Familiegegevens en opleiding

Gijsbert Jans de Groot werd geb/ged. te Hollum op 03 juni 1784/14 februari 1808 als zoon van Jan Dirks de Groot en Eeke Gijsberts. Hij was doopsgezind.

Hij trouwde op 17 oktober 1812 te Ameland met Grietje Jans, geb/ged te Hollum 1786/14 februari 1808 als dochter van Jan Jobs en Antke Jans, doopsgezind. Zij was naaister van beroep. Zij overleed te Ameland op 09 juni 1841, 55 jaar, weduwe.

Het echtpaar kreeg 4 kinderen i.c.

Jan de Groot geb. 1812?, ovl. 07-12-1815, Ameland.

Eeke Gijsberts de Groot geb. 28-08-1813.

Jan Gijsbert de Groot geb. 26-05-1817.

Jeppe Gijsbert de Groot geb. 17-07-1822.

Gijsbert overleed op 26 september 1823.

gegevens van Tinneke Borsch te Ameland, 21 augustus 2008

 

De schepen van de kapitein

In het Stadsarchief van Amsterdam is onder invoernummer 5081-7149 een akte van koop/verkoop dd Workum 22 juni 1814 van een kaagschiphol “Henriëtte”. De verkoper was “Jan Tyens (of Ayens) Struck” (volgens opgave Lindenborn, maar gezien de opgaven in het Archief van Amsterdamse monsterrollen zal het Jan Aryens Struik geweest zijn). De koper voor f 600,- was Gijsbert Jansen de Groot, schipper van Ameland. De notaris was Simon Stoffels te Workum. Het schip lag bij de verkoop te Workum

 

In het Amsterdamse Stadsarchief is in invoernummer 5181/7150-1815-52 een akte van aan/verkoop dd Amsterdam 30 juni 1815 van het Amerikaanse fregat “Fanny”, na aankoop genaamd “Juliana.

De verkopers waren Carel Willem Gebhard, koopman te Amsterdam, voor de firma Gebhard & Co., als gemachtigde van Richard Black, Fredrik Gebhard, Abraham Bell en Robert H. Browne, negocierende onder de firma Bell & Browne, en John Hu..man (?), allen kooplieden te New York. Het schip werd gevoerd door kapitein Freddrik Willem Tweploss(?). De aankoper voor f 3000,- was Jan Fredsrik Seemann voor de firma Seeman & C^o, kooplieden te Amsterdam.

In het bijgevoegd rederij-ceduul in dato Amsterdam, 5 oktober 1815, van schip JULIANA, gevoerd door kapt. G.J. de Groot, eigenaren W. König & Co, en Seemann & Co.

 

In het Archief van de Waterschout in het Stadsarchief van Amsterdam^011a is de volgende monsterrol:

38-93        12 september 1814, schip “Henriëtta”, kapitein Gisbert Jansen de Groot, bestemming Riga, correspondent der Kinderen, 4 bemanningsleden i.s. stuurman, kok, matroos en een jongen.

38-98        13 oktober 1815, fregat “Juliana”, kapitein Gijsbert Jansen de Groot, bestemming Havana, correspondent Zeeman & C^o, 12 bemanningsleden i.c. opperstuurman onderstuurman, bootsman, timmerman, kok, 6 matrozen en een kajuitwachter.

38-103      21 maart 1817, fregat “Juliana”, kapitein Gijsbert J. de Groot, bestemming Dememarij, correspondent Zeeman & C^o, 14 bemanningsleden i.c. opperstuurman, onderstuurman, bootsman, timmerma, kok, 5 matrozen, 3 ligtmatrozen en een jongen.

38-107      08 mei 1818, fregat “Juliana”, kapitein Gijsbert J. de Groot, bestemming St.Eustatius en Curacao, correspondent Zeeman & C^o, 15 bemanningsleden i.c. opperstuurman, onderstuurman, bootsman, timmerman, kok, 6 matrozen, 3 ligtmatrozen en een jongen.

38-119      09 november 1822, brik “Willem & George”, kapitein Giesbert Jans de Groot, bestemming Curacao, correspondent W.& J.Kloppenburg & C^o, 11 bemanningsleden i.c. stuurman, onderstuurman/bootsman, timmerman, kok, 5 matrozen, ligtmatroos en 2 jongens.

 

In het Archief van de Waterschout op het Stadsarchief van Amsterdam bevinden zich monsterrollen op naam van Gisbert Jansen de Groot als gezagvoerder op de:

“Henrietta”, dd 12 september 1814;

“Juliana”, dd 13 oktober 1815; 21 maart 1817; 08 mei 1818;

“Maria”, 04 april 1820; 09 april 1821; 17 december 1821;

“Willem en George”, dd 09 november 1822 (“kap. overleden”)

 

Krantenberichten

Rotterdamsche Courant 18 oktober 1814¹¹⁴

Nog wordt van de 10 dito gemeld, dat schipper G.J de Groot, voerende het schip HENRIETTA, van Amsterdam naar Riga gedestineerd, die dag wegens lekkagie naar herwaards was teruggezeild.

