De geschiedenis van de HOOP ex-DIANA is voor Marhisdata nog een betrekkelijk mysterie. Scheepstype, afmetingen en tonnage zijn bekend, evenals de Nederlandse kapitein J.J. Drok uit Farmsum, die op 19 februari 1817 in Rotterdam eigenaar werd van deze buitenslands gebouwde brik. De verkoper John Harlof zat in Riga; was hij ook de feitelijke eigenaar? Vermoedelijk wel, mogelijk overgekomen uit Engeland om een handelshuis op te zetten, en voer de DIANA onder Russische vlag.
Voor zover valt na te gaan was kapt. Drok de eerste Groninger eigenaar van een brik, een type schip dat in die tijd nauwelijks op de Oostzee voer. Het was dan ook een á-typische aankoop van een Veendammer kapitein die met een vrouw uit Farmsum was getrouwd, waardoor de brik Farmsum als thuishaven kreeg.
De enige Nederlandse zeebrief dateert van 11 maart 1817. Marhisdata heeft in 1817-1818 geen zeetijdingen in haar Kronieken opgenomen. Dat Drok zijn schip voor de vaart op de Oostzee inzette blijkt echter uit passages van Elseneur, welke zijn ontleend aan het Sonttol Register waarin o.m. de afgedragen tolgelden zijn opgetekend. Het volgende staatje toont enkele reizen van de brik HOOP onder kapt. Drok aan:
Bron datum Van Naar Te Op
RC 190317 Rotterdam Oostzee 18.03.1817
ST 270317 Amsterdam Østersøen Elseneur 27.03.1817
ST 270517 Riga Dordrecht Elseneur 27.05.1817
ST 200717 Rotterdam Riga Elseneur 20.07.1817
ST 151117 Petersburg Rotterdam Elseneur 15.11.1817
RC 251117 Petersburg Rotterdam 22.11.1817
RC 190318 Rotterdam Elseneur / Riga 19.03.1818
ST 230418 Rotterdam Helsingør Elseneur 23.04.1818
RC 241118 Petersburg Rotterdam 22.11.1818
Op 22 november 1818 arriveerde de HOOP vanuit Petersburg in Rotterdam. Vermoedelijk is de brik na lossing snel weer naar de Oostzee vertrokken om aan een koper op te leveren. Reeds op 7 januari 1819 werd de zeebrief via het Ministerie van Buitenlandse Zaken in Den Haag teruggeleverd wegens ‘verkoop van het schip’, met daarbij de toevoeging ‘genoemde bodem zal voortaan onder Russische vlag navigeren’. Op 11 januari 1819 werd de zeebrief door de Minister van Staat geroyeerd.
Over de voorgeschiedenis als DIANA is niets teruggevonden. Was dit dezelfde brik DIANA die volgens de Dordrechtsche Courant van 8 oktober onder kapitein Sharp op 3 oktober bij Brielle was verongelukt? Het lijkt waarschijnlijk, omdat het wel erg toevallig zou zijn wanneer twee brikken met de naam DIANA binnen een zo kort tijdsbestek in de buurt van Rotterdam zouden zijn geweest. Maar zeker weten doen we het niet. In het rode Register of Shipping van de Engelse assuradeuren (die vooral Engelse schepen groter dan 100 ton bevatten) wordt het schip niet genoemd. Misschien was kapitein Sharp een Engelsman, varende op een Russisch schip, zoals er in die jaren ook Engelse kapiteins op de Nederlandse vloot voeren.
Drie dagen na de stranding rapporteerde Brielle dat het tuig geborgen, maar dat het schip geheel weg was. Er zijn legio voorbeelden dat een dergelijk bericht prematuur was en een ‘wrak’ een tweede leven kreeg. Elke gedachte aan de DIANA is speculatie:
Misschien heeft kapitein Sharp, nadat de DIANA was geborgen, onmiddellijk Riga verwittigd. In dat geval moet Harlof zeer snel hebben gehandeld en reeds op 18 oktober een volmacht tot verkoop hebben afgegeven aan Groen Hahn & Co in Riga. Dit was mogelijk een lokale handelsfirma die een zakelijke relatie onderhield met Anthony van Hoboken, gereputeerd koopman in Rotterdam, aan wie de volmacht werd doorgepresenteerd. De laatste schakelde Fredrik van Dam in als makelaar, die in Drok de koper vond, zie onderstaande Koopbrief. De overeengekomen prijs van 7.300 gulden lijkt echter rijkelijk hoog, tenzij Van Hoboken het schip nog had laten herstellen (op kosten van de verkoper en/of een assuradeur) alvorens tot verkoop over te gaan.
