Familiegegevens en opleiding

Sjoerd Pieters Gruppelaar werd geboren te Oosterdiep/Veendam op 16 november 1819 als zoon van schipper Pieter Sjoerds Gruppelaar en Niessien Jacobs Boiten.

Sjoerd  trouwde als zeeman op 19 juli 1844 te Veendam als zeeman met Hillechien Geerts Bakker, geboren te Groningen op 01 september 1814 als dochter van schipper Geert Bakker en Zwaantje Weening/Weeningh. Hillechien overleed op 08 januari 1917 te Groningen, 93 jaar, weduwe

Sjoerd overleed op 13 oktober 1909, 89 jaar, concierge

 

In Burgerlijke Stand akten uit de provincie Groningen wordt Sjoerd vermeld als zeeman in 1844, als schipper in 1846, 1848, 1851, 1853, 1855, 1857, 1860, 1862, 1864, 1866, 1867, zonder beroep in 1876, rustend schipper in 1877, zonder beroep in 1879, schilder in 1880, zonder beroep in 1887, conciërge in 1890, 1809.

 

Lidmaatschap van zeemanscollege(s)

S.P.Gruppelaar was effectief lid van het Veendammer zeemansollege “Maatschappij tot Nut der Zeevaart” met vlagnummer E4 resp.78 in de periode 1850 t/m 1869.

 

De schepen van de kapitein

Bouma⁰²⁵ vermeldt S.P. Gruppelaar als gezagvoerder gedurende:

*    1847 t/m 1851 van de smak “Hillechiena Nijsina”, gebouwd in 1838 te Hoogezand, 45 ton o.m., varend als kapitein/eigenaar vanuit Veendam;

*    1852 t/m 1853 van de kof “Hillechiena Nijssiena”, gebouwd in 1851 te Veendam, 110 ton o.m., varend als kapitein/eigenaar vanuit Veendam. Het schip werd in 1854 herdoopt in “Hillechiena”;

Het schip werd te water gelaten en 1851 opgeleverd in 1851 door Scheepswerf O. Holthuis, Veendam aan K/E. S. P.  Gruppelaar, Veendam als HILLECHIENA NIJSSIENA.                            

1854: Door K/E. S. P. Gruppelaar, Veendam herdoopt in HILLECHIENA. ¹¹⁴

*    1854 t/m 1862 van de kof “Hillechiena” ex Hillechiena Nijssiena, gebouwd in 1851 te Veendam, 109 ton o.m., varend als kapitein/eigenaar vanuit Veendam.

 

In de Almanak voor Zeevarenden 1852, vermoedelijk uitgegeven door het college “Eendracht” te Groningen en aanwezig in het Veenkoloniaal Museum te Veendam staat in de ledenlijst van het Veendammer zeemanscollege kapitein S.P. Gruppelaar met vlagnummer P7 resp.159 als gezagvoerder van de “Hillechiena Nyssina”, met vlagnummer E4.

In de ledenlijst van het Veendammer zeemanscollege opgenomen in een almanak uit 1862 uitgegeven door de zeemanscolleges van Wildervank en Nieuwe Pekela wordt S.P.Gruppelaar vermeld als gezagvoerder van de “Hillechina” met vlagnummer E4 resp. 78.

 

De collectie monsterrollen op het Noordelijk Scheepvaart Museum te Groningen vermeldt:

03 februari 1838, kof “Roelfiena”, schipper Jan Klaassens Bolhuis, geen leeftijd en woonplaats vermeld. Voorts stuurman, kok Sjoert Pieters Gruppelaar, matroos en een lichtmatroos.

08 februari 1840, kof “Roelfina” schipper Jan Klaassens Bolhuis, geen leeftijd en woonplaats vermeld. Voorts stuurman 2 matrozen waaronder Sjoert Pieters Gruppelaar, geen leeftijd en woonplaats vermeld en een lichtmatroos.

05 februari 1842, kof “Nysina”, schipper Pieter Sjoerts Gruppelaar, geen leeftijd en woonplaats vermeld. Voorts stuurman Sjoert Pieters Gruppelaar, geen leeftijd en woonplaats vermeld, en een kok.

31 januari 1849, smak “Hillechina Niessina”, schipper Sjoert Pieters Gruppelaar, geen leeftijd en woonplaats vermeld. Voorts een stuurman en een kok.

17 januari 1855, kof “Hillechiena”, schipper Sjoert Gruppelaar, geen leeftijd en woonplaats vermeld. Voorts stuurman, kok, matroos en een lichtmatroos.