 

Rotterdamsche Courant 20 oktober 1814¹¹⁴

Amsterdam, den 18 October. …Te Amsterdam is teruggekomen het schip HENDRICA, kaptein G.J. de Groot, naar Riga gedestineerd. Heeft in het Vlie gestoten en is door zwaar werken lek geworden, moet lossen om te repareren….

 

Rotterdamsche Courant 19 september 1818¹¹⁴

Amsterdam, 17 september. Te St. Thomas is gearriveerd van Amsterdam G.J. de Groot; dezelve zou ten spoedigste de reis naar St. Martin, St. Eustatius en Curaçao vervolgen.

 

Rotterdamsche Courant 28 augustus 1819¹¹⁴

Advertentie. J.H. de Witt, R. Hoijman, J. van Ouwerkerk de Vries, J.E. Lublink, F. der Kinderen, A. van der Sluijs, H.J. Rietveld en G.W. Sesink Clee, makelaars, zullen, op maandag den 30 augustus 1819, des avonds te 6 uren, te Amsterdam, in het Nieuwezijds Heeren-Logement, op de Haarlemmerdijk, verkopen: een extraordinair welbezeild tweedeks eiken Fregatschip, genaamd JULIANA, gevoerd door kaptein G.J. de Groot, lang 87 voet en 5 en 1 half duim, wijd 26 voet, hol 11 voet 3 duim, het verdek 5 voet 5 en 1 half duim, alles Amsterdamse maat; gemonteerd met deszelfs ijzeren gotelingen (opm: gietijzeren lichte kanonnen) en andere amunitie van oorlog naar advenant (: verhouding); breder bij de inventaris.

Zijnde dit schip inmiddels uit de hand te koop, en berigt bij de makelaars.

 

Rotterdamsche Courant 02 maart 1820¹¹⁴

Advertentie. J.H. de Witt, R. Hoijman, J. van Ouwerkerk de Vries, T. van Olivier, J.E. Lublink, F. der Kinderen, A. van der Sluijs, H. Smit, J. Boelen, H.J. Rietveld en G.W. Seesink Clee, makelaars, zullen, op maandag den 13 maart 1820, des avonds ten 6 uren, te Amsterdam, in het Nieuwezijds Heeren-Logement, op de Haarlemmerdijk, verkopen: een extraordinair welbezeild Pinkschip, genaamd APRIL, gevoerd door kapt. G.J. de Groot (opm: kapt. Dirk Cornelis de Groot), lang 133 voet, wijd 33 voet 2 duim, hol 16 voet 6 duim, het verdek hoog 7 voet 2 duim, alles Amsterdamse maat; gemonteerd met deszelfs ijzeren gotelingen (opm: gietijzeren lichte kanonnen) en andere ammunitie van oorlog naar advenant, breder bij de inventaris. Zijnde dit schip inmiddels uit de hand te koop. Berigt bij de makelaar en bij De Vries en Comp. (opm: op 30 augustus 1819 werd dit schip ook al ter veiling aangeboden, zie RC 280819)

 

ROtterdamsche Courant 17 oktober 1820¹¹⁴

Londen, 13 oktober. Den 20 augustus is te Nassau een klein vaartuig van Florida aangekomen met een lading suiker van een Hollandse brik, die op het rif gestrand was; er waren nog vijf kleine geladen vaartuigen, en de brik zelve kwam ook op, doch was zwaar beschadigd; dezelve kwam van Havana en was naar het Vasteland bestemd.

 

Rotterdamsche Courant 19 oktober 1820¹¹⁴

Amsterdam, 17 oktober. Kapt. G.J. de Groot, voerende het schip MARIA, van Havana naar Amsterdam, meldt van de kust van Florida, van den 16 augustus, dat hij den 12 dito van Havana gezeild zijnde, twee dagen daarna op de hoek van de Floridase kust aan de grond geraakt was, alwaar het schip zo geweldig stootte, dat de stukken van de loze kiel en huid boven water kwamen; met adsistentie van vaartuigen, in welke een gedeelte der lading was overgescheept, had men het schip in vlot water gebragt, hetwelk naar New-Providence zou zeilen om te repareren. Van Nassau wordt van den 20 augustus gemeld, dat aldaar reeds een vaartuig met goederen uit het gemelde schip was aangekomen.

 

 

Familiegegevens

Jens Johannessen werd geboren ca. augustus 1768.

J.J.Johannessen was getrouwd met Maria van Leeuwen, geboren 30 april 1770 en oveleden in oktober 1839

Jens is overleden in 1825 bij een brand op de Surinamerivier.⁰⁸⁴.

 

Amsterdamsche Courant  09 juni 1825¹¹⁴

Advertentie. Diep met mijne kinderen ter neder geslagen, door het ontvangen bericht, wegens het deerniswaardig einde van mijn hartelijk beminde echtgenoot, Jens Johannesen, in de ouderdom van 56 jaren en 8 maanden, kapitein op het koopvaardij-fregat-schip WILLEM DEN EERSTEN, bij gelegenheid van de ramp, welke tussen den 11 en 12 april j.l. deze bodem, voor de stad Paramaribo, colonie Suriname, trof; geve ik hiervan kennis aan vrienden en bekenden, mij van hunne deelneming overtuigd houdende.

