Familiegegevens en opleiding
Sjoerd Pieters Gruppelaar werd geboren te Oosterdiep/Veendam op 16 november 1819 als zoon van schipper Pieter Sjoerds Gruppelaar en Niessien Jacobs Boiten.
Sjoerd trouwde als zeeman op 19 juli 1844 te Veendam als zeeman met Hillechien Geerts Bakker, geboren te Groningen op 01 september 1814 als dochter van schipper Geert Bakker en Zwaantje Weening/Weeningh. Hillechien overleed op 08 januari 1917 te Groningen, 93 jaar, weduwe
Sjoerd overleed op 13 oktober 1909, 89 jaar, concierge
In Burgerlijke Stand akten uit de provincie Groningen wordt Sjoerd vermeld als zeeman in 1844, als schipper in 1846, 1848, 1851, 1853, 1855, 1857, 1860, 1862, 1864, 1866, 1867, zonder beroep in 1876, rustend schipper in 1877, zonder beroep in 1879, schilder in 1880, zonder beroep in 1887, conciërge in 1890, 1809.
Lidmaatschap van zeemanscollege(s)
S.P.Gruppelaar was effectief lid van het Veendammer zeemansollege “Maatschappij tot Nut der Zeevaart” met vlagnummer E4 resp.78 in de periode 1850 t/m 1869.
De schepen van de kapitein
Bouma025 vermeldt S.P. Gruppelaar als gezagvoerder gedurende:
* 1847 t/m 1851 van de smak “Hillechiena Nijsina”, gebouwd in 1838 te Hoogezand, 45 ton o.m., varend als kapitein/eigenaar vanuit Veendam;
* 1852 t/m 1853 van de kof “Hillechiena Nijssiena”, gebouwd in 1851 te Veendam, 110 ton o.m., varend als kapitein/eigenaar vanuit Veendam. Het schip werd in 1854 herdoopt in “Hillechiena”;
Het schip werd te water gelaten en 1851 opgeleverd in 1851 door Scheepswerf O. Holthuis, Veendam aan K/E. S. P. Gruppelaar, Veendam als HILLECHIENA NIJSSIENA.
1854: Door K/E. S. P. Gruppelaar, Veendam herdoopt in HILLECHIENA. 114
* 1854 t/m 1862 van de kof “Hillechiena” ex Hillechiena Nijssiena, gebouwd in 1851 te Veendam, 109 ton o.m., varend als kapitein/eigenaar vanuit Veendam.
In de Almanak voor Zeevarenden 1852, vermoedelijk uitgegeven door het college “Eendracht” te Groningen en aanwezig in het Veenkoloniaal Museum te Veendam staat in de ledenlijst van het Veendammer zeemanscollege kapitein S.P. Gruppelaar met vlagnummer P7 resp.159 als gezagvoerder van de “Hillechiena Nyssina”, met vlagnummer E4.
In de ledenlijst van het Veendammer zeemanscollege opgenomen in een almanak uit 1862 uitgegeven door de zeemanscolleges van Wildervank en Nieuwe Pekela wordt S.P.Gruppelaar vermeld als gezagvoerder van de “Hillechina” met vlagnummer E4 resp. 78.
De collectie monsterrollen op het Noordelijk Scheepvaart Museum te Groningen vermeldt:
03 februari 1838, kof “Roelfiena”, schipper Jan Klaassens Bolhuis, geen leeftijd en woonplaats vermeld. Voorts stuurman, kok Sjoert Pieters Gruppelaar, matroos en een lichtmatroos.
08 februari 1840, kof “Roelfina” schipper Jan Klaassens Bolhuis, geen leeftijd en woonplaats vermeld. Voorts stuurman 2 matrozen waaronder Sjoert Pieters Gruppelaar, geen leeftijd en woonplaats vermeld en een lichtmatroos.
05 februari 1842, kof “Nysina”, schipper Pieter Sjoerts Gruppelaar, geen leeftijd en woonplaats vermeld. Voorts stuurman Sjoert Pieters Gruppelaar, geen leeftijd en woonplaats vermeld, en een kok.
31 januari 1849, smak “Hillechina Niessina”, schipper Sjoert Pieters Gruppelaar, geen leeftijd en woonplaats vermeld. Voorts een stuurman en een kok.
17 januari 1855, kof “Hillechiena”, schipper Sjoert Gruppelaar, geen leeftijd en woonplaats vermeld. Voorts stuurman, kok, matroos en een lichtmatroos.