28 februari 1874, schoener “Content”, schipper Ernst Jans Kuiper, 54 jaar uit Veendam. Voorts stuurman Sjoert Pieters Gruppelaar, 54 jaar uit Veendam,

 

In de 6 monsterrollen op het overzicht van het Noordelijk Scheepvaart Museum te Groningen wordt gesproken van Sjoert Pieters Gruppelaar

Het overzicht luidt:

1838                       kok op de kof “Roelfina” onder Jan Klaassens Bolhuis                                                geen leeftijd

1840                       matroos op de kof “Roelfina” onder Jan Klaassens Bolhuis                                         idem

1842                       stuurman op de kof “Nysina” onder Pieter Sjoerts Gruppelaar (zijn vader)               idem

1849                       schipper op de smak “Hillechina Niessina”                                                                     idem

1855                       schipper op de kof “Hillechina”                                                                                        idem

1874                       stuurman op de schoener “Content” onder Ernst Jans Kuiper                                       54 jaar

 

Overige bijzonderheden

Weekblad van Den Helder en het Nieuwediep, 26 januari 1852 ^{www.genealogicus.nl/de-familie-gruppelaar-en-de-zeevaart/}

“Te Plymouth zijn den 16den dezer nog 13 personen van de bemanning of de passagiers der op zee verbrande poststoomboot Amazon aangebragt. Zij hadden in een reddingboot het brandende schip verlaten, en werden, na 15 uren op zee te hebben rondgezworven, gered door een nederlandsch vaartuig, het galjootschip Hellecuina, (zal zijn Hillechiena – Parma) kapitein Gruppelaar, van Amsterdam met suiker naar Livorno bestemd. De kapitein had hen eerst te Gibraltar aan land zoeken te brengen, maar hierin door storm en tegenwind belet, hen naar Plymouth gebragt. De geredden roemen de menschlievende behandeling, die zij aan boord van het nederlandsche vaartuig ondervonden hebben.Onder de 13 geredden bevinden zich de predikant W. Blood, de luitenant Grylls en de tweede machinist Augus; de overige zijn stookers of matronzen. Uit het nauwkeurig onderzoek naar het gebeurde met de Amazon is niet de oorzaak van den brand, maar wel die van de snelle verspreiding der vlammen gebleken. Deze heeft in de te groote nabijheid van het houtwerk, de olie en andere licht vuur vattende stoffen bij de stookplaats en machines gelegen. De koelbloedigheid, het overleg en de menschlievendheid der officieren en equipage woorden door de geredden ten hoogste geroemd.”

 

Weekblad van Den Helder en het Nieuwediep, 31mei 1852^{/www.genealogicus.nl/de-familie-gruppelaar-en-de-zeevaart/}

“Bij het departement van buitenlandsche zaken zijn, door tusschenkomst van het britsche gezantschap bij het nederlandsche hof, ontvangen, ten einde aan de belanghebbenden te worden uitgereikt, twee gouden medailles en twee kijkers, welke door de britsche regering zijn toegekend aan Roelf Remmerts Tunteler, kapt. van het nederl. kofschip Geertruida, en aan Sjoert Pieters Gruppelaar, kapt. en eigenaar van het schoener-kofschip Hillechiena, ter zake van hun mensenlievend gedrag bij gelegenheid van het in zee verbranden van het engelsche stoomschip Amazon.”

 

Nieuwe Rotterdamsche Courant, 25 januari 1853^{/www.genealogicus.nl/de-familie-gruppelaar-en-de-zeevaart/}

“Veendam, 22 Januarij. In de op gisteren avond gehoudene buitengewone vergadering van het zeemans-collegie Tot Nut der Zeevaart, had eene dubbele plegtigheid plaats, die den geachten zeemansstand niet weinig vereerde. Ds. A. Winkler Prins, leeraar bij de Doopsgezinde gemeente alhier, opende de bijeenkomst met het houden eener doeltreffende redevoering en deelde daarna met eene toespraak de eervolle belooningen uit aan kapt. S.P. Gruppelaar, die op den 4den Januarij 1852 dertien zeelieden redde, welke den noodlottigen brand van het Engelsche stoomschip Amazon met eene boot waren ontkomen en daarna elf dagen hadden omgezworven. Kapt. Gruppelaar nam hen aan boord van zijn schip Hillechiena, verzorgde hen allerliefderijkst en zette hen te Plymouth aan de wal.De bovenbedoelde belooning bestond in eene gouden medaille en eenen kostbaren teleskoop, bekroond door H. Britsche Majesteit en het bestuur der admiraliteit. (…) De plegtigheid was zeer indrukwekkend, en gevoelvol waren de woorden, welke bij deze gelegenheid gesproken werden.”