Bijaldien enige troost te midden onzer droefheid ingang bij ons konde vinden, zoude het voorzeker zijn de waarde, welke de reders van zijnen bodem steeds aan zijne hoedanigheden hebben gehecht, en de vererende nagedachtenis, welke zij de dierbare afgestorvene nog blijven toewijden.

Amsterdam, den 6 juni 1825                       Maria van Leeuwen, wed. Jens Johannesen

 

Lidmaatschap zeemanscollege(s)

J.Johannessen wordt onder vlagnummer 71 vermeld in het Inschrijfregister van het Amsterdams zeemanscollege "Zeemanshoop". Toegevoegd is de mededeling "overleden"⁰⁰².

In de Algemene Ledenvergadering van het college op 01 september 1824 werd Jens Johannesen, oud 55 jaar, wonende op de Gelderse Kade tussen de Storm- en Waterpoort, aangenomen als effectief lid op voordracht van R.Maalsteed. Zijn vlagnummer werd 71⁰²³.

 

De wed. J.Johannessen geboren Maria van Leeuwen, geboren 30 april 1770, woonplaats Amsterdam krijgt bij besluit van 21 juli 1825 een uitkering ingaande 01 augustus 1825. Maria oveleed in oktober 1839.¹¹⁸

 

Opmerkingen in verband met lidmaatschap Zeemanscollege(s)

In de notulen van de Bestuursvergadering van het college op 20 juli 1825 wordt melding gemaakt van een verzoek van Maria van Leeuwen, weduwe van Jens Johannesen (één s), om een uitkering daar haar man "bij een noodlottige brand van het schip Willem de Eerste te Suriname was omgekomen". “De stukken in orde bevondennzijnde, heeft het Bestuur, overwegende dat Kaptⁿ Jens Johannesen aan het Fonds behoorlijk heeft gestort, besloten dat zijne Weduwe allesinds gerechtend is tot hare gedane aanvrage, en mitsdien als vallende in de Eerste Klasse zal genieten Twee en dertig Guldens in de maand echter met korting van twee maanden gedurende 5 Jaren aangezien Kapitein Jens Johannesen, slechts in het Eerste Jaar van zijn lidmaatschap was en dat deze trekking zal ingaan met 1^e Aug. aanstaande” ⁰⁴².

In de notulen van de Bestuursvergadering dd 20 juli 1825 staat de vraag “of ook niet de Wed^e van Kapit Jens Johannesen van de overgezonden gelden uit Suriname zou moeten genieten. Waartegen sommige leden inbragten, dat het geld alleen was overgezonden voor de Scheepelingen welke bij het verbrande der Scheepen de Willem de Eerste & de Bethsij geleden hadden, doch dat de Wed^e van Jens Johannessen hiertoe niet behoorden, …” ( er is kennelijk geld ingezameld voor de bemanningen van de verbrande schepen “Willem den Eersten” en “Betsy” in Suriname). Er wordt middels een kleine commissie nader onderzoek gedaan met o.a. inzage in de monsterrol van Willem de Eerste.

In de notulen van de Bestuursvergadering dd 28 juli 1825 wordt gemeld dat deze monsterrol is ontvangen Tevens wordt het besluit omtrent de bestemming van de gelden uit Suriname weer uitgesteld maar wel dat “gebleken was dat de Wed^e van Kapit. Jens Johannessen niet kan gerekend worden onder de zoodanigen ter wier behoeve die gelden waren overgezonden ..    “ 

In de notulen van de Bestuursvergadering van 17 augustus 1825 staat dat een commissie de uitbetaling aan schepelingen van de “Willem de Eerste” en de “Betsy” af zal handelen.⁰⁴²

In de Bestuursvergadering dd 28 november 1839 staat een verzoek door Jens Johannesen om de ondersteuning, die zijn moeder kreeg tot het eind van de maand te mogen ontvangen om daarmee haar begrafenis te betalen.⁰⁴²

In de Bestuursvergadering van Zeemanshoop dd 28 oktober 1847 staat de mededeling dat een gratificatie van f 10,- uit de bussen is toegekend aan de weduwe Johanneesen. ⁰⁴².

 

In de Algemene Ledenvergadering van het college op 14 december 1824 werd een "missive" gemeld van "Jens Johannessen van deszelfs schip genaamd Willem den Eersten in het Nieuwediep den 24^ste November 1824 ...". De notulen van 07 juni 1825 bevat de vermelding van het voorstel van de heer Kooy om een condeleancebezoek te brengen aan "de weduwe van kapitein Jens Johannesen, welke haren gezegde man bij het verbranden van deszelfs schip genaamd Willem den Eersten, het droevig lotgeval heeft ondergaan te Suriname op ene smertelijke wijze het leven te verliezen". De notulen van 12 juli 1825 vermelden het verbranden op de rede van Paramaribo op 12 april 1825 van zowel de "Willem de Eerste" als de "Betsy"⁰²³ (De kapitein van de “Betsy” is volgens van Sluijs⁰¹³ kapitein N.MacDougal uit Rotterdam - zie aldaar).

In de notulen dd. 14 april 1840 van de Algemene Vergadering van Zeemanshoop staat de mededeling van “wed. B.Johannesen” dat zij is hertrouwd en een uitkering vraagt voor haar zoon.⁰²³ (vanwege B. Johannesen is het de vraag of het om dezelfde kapitein gaat).

