Inloggen
JAVA - ID 8223


Kroniekberichten

Datum 23 maart 1873
Krant NRC - Nieuwe Rotterdamsche Courant
Type bericht Kiellegging, bouw en stapelloop van schepen

Amsterdam, 22 maart. Op de 15e dezer is van de werf van de heren Backhouse & Dixon te Middlesbro’ te water gelaten het voor rekening van de Stoomvaart-Maatschappij Java alhier gebouwde stoomschip JAVA, gevoerd zullende worden door kapt. E. van Ingen. Genoemd stoomschip wordt in mei te Nieuwediep verwacht.
Nog staat op bovengemelde werf voor rekening van dezelfde maatschappij op stapel het stoomschip HOLLAND.

Afbeelding
Datum 17 mei 1873
Krant NRC - Nieuwe Rotterdamsche Courant
Type bericht Binnenlandse berichten, diverse

Amsterdam, 16 mei. Volgens telegram van Middlesbro’ is de proeftocht van het stoomschip JAVA met succes volbracht en zou het heden ochtend van daar naar het Nieuwediep vertrekken.

Afbeelding
Datum 03 juni 1873
Krant NRC - Nieuwe Rotterdamsche Courant
Type bericht Binnenlandse berichten, diverse

Nieuwediep, 1 juni. Heden vertrok van hier naar Batavia het stoomschip JAVA, het eerste van de Stoomvaart-Maatschappij Java. Aan boord daarvan bevindt zich een detachement militairen, sterk 170 onderofficieren en manscheppen onder geleide van drie officieren.

Afbeelding
Datum 04 juni 1873
Krant NRC - Nieuwe Rotterdamsche Courant
Type bericht Binnenlandse berichten, diverse

Rotterdam, 3 juni. Het Nederlandse stoomschip JAVA, kapt. Van Ingen, van Nieuwediep naar Batavia, is gisteren nacht ten 4 ure Dungeness gepasserd. Volgens bericht zal genoemd stoomschip te Portsmouth zich twee of drie dagen moeten ophouden wegens het vuurvatten van het houtbekleedsel van de ketel. Het vuur is echter door de goede orde aan boord spoedig geblust, maar er wordt een kleine reparatie vereist.

Afbeelding
Datum 05 juni 1873
Krant NRC - Nieuwe Rotterdamsche Courant
Type bericht Berichten uit het buitenland incl havens

Portsmouth, 2 juni. Het stoomschip JAVA, kapt. Van Ingen, van Amsterdam naar Java bestemd met 170 man troepen aan boord, kwam heden namiddag te Spithead aan met lekkage aan de verbindingen der stoompijp. Des voormiddags ten 11 uur bij de Owers zijnde, bespeurde men aan boord dat de houten beschotten die de ketels van de machinekamer afschutten in brand waren. Onmiddellijk werd door de equipage, bijgestaan door de aan boord zijnde troepen, al het nodige gedaan en was men spoedig door een massa water de brand meester. Ware het niet tengevolge der geregelde orde waarin de bevelen van de kapitein snel ten uitvoer gebracht werden zowel als door de medewerking van de commandant en de troepen, dan had waarschijnlijk dit ongeval zeer ernstige gevolgen kunnen gehad hebben. Er is onmiddellijk assistentie aan boord gezonden om de schade met allen spoed te herstellen.
Later bericht: De JAVA zette in de nacht van de 4e op de 5e juni de reis weder voort.

Afbeelding
Datum 06 juni 1873
Krant NRC - Nieuwe Rotterdamsche Courant
Type bericht Binnenlandse berichten, diverse

Amsterdam, 5 juni. De Stoomvaart-Maatschappij Java ontving gisterenavond het volgende telegrafische bericht van de directeur, die dadelijk na het ongeval naar Portsmouth was afgereisd:
Na een gestreng onderzoek aan boord, dat zes uur duurde, en hetwelk gehouden werd in bijzijn van de kapitein, 1ste machinist en de bevelvoerende officieren der troepen, is gebleken, dat de brand ontstaan was door grote onvoorzichtigheid van de 2de machinist. Van dit onderzoek werd een proces-verbaal opgemaakt en getekend voor de Nederlandse consul. De JAVA heeft reeds heden nacht de reis voortgezet. De schade is zeer gering. De passagiers waren zeer tevreden en gezond.

