Familiegegevens en opleiding

Jan Brongers werd geboren te Wildervank 12 november 1841 als zoon van schipper Bronger Luitjens Brongers en Sophie Leewes

Hij trouwde te Veendam op 20 april 1865 als zeeman met Sieka Bakker, geboren te Veendam 21 oktober 1841 als dochter van de schipper Pieter Jans Bakker en Gerritje Jacobs Wilkens. Sieka overleed op 09 november 1920 te Emmen, 79 jaar

Jan Brongers overleed te Sleen op 20 juni 1903, 61 jaar, zonder beroep.

In 9 BS-akten van kinderen in de periode 1866-1895 wordt vader Jan Brongers vermeld als “schipper”. In 1893 staat als beroep “zeeman” en in 1899 en 1902 “zonder beroep.

Lidmaatschap zeemanscollege(s)

Jan B.Brongers was effectief lid van het zeemanscollege “De Harmonie” te Wildervank met het vlagnummer 74 in de periode 1879 t/m 1892.

De schepen van de kapitein

Bouma⁰²⁵ vermeldt J.B.Brongers als gezagvoerder gedurende:

• 1866 t/m 1881 van de 2-mastschoener “Zwaluw”, gebouwd in 1865 te Muntendam, 123 ton o.m., varend voor C. ten Horn te Veendam;
• 1881 t/m 1896 van de schoenerbrik “Eva”, gebouwd in 1873 te Maitland, Nova Scotia, 255 ton o.m., varend voor K.& J.Wilkens te Veendam.

 

Monsterrollen op site van het Noordelijk Scheepvaart Museum te Groningen vermelden Jan Brongers Brongers op:

11 februari 1852, tjalk “Goede Verwagting”, schipper Jan Jans Kremer, geen leeftijd en woonplaats verrmeld. Voorts stuurman en de kok Jan Bronger, geen leeftijd en woonplaats vermeld.

04 februari 1854, galjoot “Sophia”, schipper Bronger L.Brongers, geen leeftijd en woonplaats vermeld. Voorts stuurman, kok, matroos, lichtmatroos en een kajuitwachter Jan Brongers, geen leeftijd en woonplaats vermeld.

02 februari 1856, galjoot “Sophia”, schipper Bronger L.Brongers, geen leeftijd en woonplaats vermeld. Voorts stuurman, kok, matroos, lichtmatroos en een kajuitwachter Jan Brongers, geen leeftijd en woonplaats vermeld.

31 januari 1857, galjoot “Sophia”, schipper schipper Bronger L.Brongers, 46 jaar uit Wildervank. Voorts stuurman, kok, matroos, lichtmatroos Jan Brongers, 15 jaar uit Wildervank en een kajuitwachter.

14 juni 1860, schoener “Confiance”, schipper Luitje Brongers, 25 jaar uit Wildervank. Voorts stuurman, kok, matroos Jan Brongers, 18 jaar uit Wildervank, lichtmatroos en een kajuitwachter.

10 februari 1862, galjoot “Hoop”, schipper Okke Willems Pronk, 57 jaar uit Wildervank. Voorts stuurman Jan Brongers, 21 jaar uit Wildervank, kok, matroos en een lichtmatroos.

27 januari 1872, schoener “Zwaluw”, schipper Jan B.Brongers, 30 jaar uit Veendam. Voorts stuurman, kok, matroos, lichtmatroos en een kajuitwachter.

23 februari 1874, schoener “Zwaluw”, schipper Jan B.Brongers, 32 jaar uit Veendaa. Voorts een stuurman en een kok.

17 januari 1876, schoener “Zwaluw”, schipper Jan B.Brongers, 34 jaar uit Veendam. Voorts stuurman, kok, matroos en een lichtmatroos.

02 februari 1878, scchoener “Zwaluw”, schipper Jan B.Brongers, 36 jaar uit Veendam. Voorts een stuurman en een kok

26 februari 1880, schoener “Zwaluw”, schipper Jan B.Brongers, 38 jaar uit Veendam. Voorts stuurman, kok en een lichtmatroos.

24 januari 1881, schoenerbrik “Eva”, schipper Jan B.Brongers, 39 jaar uit Veendam. Voorts stuurman, kok en een matroos.

27 juni 1882, schoenerbrik “Eva”, schipper Jan Brongers, 40 jaar uit Veendam. Voorts een stuurman en een kok.