In de notulen van de Algemene Vergaderingen van Zeemanshoop dd 01 oktober 1850 en 08 juli 1851 staan de mededelingen dat aan de Weduwe J.Johannessen een gratificatie van f 10,- is toegekend. Wederom f 10,- in de vergadering van 11 november 1851. In de vergadering van 16 maart 1852 is weer sprake van een aanvrage, maar deze is van de hand gewezen “als te spoedig terugkomende”. In de notulen van 06 juli 1852 weer een gratificatie van f 10,- Ook in latere notulen is sprake van een gratificatie, maar die heb ik niet meer genoteerd. ⁰²³.

In de voorgaande meldingen uit de Bestuurs- en Algemene Vergaderingen staan tegenstrijdige opmerkingen, waaruit is te concluderen dat het om verschillende personen met de naam JOHANNESEN gaat.Zo is sprake van overlijden van de weduwe in 1839 en uitkeringen nà die datum. Nadere genealogisch onderzoek moet hierover klaarheid verschaffen.

 

De schepen van de kapitein

Vermelding in de Amsterdamsche Almanak voor Koophandel en Zeevaart⁰⁰¹:

vlagnummer               jaren               type                  scheepsnaam                                        naam reder/boekhouder

         71                        1825                in de lijsten van de AAKZ is achter dit nummer geen naam, etc ingevuld.

 

Bouma⁰²⁵ vermeldt J.Johannesen als gezagvoerder gedurende:

*       1825 van de schoenerbrik “Willem den Eersten”, gebouwd in 1816 te Amsterdam, 525 ton o.m., varend voor de wed. Vereul & Zⁿ te Amsterdam. Het schip is in Suriname uitgebrand waarbij de kapitein is omgekomen.

 

Het Archief van de Amsterdamse Waterschout ^11a vermeldt monsterrollen op naam van kapitein jwns Johanissen op de:

“Louisa Henrietta”, dd 15 november 1802;

“Christiaan de Zevende”, dd 17 oktober 1806 (Deense vlag) en 14 mei 1807 (D);

“Gerarda Jacoba Louisa”, dd 14 november 1814;

“Jonge Piter Jacob”, dd 14 november 1815; 05 november 1816 en 17 november 1817;

“Pouwlina”, dd 25 oktober 1819; 01 september 1820 en 03 september 1821;

“Willem den Eersten”, dd 02 november 1821; 27 september 1822; 29 september 1823 en 22 oktober 1824.

Op 29 juli 1822 had het fregat “Willem den Eersten “ als bestemming Suriname met boekhouder Verheul & Zⁿ te Amsterdam

 

Amsterdamsche Courant 07 juni 1825. Apart artikel onder de rubriek WEST-INDIE:

“PARAMARIBO, den 12den April.  Eenige minuten na middernacht tusschen den 11den en 12den dezer maand werd aan boord van het Nederlandsch koopvaardijschip Willem den Eersten, Kapt. Jens Johannissen, ontdekt dat er brand onder in dien bodem was; er werd om hulp van boord der naast omliggende schepen geroepen; de Kapt. J.Hulsen zond dadelijk manschappen, en bij de opening der luiken, sloeg de vlam uit; de rook was zoo zwaar dat men, in den buitendien donkeren nacht, niets verrigten kon; bespeurende dat de felle brand niet meer te blusschen was, riep Kapt. Jens Johannissen zijne schepelingen toe, van zichzelve en hetgeen zij nog mogten uithalen te redden; en ging toen ook zelf nog eens in de kajuit, waarschijnlijk om zijne papieren an andere stukken van aangelegenheid te trachten met zich te nemen; hij werd gevolgd van een der schepelingen, die echter door den opstijgende damp genoodzaakt was dadelijk te rug te keeren, terwijl kapt., alhoewel dringend te rug geroepen, nog eenige korte oogenblikken langer beneden blijvende, zulks het droevig gevolg had, dat de brand een aan boord zich bevonden hebbend vaatje buskruid genakende de losbarsting hiervan het schip in lichte laaije vlam zette, en tevens het leven van den kapt. moet hebben verkort, vermits sedert dat oogenblik hij niet weder tevoorschijn is gekomen. Deze brand was zoo fel dat de naast aan in de laag liggende schepen, wilden zij behouden blijven, geen tijd hadden om de ankers te ligten, maar genoodzaakt waren de touwen achter en voor te kappen.

Dit had dan ook een gunstig gevolg voor de schepen, de Zorgvuldigheid, Kapt. J.Hulsen; de Henriette, Kapt. J.E.Schneebeeke en de Henriette, Kapt. J.C. Willemse, wiens boegspriet en kluiverpen reeds aan het branden was, andere schepen zoo als de Maria, Kapt. E.D.Dekker; de Jonge Willem, kapt.G.van Meedevoort ; de vier Gezusters, Kapt. Jan van Dijl vlooden van het gevaar door uit de laag en op stroom te verhalen; het schip Maria Agnita, Kapt. P.Rijnbende in de binnen laag liggende en zich los gemaakt hebbende, geraakte, door het laatste van den vloed, vast op den wal, het schip Betsy, Kapt.M.Mac Dougal van Rotterdam in de laag voor de Willem den Eersten, voor twee kettingen achter en voor vastliggende, liet de achter ketting slippen, maar voor hij zulks met de voor ketting konde doen, had de brand van de Willem den Eersten, (wiens achter touw afgebrand zijnde en deze bodem dus met het laatste van den vloed op deszelfs voor touw rondzwaaijende, met de achter steven naar den wal, tegen de Betsij langszij aankomende,) ook dezen aangetats en overmeesterd, zoodanig dat de afbranding van dezen bodem niet kon gestuit worden. De Willem den Eersten brandde af en zonk, de eb zette zich nu ten half drie ure in.