Afbeelding
Datum 16 juni 1873
Krant NRC - Nieuwe Rotterdamsche Courant
Type bericht Berichten uit het buitenland incl havens

Gibraltar, 13 juni. Het stoomschip JAVA, van Nieuwediep naar Batavia, alhier binnengelopen met schade aan de schroef, is naar Malta vertrokken om aldaar te repareren.

Afbeelding
Datum 21 juni 1873
Krant NRC - Nieuwe Rotterdamsche Courant

Rotterdam. 20 juni. Het stoomschip JAVA, van Nieuwediep naar Batavia, is gisteren te Malta aangekomen om de schade aan de schroef te herstellen. Aangezien het dok niet disponibel is, kan het eerst a.s. dinsdag (opm: 24 juni) de reis voortzetten. De troepen zijn geland, de passagiers blijven aan boord. Alles is wel aan boord.

Afbeelding
Datum 09 juli 1873
Krant PGC - Provinciale Groninger Courant
Type bericht Binnenlandse berichten, diverse

Amsterdam, 7 juli. Het stoomschip PRINS HENDRIK, met troepen, specie etc., is heden aangekomen te Aden, gesleept wordende door het stoomschip JAVA wegens een klein gebrek aan de machine, dat te Aden enig oponthoud zal vergen. Troepen en passagiers waren zeer welvarend.

Afbeelding
Datum 10 juli 1873
Krant NRC - Nieuwe Rotterdamsche Courant
Type bericht Binnenlandse berichten gearriveerde, vertrokken schepen

Rotterdam, 9 juli. Volgens telegram is het stoomschip PRINS HENDRIK de 8e juli te Aden gearriveerd met troepen en specie ex-TROMP; troepen en passagiers waren zeer welvarend. Het stoomschip was vanaf Perim geassisteerd door het stoomschip JAVA, wegens een klein gebrek aan de machine, dat te Aden enige dagen oponthoud zal veroorzaken.

Afbeelding
Datum 12 juli 1873
Krant JB - Javabode
Type bericht Berichten uit het buitenland incl havens

Aden, 11 juli. Het stoomschip PRINS HENDRIK is alhier, gesleept door het stoomschip JAVA, kapt. Van Ingen, met schade aan de machine binnen en zal vermoedelijk de 22e dezer de reis naar Batavia kunnen vervolgen. (opm: zie JB 020773)

Afbeelding
Datum 02 augustus 1873
Krant NRC - Nieuwe Rotterdamsche Courant
Type bericht Binnenlandse berichten, diverse

Rotterdam, 1 augustus. Het stoomschip JAVA is de 31e juli te Batavia aangekomen. Alles wel aan boord.

Afbeelding
Datum 08 augustus 1873
Krant NRC - Nieuwe Rotterdamsche Courant
Type bericht Strandingen, verongelukking en vermissing

Rotterdam, 7 augustus. De directie der Stoomvaart- Maatschappij Java verzoekt het Algemeen Handelsblad mede te delen, dat volgens brief van kapt. E. van Ingen, voerende het stoomschip JAVA, deze wel degelijk zijn hulp aan de gestrande stoomboot TROMP, toebehorende aan de heer Engels, en varende in de lijn der Commercial Steamship Company, heeft aangeboden; dat van land geseind werd, dat er muiterij aan boord was, en dus de commandant der troepen zich tegen de landing verzette, en dat overigens kapt. Oort van het stoomschip PRINS HENDRIK seinde, reeds bijna alles aan boord te hebben en te kunnen bergen. Te Aden is door kapt. Van Ingen weder aangedrongen op het afgeven van een gedeelte der troepen, doch kapt. Oort weigerde iets anders dan de postpakketten aan boord der JAVA te zenden.
De Stoomvaart-Maatschappij Java zou zich niet publiek in deze zaak hebben gemengd, ware het niet, dat zij zich ten behoeve van kapt. Van Ingen gedrongen gevoelt het bovenstaande algemeen bekend te maken.

