Familiegegevens en opleiding

Berent werd geboren op 13 september 1820 te Veendam als zoon van de schipper Abraham Cornelis Hazewinkel en Albertje Hindriks.

Berent trouwde op 03 november 1859 te Veendam als schipper  met Stijntje Douwes, geboren op 29 april 1832 te Wildervank als dochter van de expert Eilt Alberts Douwes en Geertje Klaassens Boer. Stijntje Douwes overleed op 13 maart 1916 te Veendam, 83 jaar.

Op zijn reis van Rio del Plata naar Antwerpen is Berend Abraham op 24 oktober 1866 op zee overleden en kreeg hij zijn zeemansgraf.

 

Op de oude begraafplaats van Veendam staat (2003) een grafzerk met de volgende tekst:

“BEREND A. HAZEWINKEL geb. 13 sept. 1820  overl. op zee 24 oct 1866  STIJNTJE E. DOEWES geb ??? (onleesbaar) 1832  overl ??? (onleesbaar) 1916   ALBERDINA HAZEWINKEL  OVERL 7 FEBR. 1957.”

Foto van de heer W. van Koldam te Makkum, ontvangen via de heer Suyk te Heiloo in december 2003.

 

Burgerlijke Stand akten uit de provincie Groningen vermelden Berent/Berend als schipper in 1859, 1860, 1862, 1865, 1866

 

Lidmaatschap van zeemanscollege(s)

B.A.Hazewinkel was effectief lid van het Veendammer zeemanscollege “Maatschappij tot Nut der Zeevaart” met vlagnummer A resp 1 in de periode 1849 t/m 1867. Berend nam het vlagnummer over van zijn vader, de eerste voorzitter van het Veendammer college.

 

De schepen van de kapitein

Bouma⁰²⁵ vermeldt B.A.Hazewinkel als gezagvoerder gedurende:

*    1848 t/m 1849 op de kof “Anja”, gebouwd in 1827 te Veendam, 110 ton o.m., kapitein/eigenaar varend vanuit Veendam. Het schip werd in 1849 verkocht aan de Gebr. Nieuwenkamp  en herdoopt in “Twee Gebroeders”;

*    1851 t/m 1855 van de schoenerkof “Jonge Hendrik”, gebouwd in 1846 te Veendam, 115 ton o.m., varend voor de Gebr. Brons te Veendam;

*    1856 t/m 1863 op de 2-mastschoener. “Veendam”, gebouwd in 1855 te Hoogezand, 147 ton o.m., varend als kapitein/eigenaar vanuit Veendam. Het schip werd in 1863 verkocht aan de Gebr. van der Beek te Waalwijk en herdoopt in Waalwijk. Het voer de eerste reis onder deze naam onder kapitein R.Waling en verging dat jaar op de kust van Jutland;

*    1864 op het ijzeren raderstoomschip “Stoomvaart”, gebouwd in 1855 te Amsterdam, 507 ton o.m., 120 pk, varend voor de Amsterd. Stoomb. Reederij Paul van Vlissingen

*    1866 t/m 1867 op de 3-mastschoener. “Veendam”, gebouwd in 1865 te Hoogezand, 205 ton o.m., varend voor J.A.Hooites te Hoogezand;

*    een brik met de naam “Veendam” komt niet voor bij Bouma

 

De collectie monsterrollen op het Noordelijk Scheepvaartmuseum te Groningen vermeldt:

28 januari 1835, kof “Anja”, schipper Abraham Kornelis Hazewinkel, kajuitwachter Berend Abrahams Hazewinkel.

08 februari 1840, kof “Alida Giezen”, schipper Gosse Germs Boon, matroos Berend Abrahems Hazewinkel.

11 februari 1843, kof “Anja”, schipper Jan Abrhams Hazewinkel, stuurman Berend Abrahams Hazewinkel.

 

Berend Abraham kreeg na de dood van zijn vader de kof “Anja”. Dit schip werd verkocht in 1847. Later verkocht hij de kof “Jonge Hendrik”in 1855. In 1856 had hij de tweemastschoener “Veendam”, 147 ton, bouwjaar 1856. In 1863 verging dit schip op de kust van Jutland.

In 1863-1864 was hij kapitein op een raderstoomboot “Stoomvaart”, 507 ton, bouwjaar 1853, Eigenaar Paul van Vlissingen van de Amsterdamse Stoomboot Maatschappij, 1825, Amsterdam. De stoomvaart beviel Abraham echter niet en in 1865 had hij weer een nieuw zeilschip, de driemastschoener “Veendam”, 205 ton, evenals de eerste “Veendam” in 1865 gebouwd door I Hooites te Hoogezand, die ook (mede-)eigenaar was.

Tenslotte voerde hij de brik “Veendam”.

In: Voortvarend naar zee. Kroniek van de kapiteins Hazewinkel” door W. van Koldam. Jaartal ?.