In de 13 monsterrollen op het overzicht van het Noordelijk Scheepvaart Museum te Groningen wordt gesproken van Jan en Jan B. Brongers

Het overzicht luidt:

1852                   kok op de tjalk “Goede Verwachting” onder Jan Jans Kremer                         geen leeftijd

1854-1856        kajuitwachter op de galjoot “Sophia” onder Bronger L. Brongerrs                  idem

1857                   lichtmatroos op de galjoot “Sophia” onder Bronger L.Brongers                      15 jaar

1860                   matroos op de schoener “Confiance” onder Luitje Brongers                            18 jaar

1862                   stuurman op de galjoot “Hoop” onder Okke Willems Pronk                            21 jaar

1872-1880        schipper op de schoener “Zwaluw”                                                                       30-38 jaar

1881-1882        schipper op de schoenerbrik “Eva”                                                                       39-40 jaar.

 

Overige bijzonderheden

De “Zwaluw” werd in 1881 naar Duitsland verkocht en herdoopt als “Bilda”. Het passeerde 5 verschillende eigenaren. Volgens een bericht in een Noorse krant uit april 1908 werd het schip in Kopervik afgekeurd.(Marhisdata).

In en om het Oude Veenlust” door M.Steenhuisen.. Uitgave zonder jaartal bij N.V. de Noord-Ooster te Wildervank. 143 pp. Aanwezig in het Veenkoloniaal Museum te Veendam.

p.95: “Jan Brongers was in 1880 met een lading dwarsliggers van Libau onderweg naar Rouaan. Zij sterke Amerikaanse schoener, de”Eva” had al drie dagen tegen een krachtige Z.W.storm liggen boksen, toen kapt. Brongers aan lij branding ontwaarde. Het bleek een tjalk te zijn in zinkende toestand, noodvlag, (een knoop er in) in top. Brongers laat meteen de boot klaarmaken en zo dicht het weer het toelaat, aan lij genaderd, komt de boot goed tewater. De vier man erin hebben zwaar werk om het op te halen. Aan boord van de tjalk, “Zeelust”van Veendam blijken zich vier man te bevinden. Na langdurige pogingen en veel inspanning gelukt het met goed zeemanschap de dekknecht, twee halfwassen en de schipper in de boot te krijgen. Met de kop op zee naar lij afzakkend, waar de “Eva” het gaande hield, was het nog een harde dobber alle man weer aan boord te krijgen, maar het opzetten van de boot ging met zo vele handen vlot. Een lofwaardig getuigschrift en een kostbare verrekijker waren de erkenning voor de reddingshulp en het betoonde zeemanschap. De tjalk wer nog een paar uur lang waargenomen als een blinde klip, maar was toen eenklaps weg.”

Handelsblad(?) 28 oktober 1875:

“Maassluis 26 Oct. Kapt.Brongers, voerende het Nederlandsche schip ZWALUW, boord hebbende de equipage van het N.Duitsche schip MARGARETHA, alhier binnengekomen, rapporteert, 21 Oct. ‘s morgens op 54^o35^’ Nbr. en 5^o12^’ O.L. storm Z.Z.O. zee geweldig hoog. N.Duitsch kofschip Margaretha, Kapt. Ohlen, van Gusteminde met noodvlag in top bemerkende, hebben wij dadelijk ons schip daarheen gewend. Wij vernamen van de kapitein dat zijn schip in zinkende staat was. De verschrikkelijke hooge zee liet niet toe om de boot uit te zetten en daar de bemanning van voornoemd kofschip reeds afgemat was en elke vertraging de toestand verergerde, besloten wij van ons schip een reddingsboot te laten drijven, die na herhaalde pogingen door de bemanning der Margaretha werd opgevischt. Eerst werd nu de matroos daaraan bevestigd en kwam behouden bij ons aan boord toen de stuurman en daarna de kapitein. Alle drie, de gehele bemanning uitmakende, kwamen bewusteloos aan boord, doch herstelden, spoedig door verwarming”⁰³⁸.

Het Veenkoloniaal Museum te Veendam bezit een portret van de “Zwaluw”, 1865, 123 ton, onder kapitein J.R.Brongers te Veendam varend voor rederij Carl ten Horn te Veendam. Het schip droeg de collegevlag nr. 20 van Veendam. en passeerde het eiland Capri op reis van Hamburg naar Napels op 5 juni 1871.

Zie ook Internet: www.veenkoloniaalmuseum.nl/journalen.html