Familiegegevens en opleiding

Hendrik van Moerkerken werd geboren te Deventer in 1834 als zoon van Hendrik Corstiaan van Moerkerken en Geertruida van Zalingen.

Hij trouwde op 04 mei 1862 te Alblasserdam met Lena Nugteren, geboren in 1840 te Alblasserdam als dochter van Aart Nugteren, boekhouder bij de rederij Cornelis Smit, en Lidia Stijnis. Het echtpaar kreeg in Alblasserdam de kinderen Aart (1865), Jan Gerard (1868), Jacob (1871) en Lidia Hendrika (1875).⁰⁶⁴

 

De schepen van de kapitein

Bouma⁰²⁵ vermeldt H.van Moerkerken als gezagvoerder van/in:

*    1865 van de bark “Commissaris des Konings van der Helm”, gebouwd in 1865 op de werf van C.Smit te Alblasserdam, 662 ton o.m., varend voor Huygens & Hardenberg te Den Haag. Het schip is gestrand bij Manilla en wrak geraakt. Bouma vermeldt in hetzelfde jaar als gezagvoerder W.S.Kramers, en het lijkt erop dat van Moerkerken het gezag, wellicht tijdens de laatste reis, heeft overgenomen. Maar zekerheid hierover heb ik niet.

*    1866 t/m 1874 van de comp.brik “Ida Geertruida’, gebouwd in 1865 te Amsterdam, 455 ton o.m., varend voor W.& H.Meursing te Amsterdam;

*    1875 van de bark “Jonge Jan”, ex Johannes Lodewijk, gebouwd in 1857 te Alblasserdam, 770 ton o.m., varend voor J.Vroege te Alblasserdam

*    1876 t/m 1879 van de “Luitenenant Generaal van Swieten” ex Pharos, gebouwd in 1868 te East Boston, 1328 ton, varend voor J.Vroege te Alblasserdam. Het schip werd in 1879 verkocht naar Duitsland.

 

Overige bijzonderheden

Foto (nr.50) beschikbaar van kapitein H.van Moerkerken⁰⁴⁷.

 

In: “Geïllustreerd weekblad voor Zeewezen en Watersport” jg 3, 1824, p.313-316 staat een artikel “Iets uit de bijna oude doos” door een niet genoemde auteur, waarin de scheepsramp van de “Commissaris des Konings van der Helm” onder kapitein H. van Moerkerken wordt beschreven. Het artikel centreert zich rond de stuurman J.Cleveringa (werd later gezagvoerder en zie voor bijzonderheden aldaar.)

 

p.23

De brik “Ida Geerrtruida” vertrok “in agustus 866 naar Java en kwam precies aan op het moment dat een grote inzinking van de vrachtenmarkt na twee seizoenen was afgelopen. Het gloednieuwe schip kreeg een lading van de NHM waarvan de vrachtprijs in februari 1867 nog 110 gulden per last bedroeg. Toen zij voor de tweede maal naar Java kwam in mei 1868 en de nieuwe maatregel was ingegaan, waren de vrachten gedaald tot 77 à 75 gulden per last. Gezagvoerder Van Moerkerken nam hiet genoegen mee om snel weer weg te komen. In september-oktober 1868 stonden de vrachten hoger: 90 à 100 gulden. Dit waren dan ook de beste maande. In 1869 kwam Van Moerkerken ook niet boven de 75 gulden per last uit. Het daaropvolgende jaar kwam hij in de goede tijd (september) aan, maar verknoeide zijn kansen door enkele malen te hoog in te schrijven bij de NHM. Particuliere vrachten waren nauwelijks te krijgen, omdat door de Frans-Duitse oorlog in Europa de vracht niet meer verzekerd kon worden. Uiteindelijk nam hij een suikervracht naar Kopenhagen. Wellicht door deze ervaringen kwam het schip voor 1874 niet meer in Nederlands-Indië, maar beproefde eerst haar geluk in Zuid-Amerika….

Uit: Scheepsbouw en rederij in de overgang van zeil naar stoom. De Meursings en de bark Baarn. Door Petra Vermeulen. Uitgave Stichting Nederlandse Kaap Hoorn-vaarders 2012, 59 pp.

Het Archief van de firma Meursing op het Stadsarchief van Amsterdam (648/123-135) bevat een reeks van documenten waaruit blijkt dat het schip “Ida Geertruida” is gebouwd in 1866 en verkocht door Meursing in 1874.