Afbeelding
Datum 10 september 1873
Krant NRC - Nieuwe Rotterdamsche Courant
Type bericht Binnenlandse berichten, diverse

Rotterdam, 9 september. Van de Stoomvaart-Maatschappij Java ontvangen wij het bericht, dat zijn weer een nieuwe gebouwd stoomschip, genaamd BORNEO in de vaart brengen, en dat deze al het goed nemen zal, dat voor de CELEBES reeds was en nog zou worden geladen, en dat de CELEBES nu zal vertrekken 9 dagen na de BORNEO, en wel alleen naar Batavia met een detachement suppletietroepen, sterk 400 man, onder bevel van de majoor Hojel. Met dit stoomschip wordt tevens NLG 100.000,- specie verzonden, terwijl alle passagiersplaatsen reeds bezet zijn.
De CELEBES en de onlangs vertrokken SUMATRA zijn door het Gouvernement voor Atchin gehuurd en volgens de laatste berichten zou de JAVA ook daarvoor worden aangenomen, terwijl de ST. GEORGE naar Saigon vertrokken is, om een lading voor Java te halen.
Naar wij vernemen, zijn ook reeds voor de in het laatst van oktober vertrekkende HOLLAND alle passagiers aangenomen.

Afbeelding
Datum 29 oktober 1873
Krant NRC - Nieuwe Rotterdamsche Courant
Type bericht Berichten uit het buitenland incl havens

Batavia, 24 september. Men wil, dat het stoomschip JAVA van de Stoomvaart-Maatschappij Java voor de expeditie naar Atchin als ziekenschip is ingehuurd.

Afbeelding
Datum 06 december 1873
Krant JB - Javabode
Type bericht Binnenlandse berichten gearriveerde, vertrokken schepen

Padang, 26 november. Heden morgen is hier ter rede gearriveerd het stoomschip JAVA, kapt. Van Ingen, komende van Siboga. Onder het opstomen naar de rede is brand in de voorraad steenkolen ontstaan, die gelukkig, ter voorkoming van grotere rampen, nog tijdig is geblust. Een drietal der manschappen is daarbij verwond geworden.

Afbeelding
Datum 07 februari 1874
Krant NRC - Nieuwe Rotterdamsche Courant
Type bericht Berichten uit het buitenland incl havens

Soerabaija, 12 december. De stoomboot JAVA, gezagvoerder Van Ingen, kwam 25 november van Atchin terug op de rede van Padang. Dat schip is aan een groot gevaar ontsnapt. Op de avond van de 24e ontdekte men een sterke gaslucht, welke bij onderzoek bleek uit kolen, die in het achterschip geladen waren, te komen. Om de regen waren de luiken gesloten; deze liet de gezagvoerder dadelijk openen, om het gas te laten ontsnappen, doch de damp en de brandlucht vermeerderden, waarop de luiken gesloten werden, om een uitbarsting van de brand te voorkomen. Die nacht werd in grote spanning doorgebracht, onder het in acht nemen van alle voorzorgen, zoals: alle lichten uit, wacht bij de luiken, de brandspuiten gereed enz. De volgende morgen om zes uur had een gasontploffing plaats; de luiken werden losgeslagen, en een grote vlam steeg op uit het ruim, die de zonnetent, welke boven de luiken gespannen was, in brand zette; twee schepelingen, die beneden waren, ontvingen zware brandwonden; een hunner wordt in het hospitaal verpleegd. Onmiddellijk werden de brandspuiten aan het werk gesteld, met het gunstige gevolg dat het onheil geen verdere gevolgen had. Tegen zeven uur kwam de stoomboot op de rede. (opm: de JAVA is van de Stoomvaart-Maatschappij Java te Amsterdam).

Afbeelding
Datum 02 mei 1874
Krant NRC - Nieuwe Rotterdamsche Courant
Type bericht Binnenlandse berichten, diverse

Amsterdam, 1 mei. Volgens heden ontvangen telegram is het stoomschip JAVA, kapt. Gollards, 29 april van Batavia naar Nieuwediep vertrokken.

Afbeelding
Datum 17 mei 1874
Krant NRC - Nieuwe Rotterdamsche Courant
Type bericht Vrachten, bevrachtingen

Batavia, 11 april. Vrachten. Bevracht werd het Nederlandse schip KANDANGHAUER II naar Amerika à GBP.3.15/- in de Oosthoek te laden.
Lossende en onbevrachte Nederlandse schepen, hier en op de kust: VIER GEBROEDERS, MARIE, HENRIETTE, UTRECHT en GALILEI en het stoomschip JAVA.