 

NRC 20 januari 1852¹¹⁴

Plymouth, 16 januari. Heden arriveerde alhier het Nederlands kofschip HILLECHINA, kapt. Gruppelaar, van Amsterdam naar Livorno. Aan boord van deze bodem bevonden zich 13 personen van het verongelukte stoomschip AMAZON, welke door kapt. Gruppelaar op 48º10’ N.B. en 06º52’ W.L. opgevist zijn.

 

NRC 26 mei 1852¹¹⁴

Rotterdam, 25 mei. Bij het Departement van Buitenlandse Zaken zijn, door tussenkomst van het Britse gezantschap bij het Nederlandse hof, ontvangen, teneinde aan de belanghebbenden te worden uitgereikt, twee gouden medailles en twee kijkers, welke door de Britse regering zijn toegekend aan Roelf Remmerts Tunteler, kapitein van het schip GEERTRUIDA, en aan Sjoert Pieters Gruppelaar, kapitein en eigenaar van het schoener-kofschip HILLICHIENA, ter zake van hun menslievend gedrag bij gelegenheid van het in zee verbranden van het Engelse stoomschip AMAZON.

 

 

 

Familiegegevens en opleiding

IJzebrand Pott werd geboren op 22 september 1835 te Oude Pekela als zoon van de zeeman en latere zeemanscollegelid Hindrik Ulms Pott en Renske IJzebrands Klatter. Hij was de jongere broer van kapitein en zeemanscollegelid Ullem Pot.

IJzebrand huwde op 05 februari 1863 te Oude Pekela als schipper met Hillechien Sprik, geboren op 27 augustus 1841 te Oude Pekela als dochter van Reint Jacobs Sprik en Grietje Alberts Tap. Hillechien overleed op 16 januari 1925 te Winschoten, 83 jaar, weduwe. Vader Hindrik ondertekende de huwelijksakte met Pot, maar bruidegom IJzebrand met Pott.

IJzebrand overleed op 08 juni 1916 te Winschoten, 80 jaar, zonder beroep,

 

Burgerlijke Stand akten uit de provincie Groningen vermelden IJzebrand als schipper in 1863, 1864, 1865, 1877, als winkelier/koopman in 1877,188, 1884, 1890, 1896, 1906,1909 en zonder beroep in 1907, 1916.

 

Lidmaatschap zeemanscollege(s)

Y.H.Pot was met vlagnummer 29 van in de periode 1864 t/m 1871 effectief lid van het zeemanscollege “De Trouw” uit Oude Pekela¹¹².

 

Opmerkingen in verband met lidmaatschap Zeemanscollege(s)

Geen

 

De schepen van de kapitein

Bouma⁰²⁵ vermeldt Y.H.Pot als gezagvoerder gedurende:

*    1867 t/m 1868 van de kof “Hillechiena” ex Jantje Doornbos, gebouwd in 1850 te Veendam, 92 ton o.m., varend als kapitein/eigenaar vanuit Pekela. Het schip werd in 1868 verlaten, drijvend op de lading. In 1868 staat ook kapitein H.S.Addens als kapitein/eigenaar vanuit Winschoten geregistreerd, terwijl hij het schip wederom had herdoopt in “Jantje Doornbos”.

 

De collectie monsterrollen in het Noordelijk Scheepvaartmuseum te Groningen vermeldt:

09 maart 1848. smak “Marchina Margaretha”, kapitein Hindrik Ullems Pot, scheepsjongen IJzebrand Hendriks Pot, 13 jaar uit Oude Pekela.

09 maart 1849, smak “Marchina Margaretha”kapitein Hindrik Ullems Pot, scheepsjongen IJzebrand Pot 13 jaar uit Oude Pekela.

14 juni 1849, kof “Renske”, schipper Hendrik Ullems Pot, kajuitwachter Yzebrand Hendriks Pot, 13 jaar uit Oude Pekela.

12 februari 1850, schip “Renske”, kapitein Hindrik U.Pott, kok Yzebrand H.Pott uit Oude Pekela.

15 februari 1851, schip “Renske”, kapitein Hindrik U Pot, kok Yzebrand Pot uit Oude Pekela.

04 februari 1854, schip “Juffer Garrelts”, kapitein Jurjen J.Koerts, kok Yzebrand H.Pott uit Oude Pekela.