 

Overige bijzonderheden

Provinciale Groninger Courant 06 mei 1865¹¹⁴

Groningen, 5 mei. Van de Boteringepoortenboog gezien, leverde heden de Noorderhaven een prachtig gezicht op, doordat tal van schepen, allen van het grootste charter, hun vlaggen in de top hadden ter ere van een der gezagvoerders, die heden in het huwelijk treedt. Onder al die vlaggen trok een blauwe, waarin een vijfhoekige witte ster, waaiende van de grote top van de driemast-schoener VEENDAM (opm: kapt. B.A. Hazewinkel) een bijzondere aandacht, en bij onderzoek omtrent de betekenis vernamen wij, dat die vlag in het vervolg zal gevoerd worden door alle schepen, waarvan de heer I.A. Hooites te Hoogezand boekhouder is.

 

Provinciale Groninger Courant 22 januari 1867¹¹⁴

Advertentie; Uit de hand te koop, door sterfgeval, het in 1865 zeer soliede gebouwde kopervast en gekoperde snelzeilend driemast schoonerschip, genaamd VEENDAM, met deszelfs complete inventaris, groot 205 zeetonnen, gevoerd door nu wijlen kapitein B.A. Hazewinkel, hebbende de eerste klasse bij de Nederlandse vereniging van assuradeuren en Veritas met een kruis, liggend te Antwerpen. Adres in persoon of met franco brieven bij de heren I.A. Hooites te Hoogezand en E.A. Doewes te Veendam.

 

 

Familiegegevens en opleiding

Geen

 

De schepen van de kapitein

Bouma⁰²⁵ vermeldt T.T.Pik als gezagvoerder gedurende:

*    1868 op de 3/msch. “Veendam”, gebouwd in 1865 te Hoogezand, 205 ton o.m., varend voor J.A.Hooites te Hoogezand;

*    1871 van de 2/msch “Maria”, gebouwd in 1862 te Veendam, 157 ton o.m., varend als kapitein/eigenaar vanuit Veendam.

 

Overige bijzonderheden

Monsterrrol 1880-105, 23 augsustus 1880, brik “Johanna Margrietha”, kapitein Jan H.Boompaal, 41 jaar uit Farmsum, Voorts stuurman Tjapko Pik, 43 jaar uit Woltersum, kok , 2 matrozen en een lichtmatroos;

Is dit dezelfde als T.T.Pik?

 

 

Familiegegevens en opleiding

Geert Potjewijd werd geboren op 31 oktober 1828 te Oude Pekela als zoon van de landbouwer Geert Harms Potjewijd en Grietje Jans Klatter. Hij was de jongere broer van de kapiteins en collegeleden Teunis (1824) en Hindrik (1826) Potjewijd.

Geert trouwde te Nieuwe Pekela op 03 februari 1858 als schipper met Grietje Bosker, geboren op 12 oktober 1836 te Nieuwe Pekela als dochter van Hindrik Harms Bosker en Grietje Nannes Baas. Grietje overleed te Nieuwe Pekela op 15 mei 1917, 80 jaar, weduwe

Geert overleed te Nieuwe Pekela op 24 januari 1904., landbouwer.

 

In Burgerlijke Stand akten uit de provincie Groningen wordt Geert vermeld als schipper in 1858, 1859, 1862, 1864, 1866, 1869, 1872, 1874, 1878 en als landbouwer in 1895, 1901,1904.

 

 “Ingekomen Stukken Nieuwe Pekela – 1859.

Uittreksel uit het journaal gehouden aan boord van het Nederlands kofschip “Agatha Geetruida”, gevoerd door kapitein G.G.Potjewijd op de reis van Oporto naar Hamburg in oktober 1859.

Op 24 okt. 1859 is overleden Grietje, oud zes maanden en vijf dagen, dochtertje van Geert G.Potjewijd en Grietje Bosker, uit Nieuwe Pekela en is op 5 nov. 1859 op het gereformeerde kerkhof voor de Dammtoren te Hamburg begraven.

 

Lidmaatschap zeemanscollege(s)

G.G.Potjewijd was met vlagnummer 79 in de periode 1854 t/m 1893 effectief lid van het zeemanscollege “De Trouw” te Oude Pekela.¹¹².

 

Opmerkingen in verband met lidmaatschap Zeemanscollege(s)

Geen

 

De schepen van de kapitein

Bouma⁰²⁵ vermeldt G.G.Potjewijd als gezagvoerder gedurende:

*    1850 t/m 1855 van de kof “Vrede”, gebouwd in 1827 te Appingedam, 145 ton o.m., varend voor C.M.Nap te Groningen. Gezonken in de Mounts Bay. Bemanning gered;

*    1857 t/m 1861 van de kof “Agatha Geertruida”, ex Meinkina, gebouwd in 1844 te Pekela, 99 ton o.m., varend voor P.B.Kolk te Pekela;

*    1869 t/m 1880 op de 3-mastschoener “Veendam”, gebouwd in 1865 te Hoogezand, 205 ton o.m., varend voor J.A.Hooites te Hoogezand;

*    1882 t/m 1893 van de 3-mastschoener “Werklust” ex Ambulant, gebouwd in 1875 te Hoogezand, 200 ton o.m., varend voor J.A.Hooites te Hoogezand;

 

De collectie monsterrollen op het Noordelijk Scheepvaartmuseum te Groningen vermeldt:

17 februari 1845, schip “Juffer Garrelts”, kapitein Jurjen J.Kapitein, kajuitwachter Geert Potjewijd uit Oude Pekela.