Afbeelding
Datum 13 februari 1877
Krant NRC - Nieuwe Rotterdamsche Courant
Type bericht Binnenlandse berichten, diverse

Amsterdam, 12 februari. Naar wij vernemen is heden ochtend 4½ uur het stoomschip JAVA, gezagvoerder Weber, van Nieuwediep door de Nieuwe Waterweg alhier aangekomen, van waar het gisteren ochtend ten 10 ure vertrokken was. Hoewel reeds ten 4 uur namiddags te IJmuiden, heeft men gewacht tot heden ochtend, alvorens de reis naar Amsterdam aan te nemen. De lading wordt hier gecompleteerd en de 17de aanstaande voor rekening der Stoomvaart-Maatschappij Nederland geëxpedieerd naar Nederlands-Indië, door het Suezkanaal.

Afbeelding
Datum 18 februari 1877
Krant NRC - Nieuwe Rotterdamsche Courant
Type bericht Binnenlandse berichten gearriveerde, vertrokken schepen

Amsterdam, 17 februari. Het stoomschip JAVA, in dienst van en bevracht door de Stoomvaart Maatschappij Nederland en maandag hier gearriveerd, is, na stukgoederen te hebben ingenomen, heden ochtend vertrokken. Vele belangstellende waren op de Oosterdoksluis aanwezig en waren er getuige van dat het stoomschip door het rangeren der goederentreinen 1½ uur werd opgehouden. Toch is de toestand in dit opzicht, waarop wij reeds in oktober a.p. hebben gewezen, in de laatste tijd reeds veel verbeterd.
Het schip had te Nieuwediep spoorstaven ingenomen en zal te Southampton nog een 400 last goederen inladen.

Afbeelding
Datum 04 mei 1880
Krant AH - Algemeen Handelsblad
Type bericht Vrachten, bevrachtingen

Uit het jaarverslag over 1879 van de Stoomvaart-Maatschappij Java blijkt dat het netto saldo van het aandeel in de gemeenschappelijke exploitatie, overeenkomstig het met de Stoomvaart-Maatschappij Nederland gesloten contract, bedraagt NLG 152.382, tegen in 1878 NLG 198.186 en 1877 NLG 319.250.
Dit resultaat zal bij de oppervlakkige beschouwing wellicht een teleurstelling veroorzaken, doch hierbij moet in aanmerking genomen worden, dat de vermindering is ontstaan uit de lage thuisvrachten en is verder daaraan toe te schrijven dat verschillende kosten, waarmede vroeger de onkostenrekening was belast, nu zijn gebracht op de reisrekeningen, waar zij beter thuis behoren. Winst- en verliesrekening is daardoor ruim NLG 10.500 minder credit geworden en voorts dat het aandeel in de gemeenschappelijke exploitatie gedurende een tijdvak van 10 maanden een vermindering onderging, beginnende bij het uitvallen van het stoomschip HOLLAND tot de indienststelling van het stoomschip KONINGIN EMMA, van welke feiten in het verslag over 1878 reeds vermelding is gemaakt. Het daardoor geleden verlies, bijna geheel drukkende op het jaar 1879, wordt berekend op NLG 50.000.
Door een en ander wordt volgens de directie het mindere creditcijfer van de winst- en verliesrekening voldoende opgehelderd, zodat zij mag stellen dat, terwijl de beide jaren 1878 en 1879 zeer ongunstig waren voor de exploitatie, het mindere resultaat van 1879 voor de Maatschappij, vergeleken bij het vorige jaar, alleen is te wijten aan de hierboven vermelde en becijferde buitengewone omstandigheid, die zich wel niet zal herhalen.
Van het netto saldo ad. NLG 152.382 blijft na aftrek van het debetsaldo van de onkostenrekening en dat van de renterekening NLG 60.652 over, dat de directie voorstelt op NLG 70 na te besteden aan afschrijvingen op de stoomschepen enz.
Omtrent de reizen van de stoomschepen wordt medegedeeld, dat de MADURA en CELEBES en later ook de KONINGIN EMMA geregeld deel hebben genomen aan de maildienst en dat de JAVA emplooi vond in de Chinese wateren.
Het nieuwe stoomschip KONINGIN EMMA voldoet uitmuntend; alleen de snelheid beantwoordt niet geheel aan de verwachting, hetgeen uitsluitend wordt toegeschreven aan de vorm van de schroefbladen, die vervangen worden door daartoe reeds aanwezige nieuwe, van afmetingen, meer in verband met de lijnen van het schip.
De stoomschepen met de inventarissen komen op de balans voor met NLG 3.068.700.
Het onderhoud van de stoomschepen heeft steeds op onbekrompen wijze plaats; in alle nodige herstellingen en vernieuwingen, ook van machinedelen en inventaris-artikelen, wordt dadelijk voorzien, waardoor zowel de schepen als alles wat daartoe behoort, voortdurend in uitmuntende toestand verkeren. Men zou kunnen menen dat een hogere afschrijving op de stoomschepen had kunnen geschieden, en inderdaad, indien er sprake ware van dividenduitkering, zou de directie hiertoe niet overgaan, dan na eerst nog meer dan thans geschied is, te hebben afgeschreven. Daar echter tot haar leedwezen dit niet het geval is, behoudt zij zich voor, zo dit nodig mocht blijken, nader voorstellen te doen, die ten doel hebben tot een ruimere afschrijving te geraken. Zij voegt er bij dat door aanzienlijke verhoging van materialen en arbeidslonen, de kostprijs van stoomschepen als de hare, sedert anno passato ruim 15 pct. is gestegen.
De MADURA wordt gebracht in de hoogste klasse van de Nederlandsche Vereeniging van Assuradeuren, waardoor ook dat schip geregeld deel zal hebben aan het troepenvervoer naar Indië. De kosten van verbetering bedragen plm. NLG 20.000, waar tegenover staat een verhoging in percentage, die over dit jaar bijvoorbeeld, zou bedragen hebben ruim NLG 7.000.
In de loop van het vorige jaar werd de driewekelijkse maildienst veranderd in een veertiendaagse. De thuisvrachten, die gedurende de laatste twee jaar bijna steeds dalende waren, hebben zich in dit jaar verbeterd, en uitvrachten en vervoer van passagiers geven tot dusverre reden tot tevredenheid, zodat de directie meent met grond te mogen hopen dat de Maatschappij thans een betere toekomst tegemoet gaat.
(opm: in het verslag in de AH staan toch weer andere gegevens, dat in dat in de NRC, daarom beide opgenomen)

