Familiegegevens en opleiding

Didericus van Ketwich werd geboren te Zwolle op 08 oktober 1816 als zoon van Johannes van Ketwich en Geziena Berendina Zebinden.

Hij trouwde op 13 juli 1849 te Middelburg met Maria Cornelia Muntendam, geboren te Middelburg op 23 oktober 1816 als dochter van de kantonrechter en direceur der posterijen Nicolas Theodore Muntendam en Maria Wilhelmina Serlé. Zij overleed op 19 maart 1895.

Didericus overleed in 1890 en bij zijn overlijden werd als  woonplaats Nieuwer Amstel genoemd.¹¹⁸

 

In het Bevolkingsregister van Amsterdam (Gemeentearchief van Amsterdam) staat Diedericus van Ketwich vermeld, geboren 08 oktober 1816 te Zwolle, Nederlands Hervormd, directeur van het Zeemanshuis (opvolger van Pieter Huidekoper? - zie aldaar), gevestigd in de gemeente per september 1870 op het Kadijksplein (nr in het register is U-425-1617). Zijn echtgenote is Cornelia Muntendam, geboren 25 oktober 1816 te Middelburg. Eveneens inwonend zijn zijn kinderen Johannes Frederik, geboren op 05 juni 1850 te Amsterdam en op 18 juni 1875 vertrokken naar Schotland, Maria Wilhelmina, geboren 25 oktober 1854 te Amsterdam, Alida Margaretha Geertruida, oud 29 jaar 1857 te Amsterdam en Esther Petronella, geboren 20 november 1862 te Amsterdam.

 

Didericus van Ketwich werd geboren te Zwolle op 08 oktober 1816. Zijn ouders waren Johannes van Ketwich, koopman, en Gesiena Berendina Zebinden. Didericus werd aan de Amsterdamse Kweekschool voor de Zeevaart op 05 september 1829 aangenomen en was toen 13 jaar, 142 dm lang, gevaccineerd en gereformeerd.

Van zijn schoolvorderingen in de vakken zeevaartkunde, schoolonderwijs (hollands, frans en engels), scheepswerk en tekenen werden elke drie maanden aantekeningen gemaakt te beginnen in januari 1830 en de laatste in januari 1834. Voorts waren er de volgende aantekeningen:

26 maart 1833            aangenomen als lidmaat van de Nederlands Hervormde Gemeente bij D^s Weyland

23 november 1833     geplaatst als ligtmatroos op de "Vriendschap" onder kapitein D.G.Doeksen voor een reis naar Suriname

08 augustus 1834       terug van de reis "met goede attestatie"

18 september 1834    geplaatst als ligtmatroos op de "Vriendschap" onder kapitein D.G.Doeksen voor een reis naar Batavia

30 september 1835    terug van de reis "met goede attestatie"

                                      "eervol ontslagen"^004-532/1677.

 

Lidmaatschap zeemanscollege(s)

D.van Ketwich werd per 24 april 1849 met vlagnummer 790 en op voordracht van H.A.Besier ingeschreven als effectief lid van het Amsterdams zeemanscollege "Zeemanshoop". Ten tijde van de inschrijving was zijn schip de "Margaretha Maria"⁰⁰².

In de Algemene Vergaderingen van het Amsterdamse zeemanscollege Zeemanshoop dd. 17/24 april 1849 werd als effectief lid voorgedragen/benoemd D. van Ketwich (alleen initialen), oud 32 jaar, voerend de schooner “Margaretha & Maria”, op voordracht van kapitein H.A.Besier.⁰²³.

D.van Ketwich was van 1859-1889 bestuurslid van het College Zeemanshoop⁰¹⁹

Hij werd deelnemer in het Weldaddig Zeemansfonds van Zeemanshoop per 11 september 1849. "Met 1 Mei 1857 van beroep veranderd"⁰⁰³.

