Familiegegevens en opleiding
Jan Aarents werd geboren te Nieuwe Pekela op 04 juli 1835 als zoon van de schipper Jan Jans Aarents en Hinderkien Nannes Baas.
Jan trouwde te Nieuwe Pekela op 02 maart 1866 als schipper met Geertruida Plukker, geboren te Nieuwe Pekela als dochter van schipper Hindrik Hindriks Plukker en Antje Koops Boon. Jan ondertekende de huwelijksakte als J.Aarents
Geertruida overleed op 09 april 1913 te Nieuwe Pekela, oud 68 jaar. Als relatie is opgegeven Jan Aarends
Jan Aarends (sic) overleed op 10 november 1919 te Nieuwe Pekela, 84 jaar, weduwnaar.
In Burgerlijke Stand akten wordt Jan Aarends/Aarents vermeld als schipper in 1866, 1869, 1872, 1877, 1882 en zonder beroep in 1900, 1919.
Lidmaatschap zeemanscollege(s)
J.J./J.I. Arends/Arents was effectief lid van het zeemanscollege “De Trouw” te Oude Pekela met vlagnummer 2 in de periode 1860 t/m 1885.
J.J.Arents was effectief lid van het zeemanscollege “Voorzorg” te Nieuwe Pekela met vlagnummer 181 in de periode 1862 t/m 1882 en met vlagnummer 9 in de periode 1883 t/m 1919.
Opmerkingen in verband met Zeemanscollege(s)
Geen
De schepen van de kapitein
Bouma025 vermeldt J.J.Arents als gezagvoerder gedurende:
* 1860 t/m 1867 van de schoenerkof “Elisabeth”, gebouwd in 1841 te Pekela, 169 ton o.m., varend voor H.T.Kranenborg te Pekela;
Vermoedelijk heeft de kapitein Aarents een jaar niet gevaren omdat de Raad voor de Tucht hem voor 5 maanden onbevoegd verklaarde als kapitein te dienen (zie hierna);
* 1869 t/m 1873 van de schoenerkof “Elisabeth”, gebouwd in 1841 te Pekela, 169 ton o.m., varend voor H.T.Kranenborg te Pekela;
* 1874 t/m 1876 van hetzelfde schip maar nu voor de weduwe H.T.Kranenborg te Pekela;
* 1877 t/m 1884 van hetzelfde schip maar nu varend voor U.Zuiderveen te Pekela;
* 1885 t/m 1887 van hetzelfde schip maar nu varend als kapitein/eigenaar vanuit Pekela. Het schip werd in 1887 verkocht naar Duitsland;
* 1889 t/m 1895 van de schoenerbrik “Regnera”, gebouwd in 1865 te Muntendam 177 ton o m., varend voor C.ten Horn te Veendam.
De monsterrollen collectie op het Noordelijk Scheepvaartmuseum te Groningen vermeldt:
25 februari 1858, schip “Hinderika”, stuurmn, Jan Aarents te Oude Pekela.
08 februari 1862, schip “Elisabeth”, Jan Aarents uit Oude Pekel
22 februari 1866, kof “Elizabeth”, kapitein Jan Aarents uit Oude Pekela
14 februari 1868, kof “Elizabeth”, kapitein Jan Aarents uit Nieuwe Pekela
12 juni 1872, kof “Oude Pekela’, kapitein Jan Aarents, 37 jaar uit Oude Pekela.
21 februari 1873, kof “Elizabeth”,kapitein Jan Jans Aarents uit Oude Pekela
12 maart 1878, schoenerkof “Elizabeth”, kapitein Jan Jans Aarnts uit Nieuwe Pekela
01 maart 1881, kof “Elizabeth”, kapitein Jan J.Aarents, 45 jaar uit Nieuwe Pekela
19 maart 1882, kof “Elizabet”, kapitein Jan Jans Aarents, uit Nieuwe Pekela
25 januari 1883, kof “Elizabeth”, kapitein Jan Aarends.