Afbeelding
Datum 21 april 1881
Krant NRC - Nieuwe Rotterdamsche Courant
Type bericht Vrachten, bevrachtingen

Aan het jaarverslag van de Stoomvaart-Maatschappij Nederland ontlenen wij het volgende: Bij de aanbieding van het tiende jaarverslag in het ons aangenaam u op gunstiger resultaten te kunnen wijzen dan tot nu toe enig boekjaar opleverde.
Het was het eerste jaar van de volledig georganiseerde veertiendaagse dienst, en ongestoord reizen bij een tamelijk vaste vrachtenmarkt hebben ons in staat gesteld eindelijk weder een voldoende dividend te verdienen.
De winst- en verliesrekening werd opgemaakt als volgt: De reizen van de stoomschepen geven na betaling van alle kosten, en na vereffening van het aandeel dat de Stoomvaart-Maatschappij Java toekomt, een batig saldo van NLG.936.327,86, en dus ruim NLG.250.000 meer dan verleden jaar.
De diverse baten en het saldo van vorige rekening zijn in 1880: NLG 22.508,82½, tegen 1879 NLG 21.104,79½.
Van de bruto winst moet bestreden worden:
1. Interest: NLG.128.766,19 tegen NLG.138.018,76 in 1879; deze vermindering ontstaat deels door de plaats gevonden aflossing van obligatie leningen, maar voor een groter deel uit de gekweekte rente van vrij aanzienlijke kassaldo’s.
2. Een verliespost tot finale afsluiting van de averijrekening WILLEM III, bij de afbetaling van het laatste proces, bedragende boven het daarvoor vroeger gereserveerde, met inbegrip van alle rechtskosten, enz. NLG.5.413,91.
3. De afschrijvingen:
1880 1879
Diensten der geldleningen NLG. 10.500,00 tegen NLG. 9.600,00
Stoomschepen NLG.340.041,79 tegen NLG.341.457,40
Meubilair NLG. 5.600,00 tegen NLG. 1.200,00
Oprichtingskosten NLG. 4.600,00 tegen NLG. 4.000,00
Etablissement NLG. 24.853.90 tegen NLG. 10.675,00
Kolenhulk SOERABAJA NLG. 8.500,00 tegen NLG. 8.500,00
Totaal der gewone afschrijving NLG.394.095,69 tegen NLG 375.432,40. Bovendien nog als buitengewone afschrijving: op kolenhulp SOERABAJA NLG 18.000,00 op huis en erve NLG.10.000, op aandelen Nederlandsch-Indische Droogdok Maatschappij NLG.6.249, op waarborg van eventueel verlies op de vaart Amsterdam – Amerika NLG.6.000: totaal van alle afschrijvingen NLG.434.344,69.
Het winstsaldo is dus NLG.390.311,89½, en volgens de achter dit verslag gedrukte rekening kan daarvan 8½ % dividend aan aandeelhouders worden uitgekeerd, terwijl na aftrek van tantièmes, na dotatie van reserve- en ondersteuningsfonds en reservering van de patentbelasting over de uitdeling, een saldo van NLG.3.529,23½ op de nieuwe rekening wordt overgeboekt.
De in dit dienstjaar afgesloten reizen bestaan uit 26 uit- en thuisreizen, waarvan de bijzonderheden zijn aangetekend in de bijlage A van dit verslag.
Op de uitreis werd regelmatig ééns om de vier weken, dus 18 maal, Padang bezocht, terwijl van de andere reizen zeven via Atjeh geschiedden.
De thuisreis vond vijf malen plaats via Padang, vier malen via Marseille, ééns via Genua.
Het stoomschip JAVA bleef in de maandcharter varen in de Chinese, Indische en Australische wateren. Na het verstrijken van het eerste charter werd het tot iets voordeliger koers bevracht, en deze reizen, die zonder enig ongeval werden volbracht, leverden een voldoende voordeel op.

Afbeelding
Datum 01 mei 1881
Krant NRC - Nieuwe Rotterdamsche Courant
Type bericht Strandingen, verongelukking en vermissing

