Het fraaie stalen schroefstoomschip PRINS WILLEM III, gebouwd te Fijenoord aan het etablissement van de Nederlandsche Stoombootmaatschappij voor rekening van de Koninklijke West-Indische maildienst te Amsterdam, is thans gereed om, na kolen ingenomen te hebben en het regelen van de kompassen, de 8e dezer naar Amsterdam te vertrekken. Het stoomschip is lang tussen de loodlijnen 264, breed op het grootste spant 36 en hol 23 Engelse voet, heeft een laadvermogen van ongeveer 1600 ton en machines van het triple-expansion-systeem van 1250 paardenkrachten indicateur, welke door middel van de vierbladige schroef het schip een gemiddelde vaart zullen doen lopen van ruim 13 knopen in het uur. De afmetingen van de cilinders zijn 22 duim diameter voor de hoge druk, 34 duim voor de middendruk en 56 duim diameter voor de lage druk, met een zuigerslaglengte van 40 Engelse duim. Twee stalen ketels zullen de nodige stoom voortbrengen; zij zijn gebouwd op een druk van 160 pond per vierkante Engelse duim. Machine en ketels zijn mede aan het etablissement te Fijenoord vervaardigd. Het stoomschip heeft vijf waterdichte schotten, van welke vier van de kiel tot het bovendek en een tot aan het tussendek lopen en verder drie stalen dekken, van welke het bovenste beschoten is met teakhout. Het type van het stoomschip is bakcampagne met gehele overdekking van voor tot achter (Hurricanedeck). Onder de campagne achter op het bovendek bevindt zich het verblijf van de eerste klasse passagiers, waar voor 28 personen gelegenheid is in zeer ruime tweepersoonshutten, met de slaapplaatsen niet boven elkander, maar afzonderlijk tegen de schotten. De hutten zijn zeer comfortabel en geriefelijk ingericht, van twee op Engelse wijze ingerichte wastafels en van sofa's voorzien. Ook de buitengewoon grote patrijspoorten, voor veiligheid van binnen nog met stalen bedekking voorzien, geven ruimschoots licht en lucht. Fraaie tapijten, spiegels en gordijnen voltooien deze weelderige verblijven van de passagiers. Twee grote hutten achter zijn voor één persoon ingericht, overigens op dezelfde wijze gemeubileerd. Achter is aan stuurboord een badkamer voor dames en aan bakboord een voor heren, alles zeer ruim en van al het nodige voorzien. Vóór de hutten van de eerste klasse passagiers bevindt zich de fraaie salon, keurig bewerkt naar de tekening, opgemaakt door de architect C. Muijsken te Amsterdam. De wanden zijn versierd met oud-Nederlandse stadsgezichten en landschappen in Delfts aardewerk, omlijst door kunstig bewerkt teakhout. De beide buffetten zijn ware kunstwerken en het dek boven is met geprest leder, in vakken verdeeld, bedekt. De fraaie hoge kappen, de zes sierlijke, met rood lakens kleed bedekte tafels, met zitplaatsen voorzien van losse leuningen, prachtige lopers waarin het naamcijfer van de maatschappij en de scheepsnaam is gewerkt, vormen, met het keurige en kunstige beschietwerk, een vorstelijk geheel, dat de ontwerper en vervaardigers alle eer aandoet. Vanuit de eetsalon komt men door middel van een zeer gemakkelijke en keurig vervaardigde trap in de damessalon, een waar juweeltje, beschoten met kunstig bewerkte panelen van teak en versierd in het midden met een fraaie staalgravure in lijst, voorstellende het portret van de stadhouder van de verenigde provinciën prins Willem III, koning van Engeland. Rondom zijn sofa's aangebracht van gebloemd damast, van welke de stof mede de gordijnen zijn vervaardigd, welke dit fraaie salonnetje versieren. Rond de trap, van een kunstig hekwerk voorzien, bevinden zich nog twee met Russisch leder beklede, zeer ruime fauteuils. Een en ander is geheel overdekt en vormt met de rookhut, die zich achter de damessalon bevindt en mede zeer geriefelijk is ingericht, een fraai geheel en een waarlijk comfortabel verblijf. Het schip wordt van inrichting voor elektrisch licht voorzien door de heren Van Rietschoten en Houwens. Het meubilair en de stoffering werden geleverd door de firma Allan & Co. Onder de bak en boven de machinekamer bevindt zich het verblijf van de dokter, stuurlieden, machinisten en tweede klasse passagiers, waarvan de hutten zeer ruim en voor twee personen keurig zijn ingericht. Boven op de brug is het stoomstuurtoestel en het comfortabele verblijf van de gezagvoerder, waar, door een groot glas, deze tevens gelegenheid heeft vanuit zijn hut het oog op het roer te houden. Bovendien bevinden zich op de brug de patent kompassen en telegraaf naar de machinekamer. Op het achterschip is ook gelegenheid het schip met de hand te besturen, waarvoor een kolossaal stuurrad met schroefstuurtoestel is geplaatst. Het bewerken van de ankers en het laden geschiedt door stoom; de werktuigen waarmee dit plaats heeft, worden daarvan voorzien door een afzonderlijke ketel op het bovendek. Het anker- en gangspil werd vervaardigd door de firma Harfield & Co te Londen. Vijf boten, waaronder vier zeer grote, zijn voor de veiligheid van de opvarenden aan boord en in de davids hangende. Het stoomschip, dat stalen masten heeft, de voorste voorzien van ra's, zal gevoerd worden door kapt. Sluiter en is bestemd om de 16e van Amsterdam te vertrekken, in plaats van het verongelukte stoomschip Prins Willem I, dat die dag had moeten varen. Het stalen stoomschip, dat in alle delen fraai en solide is afgewerkt en als uitnemend gelukt product van de Nederlandse nijverheid kan worden beschouwd, wordt in de hoogste klasse van Bureau Veritas, Nederlandsche Vereniging en Lloyds opgenomen. Het werd aan de Nederlandsche Stoombootmaatschappij opgedragen om te bouwen de 24e januari 1889 en liep de 19e november 1889 van stapel.