Om voor te komen dat de brand van de Betsij tot de huize overvloog, en dat, wanneer deszelfs braspil verbrand en dus de bodem zelf van de voorketting los rakende met de eb naar de beneden in de laag liggende schepen zoude afdrijven, ook aan dezen geen letsel toebragt, werden twee trossen om het roer en aan de wal vastgemaakt tevens gaten in het schip geboord, de midden en bezaan masten gekapt en om ver gehaald, en de brandspuit in een groote pont ingescheept daarop spelende gehouden, tot vijf ure des morgens, toen een zware regenbui een einde maakte aan den rampvollen brand en eene minder slegte uitkomst gaf, dan men bedugt was.

De ijver door den Oversten P.Muller en de andere Heeren Officieren van ’s Rijks Brik van oorlog Merkuur betoond, heeft grootelijks bijgedragen tot de spoedige stuiting van dezen dreigenden brand; - waarbij tegenwoordig zijn geweest Zijne Exellentie de Generaal Majoor en Gouverneur, de leden der regering enmeer andere Burgerlijke en Militaire autoriteiten.

De toestand de ekwipage der beide afgebrande schepen is deerniswaardig, hebbende dezelve alles verloren.

Na de vermelding dezer bedroevende gebeurtenis, mogen wij niet nalaten de verdiende hulde aan de nagedachtenis van den ongelukkigen Kapitein Jens Johannissen, die slechts alleen daarvan het slagtoffer is geworden, toe te wijden. - Zijne bestendige zorg voor zijnen kostbaren bodem; de eerste na zoo vele jaren stilstands in onze Nationale scheepsbouw, alhier, in den jare 1816 gerimmerd (getimmerd?) en ten regten daarvan de sieraad. - Zijn gestadig verblijf aan boord - De goede orde en discipline welke daar steeds heerschte - Dit alles heeft het onheil niet mogen voorkomen. Maar nimmer zal voorzeker het geheugen van zoo vele goede hoedanigheden worden uitgewischt bij de Reeders van zijnen bodem, bij welke zij hem ten regten geacht hadden gemaakt, - bij de Planters, welke denzelven mede hadden leren waarderen, - bij zijne equipagie, welke hem vereerde en beminde. Terwijl eindelijk eene gade en kinderen, in hem den besten verzorger hebben te betreuren.”

 

Overige bijzonderheden

Op 23 oktober 1824 werd Michael de Winter vanuit de Kweekschool voor de Zeevaart te Amsterdam als ligtmatroos geplaatst op het schip “Willem de Eerste” onder kapitein J.Johanssen (sic) voor een reis naar Suriname. Hij keerde terug met de “Anna en Maria”onder kapitein Rinkes “zijnde het schip Willem de Eerste te Suriname verbrand” ^004-532/1454.

 

In de “Biografie van Cornelis Abrahamsz J^r” staat een beschrijving van de brand op de Surinamerivier¹⁰⁹:

Half april 1825. Beschrijving van een brand op de Surinamerivier van de “Willem den Eersten” onder kapitein Jens Johannissen:

      Abrahamsz dacht eerst dat kapitein Dekker “… zijne grootte bezorgdheid betuigde over het schip Zorgvuldigheid, (onder kapitein J.Hulsen) het welk noch niet buiten gevaar was, men was daar evenwel hard aan ’t werk en kort daarna zagen wij ook dit schip en noch vele andren op stroom halen, en toen was zijn Ed. ook gerust, eerst had ik gemeend dat zijne ongerustheid over hetzelve daarin zijn oorzaak had, dat dit schip voor de zelfde Rederij voer, en dus zuivere belangstelling in ’t lot van zijn Reeders, maar later zeide hij mij dat hij juist een dag te vooren eene grootte partij balen koffij in hetzelve geladen had en dat deze noch niet verzekerd waren.

      Vervolg gaat over de brand op de “Willem den Eersten” onder kapitein J.Johannissen.