Aan de aandeelhouders der Stoomvaart-Maatschappij Java is het volgende jaarverslag aangeboden:
Zoals uit de winst- en verliesrekening blijkt, bedraagt het netto saldo van ons aandeel in de gemeenschappelijke exploitatie, overeenkomstig het met de Stoomvaartmaatschappij Nederland gesloten contract NLG 280.199,54½ tegen een cijfer in 1879 van NLG 152.382,51. In 1878 van NLG 198.186,61½, in 1877 van NLG 319.250,94½.
Het resultaat over 1880 toont dus bij vergelijking met de twee vorige jaren een niet onbelangrijke verbetering aan, als gevolg voornamelijk van het vermeerderd aantal mailreizen, dat in 1880 bedroeg 26 tegen 22 in 1879; voorts ondergingen de thuisvrachten, die in 1879 buitengewoon laag waren, enige verbetering, en waren de uitvrachten bevredigend.
Van het netto saldo der exploitatie, bedragende NLG 280.199,54½ makende met het overschot van 1879 ad NLG 69,66 tezamen NLG 280.269,20½, blijft na aftrek van het nadelig saldo der renterekening ad NLG 116.593,76, een overschot van NLG 163.675,44½, waarvan na aftrekking van NLG 134.775,84, voor afschrijving nl.: op de stoomschepen NLG 116.700,-; op de oprichtingskosten NLG 1.000,-; op de gebouwen te Nieuwediep NLG 7.124,74, en op de geldleningsdienst NLG 9.951,10; ter beschikking overblijft een bedrag van NLG 28.899,60½, dat wij voorstellen te besteden tot uitkering van een dividend van 2 % over het maatschappelijk kapitaal, groot NLG 1.400.000,-, maakt alzo NLG 28.000,-, makende met het daarover verschuldigde patentrecht van 2 % met 28 opcenten, tezamen NLG 28.717,43, waardoor op 1881 wordt overgebracht een batig saldo van NLG 182,17½.
In 1880 werd door het stoomschip PRINS HENDRIK hulp verleend aan het bij Socotra gestrande stoomschip AZIA, en sleepte het stoomschip KONINGIN EMMA te Aden binnen het met defecte machine in de Golf van Aden drijvende stoomschip CITY OF MECCA. De regeling der hulp- en sleeplonen evenwel nog niet afgelopen zijnde, is daarvoor op de balans van 1880 ook niets uitgetrokken, en zal die buitengewone bate, dus geheel ten voordele komen van het jaar 1881.
Aangaande de reizen onzer stoomschepen valt alleen mede te delen, dat de CELEBES, MADURA en KONINGIN EMMA weder geregeld in de maillijn hebben gevaren, en de JAVA steeds emplooi vond in de Chinese wateren. Aan het stoomschip KONINGIN EMMA werden de in het vorige verslag reeds vermelde nieuwe schroefbladen aangebracht, waarmede het schip nu ook beter vaart loopt, en het werd ook voorzien van een stoomstuurtoestel. Het stoomschip MADURA behoort nu ook tot de hoogste klasse der Nederlandsche vereeniging van assuradeuren; de daarvoor nodige versterkingen en het maken ener 2e klasse passagiersinrichting, nodig voor het troepenvervoer, hebben gekost NLG 30.122,16. Wij stellen die post onder een afzonderlijk hoofd op de balans, om zolang hij niet geheel zal zijn gedelgd, ten zijnen bate aan te wenden, de vanwege die klasseverhoging verkregen vermeerdering van percentage in de saldo’s der reisrekeningen. In 1880 is de post door de toepassing over 15 reizen reeds verminderd met NLG 5.621,21, zodat hij nu op de balans nog voorkomt met NLG 24.500,95.
