| 1957-02-09: |
Tewaterlating van de coaster m.s. 'BALTICBORG' van E. Wagenborg's Scheepvaart- en Expeditiebedrijf N.V. te Delfzijl op de werf van C. Amels en Zn. te Makkum. Wagenborg, maakt met dit schip de overstap van kustvaart naar grote vaart. De 'BALTICBORG' (2.350 brt) heeft de kenmerken van een coaster en is een enkeldeksvrachtschip.
Leeuwarder Courant 04-02-1957: Makkum laat 2300-tonner te water. Zaterdag wordt in Makkum het grootste op een noordelijke werf gebouwde schip te water gelaten: het 2300 ton metende vrachtschip „Balticborg", op de werf Amels in aanbouw voor het expeditiebedrijf Wagenborg te Delfzijl. Het wordt het grootste schip, dat in Nederland ooit van een dwarshelling te water is gelaten. De „Balticborg" zal worden voortgestuwd door een 1100 pk Werkspoormotor, terwijl bovendien twee hulpmotoren, elk van een kleine 200 pk, zullen worden opgesteld. Op de vrijgekomen helling zal de kiel worden gelegd voor een kustvaartuig van 490 ton d.w., dat gebouwd wordt voor rekening van een Groningse combinatie. Het schip is gedoopt op 09-02-1957 door de echtgenote van de werfdirecteur Mevr. G.Amels-De Boer.
Leeuwarder Courant 11-02-1957: „Baltieborg", grootste in noorden gebouwde schip, vlot te water in Makkum. Einde dit jaar opening van coasterschool te Harlingen? (Van een onzer verslaggevers) Mannen zwoegen onder de zwarte romp van het schip op de Makkumer werf en slaan de laatste blokken weg. Een dame op het bordesje, dat zich langzaam met autoriteiten heeft gevuld, houdt de champagnefles gereed. Twee lange rijen werfarbeiders hebben de staalkabel gepakt om de betonnen remblokken tegen te houden. Vier mannen slaan de hand aan de handles, die de kettingen nog gespannen houden. Duizenden mensen rondom de haven wachten ademloos af. Daar zwaait scheepsbouwer Wiebe Amels met zijn hoed: zijn echtgenote laat de fles los en terwijl die kapot slaat op de boeg en de champagne er schuimend afdruipt, wordt de naam van het schip onthuld de Balticborg", Ien-twa-trije-los'schreeuwt Amels. De vier mannen halen de handles over en meteen gaat de zware romp glijden over de met zeep ingesmeerdebalken. Steeds meer vaart krijgt hij en dan met een plof hupt hij op 'n zij in de Makkumer haven, waarin het water gelukkig hoog is. Balken en stukken hout vliegen in het rond als de „Balticborg" in z'n element duikt en een hoge golf gaat dwars over de haven en loopt tegen het talud aan de overzij op, terwijl de toeschouwers — nu juichend en joelend — een droog heenkomen proberen te zoeken. De „Balticborg" richt zich weer op en wil verder de haven in, de betonnen remblokken op de wal met zich meetrekkend. Maar de werf arbeiders hangen aan de kabel en na vijf minuten heeft men het schip in bedwang. Het eerste moderne zeeschip voor de grote vaart, ooit in het noorden des lands gebouwd, is van stapel gelopen. Op een Friese werf: de werf van de firma C. Amels en Zoon in Makkum. De werf, die voor 1952 alleen nog maar kleine scheepjes en viskotters bouwde en sindsdien al elf grote schepen te water liet van 500 ton tot deze „Balticborg" van 2350 ton deadweight (dat is rond 1500 bruto register ton). En die nu de kiel legt voor twee coasters van 500 ton elk en opdracht heeft voor een 2500 tonner! Coasterschool; einde van dit jaar? Wij zijn er trots op, dat dit in Makkum kon gebeuren, zei de Commissaris der Koningin, mr. H. P. Linthorst Homan, die met de Gedeputeerden Van Abbema en Gerbrandy het provinciaal bestuur bij deze stapelloop vertegenwoordigde. Wij