| 1988-05-28: |
De waarheid 28-05-1988: Nederlands schip tenonder. Veiligheid zeescheepvaart staat op het spel. In februari 1986 verging het Nederlandse schip de „Angela Smits" in de Golf van Biskaje. Een incident? Was de bemanning te klein of niet deskundig genoeg? Vooruitlopend op een verandering in de wetgeving voer het schip al met een beperkt aantal bemanningsleden. Het is misschien niet bewijsbaar dat het varen gevaarlijker is geworden, maar de veiligheid is de laatste jaren zeker niet bevorderd. Door Ronald Albers. De Angela Smits vertrok op 22 februari uit Heroya in Noorwegen. De reis zou via het Panama- kanaal naar Port Alma in Australië voeren. Zo ver kwam het echter niet. Toen het schip uit de haven vertrok was het weer nog goed. In het Engelse Kanaal sloeg het een paar dagen later echter om. De zee werd steeds hoger en het schip begon te slingeren. lets verderop ging het verkeerd; de lading ging schuiven. Bij het laden van het schip waren fouten gemaakt. Bij het stuwen van de zogenaamde big-bags was wanruimte ontstaan. De hoge zee leidde tot het bijna onvermijdelijke. Door het schuiven van de lading viel het schip zo'n 10 a 15 graden scheef naar stuurboord. Vervolgens werd een fatale fout gemaakt. In een poging het schip weer recht te krijgen, werd een ballasttank volgepompt. De Angela Smits kwam inderdaad omhoog maar sloeg direct door naar bakboord. Het gevolg was dat het schip 50 graden slagzij maakte. Het dek, de luiken en andere openingen, zoals luchtkokers, maakten hierdoor water. Voor de kapitein was dit reden om het bevel „schip verlaten" te geven. Een deel van de bemanning verliet het schip. Zij werden later opgepikt door een Franse vissers- boot. De kapitein, de tweede stuurman, de eerste machinist en de marconist bleven aan boord. Zij zetten koers naar de Franse haven Brest. Maar een dag later was de situatie zo ernstig dat ook zij het schip moesten verlaten. Door de koude zee moesten zij naar een door een helikopter afgeworpen vlot zwemmen. Waarna ook zij naar de kust gebracht konden worden. De Angela Smits werd gebouwd als schip voor de grote handelsvaart. Volgens de wet moet de bemanning voor zulke schepen bestaan uit één kapitein, drie stuurlieden, drie machinisten, allen met een diploma grote handelsvaart, een marconist, een kok en vijf matrozen.
Door een wetswijziging later in het jaar zou de Angela Smits overgaan naar de kleine handelsvaart. Vooruitlopend daarop had minister Smit- Kroes van verkeer en waterstaat de rederij Smits toestemming gegeven om het schip al vast in de kleine handelsvaart in te zetten. Voor de rederij is dat interessant omdat zij dan met een kleinere bemanning mag varen en de bemanningsleden onder een andere en slechtere CAO vallen. Zodoende voer de Angela Smits met slechts twee in plaats van drie stuurlieden. De zeescheepvaart in West- Europa staat al enige tijd in het teken van vermindering van de personeelslasten. De concurrentie van de „goedkope vlag" landen was voor onder andere de Nederlandse reders aanleiding om de omvang van de bemanning op hun schepen sterk te beperken. Ook probeert men de Nederlandse bemanning te vervangen door één uit landen met lagere lonen.Onlangs dreigde dit te gebeuren bij de rederij Primlaks die haar bemanningsleden uit de Philipijnen wilde betrekken. Door een staking konden de Nederlandse bemanningsleden dit voorkomen. Het opleidingsnivo van de buitenlandse zeelieden ligt in veel gevallen onder die van de Nederlanders. Ook dit heeft invloed op de loonkosten. Op schepen als de Angela Smits werkten vroeger veel meer mensen: zon 40 bemanningsleden was ooit normaal. Op Russische en Griekse schepen is dat nog steeds het geval. In hoeverre was de kleine omvang van de bemanning van de Angela Smits verantwoordelijk voor de ondergang van het schip? Volgens een stuurman die zijn naam niet genoemd wil zien, hangt het heel nauw samen. Volgens hem had de kapitein van de Angela Smits, met zijn diploma kleinhandelsvaart, niet voldoende kennis van de stabiliteit van een groot schip als de Angela Smits. Ed Sarton, secretaris van de Federatie van Werknemersorganisaties in de Zeevaart (FWZ) heeft de kapitein van de Angela Smits bij de Raad van de Zeevaart verdedigd. Hij is van mening dat de oorzaak van de scheepsramp niets te maken heeft met het aantal bemanningsleden of hun opleiding. Wat er volgens Sarton mis ging, was dat de stuurman van de Angela Smits een fout maakte bij de stabiliteitsberekening van het schip. De kapitein kan, volgens Sarton, alleen verweten worden dat hij die berekeningen niet gecontroleerd heeft. „De kapitein heeft laten zien dat hij in ieder geval voldoende kennis bezat om de berekening uit te voeren. Zijn opleiding was niet onvoldoende", aldus Sarton. |