25 februari 1886, schoenerkof “Elizabeth”, kapitein Jan Aarents uit Oude Pekela
15 februari 1888, schoener “Regnera”, kapitein J.J.Aarents, 52 jaar uit Oude Pekela
18 maart 1895, schoenerbrik “Regnera”, kapitein J.J.Aarents, 59 jaar uit Oude Pekela.
29 februari 1884, kof “Elizabeth”, kapitein Jan Aarnets uit Oude Pekela
Overige bijzonderheden
“De reis die de drieëntwintig jarige stuurman M. de Boer maakte op het kofschip ‘Elisabeth’ in het voorjaar van 1866 moet hem lang zijn bij gebleven. Het schip voer onder directie van de heer H.F.Kranenborg te Oude Pekela. Tijdens die reis werd de stuurman voortdurend mishandeld door een matroos zonder dat de schipper iets deed om dit te voorkomen.” Er wordt in het verslag van de Raad van Tuch voor de Koopvaardij uitgebreid ingegaan op de diverse mishandelingen die de stuurman moest ondergaan zonder dat de kapitein tussenbeide kwam of verder optrad. Ook tussen de stuurman en de kapitein was het niet koek en ei. Toen twee scheepsjongens op hun gedrag door de stuurman werden aangesproken “bemoeide de vrouw van de schipper er zich mee. De stuurman reageerde hierop door te zeggen dat dit geen vrouwenzaken waren. Dit was voor de schipper op zijn beurt reden om de stuurman ‘alle gemeene en slechte scheldwoorden’ toe te voegen, zodat anderen hem te hulp moesten komen.”
“De Raad oordeelde dat de schipper zijn plichten tegenover zijn stuurman ‘ten eennenmale heeft vergeten door hem bij verschillende gelegenheden en zelfs in zijne tegenwoordigheid ten prooi te laten aan de willekeurige mishandelingen van eene oproerige, vecht- en twistzieken matroos, zonder de minste poging aan te wenden, om zijnen stuurman te beschermen of den dader te straffen of te doen straffen.”
“Jan Aarents (sic) van het kofschip ‘Elisabeth’ werd vervolgens onbevoegd verklaard om voor ‘vijf achtereenvolgende maanden’ als kapitein op een Nederlands schip te varen. In een overweging ten overvloede merkte de Raad nog op dat het gedrag van de stuurman aan boord onberispelijk was geweest.” 104.
Een genealogisch overzicht door J.W.Arents te Groningen, verkregen van de heer A.Westers te Groningen (juni 2008) vermeldt het volgende:
“De ‘Elisabeth’ vaart o.a. op de Oostzeelanden zoals bv blijkt uit een bericht onder de rubriek ‘Zeetijdingen’ in de Nieuwe Veendammer Courant in 1871: ‘De Sond gepasseerd op 6 July 1871 Arents, Elisabeth van Memel (= Klaipeda, Lithouwen) naar Brussel.
In september 1884 wordt de ‘Elisabeth’ in het openbaar verkocht blijkens een advertentie in de Veendammer Courant”
Een volgend schip is de schoenerbrik “Regnera”.
“De ‘Regnera’ werd op 5 januari 1888 gekocht voor f 1425,- van de rederij C. ten Horn. Op die datum ligt de ‘Regnera’ in Dordrecht. Op 15 februari 1888 ligt het schip nog in Dordrecht blijkens een monsterrol voor zeevarenden. Jan Aarents is als ‘ligtmatroos’ oud 16 jaar, aangemonsterd. … Jan Jans Aarents was reder en kapitein op de ‘Regnera van 1888 tot 1896. In die jaren voer de Regnera o.a. op Zuid Amerika. De Zeetijdingen in de Veendammer Courant vermelden in 1892: Liverpool 31 aug. 1892, Arents Regnera, van Pelotas. Pelotas ligt in het uiterste zuiden van Brazilië, ca 60 km landinwaarts van de kustplaats Rio Grande. In 1896 werd de ‘Regnera’ verkocht aan H.Heyen, West Rhauderfehn in Oost Friesland.”