Door verplaatsing der exploitatie naar Amsterdam werden de gebouwen te Nieuwdiep nutteloos. Wij koesterden de hoop om die op enigszins voordelige wijze van de hand te doen, doch werden daarin teleurgesteld, en er bleef bij het eindigen der erfpacht van de grond, die aan het Rijk toebehoort, niets anders over dan een verkoop tot amotie, die een verlies gaf, dat op de winst- en verliesrekening als afschrijving voorkomt.
In 1880 werd voor een bedrag van NLG 53.000,- aan obligaties in de 5 % lening uitgeloot, makende met de vroegere uitloting een totaal van 242 stuks, waarvan tot 31 december 1880 waren afgelost 211, zodat het bedrag der lening op de balans voorkomt met NLG 1.789.000,-.
NRC 010581
In het Soerabaijasch Handelsblad wordt naar aanleiding van het verdwijnen der MERAPI in de buurt van Timor Laut geschreven:
Het is meer gebeurd, dat daar een schip is afgelopen. In welk jaar het geweest is, herinner ik mij niet, want het is al betrekkelijk lang geleden, doch met zekerheid kan ik u zeggen, dat dit ongeval overkomen is aan de Engelse brik LINSON, waarvan de bemanning op twee na werd omgebracht; van die twee stierf weldra één, terwijl de andere slaaf is geworden en geheel inlands.
Of hij er later weer vandaan is gekomen, heb ik niet kunnen gewaar worden.
De LINSON was voor de achter of oostwal gekomen om daar handel te drijven.
Het volk toonde daartoe wel genegenheid, doch zodra waren niet enige manschappen aan de wal of zij werden vermoord.
Toen gingen de inlanders aan boord en deden hetzelfde met de anderen behalve de bewuste twee. Alles wat hun van het vaartuig aanstond, ja zelfs de ankers en kettingen brachten zij aan land, waar zij later gevonden werden.
Behalve de LINSON zijn herhaaldelijk Chinese vaartuigen, “Badoewakkan” geheten, te Timor Laut afgelopen en geplunderd.
De Nederlandsch Indische Stoomvaart-maatschappij heeft een particulier telegram ontvangen, houdende bericht, dat de stomer TAGAL der Gouvernementsmarine met de resident van Amboina aan boord, van Amboina de reis naar de Tenimber-eilanden of Timor-Laut groep onderneemt, tot opsporing van de MERAPI.
Waarschijnlijk wordt geacht, dat het schip met onklare machine zuidwaarts is afgedreven.
Nog zal Zr.Ms. ATJEH uitgezonden worden om het schip te zoeken.
(opm: bericht is achterhaald. Zie JB 220481 en voorgaande berichten)

Afbeelding
Datum 26 juni 1881
Krant NRC - Nieuwe Rotterdamsche Courant
Type bericht Berichten uit het buitenland incl havens

Aden, 24 juni. Het stoomschip JAVA, van Batavia naar Liverpool, heden hier aangekomen, heeft schade aan de lading. Het zal niet lossen en heeft de reis voortgezet.