Koopbrief
Op heden den 19 February 1817 is ten overstaan van den ondergetekende Fredrik van Dam, Makelaar binnen deze Stad Rotterdam, gesloten het volgende Koop en Verkoop Contract tussen den Heer Anthony van Hoboken, Koopman binnen deze Stad, behoorlijk gepatenteerd in zijn na te melden qualiteit, Jan Jansen Drok, Scheepskapitein wonende te Farmsum, Provincie Groningen, te weten den Heer Anthony van Hoboken voornoemd, verkoopt ingevolge volmagt van John Harlof op de Heren Groen Kater & Co te Riga, gepasseerd den 18 October 1816, door deze overgedragen op den voornoemden Heer Anthony van Hoboken alhier in dato den 31 December 1816, zijnde deze volmagt op heden behoorlijk geregistreerd en geviseerd voor zegel, aan de voorgenoemde Scheepkapitein Jan Jansen Drok het aan hem bekende Brikschip DIANA, thans liggende binnen deze Stad, zijnde volgens meetbrief uitgegeven door de Administratie der Convoyen en Diensten binnen deze Stad in dato den 24 January dezes jaars Lang 23,80 meter of 75 voeten 9 9/12 duimen, Breed 6,40 meter of 20 voeten 4 7/12 duimen, Diep 3,60 meter of 11 voeten 5 1/12 duimen, zijnde alzo groot 91 lasten van 2 tonnen en ladende omtrent 100 roggelasten met alle deszelfs Rondhout, staand en lopend Want, Ankers, Touwen, Zeilen en verdere Scheeps Gereedschappen, om en voor een som van 7300 Guldens Holl. Courant, zullende de Courtage van de Verkoop, het regt van Registratie zegels van dit Transport, en alle andere Kosten op deze Verkoop vallende door de Verkoper en de Koper elk voor de helft moeten betaald en gedragen worden.
Welke somma van 7300 Guldens de Verkoper bij dezen erkend bereids ontvangen te hebben quiterende daarvoor de voorschreven Koper en verklarende het meergemelde Brikschip DIANA in volle en vrije eigendom aan hem te cederen en over te dragen belovende in zijne meergemelde qualiteit hetzelve te zullen vrijwaren als recht is op alle Havenen, Wateren, Steden, Stromen en Rivieren al waar hetzelve zal komen te arriveren, onder verband der persoon en goederen van den voornoemde John Harlof. De Koper verklaart het Schip voortaan te zullen noemen de HOOP.
Ter bevestiging van dit Koop en Verkoopcontract hebben de Verkoper en de Koper hetzelve nevens mij getekend.Aldus gepasseerd en getekend in duplo ten Kantore en ten dage als in het hoofd dezes. (was getekend) F. van Dam, makelaar
als Verkoper:
A. van Hoboken qq
als Koper:
Jan Jansen Drok
(onderstaand)
Geregistreerd te Rotterdam den 20 February 1817
Ontvangen 182 Guldens en 50½ Cents / was getekend Verster.
Bovenstaande aan ons geexhibeerd door den Heer Jan Jansen Drok en geregistreerd te Appingedam, 1 maart 1817.
De Griffier
1816
DC 081016
Brielle, 4 oktober. Gisteravond is de brik DIANA, kapitein M. Sharp, met steenkolen van Sunderland naar Schiedam bestemd, op de vlakte verongelukt. Het schip zit vol water en zal denkelijk geheel weg zijn.
DC 081016
Brielle, 6 oktober. Van het verongelukte schip (opm: DIANA) van M. Sharp is de tuigage geborgen, doch het schip is geheel weg.
1817
RC 200317
Rotterdam, 19 maart. Den 18 zeilde uit de Maas HOOP, J.J. Drok, naar de Oostzee.
1818
RC 210318
Te Rotterdam liggen in lading naar: Elseneur en Riga: het schip (opm: brik) de HOOP, kaptein Jan Jansen Drok.
Adres ten Kantore van Kuyper, Van Dam en Smeer (opm: de HOOP zeilde 18 maart uit de Maas naar de Oostzee)
RC 241118
Rotterdam, 24 november. Den 22 arriveerde te Helvoetsluis de HOOP, kapt. J.J. Drok, van Petersburg. (opm: spoedig hierna is de brik naar Rusland verkocht)