 

Opmerkingen in verband met lidmaatschap Zeemanscollege(s)

In de notulen van de Bestuursvergadering dd 31 oktober 1854 en in die van de Algemene Vergadering dd 17 oktober 1854 wordt gemeld een “brief van kapitein D. van Ketwich houdende opmerkingen omtrent en waarschuwingen wegens het gebruik van loodwit als verfstof aan boord der schepen. ⁰²³. (kennelijk was de humane toxiciteit van deze verfstof toen al bekend; ik neem aan dat de waarschuwing daar op slaat en niet op de eventuele milieuschade.).

In de Bestuursvergadering van 02 februari 1890 werd aan de weduwe van kapitein van Ketwich een uitkering toegekend ingaande 01 februari 1890.¹¹⁸

 

In de notulen van de Algemene Vergadering 19 maart 1861 staat de melding: “Eindelijk wordt medegedeeld dat de Heer D. van Ketwich op 26 Maart e.k. … eene voorlezing zal houden over een door Kapt. Parry nieuw uitgevonden instrument ter voorkoming van aanzeiling op zee.”.⁰²³

In de notulen van de Algemene Vergadering van 11 juli 1865 staat een mededeling van de heer van Ketwich “omtrent de keuring van kettingen in Engeland”. Op 01 augustus 1865: “De Heer van Ketwich geeft de mededeelingen omtrent een in Engeland uitgevonden toestel om te kunnen bepalen welke koersen schepen hadden moeten sturen om niet in aanzeiling te komen en verduidelijkt dit door aanwijzingen op het toestel zelve.” ⁰²³.

In de notulen van de Algemene Vergadering van 19 februari 1867 staat de mededeling dat de heer D. van Ketwich een voordracht heeft gehouden “over de eerste woorden in het Oude Cognossement ‘Ik Schipper naast God op mijn schip’. De voorzitter adviseert hem de lezing als artikel te plaatsen in het Tijdschrift voor het Zeewezen.⁰²³.

In de notulen van de Algemene Vergadering dd 26 maart 1867 staat vermeld dat de heer van Ketwich heeft ingezonden een “Beschouwing over het hoog gewicht der Azorische of Wester Eilanden en in het bijzonder over de op St.Michael aangelegd wordende zeehavens.”

In de notulen van de Algemene Vergadering van Zeemanshoop dd 15 september 1868 staat vermeld: “De Heer van Ketwich doet eene mededeeling betreffende eene uitvinding van den Heer Dalmeijer dienstig tot redding van Schipbreukelingen, dat te bezigtigen is in het Zeemanshuis alhier.^{” 023}.

In de notulen van de Algemene Vergadering van Zeemanshoop dd 22 februari 1870 staat vermeld een lezing door de heer D.van Ketwich over “de Matroos en Artikel 21 van de Wet op de Huishouding en Tucht aan boord.” ⁰²³.

In de notulen van de Algemene Vergadering van het Amsterdamse zeemanscollege Zeemanshoop dd 25 februari 1873 staat vermeld: “Daarna houdt de Heer D. van Ketwich zijne aangekondigde lezing over de desertie van zeelieden ter koopvaardij waarna een gemeenzaam onderhoud over het gesprokene plaats heeft.”⁰²³.

In de notulen van de Algemene Vergadering van Zeemanshoop dd 12 januari 1875 staat vermeld dat de heer D. van Ketwich een lezing heeft gehouden over het Noordzeekanaal.⁰²³

In de notulen van de Algemene Vergadering dd 06 februari 1890 staat een “Brief van den Heer J.F. van Ketwich berichtende het overlijden van zijn vader den Heer D. van Ketwich op 13 November 1889 in den ouderdom van ruim 73 jaren.”⁰²³

In de notulen van de Algemene Vergadering van 06 februari 1890 staat vermeld dat per 01 februati 1890 een uitkering in de 1^e klasse is toegewezen aan de wed. D. van Ketwich.⁰²³.

