Familiegegevens en opleiding
Jacob Sjoerdszen Schol werd geboren op Terschelling op 17 maart 1826 als zoon van Sjoerd Jacobsz Schol en Antje Johannes Stam.
Hij trouwde op 24 december 1856 op Terschelling met Grietje Anes Swaal, oud 29 jaar, geboren op Terschelling op 13 oktober 1827 als dochter van Ane Volkerts Swaal en Antje Jans Doeksen.
Te Amsterdam werd op 14 juli 1875 ingeschreven ingevolge een extract uit het Journaal van het Nederlandsche schip Galilei gevoerd door B.S.van der Mey en volgens missive van de Minister van Marine dat op 31 jan 1800 en vier en zeventig is overleden, J.S.Schol, van beroep kok, wonend alhier en oud 52 jaar. “welk schip toen lag ter reede van Buchire”
(volgens deze opgave zou hij zijn geboren in 1823. Dat zou kunnen duiden op een andere persoon. Bovendien suggereert dit bericht dat kapitein Schol zijn zeemansleven beeindigde als kok, een geduchte devaluatie. – S.P.)
Volgens een akte te Amsterdam overleed Grietje Anes Swaal op 12 april 1914, 86 jaar, geboren te Terschelling, weduwe van Jacob Sjoerdszen Schol, dochter van Ane Volkerts Swaal en Antje Jans Doeksen.
Jacob Schol legde in 1851 het examen in het zeevaartkundig onderwijs af op Ameland bij de dorpsonderwijzer Folkert Dijkstra.
“In de winter waren veel Amelander zeelieden thuis en de meesten wilden hogerop. Dijkstra wilde hen helpen en besloot zijn kennis van de wiskunde en de zeevaartkunde te gebruiken om deze jonge mannen les te geven in de zeevaart. En wel zodanig dat hij hen klaar stoomde voor het examen van stuurman dat in Harlingen werd afgenomen. Op deze wijze heeft Folkert Dijkstra van 1840, toen hij begon met zijn lessen zeevaartkunde, tot aan zijn vertrek in 1856 ruim honderd zeelieden opgeleid voor het stuurmansdiploma … “.
Uit: “De zeevaartschool in Nes” door Douwe hz de Boer in Pollepraat, blad van de Stichting “De Oude Polle”, nr. 34, juni 2001.
“In het verslagjaar 1850-’51 slaagden drie leerlingen voor het examen tweede stuurman ter koopvaardij. Commissarissen konden op 31 mei 1850 dit diploma uitreiken aan Laurens Winkler van Leeuwarden en op 9 augustus 1850 aan Jacob Schol van Terschelling en Jan H.Barends van Hollum. …”017.
Lidmaatschap zeemanscollege(s)
J.S.Schol werd met vlagnummer 768 per 28 februari 1860 ingeschreven als effectief lid van Zeemanshoop op voordracht van B.Bakker Gz. Zijn schip was de “Straat Baly”002. Ten tijde van de inschrijving was Schol 34 jaar002a.
In de notulen van de Algemene Vergaderingen van het Amsterdamse zeemanscollege Zeemanshoop dd 21/28 februari 1860 staat vermeld dat als effectief lid is voorgedragen/benoemd Jacob Sjoerds Schol, oud 34 jaar, voerend het fregat “Straat Baly”, voor rekening van de Gebr. Hendrichs & Co, wonend te Terschelling, op voordracht van kapitein B.Bakker Gz. 023.
In de notulen van de Bestuursvergadering van Zeemanshoop dd 30 september 1907 vraagt D.J.Oepkes een gratificatie voor de wed. Jacob Schol geb. Zwaal. Zij krijgt f 20,- uit de bussen.042.
Opmerkingen in verband met lidmaatschap Zeemanscollege(s)
In de notulen van de Algemene Vergadering van Zeemanshoop dd 14 maart 1871 staat vermeld een: “Missive van de Heeren Kuinders & Co namens Heeren Assuradeuren ten behoeve van het Weldadig Zeemansfonds toezendende eene som van f 257,15 zijnde de opbrengst van eenige ontvreemde doch later achterhaalde goederen uit het wrak van het bij Java verongelukte schip Maria Veronica.”023.
In de notulen van de Algemene Vergadering van Zeemanshoop dd 06 februari 1908 staat vermeld dat een gratificatie ad f 20,- is toegekend aan de wed. Jacob Schol geb. Zwaal.023.
De schepen van de kapitein
lidmaatschap van College Zeemanshoop te Amsterdam001
vlagnummer jaren type scheepsnaam naam reder/boekhouder
768 1860 fregat Straat Baly Gebr.Hendrichs & Co te Amsterdam
1861-1866 bark Maria Veronica idem
1867 bark Maria Veronica Kuinders & Co te Amsterdam
1868 geen vermelding van schip en boekhouder
1869-1871 fregat Ortelius Kuinders & Co te Amsterdam
1872-1873 geen vermelding van schip en boekhouder
Jacob Sjoerds Schol was van 1860-1861 gezagvoerder van het fregat de “Straat Bali”, als opvolger van kapitein Tjebbe Mulder. In 1862-1868 volgde hij dezelfde kapitein op als gezagvoerder van de “Maria Veronica” welk schip in 1868 in Nederlands Oost-Indië verongelukte010-p.31.
