metzon.

Enkele citaten:

p.225        Het schip werd gekocht door John Tinne, een halfbroer van Alexandrine. “… op het eiland Wight, voor de zuidkust van Engeland, vond hij wat hij zocht. Hier lag tegen elk aannemelijk bod het jacht Seagull (sic!) te koop, dat pas drie jaar oud was. Het had eenmaal tussen Engeland en Cherbourg heen en weer gevaren en daarna was de eigenaar faillite gegaan.  Hij kocht de Seagull voor 1950 pond, inclusief masten en zeilen, ankers en alle verder scheepsbenodigdheden.”

p.226        “Oom Jules (een broer van haar moeder in Den Haag) had … verstand van zeelieden. Hij wist de rustige en bekwame Rotterdammer Wilhelmie als kapitein te engageren en verder nog een stuurman, (i.c. Metzon), een hofmeester, een timmerman, een kok, een zeilmaker, zes matrozen en twee lichtmatrozen.”

p.227        “Het schip werd bij de Koninklijke Nederlandsche Yacht Club in Rotterdam geregistreerd onder de naam Meeuw. In het voorjaar vertrok het uit Nederland met bestemming Marseille. … Al tijdens de tocht van Engeland naar Zuid-Frankrijk noemde kapitein Wilhelmie zijn nieuwe schip ‘een echt product van Engelse knoeierij”

p.229        “In 1866 vertrok … de Meeuw Toulon (en) … maakte het jacht de oversteek naar Algiers, … Hier werd de Meeuw afgemeerd en huurde Alexandrine voor zichzelf, haar bedienden en haar bemanningsleden een huis in de stad. Zij heeft daarna nooit meer een voet aan boord van haar kostbare jacht gezet.”

p.232        In Algiers huurde Alexandrine “voor zichzelf, haar vele bedienden en een gedeelte van de bemanning een groot huis. De rest bleef aan boord van de Meeuw in de Algierse haven. Kapitein Wilhelmie behoorde tot degenen die bij de ‘freule’ introkken. … Wilhelmie werd in honderd dagelijkse dingen Alexandrines rechterhand en zij was zeer ingenomen met haar `grootvizier`, die zij in haar brieven aan omm Jules prees om zijn hoffelijkheid, zijn bereidwilligheid, zijn constante goede humeur en zijn aanpassingsvermogen. … zeekapitein Wilhelmie (moest) voor Alexandrine ontwerpen maken van huizen, die ze wilde laten bouwen en tuinen, die ze wilde laten aanleggen.”

p.234        “Na een paar maanden was het wel duidelijk dat Alexandrine de Meeuw niet meer zou gebruiken. … Kapitein Wilhelmie kreeg toestemming zijn vrouw, dochter en hond naar Algiers over te laten komen. En ook de vrouw van stuurman Metzon kon … bij haar intrekken.”

                  “(Zij) stuurde een brief naar John Tinne met de bondige mededeling dat hij de Meeuw zo snel mogelijk moest verkopen. … Om onduidelijke redenen had Alexandrine intussen het jacht met acht bemanningsleden naar Malta gestuurd, terwijl de overige leden, met inbegrip van kapitein Wilhelmie, bij haar in Algiers bleven.”.

p.235        “Hoe het met de Meeuw is afgelopen, is niet bekend.”

p.237        “De dames Wilhelmie en Metson kwamen behouden in Marseille aan, waar zij door hun liefhebbende echtgenoten werden afgehaald voor de oversteek naar Algiers”. In Algiers was nogal wat bekijks want de vrouw van stuurman Metzon “kwam aan … in originele klederdracht, compleet met kanten kap en gouden oorijzers”. De dracht was vermoedelijk Zeeuws-Vlaams (zegt Kikkert, maar het is vermoedelijkVlaardings, zie bij Metzon) “Mevrouw Metson … is haar echtgenoot gevolgd, die met de Meeuw naar Malta was gevaren.”

p.242        In 1867-1868 maakte Alexandrine een (overigens mislukte) tocht vanuit Djelfa, een plaats aan de zuidelijke rand van het Atlasgebergte en trok naar het zuiden. “Aan kapitein Wilhelmie had ze niet veel steun meer. Hij en zijn vrouw pasten zich slecht aan bij de – inderdaad benarde – omstandigheden. Alexandrine schreef aan haar oom Jules:

                  ‘Wilhelmie kan geen schapenvlees eten – het enige dat hier te krijgen is -, kan geen enkel dier berijden, verwacht van de kamelen, dat zij zich zullen gedragen als een gehoorzame bemanning, kankert over de tenten, de woestijn en de zorgeloosheid van de Arabieren.”

                  Wilhelmie werd heen en weer getrokken “tussen zijn loyaliteit aan zijn werkgeefster en die aan zijn echtgenote, daar beide dames op voet van oorlog met elkaar stonden. Misschien had het echtpaar Wilhelmie nog andere redenen zich zorgen te maken, want elders in Alexandrines correspondentie staat te lezen:

                  De dochter van Wilhelmie verarabiseert helemaal: zij kleedt zich Arabisch, schildert haar wenkbrauwen en voorhoofd en wordt hoe langer hoe oosterser, … “

p.245        Na de mislukte expeditie werden de meeste deelnemers ontslagen. “De – eens zo veelgeprezen – kapitein Wilhelmie behoorde ook tot degenen die hun congé kregen. Hij en zijn vrouw begonnen de lange reis naar huis … “