Afbeelding
Datum 16 augustus 1881
Krant NRC - Nieuwe Rotterdamsche Courant
Type bericht Verkoop schepen

Verkochte schepen. Het Nederlandse stoomschip JAVA is uit de hand verkocht aan een Franse rederij.

Afbeelding
Datum 03 mei 1882
Krant NRC - Nieuwe Rotterdamsche Courant
Type bericht Verslagen van rederijen etc..

Aan de aandeelhouders van de Stoomvaart-Maatschappij Java is het jaarverslag uitgebracht. Daarin leest men:
Het netto saldo van de exploitatie bedraagt NLG 264.568,32½. Behalve de volgende afschrijvingen, namelijk op oprichtingskosten, die thans geheel van de balans zijn verdwenen, ad NLG 4.000, op de kolenloods te Batavia ad NLG 4.000, op geld lening-dienst ad NLG 9.948,50 en op de stoomschepen CELEBES, MADURA en KONINGIN EMMA ad NLG 103.000 hebben wij op de winst- en verliesrekening nog een bedrag van NLG 65.000 gereserveerd, op rekening van vernieuwing van dekken en ketels van het stoomschip CELEBES, die in het laatst van dit jaar daaraan zal worden bewerkstelligd. De ketels zouden nog wel enige jaren dienst kunnen doen, doch daar de dek vernieuwing niet langer kon worden uitgesteld, is het voordeliger de ketelvernieuwing gelijktijdig te doen plaats vinden. De werkzaamheden zullen worden verricht aan de Koninklijke Fabriek van Stoom- en andere Werktuigen alhier.
Op deze balans wordt niet meer gevonden het stoomschip JAVA, hetwelk in het afgelopen jaar is verkocht. Na 4½ jaar in de oost te hebben gevaren moest het naar huis komen, om nagezien te worden, en bleek het bij deszelfs aankomst te Liverpool, dat, indien wij het in de vaart wilden houden, zowel ketelvernieuwing als andere reparaties noodzakelijk zouden zijn. Tegelijkertijd konden wij met de Maatschappij Nederland, die de JAVA in haar mail lijn niet kan gebruiken, overeenkomen, dat bij verwijdering van dat stoomschip uit het contract, een hogere percentage voor de KONINGIN EMMA werd verkregen, die ons over een jaar als het afgelopen jaar een zuiver voordeel zal opleveren van NLG 15.000.
Terwijl alzo de verwijdering van de JAVA een voortdurende jaarlijkse verbetering van inkomsten heeft verzekerd, heeft evenwel de verkoop, tegenover de boekwaarde een nadelig saldo opgeleverd, dat in het debet van de winst- en verliesrekening wordt gevonden, zodat die tenslotte sluit met een nadelig cijfer van NLG 276.389,99.
Met de verkoop van het stoomschip JAVA heeft ons streven om de voor de exploitatie van de Javalijn minder geschikte schepen te verwijderen en alleen zulke te bezitten, die geheel aan de eisen van de vaart beantwoorden, thans het voorgestelde doel bereikt. Reeds vroeger hebben wij de wens van belangrijke afschrijving op het materieel uitgesproken en nadere voorstellen daaromtrent in uitzicht gesteld. Wij geloven dat voor een zodanige afschrijving, die wellicht meer zou moeten bedragen dan het thans daarvoor aangewezen cijfer, nu het geschikte tijdstip is gekomen. In verband hiermede wordt door ons overwogen of het niet wenselijk zou zijn tot een reductie van het maatschappelijk kapitaal over te gaan. In dit geval zullen weldra hiertoe strekkende voorstellen aan uwe goedkeuring worden onderworpen.
5 % geldlening. In 1881 werd voor een bedrag van NLG 55.000 aan obligaties uitgeloot, makende met de vroegere uitlotingen een totaal van 297 stuks, waarvan tot 31 december 1881 waren afgelost 268, zodat het bedrag van de lening op de balans voorkomt met
NLG 1.732.000.

Afbeelding