Jan Jans Aarents werd na zijn zeevarend bestaan koopman. Hij keerder terug naar Nieuwe Pekela en bleef daar wonen tot zijn dood in 1919
De meeste gegevens zij afkomstig van Ir. J.W.Aarents te Groningen – 2008
NRC 28 mei 1871114
Memel, 22 mei. De Nederlandse kof ELISABETH, kapt. Arents, van Antwerpen met dakpannen,is hier in zinkende staat met zes voet water in het ruim aangekomen. Men heeft het in de haven aan den grond gezet.
Provinciale Groninger Courant 29 mei 1871114
Memel, 22 mei. Eergisteren avond kwam hier de te Pekela te huis behorende schoener-kof ELISABETH, kapt. J.J. Arends, van Antwerpen met dakpannen beladen, met 6 voet water in het ruim in zinkenden toestand binnen en werd in de haven aan de grond gezet.
Nieuwe Veendammer Courant, 1871 rubriek Zeetijdingen
De Sond gepasseerd op 6 July 1871 Arents, Elisabeth van Memel (= Klaipeda, Lithouwen) naar Brussel.
Veendammer Courant, september 1884
Blijkens een advertentie wordt de “Elisabeth” in het openbaar verkocht.
Provinciale Groningerr Courant 10 januari 1888
Veendam, 7 januari. Het schoenerschip REGNERA, groot 154 ton, gebouwd in 1865, liggende te Dordrecht, laatst gevoerd door kapt. J.G. Wortelboer, is de 5e dezer alhier publiek verkocht voor NLG.1.425,- aan J. Arends te Oude Pekela.
Provinciale Groninger Courant 04 november 1892
Advertentie. Uit de hand te koop het in 1865 gebouwde schoenerschip REGNERA, groot 154 registerton, geklasseerd BV 5.6 1.1 tot 18 april 1895, thans liggende in Groningen, gevoerd door kapt. J.J. Arents, te bevragen aan boord en bij H. Huisinga, scheepsmakelaar.
Provinciale Groninger Courant 17 januari 1895
Advertentie. Uit de hand te koop het in 1893 gezinkt schoenerschip genaamd REGNERA, groot l50½ tonnen, tot 1896 geclassificeerd bij VERITAS 5. 6. A. l. l, thans liggende te Harburg, alwaar het schip is te bezichtigen bij de scheepsbouwmeester Renck.
Inlichtingen te bekomen bij de eigenaar, kapt. J. Arends te Nieuwe Pekela.
Provinciale Groninger Courant 31 augustus 1895
Advertentie. Uit de hand te koop het schoener-brikschip REGNERA, bouwjaar 1865, metende 150 registerton, met complete inventaris, en liggende in de Oosterhaven in Groningen. Te bevragen bij de gezagvoerder J.J. Aarents en bij B. Huisinga, scheepsmakelaar te Groningen.
“De ‘Regnera’ werd op 5 januari 1888 gekocht voor f 1425,- van de rederij C. ten Horn. Op die datum ligt de ‘Regnera’ in Dordrecht. Op 15 februari 1888 ligt het schip nog in Dordrecht blijkens een monsterrol voor zeevarenden. Jan Aarents is als ‘ligtmatroos’ oud 16 jaar, aangemonsterd. … Jan Jans Aarents was reder en kapitein op de ‘Regnera van 1888 tot 1896. In die jaren voer de Regnera o.a. op Zuid Amerika. De Zeetijdingen in de Veendammer Courant vermelden in 1892: Liverpool 31 aug. 1892, Arents Regnera, van Pelotas. Pelotas ligt in het uiterste zuiden van Brazilië, ca 60 km landinwaarts van de kustplaats Rio Grande. In 1896 werd de ‘Regnera’ verkocht aan H.Heyen, West Rhauderfehn in Oost Friesland.”