03 februari 1847, schip “Juffer Garrelts”, kapitein Jurjen J.Koerts, lichtmatroos Geert Potjewijd uit Oude Pekela.

11 februari 1848, schip “Catharina Sypkens”, kapitein Gerrit M.Menkema, lichtmatroos Geert Potjewijd uit Oude Pekela.

10 maart 1849, schip “Jeltina”, kapitein Albert P.Scherpbier, lichtmatroos Geert Potjewijd uit Oude Pekela.

10 mei 1862, schip “Catharina Agatha”, kapitein Geert G.Potjewijd uit Nieuwe Pekela.

10 januari 1865, kof “Catharina Agatha”, kapitein Geert Geerts Potjewijd, 36 jaar uit Nieuwe Pekela,

19 februari 1874, schoener “Veendam”, kapitein Geert Geerts Potjewijd, 45 jaar uit Nieuwe Pekela.

18 januari 1875, schoener “Veendam”, kapitein G.G.Potjewijd, 46 jaar uit Oude Pekela.

04 januari 1877, schoener “Veendam”, kapitein Geert G.Potjewijd, 48 jaar uit Nieuwe Pekela.

6 april 1881, schoener “Werklust”, schipper Geert Potjewijd uit Nieuwe Pekel.

23 januari 1883, schoener “Werklust”, kapitein Geert G.Potjewijd, 54 jaar uit Nieuwe Pekela

30 april 1885, schoener “Werklust”, schipper Geert Potjewijd uit Nieuwe Pekela.

 

De “Vrede”, geladen met kolen, varend van Newcastle naar Sevilla, onder gezag van kapitein Potjewijd, is op 2 juli na zware lekkage bekomen te hebben, bij Mount’s baai gezonken.⁰⁷⁸.

 

Overige bijzonderheden

De schoener “Veendam” onder kapitein G.G.Potjewijd vertrok in 1869 van Paranagua met maté en kwam te Vapparaiso aan op 21 december 1869. Vertrek naar Montevideo op 21 januari 1870. Zowel op de heen- als de terugreis ronding van Kaap Hoorn.¹²¹

 

“Reizen rond Kaap Hoorn onder Nederlandse vlag. Overzicht vanaf de ontdekking in 1616 tot het einde van de Nederlandse grote zeilvaart in 1911”. door H.Hazelhoff Roelfzema. Uitgave Stichting Nederlandse Kaap Hoorn-vaarder, 2010, 88 pp plus Bijlage met een Chronologisch Register van Reizen van 1616 tot 1911.

De schoener “Veendam” onder kapitein G.G.Potjewijd vertrok in 1869 van Paranagua met maté en kwam te Vapparaiso aan op 21 december 1869. Vertrek naar Montevideo op 21 januari 1870. Zowel op de heen- als de terugreis werd Kaap Hoorn gerond

 

Krantenberichten

NRC 08 november 1853¹¹⁴

Scilly (St. Mary’s), 2 november. De Nederlandse kof VREEDE, kapt. Potjewijd, 53 dagen reis van Nickerie naar Rotterdam hebbende, is hier heden lek, met verlies van zeilen en andere schade, binnengebracht. Het is werkelijk een wonder te achten, dat dit schip en equipage behouden bleven: gedurende de nacht had het met een geweldige storm uit het zuiden te kampen en kruiste tot aan de dageraad tussen de zo gevreesde westelijke rotsen en banken, waarheen het door genoemde storm en de sterke stroom gedreven werd. Toen men bij het aanbreken van de dag het schip van hier ontwaarde, verkeerde het in een allergevaarlijkste toestand. Men heeft het echter met veel inspanning gelukkig in onze haven gebracht. Morgen zal het schip nader worden onderzocht. Er werd veel suiker gepompt.

 

NRC 10 november 1853¹¹⁴

Scilly (St. Mary’s), 4 november. De Nederlandse kof VREEDE, kapt. Potjewijd, van Nickerie naar Rotterdam, welke alhier met averij binnenliep – zie ons nommer van de 8^e dezer – is nagezien en heeft een begin met lossen gemaakt; de lading suiker is zwaar beschadigd en men vreest dat de onderste laag geheel weg zal zijn. De loodsen, welke het schip hier binnengebracht hebben, bekwamen GBP 45 voor beloning.