      Toen wij nu gezien hadden dat de meeste schepen in veiligheid waren, konden wij niet anders doen dan de brand in ogenschouw nemen  het was een ontzettend gezicht, zoo’n schip in volle tuig te zien branden en van tijd tot tijd stukken van brandende raa’s en stengen van boven neer zien vallen, het grootste gedeelte van het scheepsvolk was reeds aan de wal, alleen de kapitein en de timmerman bevonden zich noch aan boord om te zien, noch iets uit de kajuit te redden, tot dat de laatste de kapitijn gewaarschuwd hebbende om mede het schip te verlaten, op het dek kwamen geen vaartuigen meer op zij ziende, over boord sprongen naar de wal zwom, Toen de manschappen en in eene barkas van de Marine gelukt was, het achtertouw dat in de poorten van de constabels kamer liep, en dus binnenboord niet te bereiken was af te kappen, dreef het schip met de vloed vooruit tegen een ander schip aan, dat niet uit de weg gehaald was en misschien niet gedacht had, daar gevaar te lopen en deelden zijn vuur aan deze de Betzij genaamd (kapitein N.MacDougal uit Rotterdam) mede waardoor beide schepen tot op het water afbrandde en de rompen vervolgens zonken, en drie brandende masten van de Willem de Eersten bleven boven water uitsteken, welke toen door ons volk afgekapt werden. Deze wrakken hebben noch vele jaren daarna voor de schepen in de weg gelegen vooral de Willem de eerste, die met steenen kalk en cement beladen was. De Kapitein van dit schip was de eenige, die waarschijnlijk bij die brand omgekomen is, men heeft den volgende dag een gedeelte van zijn ligchaam zonder hoofd of benen in de rivier drijvende gevonden. Het volk van deze schepen werd op de overige schepen verdeeld en zoo kregen wij er ook eene van de Betzij aan boord om mede naar huis te varen, voorts werd er eene inzameling van geld voor hun gedaan om in het verlies aan klederen dat zij geleden hadden te voorzien. … “.

 

Rotterdamsche Courant 22 februari 1817¹¹⁴

Amsterdam, 20 februari. Den 5 februari is op de hoogte van Plymouth in goede staat gepraaid het schip de JONGE PIETER JACOB, kapt. Jens Johannesen, van Amsterdam naar Berbice (opm: rivier in Guyana, Zuid-Amerika).

 

Rotterdamsche Courant 19 februari 1818¹¹⁴

Amsterdam, 17 februari. Den 4 februari is van Portsmouth vertrokken het schip de JONGE PIETER JACOB, kaptein J. Johannesen, van Amsterdam naar de Berbice; die zelfde dag van Cowes het schip SANDRINA CORNELIA, kaptein B.J. Booysen, van Rotterdam naar Surinamen.

 

Rotterdamsche Courant 01 februari 1821¹¹⁴

Amsterdam, 30 januari. Te Surinamen zijn gearriveerd J. Johannesen, M. Meijer en P.C. Staghouwer van Amsterdam, de laatste in 31 dagen; te Berbice S. Kraaij van Amsterdam; te Smirna (opm: Izmir) J.H. Backer van Amsterdam, laatst van Genua en Livorno; te Marseille J. Paulsen, te Kadix (opm: Cadiz) J.C. Jansen, en te Lissabon W. Leeuwrik van Amsterdam; dezelve meldt in dato 6 januari dat hij op zijne reis met vele en zware stormen heeft moeten worstelen; doch was het schip en zo dacht hij ook de lading in goede staat; op de rivier van Nantes A.R. de Groot van Rotterdam.

 

Rotterdamsche Courant 16 juni 1821¹¹⁴

Amsterdam, 14 juni. Kapt. A. Hansen, voerende het schip AMICITIA, den 12 juni in Texel binnen van Surinamen, is den 12 april van daar vertrokken; dezelve berigt, dat voor hem gezeild is het schip (opm: pink) SIMONETTA MARIA, kapt. G.H. Ahlers; dat het fregat PAULINA, kapt. J. Johannessen, den 15 dito zou vertrekken, en gevolg worden door de schepen CONCORDIA, kapt. W. Groen, en MARIA, kapt. E.D. Dekker, allen naar Amsterdam.

 

Rotterdamsche Courant 21 maart 1822¹¹⁴

Amsterdam, 19 maart. Het schip de SNELHEID, kapt. J.H. Poolman, zou in het begin van maart van Surinamen naar Amsterdam vertrekken, zo als denkelijk medio april ook de schepen WILLEM DEN EERSTEN, kapt. J. Johannesen, met suiker, en NICOLETTE JEANNE, kapt. M. Koos, met koffij, beiden mede naar Amsterdam.

 

Rotterdamsche Courant 02 mei 1822¹¹⁴

Amsterdam, 30 april. Van Surinamen zouden vertrekken de volgende schepen, als den 15 maart de VEREENIGING, kapt. W. de Boer; in het laatst dier maand de AMSTEL, kapt. M. Charlau; den 31 dito de VRIENDSCHAP, J. Visser, en den 21 april WILLEM DEN EERSTEN (opm: fregat WILLEM DE EERSTE), kapt. J. Johannesen, alle vier naar Amsterdam.

 

Rotterdamsche Courant 03 december 1822¹¹⁴

Rotterdam, 2 december. Uittreksel uit de Lloyd’s Lijst van den 29 november:

….Te Dartmouth is den 25 binnengelopen het schip WILLEM DE EERSTE, Johannesen (opm: fregat, kapt. Jens Johannesen; zie ook RC 101222), van Amsterdam naar Surinamen.

 

Rotterdamsche Courant 10 december 1822¹¹⁴

Rotterdam, 9 december. Uittreksel uit de Lloyd’s Lijsten van den 3 en 6 december:….