Vertrek en terugkomst van schepen in Amsterdam093
Naam kapitein Naam schip Vertrek Terugkomst
J.S.Schol Straat Balij 23 maart 1860 25 januari 1861
Maria Veronica 11 maart 1861 15 maart 1862
J.S.Scholl Maria Veronica 28 juni 1862 02 juli 1863
Maria Veronica 18 maart 1864 07 januari 1865
Maria Veronica 30 april 1865 09 februari 1866
J.S.Schol Maria Veronica 01 juni 1866 19 oktober 1867
Maria Veronica 18 maart 1868 geen melding
Maria Veronica 18 maart 1868 geen melding
Bouma025 vermeldt J.C (moet zijn J.S.) Schol als gezagvoerder gedurende:
-
* 1861 op het 3/m schip “Straat Baly”, gebouwd in 1839 te Krimpen aan de IJssel, 736 ton o.m., varend voor Gebr. Hendrichs & Co te Amsterdam. Het schip werd in 1861 verkocht naar Batavia;
-
* 1862 t/m 1867 van de bark “Maria Veronica”, gebouwd in 1856 te Alblasserdam, 742 ton o.m., varend voor de Gebr. Hendrichs & Co te Amsterdam;
-
* 1868 van hetzelfde schip maar nu varend voor Kuinders & Co te Amsterdam. Het schip is in 1868 verongelukt in N.O.I.;
-
* 1871 t/m 1872 van het 3/mschip “Ortelius”, gebouwd in 1857 te Alblasserdam, 743 ton o.m., varend voor de Gebr. Hendrichs & Co te Amsterdam.
Overige bijzonderheden
Scheepvaartberichten uit het Handelsblad
“Batavia 22 Augustus 1868. Volgens particulier ontvangen berigt d.d. Point de Galle 5 September is het schip MARIA VERONICA, kapitein Schol, in de nabijheid der Boompjes eilanden verongelukt, de opvarende zijn allen gered. Het wrak is voor ƒ 8000,- verkocht. Volgens brief van de gezagvoerder d.d. Batavia 27 July dacht hij in het laatst dier maand van Batavia naar Soerabaja te verzeilen”.
“Amsterdam 6 October 1868. Volgens berigt uit Batavia was het Nederlandsche schip MARIA VERONICA Kapt. Schol 7 July van Texel behouden aldaar gearriveerd en was die bodem 39 ste daaropvolgend door de factorij der Nederlandsche Handel Maatschappij voor de terugreis naar Nederland geschat a.ƒ92½ per last. Des Vrijdagsmorgens 7 Augustus de reede van Batavia verlaten te hebbende met bestemming naar Soerabaja, was men Zondag den 9 de daar opvolgende in goede staat kruisende met de gewone land en zeewinden, toen eensklaps des avonds ten 7 ure het schip hevig stoote en zwaar lek werd, en men ontdekte den volgende morgen dat de MARIA VERONICA door sterke stroomverleiding op het middenrif der Boompjes eilanden was vastgeraakt. Onmiddellijk na het ongeval werden alle pogingen in het werk gesteld om het schip vlot te krijgen, doch voor men de sloep tot het uitbrengen van de noodige trossen buitenboord had, was het water reeds tot aan het tusschen dek gerezen, waarna het schip weldra over bakboord op zijde viel. Uit hoofde van het hevige stooten en gevaar voor het nederkomen van het tuig, besloot de gezagvoerder de booten uit te zetten, en na de gehele nacht in de nabijheid van het wrak te zijn gebleven, bespeurde men den volgende morgen dat het schip met het achterdek onder water lag, waardoor de kans tot redding onmogelijk werd en men besloot naar Indramayoe af te houden om assistentie te bekomen, echter mogt men daarin door tegenwind niet slagen en werd de bemanning door een Chineesche kustvaarder op de hoogte van Panaroekan opgenomen en behouden te Batavia aan wal gebragt. Door de agenten te Batavia werd na het bekend worden van het ongeval onmidelijk de stoomboot SUNDA tot assistentie afgezonden welke na vier en halve dag vertoevens bij het wrak nog ca. 100 Kojangs, waarvan de helft beschadigd was, van de lading heeft geborgen, het wrak met de nog overgebleven lading was 21 Augustus in publieke veiling voor ƒ8150,- was verkocht, de onkosten der stoomboot bedroegen ƒ5008,-“.
Via tussenkomst van de heer K.Suyk te Heiloo overgenomen uit de “Boekjes van Hoedemaker” April 2000..
NRC 30 oktober 1859114
Plymouth, 28 oktober. Het Nederlandse schip STRAAT BALY, kapt. Scholl qq, van Batavia naar Amsterdam, is alhier met verlies van zeilen en rondhout en nog andere schade binnengelopen.