 

NRC 24 november 1853¹¹⁴

Scilly (St. Mary’s). De alhier in averij binnengelopen Nederlandse kof VREEDE, kapt. Potjewijd - zie ons nommer van de 10^e dezer - heeft de lading gelost, en zal heden op de werf gehaald worden om te repareren.

 

NRC 10 december 1853¹¹⁴

Scilly (St. Mary’s), 5 december. De alhier in averij binnengelopen kof VREEDE, kapt. Potjewijd, van Nickerie naar Rotterdam – zie ons nommer van 6 november – heeft de reparatie geëindigd en is begonnen met de lading weder in te nemen.

 

NRC 19 december 1853¹¹⁴

Scilly, 10 december. Het alhier, als vroeger gemeld, in averij binnengelopen schip VREEDE, kapt. Potjewijd, van Nickerie naar Rotterdam, heeft de lading weder ingenomen en zal binnen een paar dagen klaar zijn om de reis te hervatten.

 

NRC 06 juli 1855¹¹⁴

Penzance, 2 juli. Het te Groningen te huis behorende kofschip de VREEDE, kapt. G.G. Potjewijd, van Newcastle met een lading steenkolen naar Sevilla bestemd, is op zee lek gesprongen en deze namiddag circa 12 mijlen van Mounts Bay (opm: Cornwall) gezonken. Het volk is gered en behouden alhier aangebracht.

 

NRC 04 juli 1875¹¹⁴

Buenos Ayres, 31 mei. De volgende Nederlandse schepen zijn alhier bevracht: PRESTO, kapt. De Jonge, VEENDAM, kapt. Potjewijd, en I. A HOOITES, kapt. De Jonge, alle drie om te Concepcion voor Europa te gaan laden, GEERTINA, kapt. De Grooth en GOOREGT, kapt. Huges, beide naar Rio Negro en MERWEDE, kapt. Glimminga, om te Villa Colon voor Europa te gaan laden.

 

NRC 04 december 1878¹¹⁴

Buenos Aires, 29 oktober. De Nederlandse driemastschoener VEENDAM, kapt. Potjewijd, is alhier bevracht om te Los Padres wol te laden, Falmouth voor order.

 

NRC 28 april 1882¹¹⁴

Martinique, 10 april. Het Nederlandse schip WERKLUST, kapt. G.G. Potjewijd, is bevracht voor een lading suiker naar Bordeaux.

 

NRC 18 mei 1882¹¹⁴

Martinique, 26 april. Het Nederlandse schip WERKLUST, kapt. G.G. Potjewijd, zal omstreeks 5 mei van hier naar Bordeaux vertrekken.

 

Algemeen Handelsblad 08 november 1882¹¹⁴

RIO Grande, 1 oktober. Het Nederlandse schip WERKLUST, kapt. Potjewijd, is alhier bevracht naar Havre tot Sh.55 voor gezouten huiden

 

Algemeen Handelsblad 10 december 1882¹¹⁴

Rio Grande, 31 oktober. Het Nederlandse schip WERKLUST, kapt. Potjewijd, is tot vertrek naar Havre gereed met 6.825 gezouten en 912 droge huiden.

 

Provinciale Groninger Courant 12 december 1882¹¹⁴

Rio Grande, 31 oktober. Het schip WERKLUST, kapt. G.G. Potjewijd, is tot vertrek naar Havre gereed met 6.825 gezouten en 912 droge huiden.

 

NRC 04 november 1885¹¹⁴

Rio Grande, 2 oktober. De vrachtenmarkt bleef in de zelfde flauwe stemming verkeren, en niettegenstaande alhier slechts weinig schepen voorhanden zijn, is het nog moeilijk deze te charteren. Bevracht werden onder anderen het Nederlandse schip WERKLUST, kapt. (G.G.) Potjewijd, van Porto Alegro met meel naar Pernambuco tot 400 reis per zak.

 

NRC 15 januari 1887¹¹⁴

Barbados, 24 december. Gecharterd het Nederlandse schip WERKLUST, kapt. Potjewijd, van Maracaibo met geelhout naar het Kanaal voor orders tot Sh.29/-

 

NRC 25 mei 1887¹¹⁴

Hamburg, 23 mei. Het Nederlandse schip WERKLUST, kapt. Potjewijd, vertuid liggende, is door het Duitse stoomschip BETTY LAUBER aangevaren, waardoor het boegspriet en kluiverboom verloor.

 

NRC 21 december 1887¹¹⁴

Rio Grande, 19 november. Bevracht werd het Nederlandse schip VOLHARDING, kapt Bekkering met beenas tot 16/- per ton naar het Kanaal en het Nederlandse schip WERKLUST, kapt. Potjewijd met tabak van Porto Alegro tot GBP 270 in full, eveneens naar het Kanaal.

 

Provinciale Groninger Courant 12 maart 1888¹¹⁴

Rotterdam, 9 maart. Het Nederlandse barkschip WERKLUST , kapt. Potjewijd, van Porto Alegro te Falmouth aangekomen, had verlies van verschansing en stutten.