….Den 30 november is het schip WILLEM DE EERSTE, Johannesen (opm: fregat, kapt. J. Johannessen), van Amsterdam naar Surinamen, in de haven van Dartmouth in de slijk gezakt en heeft een gedeelte van de loze kiel verloren; hetzelve moest geëxamineerd worden, voor het de reis konde vervolgen …..

 

 

Familiegegevens en opleiding

A.J.Struyk werd geboren te Workum op 01 januari 1787.

Hij trouwde op 06 juli 1823 te Harlingen met met Hinke Leenderts Buisman, geboren te Harlingen op 31 maart 1798. Ten tijde van de inschrijving had het echtpaar 1 zoon (30 april 1824). Hinke overleed op 11 februari 1870.

Arjen overleed in 1854. Ten tijde van het overlijden wordt als woonplaats Amsterdam opgegeven.¹¹⁸

 

Lidmaatschap zeemanscollege(s)

A.J.Struyk was lid van het Amsterdamse zeemanscollege “De Blaauwe Vlag” en wel in 1827 t/m 1830 met vlagnummer 46 ,van 1832 t/m 1836 met nummer 16 en van 1838 t/m 1840 met nummer 19⁰⁰⁸.

A.J.Struijk werd met vlagnummer 32 ingeschreven als effectief lid van het Amsterdamse zeemanscollege Zeemanshoop. Als zijn schip wordt vermeld “De Nederlanden”. Toegevoegd is “overleden” Verdere gegevens ontbreken⁰⁰².

In de Algemene ledenvergadering van het College Zeemanshoop te Amsterdam op 01 november 1822 werd kapitein Struik (sic) aangenomen als effectief lid op voorspraak van kapitein Teunisse. De notulen vermelden geen vlagnummer⁰²³.

Hij werd per 22 juli 1826 ingeschreven als deelnemer in het Weldadig Zeemans Fonds. “In 1840 van beroep veranderd”.⁰⁰³

 

Opmerkingen in verband met lidmaatschap Zeemanscollege(s)

In de notulen van de Bestuursvergadering van Zeemanshoop dd 31 oktober 1854 staat een verzoek om een uitkering door de weduwe van kapitein A.J.Struyk welke haar in de vergadering dd 30 november wordt toegekend met ingang van 01 november 1854.⁰⁴².

In de Algemene Vergadering van Zeemanshoop van 25 oktober 1831 wordt melding gemaakt van een missive van kapitein A. Struyk, waarin hij afscheid neemt van het College (kennelijk vanwege een lage reis)⁰²³.

In de Algemene Vergadering dd 02 januari 1855 werd het besluit genomen om aan de weduwe van kapitein A.J.Struyk een uitkering toe te kennen.⁰²³.

 

De schepen van de kapitein

lidmaatschap College Zeemanshoop te Amsterdam⁰⁰¹

vlagnummer                 jaren          type                 scheepsnaam                                       naam reder/boekhouder

        32                       1825-1828    fregat              Pauline                                                  P.J.N.Vereul

                                     1829-1834    fregat              de Nederlanden                                   idem

                                        1835          geen vermelding van schip en boekhoude

        14                       1836-1839    fregat              de Nederlanden                                   P.J.N.Vereul

                                     1840-1853    geen vermelding van schip en boekhouder

          6                          1854          geen vermelding van schip en boekhouder

                                        1854          “overleden”

 

Bouma⁰²⁵ vermeldt A.J.Struyk als gezagvoerder gedurende:

• * 1826 t/m 1829 op het 3/m schip de “Pauline”, gegevens over bouw en tonnage ontbreken, varend voor P.J.N.Vereul te Amsterdam;
• * 1830 t/m 1835 op het 3/m schip “De Nederlanden”, gebouwd in 1828 te Amsterdam, 398 ton o.m., varend voor P.J.N.Vereul te Amsterdam;
• * 1837 t/m 1840 op het 3/m schip de “Nederlanden”, gebouwd in 1828 te Amsterdam, 398 ton o.m., varend voor P.J.N.Vereul te Amsterdam.

 

In het Archief van de Waterschout op het Stadsarchief van Amsterdam bevinden zich monsterrollen op naam van kapitein Arij Jansen Struik als gezagvoerderr van de:

“Wilhelmina Susanna”, dd 25 september 1816; 30 augustus 1817;

“Elisabeth & Maria”, dd 11 september 1818; 10 september 1819 en 23 oktober 1820;

“Paulina”, dd 03 september 1821 (ppv Jens Johannessen), 22 april 1822; 31 oktober 1822; 15 september 1823; 22 april 1824; 09 oktober 1824; 14 mei 1825; 11 oktober 1826; 23 april 1827; 19 oktober 1827; 25 april 1828 (proc. Jentje J.Struik);

“Nederlander”, dd 08 april 1829; 12 juli 1830; 12 september 1831; 12 juni 1833; 24 juli 1834; 19 oktober 1836; 13 november 1837.

 

In het Archief van de Waterschout op het Stadsarchief van Amsterdam bevinden zich monsterrollen op naam van kapitein Jentje Jans Struik als gezagvoerder van de:

“Paulina”, dd 25 april 1828 (ppv A.J.Struik)

 

Overige bijzonderheden

Sybrand Stapert werd vanuit de Amsterdamse Kweekschool voor de Zeevaart per 30 juli 1834 geplaatst als ligtmatroos op het schip de Nederlanden voor een reis van Amsterdam naar Batavia. Hij keerde op 01 augustus 1835 weer terug op school^004-532/1722.

