| 1919-03-21: |
Op 21-03-1919 bezuiden Læsö (Kattegat) aan de grond geraakt. Op de reis van Rotterdam naar Kopenhagen( schipper Simon Pronk) op 11 februari vertrokken van Kopenhagen naar Odense om een lading oud ijzer en blik in te nemen voor Stavanger. Op die reis raakte het schip in het ijs en werd door stroom en ijs aan de grond gezet. Bij pogingen om los te komen werd de schroef verspeeld en de "Maria" vervolgens met behulp van een sleepboot naar Odense gesleept. Daar er te Odense geen tijd was om een reserve schroef te plaatsen, moest men de reis naar Stavanger met de zeilen alleen afleggen. De "Maria" vertrok op 20 maart van Odense en was men s`middags om 12.00 uur in zee. De wind was O.N.O., lichte bries, heldere lucht. men passeerde te 16.00 uur Bolsax en om 20.00 uur Hatter Barn. Bij het nemen van kruispeilingen bleken de kompassen, die tot dusver op de reis juist hadden aangewezen, belangrijke afwijken te vertonen, het stuur en peilkompas gaf een verschil van 3 streken. Wegens de onbetrouwbaarheid van het kompas stuurde men zoveel mogelijk op de lichten en controleerde de koers met het lood. Men had aanboord een 'photographische' kaart van de Jutlandse kust die echter, volgens de verklaring van de schipper (S.Pronk) en stuurman (W.G. de Jong) niet zeer duidelijk was. men was door de autoriteiten te Odense gewaarschuwd niet onder de Zweedse kust te varen wegens mijnen gevaar, weshalve men besloot tussen Læsö en de Jutlandse kust door te gaan. Om middernacht peilde men het lichtschip Schultz Grund in het oosten op ongeveer 3 mijl afstand, omstreeks 5.30 uur van de 21e maart Fornæs in het W.t.Z. Men loodde 10 vadem en zette van daar koers N.t.W. op de lichtboei van Tangen, welke men echter niet in zicht heeft gekregen. Om 11.30uur werd er vooruit land verkent, dat volgens de gestuurde koers de vaste wal van Jutland moest zijn, doch rekening houdend met de afwijking van het kompas ook het eiland Læsö kon zijn. Men loodde 2 en 3 vadem. De koers werd verlegd naar Z.Z.W. tot het land weer uit zicht verdween. Om 13.30 uur koerste men N.W. en om 14.00 uur kreeg men een boei in het Westen in zicht. Deze boei was niet op de 'kaart' te vinden. Men stuurde daarop naar een zich in de nabijheid bevindende sloep met 2 vissers bemand, om bij hen informatie omtrent de juiste positie in te winnen. Tijdens dat gesprek zag men een silhouet en begreep men uit de verklaring van de visser, die men slecht verstaan kon, dat dit het lichtschip Læsörende was en dat men Z.Z.W. moest sturen. men voldeed hieraan tot men het vermeende lichtschip in het Noorden peilde, de koers werd gewijzigd in N.W. en hield het lichtschip over stuurboordboeg. De wind was nog Oost, zwakke bries,heiig op de kim. De loding was 3 vadem. nadat er ongeveer 5 minuten N.W. gestuurd was , liep men aan de grond op 1.5 vadem. het schip was gestrand in pos. 57°N.B. 10° 56'. 30"O.L. bij Brærs devins hage, terwijl het vermeende lichtschip het baken van Söndre Rönner bleek te zijn.
Pogingen het schip vlot te brengen mislukten, waarop men s `avonds noodseinen gaf. Daar de barometer daalde en geen hulp kwam, begon men met de lading te werpen. Om 13.30uur op 22 maart kwam het bergingsvaartuig "Ekspres" te hulp die de "Maria" afsleepte en te Frederikshavn binnenbracht. De Raad is van oordeel, dat de stranding van de "Maria" moet worden toegeschreven aan een samenloop van omstandigheden, onbetrouwbare kompassen en een niet zeer duidelijk kaart, onduidelijke aanwijzingen van de twee vissers. mede daardoor een verkeerde koers is gestuurd.
|