 

NRC 12 mei 1888¹¹⁴

Rotterdam, 11 mei. Volgens telegram uit Londen vertrok het Nederlandse driemast schoenerschip WERKLUST, kapt. Potjewijd, de 10^e mei van Cardiff naar Rio Grande.

 

NRC 14 augustus 1888¹¹⁴

Rotterdam, 13 augustus. Volgens ontvangen telegram uit Londen arriveerde het schip WERKLUST, kapt. Potjewijd, 12 juli van Cardiff te Rio Grande, het schip CALIFORNIA, kapt. Köpke, 13 augustus van Soerabaja te Falmouth.

 

Provinciale Groninger Courant 07 september 1888¹¹⁴

Rio Grande, 4 augustus. Het driemast schoenerschip WERKLUST, kapt. Potjewijd, groot 200 registerton. werd bevracht met gezouten huiden naar het Kanaal voor 33 Pond Sterling. In de haven liggen nog elf onbevrachte schepen.

 

NRC 03 november 1888¹¹⁴

Rotterdam, 2 november. Volgens door ons uit Londen ontvangen telegram vertrok de 1^e november het schip WERKLUST van Rio Grande naar Hamburg, en de 2^e november van Queenstown het schip OLDAMBT, van Parana naar Exmouth.

 

NRC 21 juni 1889¹¹⁴

Rio Grande, 18 mei. Het Nederlandse schip WERKLUST, kapt. Potjewijd, is gecharterd van Porto Alegre (Brazilië) naar het Kanaal tot sh. 37/- .

 

NRC 20 september 1889¹¹⁴

Rotterdam, 19 september. Volgens telegram uit Londen arriveerde de 19^e september te Havre het schip WERKLUST, van Rio Grande.

 

 

Familiegegevens en opleiding

Jan Wierts Wiersma werd geboren te Delfzijl op 14 september 1841 als zoon van Wiert Jans Wiersma en Auke Freerks Wichers.

Hij trouwde op 02 december 1874 te Delfzijl als scheepskapitein met Geertje Sijdzes, geboren te Delfzijl op 27 april 1848 als dochter van de scheepsbouwmeester Jan Jans Sijdzes en Gepke Siertsema. Zij overleed op 12 december 1919 te Delfzijl, 71 jaar.

Jan Wierts overleed op 24 augustus 1928 te Wagenborgen/Termunten, 86 jaar.

 

Lidmaatschap zeemanscollege(s)

J.Wiersma was effectief lid van het zeemanscollege “De Vereeniging” te Delfzijl met vlagnummer 10 in de periode 1876 t/m 1897.

 

Opmerkingen in verband met Zeemanscollege(s)

Geen

 

De schepen van de kapitein

Bouma⁰²⁵ vermeldt J.Wiersma als gezagvoerder gedurende:

*   1868 van de kof “Catharina Houwing”, ex Phoenix, gebouwd in 1864 te Delfzijl, 76 ton o.m., geen opgave van eigenaar en thuishaven. Het schip werd in 1868 verkocht naar Engeland;

*   1873 t/m 1881 van de galjoot “Albertha Römelingh”, gebouwd in 1857 te Sappemeer, 137 ton o.m., varend als kapitein/eigenaar vanuit Delfzijl;

*   1881 t/m 1887 van het 3-mastschip “Veendam”, gebouwd in 1865 te Hoogezand, 205 ton o.m., varend als kapitein/eigenaar vanuit Delfzijl;

*   1888 t/m 1889 van de brik “Victoria”, gebouwd in 1866 te Greifswald, 272 ton o.m., varend als kapitein/eigenaar vanuit Delfzijl.

 

Monsterrollen uit het Gemeentearchief van Delfzijl

Monsterrol 1863-24, 03 maart 1863, kof “Cornelia”, kapitein Tjapke T.Leeuwe, 34 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Berend E.Schelts, 37 jaar uit Delfzijl, kok en 2 matrozen waaronder Jan Wiersma, 21 jaar uit Delfzijl;

Monsterrol 1864-52, 02 mei 1864, kof “Johanna Gezina”, kapitein Johannes van Byssum, 45 jaar uit Appingedam. Voorts Jan Wiersma, geen rang vermeld, 22 jaar uit Delfzijl;

Monsterrol 1865-1, 13 februari 1865, galjoot “Hinderika”, kapitein Filippus Glimminga, 31 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Jan Wiersma, 23 jaar uit Delfzijl, kok, 2 matrozen en een lichtmatroos;

Monsterrol 1866-34, 19 maart 1866, schoener “Elisabeth”, kapitein Aries Metus, 48 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Jan Wiersma, 24 jaar uit Delfzijl, kok en 3 matrozen;

Monsterrol 1871-29, 22 maart 1871, kof “Drie Gebroeders”, kapitein Jacob J.Lodewijks, 41 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Jan Wiersma, 29 jaar uit Delfzijl, kok, matroos en een lichtmatroos;