zijn blij, dat het — dank zij het lichtende Groninger voorbeeld — in Friesland zo goed gaat met de scheepsbouw. Blij zijn we ook met deze Makkumer werf, die wat aandurft en ik zou willen voorstellen, zei de Commissaris, dat we — nu we niet meer van „üs Abc" kunnen spreken — voortaan spreken van „üs Amels". Belangrijk is ook, zei mr. H. P, Linthorst Homan, dat er naast vorderingen in de scheepsbouw ook een toenemende belangstelling voor de scheepvaart is waar te nemen. Hij zei te verwachten, dat de door de Gedeputeerden benoemde commissie inzake de opleidingsschool voor de kleine vaart dit jaar met haar werk gereed zou komen en dat het mogelijk zou zijn, aan het eind van dit jaar in Harlingen te starten met de school, die voor het diploma kleine vaart opleidt. Er hebben zich al 48 jongelui aangemeld. Het Koninklijk Onderwijsfonds voor de Scheepvaart is bereid de school te „runnen" en we hebben, aldus de Commissaris, goede hoop, dat het rijk de onontbeerlijke steun zal willen geven. Een echte „sjouwer". De „Balticborg" is gebouwd voor het scheepvaart- en expeditiebedrijf E. Wagenborg te Delfzijl, waarvan de directie wordt gevormd door de heren G. Warenborg en L. Vuursteen. De heer Vuursteen zei, dat wel eens beweerd wordt, dat sohepen van zon 2000 ton geen toekomst meer hebben. Dat geldt inderdaad voor de stoomvaart: die scheepjes moeten zulk een grote bunkerruimte hebben, dat het nuttig rendement ervan veel te klein is. Maar wij hebben gemeend, dat wij toch schepen van dit type nodig hebben. Weliswaar is het verzadigingspunt in de coastervaart nog niet bereikt, maar het lijkt ons veilig, dat wij schepen hebben van alle typen.
Wij eisten nog al wat: een schip, dat een grote deklast hout zou kunnen vervoeren en tegelijk een flinke buik-last. Massa-vervoer dus, bijvoorbeeld van erts. Dat kon geen coaster zijn en dat hield meteen in, dat wij niet in Groningen terecht konden, want de sluis in Delfzijl laat geen grotere breedte toe dan 10½ meter (de „Balticborg' is 12.30 m breed). We zijn weer in Makkum terecht gekomen en het dient gezegd: we zijn enthousiast over wat Amels ervan heeft gemaakt. De „Balticborg" is een stevig schip, een moderne tramper en een echte „sjouwer". Zó tevreden zijn we, aldus de heer Vuursteen, dat we niet alleen mevrouw Amels hebben uitgenodigd om de doop te verrichten, maar dat we de werf meteen opdracht hebben gegeven tot de bouw van een tweede zeeschip. Dat wordt een tramper van een kleine 2500 ton. De Amelsen zijn geboren scheepsbouwers, zei de heer Vuursteen en zij verdienen, dat zij aller steun krijgen. Óok en vooral van de Hoogovens, zei hij tot de vertegenwoordiger van dit bedrijf: zorg, dat ze niet te kampen krijgen met materiaalschaarste, met een gebrek aan staal. Zij bouwen schepen, die weer deviezen opleveren en die deviezen kunnen we heus wel gebruiken op dit ogenblik. De heer Vuursteen overhandigde tenslotte mevrouw G. Amels-De Boer een hanger als aandenken aan deze stapelloop. Het woord werd tenslotte nog gevoerd door mevrouw Amels, die het medeleven van de scheepsbouwersvrouwen met de bouw van de schepen schetste en door burgemeester A. Oosterhoff van Wonseradeel, die er zich over verheugde, dat dank zij de werf de bevolking van Makkum niet achteruit, maar vooruit ging (het vorige jaar met 92 zielen). Hij sprak de hoop uit, dat de rederij Wagenborg nog eens voor de noodzaak zou komen te staan om vlak bij de werf een filiaal in te richten. Welnu: het terrein ervoor wacht op u, aldus de burgemeester. |