 

De schepen van de kapitein

lidmaatschap van College Zeemanshoop te Amsterdam⁰⁰¹

vlagnummer                    jaren           type                  scheepsnaam                                        naam reder/boekhouder

        790                            1849           sch.br.              Margaretha & Maria                           geen opgave

                                      1850-1853     sch.br.              Margaretha & Maria                           N.J.Mouthaan

        404                       1854-1855     bark                 Vrije Handel                                         Muller & Reese

                                      1856-1888     geen vermelding van schip en boekhouder

 

Bouma⁰²⁵ vermeldt D. van Ketwich als gezagvoerder gedurende:

*    1850 t/m 1854 van de schbrik “Margaretha & Maria”, gebouwd in 1849 te Nieuwendam, 206 ton o.m., varend voor N.J.Mouthaan te Amsterdam;

*    1855 t/m 1856 van de bark “Vrije Handel”, gebouwd in 1854 te Kinderdijk, 685 ton o.m., varend voor Muller & Reese te Amsterdam.

 

Overige bijzonderheden

52. van Ketwich hield op 19 januari 1867 een lezing voor het College, waarin de nautische en juridische implicaties van het kapiteinschap uitvoerig werden geanalyseerd⁰⁵².

 

In het Commissie verslag van de “Enquete omtrent den Toestand van de Nederlandsche Koopvaardijvloot 1874-1875” staat een interview dd  09 september 1874 met Didericus van Ketwich, directeur van het Zeemanshuis te Amsterdam. Het stuk is lezenswaardig om een indruk te krijgen van van Ketwich zelf en van bv. de redenen waarom het vak van zeeman in de loop van de tijd zo in discrediet is geraakt.

“Vraag 6202

Wat is de hoofdbestemming van de inrigting?

Antwoord.

De matrozen te houden buiten de handen van al die lieden, die nog steeds bezig zijn hen op alle mogelijke wijzen te plukken. Men tracht tegelijk, zoveel dat doenlijk is, hun eenen min of meer zedelijke rigting te geven. Er zijn in de inrigting geen straffen. Ik heb dus niets dan een zedelijk overwigt en moet daarmede werken. Ik kom dan ook nooit een matroos of stuurman tegen, of ik maak een praatje met hem.”

 

 

 

 

Familiegegevens en opleiding

Jan Leendert Stender werd geboren te Hollum op 01 februari 1818 als zoon van Leendert Pieters (Stender) en Akke Arjens( Nobel). Familienaam van de vader niet vermeld in de akte maar later vermeld als “Stender. ^tresoar

Jan L.Stender was getrouwd met Trinke Brouwer, geboren 11 juli 1816 als dochter van Gerrit Jacobs Brouwer en Martje Hendriks de Jong. Trinke was eerder getrouwd met de scheepskapitein Jacobus Dirk Visser, overleden in 1844. Na het overlijden van Jan Stender hertrouwde zij op 08 mei mei 1862 met Pieter Hansen de Boer.

Jan Stender overleed op 26 juli 1857 bij de ramp met zijn schip “Vrije Handel” in de Chinese Zee. ^{tresoar en Borsch}

Bij zijn overlijden is als woonplaats Amsterdam opgegeven.¹¹⁸.

Ik heb geen huwelijksakte te Amsterdam gevonden van Jan Leendert Stender met Trijntje Brouwer.

Wel gaf het Bevolkingsregister 1851-1853 te Amsterdam de volgende gegevens:

1         Jan Leendert Stender, wonende in de Kleine Kattenburgerstraat 612 te Amsterdam, geboren in 1818 te Ameland, hoofd van het gezin, Nederl. Herv., zeeman.