Monsterrol 1872-1, 21 februari 1872, galjoot “Albertha Romelingh”, kapitein Jan Wiersma, 30 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Freerk Wigchers, 24 jaar uit Delfzijl, kok, matroos en een lichtmatroos;

Monsterrol 1872-83, 19 juli 1872, kof “Albertha Romeling”, kapitein Jan Wiersma, 30 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Heike Entes Nijhof, 31 jaar uit Delfzijl, kok en 2 matrozen;

Monsterrol 1873-122, 09 september 1873, galjoot “Albertha Roemelingh”, kapitein Jan Wiersma, 31 jaar uit Delfzijl. Voorts een matroos;

Monsterrol 1874-9, 27 februari 1874, galjoot “Albertha Roemelingh”, kapitein Jan Wiersma, 32 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Willem Kaijzer, 57 jaar uit Delfzijl, kok en 2 matrozen;

Monsterrol 1874-55, 08 april 1874, galjoot Albertha Romelingh”, kapitein Jan Wiersma, 32 jaar uit Delfzijl. Voorts kok en 2 matrozen;

Monsterrol 1874-67, 07 mei 1874, galjoot “Albertha Romelingh”, kapitein Jan Wiersma, 32 jaar uit Delfzijl. Voorts een kok;

Monsterrol 1874-128, 08 september 1874, galjoot “Albertha Roemelingh”, kapitein Jan Wiersma, 32 jaar uit Delfzijl. Voorts een matroos;

Monsterrol 1875-30, 17 maart 1875, galjoot “Albertha Romelingh”, kapitein Jan Wiersma, 33 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Freerk Wigchers, 27 jaar uit Delfzijl, kok, matroos en een lichtmatroos;

Monsterrol 1875-94, 31 juli 1875, galjoot “Albertha Romelingh”, kapitein Jan Wiersma, 33 jaar uit Delfzijl. Voorts een kok;

Monsterrol 1875-125, 18 september 1875, galjoot “Albertha Romelingh”, kapitein Jan Wiersma, 34 jaar uit Delfzijl. Voorts een matroos;

Monsterrol 1876-12, 29 februari 1876, galjoot “Albertha Romelingh”, kapitein Jan Wiersma, 34 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Freerk Wigchers, 28 jaar uit Delfzijl, kok, matroos en een lichtmatroos;

Monsterrol 1876-89, 23 mei 1876, galjoot “Albertha Romelingh”, kapitein Jan Wiersma, 34 jaar uit Delfzijl. Voorts een lichtmatroos;

Monsterrol 1877-32, 10 maart 1877, galjoot “Albertha Romelingh”, kapitein Jan Wiersma, 34 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Hiddo Teunis Bos, 37 jaar uit Delfzijl, kok, matroos en een lichtmatroos;

Monsterrol 1877-148, 29 augustus 1877, galjoot “Albertha Romelingh”, kapitein Jan Wiersma, 36 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Albert Kroeze, 39 jaar uit Nieuweschans, kok en een matroos;

Monsterrol 1878-25, 09 maart 1878, kof “Albertha Romelingh”, kapitein Jan Wiersma, 36 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Jacob W.Schnitjer, 32 jaar uit Nieuwe Pekela, kok en 2 matrozen;

Monsterrol 1879-6, 05 maart 1879, kof “Albertha Romelingh”, kapitein Jan Wiersma, 37 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Berend Visser, 24 jaar uit Delfzijl en een kok;

Monsterrol 1880-28, 23 maart 1880, kof “Albertha Romelingh”, kapitein Jan Wiersma, 38 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Harko Olthof, 29 jaar uit Veendam, kok en een matroos;

Monsterrol 1880-56, 30 april 1880, kof “Albertha Romelingh”, kapitein Jan Wiersma, 38 jaar uit Delfzijl. Voorts 2 matrozen;

Monsterrol 1881-28, 29 maart 1881, schoener “Veendam”, kapitein Jan Wiersma, 39 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Klaas Jans Bos, 42 jaar uit Farmsum, kok en 3 matrozen;

Monsterrol 1882-39, 16 maart 1882, schoener “Veendam”, kapitein Jan Wiersma, 40 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Rieno B.Moedt, 41 jaar uit Appingedam, kok, 2 matrozen en een lichtmatroos;

Monsterrol 1883-2, 08 februari 1883, schoener “Veendam”, kapitein Jan Wiersma, 41 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Bernardus Evers, 21 jaar uit Appingedam, kok, 2 matrozen en een lichtmatroos;

Monsterrol 1884-29, 11 maart 1884, schoener “Veendam”, kapitein Jan Wiersma, 42 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Lambartus Veldman, 21 jaar uit Delfzijl, kok, 3 matrozen en een kok;

Monsterrol 1885-36, 08 april 1885, schoener “Veendam”, kapitein Jan Wiersma, 43 jaar uit Delfzsijl. Voorts stuurman Lambartus Veldman, 22 jaar uit Delfzijl, kok, 2 matrozen en een lichtmatroos;