28 februari 1874, schoener “Content”, schipper Ernst Jans Kuiper, 54 jaar uit Veendam. Voorts stuurman Sjoert Pieters Gruppelaar, 54 jaar uit Veendam,
In de 6 monsterrollen op het overzicht van het Noordelijk Scheepvaart Museum te Groningen wordt gesproken van Sjoert Pieters Gruppelaar
Het overzicht luidt:
1838 kok op de kof “Roelfina” onder Jan Klaassens Bolhuis geen leeftijd
1840 matroos op de kof “Roelfina” onder Jan Klaassens Bolhuis idem
1842 stuurman op de kof “Nysina” onder Pieter Sjoerts Gruppelaar (zijn vader) idem
1849 schipper op de smak “Hillechina Niessina” idem
1855 schipper op de kof “Hillechina” idem
1874 stuurman op de schoener “Content” onder Ernst Jans Kuiper 54 jaar
Overige bijzonderheden
Weekblad van Den Helder en het Nieuwediep, 26 januari 1852 www.genealogicus.nl/de-familie-gruppelaar-en-de-zeevaart/
“Te Plymouth zijn den 16den dezer nog 13 personen van de bemanning of de passagiers der op zee verbrande poststoomboot Amazon aangebragt. Zij hadden in een reddingboot het brandende schip verlaten, en werden, na 15 uren op zee te hebben rondgezworven, gered door een nederlandsch vaartuig, het galjootschip Hellecuina, (zal zijn Hillechiena – Parma) kapitein Gruppelaar, van Amsterdam met suiker naar Livorno bestemd. De kapitein had hen eerst te Gibraltar aan land zoeken te brengen, maar hierin door storm en tegenwind belet, hen naar Plymouth gebragt. De geredden roemen de menschlievende behandeling, die zij aan boord van het nederlandsche vaartuig ondervonden hebben.Onder de 13 geredden bevinden zich de predikant W. Blood, de luitenant Grylls en de tweede machinist Augus; de overige zijn stookers of matronzen. Uit het nauwkeurig onderzoek naar het gebeurde met de Amazon is niet de oorzaak van den brand, maar wel die van de snelle verspreiding der vlammen gebleken. Deze heeft in de te groote nabijheid van het houtwerk, de olie en andere licht vuur vattende stoffen bij de stookplaats en machines gelegen. De koelbloedigheid, het overleg en de menschlievendheid der officieren en equipage woorden door de geredden ten hoogste geroemd.”
Weekblad van Den Helder en het Nieuwediep, 31mei 1852/www.genealogicus.nl/de-familie-gruppelaar-en-de-zeevaart/
“Bij het departement van buitenlandsche zaken zijn, door tusschenkomst van het britsche gezantschap bij het nederlandsche hof, ontvangen, ten einde aan de belanghebbenden te worden uitgereikt, twee gouden medailles en twee kijkers, welke door de britsche regering zijn toegekend aan Roelf Remmerts Tunteler, kapt. van het nederl. kofschip Geertruida, en aan Sjoert Pieters Gruppelaar, kapt. en eigenaar van het schoener-kofschip Hillechiena, ter zake van hun mensenlievend gedrag bij gelegenheid van het in zee verbranden van het engelsche stoomschip Amazon.”
Nieuwe Rotterdamsche Courant, 25 januari 1853/www.genealogicus.nl/de-familie-gruppelaar-en-de-zeevaart/
“Veendam, 22 Januarij. In de op gisteren avond gehoudene buitengewone vergadering van het zeemans-collegie Tot Nut der Zeevaart, had eene dubbele plegtigheid plaats, die den geachten zeemansstand niet weinig vereerde. Ds. A. Winkler Prins, leeraar bij de Doopsgezinde gemeente alhier, opende de bijeenkomst met het houden eener doeltreffende redevoering en deelde daarna met eene toespraak de eervolle belooningen uit aan kapt. S.P. Gruppelaar, die op den 4den Januarij 1852 dertien zeelieden redde, welke den noodlottigen brand van het Engelsche stoomschip Amazon met eene boot waren ontkomen en daarna elf dagen hadden omgezworven. Kapt. Gruppelaar nam hen aan boord van zijn schip Hillechiena, verzorgde hen allerliefderijkst en zette hen te Plymouth aan de wal.De bovenbedoelde belooning bestond in eene gouden medaille en eenen kostbaren teleskoop, bekroond door H. Britsche Majesteit en het bestuur der admiraliteit. (…) De plegtigheid was zeer indrukwekkend, en gevoelvol waren de woorden, welke bij deze gelegenheid gesproken werden.”
NRC 20 januari 1852114
Plymouth, 16 januari. Heden arriveerde alhier het Nederlands kofschip HILLECHINA, kapt. Gruppelaar, van Amsterdam naar Livorno. Aan boord van deze bodem bevonden zich 13 personen van het verongelukte stoomschip AMAZON, welke door kapt. Gruppelaar op 48º10’ N.B. en 06º52’ W.L. opgevist zijn.
NRC 26 mei 1852114
Rotterdam, 25 mei. Bij het Departement van Buitenlandse Zaken zijn, door tussenkomst van het Britse gezantschap bij het Nederlandse hof, ontvangen, teneinde aan de belanghebbenden te worden uitgereikt, twee gouden medailles en twee kijkers, welke door de Britse regering zijn toegekend aan Roelf Remmerts Tunteler, kapitein van het schip GEERTRUIDA, en aan Sjoert Pieters Gruppelaar, kapitein en eigenaar van het schoener-kofschip HILLICHIENA, ter zake van hun menslievend gedrag bij gelegenheid van het in zee verbranden van het Engelse stoomschip AMAZON.