2         Jan Stender, geboren 1848 te Amsterdam, Doopsgezind

3         Marta Catharina Stender, geboren 1851 te Amsterdam. Doopsgezind.

4. Trijntje Brouwer, geboren 1816 te Ameland, Doopsgezind

 

Een overlijdensakte te Amsterdam vermeldt het volgende:

“13 jan. 1858 is ingeschreven eene verklaring van de bemanning van het nederlandsche fregat de Vrije Handel afgelegd en daarvan akte opgemaakt door de Notaris W.H.Hersclots te Batavia 24 aug. 1857 volgens missive van het Ministerie van Marine ’S Hage 9 Januarij 1858 dat op achtentwintig Julij 1800 zeven en vijftig bij het vergaan van gemelde bodem is verdronken Jan Leendert Stender van Amsterdam van beroep gezagvoerder in den ouderdom van acht en dertig jaren welk schip zich toen bevond in de Noordelijke Stille Oceaan op de terugreize van China naar Java.”

Tevens vond ik de volgende overlijdensakten:

1. 11 februari 1853, voormiddags 2 uur, Kleine Kattenburgerstraat 612, levenloos kind.
2. 21 november 1855, namiddags 4 uur, Kleine Kattenburgerstraat 612, Leendert, 1 jaar

3         13 december 1856, namiddags 2 uur, Kleine Kattenburgerstraat 523, levenloos kind.

In alle drie de gevallen worden als ouders aangegeven: Jan Leendert Stender en Trienke Brouwer.

 

Lidmaatschap zeemanscollege(s)

J.L.Stender werd met vlagnummer 673 per 27 mei 1856 ingeschreven als effectief lid van het Amsterdamse zeemanscollege Zeemanshoop op voorspraak van kapitein D.van Ketwich. Als zijn schip wordt genoemd de “Vrije Handel”. Toegevoegd is “overleden” ⁰⁰².

In de Algemene Vergaderingen van 20/27 mei 1856 van het Amsterdamse zeemanscollege Zeemanshoop werd als effectief lid voorgesteld/aangenomen Jan Leendert Stender, oud 38 jaar, voerend de bark “Vrije Handel”, voor rekening van Muller & Reese, op voordracht van kapitein D. van Ketwich.⁰²³.

J.L.Stender was effectief lid van Zeemanshoop van 1856 t/m 1857 met 1857.

 

Opmerkingen in verband met Zeemanscollege(s)

In de notulen van de Bestuursvergadering van Zeemanshoop dd 26 november 1857 vraagt de weduwe van kapitein J.L.Stender, geb. Brouwer om een uitkering, die haar in een vergadering van 07 januari 1858 met ingang van 01 augustus 1857 wordt toegekend.⁰⁴².

In de Bestuursvergadering van Zeemanshoop dd 26 juni 1862 vraagt P.Brouwer, eerder de wed. van J.L.Stender, continuering van de ondersteuning voor haar dochter.⁰⁴².

In de Algemene Vergadering van Zeemanshoop dd 19 januari 1858 staat vermeld dat per 01 augustus 1857 een uitkering in de 1^e klasse is toegekend aan de weduwe J.L.Stender geb. Brouwer voor haar en 2 kinderen.⁰²³.

In de notulen van de Algemene Vergadering dd 15 juli 1862 staat vermeld dat F.Brouwer, eerder weduwe Stender, is hertrouwd en bedankt voor de uitkering. De uitkering voor de kinderen wordt gecontinueerd.⁰²³.

 

De schepen van de kapitein

lidmaatschap van College Zeemanshoop te Amsterdam⁰⁰¹

vlagnummer                 jaren          type                 scheepsnaam                                       naam reder/boekhouder

         673                    1856-1857    bark                Vrije Handel                                        Muller & Reese

                                                                       1857     “overleden”        

 

Bouma⁰²⁵ vermeldt J.Stender als gezagvoerder gedurende:

• * 1857 van de bark “Vrije Handel”, gebouwd in 1854 te Kinderdijk, 685 ton o.m., varend voor Muller & Reese te Amsterdam. Het schip is in juli 1857 op weg van Amoy naar Batavia in de Chinese Zee op een rif gelopen en gezonken. De kapitein, die aan boord bleef, is omgekomen.

 

Overige bijzonderheden

Geen