Monsterrol 1885-81, 12 augustus 1885, schoener “Veendam”, kapitein Jan Wiersma, 43 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Conradus Theodorus Wakkerman, 46 jaar uit Delfzijl, kok, 2 matrozen en een lichtmatroos;

Monsterrol 1886-11, 30 maart 1886, schoener “Veendam”, kapitein Jan Wiersma, 44 jaar uit Delfzijl. Voorts kok, 2 matrozen en een lichtmatroos;

Monsterrol 1887-1, geen datum vermeld, schoener “Veendam”, kapitein Jan Wiersma, geen leeftijd vermeld uit Delfzijl;

Monsterrol 1887-59, 23 juni 1887, brik “Victoria”, kapitein Jan Wiersma, geen leeftijd vermeld uit Delfzijl. Voorts stuurman Geert Hoberg, 38 jaar uit Finsterwolde, kok, 4 matrozen en een lichtmatroos;

Monsterrol 1888-25, 03 april 1888, brik “Victoria”, kapitein Jan Wiersma, 46 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Philippus de Raadt, 30 jaar uit Farmsum, kok, 2 matrozen, 2 lichtmatrozen en een dekjongen;

Monsterrol 1888-47, 23 juni 1888, brik “Victoria”, kapitein Jan Wiersma, 46 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Philippus de Raadt, 30 jaar uit Farmsum, kok, 2 matrozen, 2 lichtmatrozen en een dekjongen;

Monsterrol 1889-40, 29 maart 1889, brik “Victoria”, kapitein Jan Wiersma, 47 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Geert Hutting, 46 jaar uit Delfzijl, kok, 2 matrozen, 2 lichtmatrozen en een kajuitwachter;

Monsterrol 1890-5, 11 februari 1890, schoener “Veendam”, kapitein Jan Wiersma, geen leeftijd vermeld uit Delfzijl. Voorts een matroos;

Monsterrol 1891-2, 24 januari 1891, brik “Victoria”, kapitein Jan Wiersma, geen leeftijd vermeld uit Delfzijl. Voorts een niet met rang vermeld bemanningslid;

Samenvatting van de monsterrollen

1. In alle 37 monsterrollen uit het Gemeentarchief van Delfzijl op naam van Jan Wiersma wordt van Jan gesproken. In alle gevallen is Delfzijl de woonplaats.
2. De monsterrollen zijn gedateerd van 1863 t/m 1891 met als leeftijden 21 t/m 49 jaar. De totale zeemanscarriére heeft dus ( minstens) ca. 30 jaar geduurd.
3. Het overzicht van de monsterrollen luidt:

       *        1863                  matroos op de kof “Cornelia”, kapt. Tjapke T.Leeuwe                                       21 jaar

       *        1864                  werkzaam op de kof “Johanna Gezina”, kapt. Johannes van Byssum              22 jaar

       *        1865                  stuurman op de galjoot “Hinderika”, kapt. Filippis Glimminga                         23 jaar

       *        1866                  stuurman op de schoener “Elisabeth”, kapt. Aries Metus                                   24 jaar

       *        1871                  stuurman op de kof “Drie Gebroeders”, kapt. Jacob J.Lodewijks                   29 jaar

       *        1872-1880        kapitein op de galjoot “Albertha Romelingh”                                                      30-38 jaar

       *        1881-1887        kapitein op de schoener “Veendam”                                                                      39-45 jaar

       *        1887-1889        kapitein op de brik “Victoria”                                                                                 45-47 jaar

       *        1890                  kapitein op de schoener “Veendam”                                                                      48 jaar

       *        1892                  kapitein op brik “Victoria”                                                                                      49 jaar

 

Overige bijzonderheden

Kapitein J.Wiersema (moet zijn Wiersma) uit Delfzijl was van 1881 t/m 1887 kapitein/eigenaar van de 3/m schoener "Veendam", gebouwd in 1865 door I.A.Hooites te Hoogezand, groot 108 last, 175 ton n.m.

Derk Brouwer monsterde aan als kok op 8 februari 1883 te Delfzijl voor een reis naar Gloucester,Engeland. Op 11 maart 1884 monsterde hij als matroos aan op hetzelfde schip onder Wiersema (Wiersma) wederom vanuit Delfzijl naar Engeland. Van de eerste reis doet Brouwer uitgebreid verslag. Op de Noordzee kwam het schip in hevig stormweer, waarbij de lading (haver) verschoof en het schip dreigde te kapseisen. Uiteindelijk kon het bij Dungeness voor anker gaan en enigszins in orde worden gemaakt. In Gloucester werd gelost en een lading zout ingenomen voor Koningsbergen. Vandaar ging het met hout terug naar Harlingen⁰⁴⁸.

 

De Harlinger Courant dd 30 oktober 1874 bevat in de rubriek Scheepstijdingen het volgende bericht.⁰⁹⁶:

Binnengekomen.