A.J.Struyk verzorgde per 10 mei 1829 vanuit Texel met de “Nederlanden” een troepentransport van 175 manschappen. Hij arriveerde te Batavia op 29 augustus 1829 na 111 dagen. Onderweg was 1 militair overleden⁰⁶⁵.

 

Krantenberichten

Rotterdamsche Courant 08 april 1820¹¹⁴

Amsterdam, 6 april. Kapt. A.J. Struijk, voerende het schip ELISABETH EN MARIA (opm: fregat ELISABETH MARIA, kapt. Arie Jansen Struyk), meldt van Rio-Janeiro, van den 4 januari, dat hij dacht de volgende ochtend van daar naar Bahia te vertrekken

 

Rotterdamsche Courant 26 augustus 1820¹¹⁴

Amsterdam, 24 augustus. Kapt. A.J. Struijk, voerende het schip ELISABETH EN MARIA, meldt van Hamburg, van den 18 augustus, dat hij de volgende dag van daar naar Amsterdam zou onder zeil gaan.

 

Rotterdamsche Courant 21 juli 1821¹¹⁴

Amsterdam, 19 juni. Kapt. A.J. Struijck, voerende het schip ELISABETH EN MARIA, meldt van Paramaribo van den 30 april, dat hij reeds de helft zijner lading voor Amsterdam had ingenomen en denkelijk den 20 mei het overige aan boord zou hebben.

 

Rotterdamsche Courant 17 september 1822¹¹⁴

Amsterdam, 15 september. Volgens brief van Paramaribo, van den 25 juli, zouden, behalve de reeds als vertrokken opgegeven, den 31 juli van daar vertrekken de schepen l’AUGUSTE, kapt. J. Hulsen Jr; HARLINGEN, kapt. L.L. Buisman, en SOFIA MARIA, kapt. G.L. Röperhoff, naar Amsterdam, en de HARMONIE kapt. F. Petersen, naar Middelburg; en 15 augustus de schepen de KOLONIST, L. Wildschut, en SPECULATION, Th. Pietersz, beide met suiker; PAULINA, H.J. Strijk, de SURINAAMSCHE VRIEND, T.C. Claus en HUIS TE SPIJK, D.G. Doeksen, met koffij, allen naar Amsterdam, en de VROUW GERARDA, C. Schultz, met koffij naar Rotterdam.

 

Rotterdamsche Courant 15 oktober 1822¹¹⁴

Amsterdam, 13 oktober. Het schip de SURINAAMSCHE VRIEND, kapt. T.C. Claus, in Texel binnen van Surinamen, is den 15 augustus van daar gezeild, tegelijk met de schepen SPECULATION, kapt. T. Pietersz, het HUIS TE SPIJK, kapt. D.G. Doeksen, en PAULINA, kapt. A.J. Struijk, en zou den 1 september gevolgd worden door het schip de KOLONIST, L. Wildschut, allen naar Amsterdam.

 

Rotterdamsche Courant 29 juli 1820¹¹⁴

Amsterdam, 27 juli. De schepen ELISABETH EN MARIA, kapt. A.J. Struijk, van Bahia naar Hamburg, en DE GOEDE VERWACHTING, kapt. H. Visman, van Marennes naar Riga, zijn beide den 20 juli in goede staat gepraaid, de Galloper (opm: Thamesmonding; pos. 51º 49’ N.B. 01º 58’ O.L.) Z.W. circa 6 mijlen, door de Texelse loodsschipper F. Kuiper.

 

Rotterdamsche Courant 01 mei 1821¹¹⁴

Amsterdam, 29 april. Kapt. A.J. Struik, voerende het schip ELISABETH EN MARIA, meldt van Paramaribo van 13 maart, dat hij reeds een begin gemaakt had met laden, doch veronderstelde niet voor mei te zullen kunnen vertrekken.

 

Rotterdamsche Courant 04 oktober 1821¹¹⁴

Advertentie. J.H. de Witt, R. Hoijman, J. Tentije, J.E. Lublink, G.J. Roland Holst, J. Luijt Pietersz, F. der Kinderen, A. van der Sluijs, J.H.A. Balwé, H. Smit, J. Boelen en J. Swart, makelaars, zullen, op maandag den 8 oktober 1821, des avonds te zes uren, te Amsterdam, in het voormalig Nieuwezijds Heeren-Logement, op de Haarlemmerdijk, verkopen: een extraordinair welbezeild Fregatschip, genaamd ELIZABETH EN MARIA, gevoerd door kapitein A.J. Struik, lang 29 ellen 1 palmen 6 duimen, wijd 8 ellen 0 palmen 7 duimen, hol 3 ellen 7 palmen 5 duimen, het verdek hoog aan boord 1 el 7 palmen 2 duimen (opm: 29,16 x 8,07 x 3,75 / 1,72 m.), alles Nederlandse maat (zijnde Amsterdamse maat, lang 103 voeten, wijd 28½ voeten, hol 13 voeten 3 duimen, het verdek 6 voeten 2 duimen); breder bij de inventaris en onderrigt bij de makelaars.