28 maart 1855, schip “Alida”, kapitein Jan Sjabbes Brouwer, lichtmatroos Yzebrand Pott uit Oude Pekela.

20 februari 1857, schip “Renske”, kapitein Hindrik U.Pott, stuurman Yzebrand Pott uit Oude Pekela.

24 maart 1858, kof “Renske”, kapitein Hindrik U Pot, stuurman IJ.H.Pot. 22 jaar uit Pekela.

07 maart 1860, kof “Renske”, kapitein Hindrik U.Pot. stuurman IJ.H.Pot, 24 jaar uit Oude Pekela.

05 februari 1861, schip “Catharina”, kapitein U.H.Pot, stuurman Yzebrand Pot uit Oude Pekela.

27 juni 1861, schip “Catharina”, kapitein Ullem H.Pot, stuurman IJ.H.Pot, 25 jaar uit Oude Pekela.

24 februari 1862, kof “Catharina”, kapitein Ullem H.Pot, stuurman Y.H.Pot, 26 jaar uit Oude Pekela.

08 mei 1862, kof “Catharina”, kapitein Ullem H.Pot. stuurman IJsbrand H.Pot, 26 jaar uit Oude Pekela.

9 februari 1863, schip “Hillechina”, kapitein Yzbrand H,Pot uit Oude Pekela.

20 februari 1864, schip “Hillechina”, kapitein Yzebrand H.Pott uit Oude Pekela.

28 mei 1864, kof “Hillechiena”, kapitein IJsbrand Pot, 28 jaar uit Oude Pekela.

10 maart 1865, kof “Hillechiena”, kapitein IJsbrand H.Pot, 29 jaar uit Oude Pekela.

23 februari 1869, schoener “Susanna”, kapitein Jacob H.Middel, stuurman IJzebrand H.Pot uit Oude Pekela.

 

Het overzicht van de monsterrollen luidt:

*       1848-1849         scheepsjongen op de smak “Marchina Magaretha                                                          13-14 jaar

*       1850-1851         kok op d het schip “Renske”

*       1854                   kok op het schip “Juffrouw Garrelts”

*       1855                   lichtmatroos op het schip “Alida”

*       1857-1860         stuurman op de kof “Renske”                                                                                            21-24 jaar

*       1861-1862         stuurman op de kof “Catharina”                                                                                       25-26 jaar

*       1863-1865        kapitein op de kof “Hillechiena”                                                                                        28-29 jaar

*       1869                   stuurman op de schoener “Susanna”,

 

Krantenberichten

Bremer⁰⁹⁴ vermeldt de stranding van de kof “Hillechiena” op13 december 1867 op de Haaksgronden, geladen met hout en onder gezag van kapitein Y.A. Pot

 

NRC 15 september 1866¹¹⁴

Harwich, 12 september. Het schip HILLECHINA, kapt. Pott, van Danzig naar Londen, is alhier door assistentie van een smakschip binnengebracht, met verlies van anker en een gedeelte van de ketting.

 

NRC 15 december 1867¹¹⁴

Hamburg, 13 december. Kapt. Van Appen, gezagvoerder van het schip ALERTE, van Porto Plata alhier aangekomen, rapporteert de 11^e dezer, ’s namiddags, 5 ure, op 20 mijlen ten OZO van Texel, het Nederlandse kofschip HILLECHINA, kapt. Pot, van Londen naar Amsterdam bestemd, geladen met hout, vol water drijvende ontmoet te hebben, en de equipage, bestaande uit 5 man, aan boord genomen te hebben. Zij is alhier aan land gebracht.

 

NRC 17 december 1867¹¹⁴

Nieuwediep, 15 december. Heden is alhier aangedreven het wrak van een schoener of kolger (opm: collier), waarschijnlijk van het Eng. kolenschip, gisteren gemeld (opm: HANNAH), alsmede zeer veel balken, cederhout, waarschijnlijk behoord hebbende tot de lading van het kofschip HILLECHINA, kapt. Pot, hetwelk in de laatste storm ten OZO, van Texel door de equipage is verlaten en welke laatste te Hamburg is aangebracht.

 

NRC 10 oktober 1868¹¹⁴

Amsterdam, 9 oktober. Het Nederlands schip (opm: kof) HILLECHIENA, kapt. IJ.H. Pott, van Dordrecht naar Rügenwalde, is volgens brief uit Arendahl, d.d. 22 september, op 55º30’ NB. gezonken. Het volk is gered en te Arendahl aangebracht.