“Bremerhaven   25 Oct., Alberta Romeling, J.Wiersma, Osterrisoer n. Delfzijl.”

 

 

Familiegegevens en opleiding

Geen

De schepen van de kapitein

Bouma⁰²⁵ vermeldt H.Bos als gezagvoerder gedurende:

• 1884 van de 2/msch. Bernardus” ex Maria Spes Mea, gebouwd in 1855 te Hoogezand, 154 ton o.m., varend voor Mr. R.P.Cleveringa te Appingedam.
• 1885 t/m 1887 van de 2/msch “Weltevreden”, gebouwd in 1859 te Hoogezand, 161 ton o.m., varend voor T. van Buuren te Delfzijl;
• 1888 op de 3/msch. “Veendam”, gebouwd in 1865 te Hoogezand, 205 ton o.m., varend voor de gebr. van Buuren te Delfzijl.

 

Monsterrollen in het Gemeentearchief van Delfzijl

Monsterrol 1885-59, 06 juli 1885, schoener “Weltevreden”, kapitein Hidde Bos, 42 jaar uit Delfzijl. Voorts een kok en een matroos;

Monsterrol 1893-14, 09 maart 1893, schoener “Veendam”, kapitein Hidde Bos, 51 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Johannes Hederikus Slinger, 30 jaar uit Nieuwe Pekela, kok, 2 matrozen en een lichtmatroos;

Overige bijzonderheden

In Mast⁰⁹⁷ is een tabel vermeld uit het Jaarverslag van de Kamer van Koophandel te Delfzijl uit 1891, waarin schepen met verdere bijzonderheden zij     n vermeld.

“Veendam   H.Bos   3/mschooner   175 brt   gebouwd in 1865   varend voor de Gebr. van Buuren te Delfzijl.”

 

 

Familiegegevens en opleiding

Dirk Speelman werd geboren te Buiksloot op 13 februari  1846 als zoon van Reinder Jans Speelman en Geertje Roelof Dost.

Hij trouwde op 03 augustus 1876 te Groningen als scheepskapitein met Klasiena de Jonge, geboren te Hoogezand op 13 oktober 1852 als dochter van de scheepskapitein Harm de Jonge en Willemtje Folkers. Klasiena overleed op 20 juni 1938 te Groningen, 85 jaar, weduwe

Dirk overleed op 03 juli 1919 te Groningen, 73 jaar, arbeider

Burgerlijke Stand gegevens vermelden Dirk Speelman als scheepskapitein/schipper in 1876,  1877, 1879, 1880, 1882, 1895, 1910 als stuurman in 1886, 1887, als zeeman in 1904, zonder beroep in 1918.

 

Lidmaatschap zeemanscollege(s)

D.R.Speelman was effectief lid van het Groninger zeemanscollege “De Groninger Eendracht” met vlagnummer 7 in de periode 1892 t/m 1904

 

Opmerkingen in verband met Zeemanscollege(s)

Geen

 

De schepen van de kapitein

Bouma⁰²⁵ vermeldt D.R.Speelman als gezagvoerder gedurende:

• * 1875 t/m 1880 van de tjalk “Volharding”, gebouwd in 1874 te Hoogezand, 81 ton o.m., varend als kapitein/eigenaar vanuit Groningen. Het schip is in 1880 bij Zingst gestrand en afgekeurd;
• * 1891 t/m 1893 van de kof “Aurelia Gruno”, gebouwd in 1865 bij J.Uil te Martenshoek, varend voor v/d/ Goot & Kühn te Groningen. Het schip is in 1893 te Visby afgekeurd.
• * 1896 t/m 1897 op de 3/msch. “Veendam”, gebouwd in 1865 te Hoogezand, 205 ton o.m., varend als kapitein/eigenaar vanuit Groningen. Het schip is in 1897 gestrand op de Haisborough Sand en wrak geraakt;

*    1900 en later van de stalen 2/msch. “Dolfijn”, gebouwd in 1899 bij J.J.Pattje te Waterhuizen, 134 ton n.m., varend als kapitein/eigenaar vanuit Groningen.

 

In de ledenlijst van “De Groninger Eendracht” vermeld in de almanak van het zeemanscollege te Veendam van 1892/1893 staat D.Speelman met vlagnummer 7 als gezaghebber van de “Aurelia Gruno”/

 

Overige bijzonderheden

Harlinger Courant dd 05 december 1874, Scheepstijdingen096.

Binnengekomen:

“Oostmahorn 1 Dec.  Volharding , D.R.Speelman, Memel.”

 

Nieuws can de Dag 16 januari 1894

“Het college (de Groninger Eendracht) heeft in het afgeloopen jaar twee verliezen van schepen te betreuren, n.l. de Alida, kapitein B.P.Jansen, en de Aurelia Gruno, kapitein D. R.Speelman. Meer dan waarschijnlijk is ook de Midwolda, kapitein D.Boer, welke 14 November van Leith naar Hamburg vertrok en waarvan geen bericht ingekomen is, verongelukt.”