Op het etablissement zijn nog in aanbouw: twee stalen stoomschepen, welke tot de snelvarendste van de Koninklijke Indische pakketvaart behoren: de CARPENTIER en de VAN DIEMEN, welke half juli moeten gereed zijn en waarvan de machines worden vervaardigd bij de heren J. en K. Smit aan de Kinderdijk; het koloniale gouvernementsstoomschip ZEEDUIF, dat 1 augustus moet klaar zijn, en het stoomschip DIDAM van de Nederlandsch Amerikaansche Stoomvaart Maatschappij, dat volgens contract op 1 november moet geleverd worden benevens de machines voor het bij de heren Bonn & Mees voor rekening van de Nederlandsch Amerikaansche Stoomvaart Maatschappij gebouwd wordende stoomschip DUBBELDAM. Nog worden binnen acht dagen verwacht het stoomschip VEENDAM van de Nederlandsch Amerikaansche Stoomvaart Maatschappij, tot inneming van aan het etablissement vervaardigde stalen ketels en tot hervorming van de machine tot het triple-expansion systeem. Er zijn tegenwoordig ongeveer 1400 man werkzaam.

Rotterdam, 6 januari. Blijkens een nadere mededeling worden ook de stoommachines voor de CARPENTIER en VAN DIEMEN aan de fabriek van de Nederlandsche Stoombootmaatschappij vervaardigd, terwijl die fabriek bovendien voor rekening van de heren J. en K. Smit een kleinere stoommachine van 600 Indicateur p.k. onderhanden heeft, bestemd voor een stoomschip voor de Koninklijke Pakketvaart Maatschappij, type C, bij genoemde heren in aanbouw.

Rotterdam, 4 juni. Onder begunstiging van het schoonste weder werd heden namiddag juist ten vijf ure van het etablissement van de Nederlandsche Stoomboot-Maatschappij te Feijenoord te water gelaten het aldaar geheel van staal gebouwd schroefstoomschip DE CARPENTIER, gebouwd voor rekening van de Koninklijke Paketvaart-Maatschappij te Amsterdam, bestemd voor de vaart in Nederlands Indië en nabij gelegen havens. Bijna onmiddellijk na het wegslaan van de laatste beletselen die het tegenhielden, gleed het gevaarte in zijn toekomstig element. Het fraaie stoomschip heeft een lengte van 235 Engelse voet, is breed 32 voet 8 duim en 17 voet 3 duim hol tot het kuildek en zal ongeveer 1200 ton meten. De machine en ketels zijn mede aan het etablissement vervaardigd. De machine is van het direct werkende triple-expansion systeem. De hoge druk-cilinder heeft een afmeting van 21 duim, de middelbare druk van 34 en de lage druk van 55 Engelse duim diameter met een zuigerslaglengte van 45 Engelse duimen. De twee stoomketels, van staal vervaardigd, zijn hydraulisch geklonken en hebben een verwarmd oppervlak van 3740 en een rooster-oppervlak van 114 vierkante Engelse voeten. De krukassen worden aan de fabriek van Friedrich Krupp te Essen uit Tiegelguss-staal vervaardigd. Het stoomschip heeft inrichting voor waterballast en het ankerspil, stuurtoestel en de laad- en losinrichting worden met stoom bewerkt en wordt getuigd als tweemast schoener. Men verwacht dat de machine van 1250 paardenkracht door middel van de schroef een voortstuwend vermogen zal ontwikkelen om het stoomschip een 13 mijls vaart per wacht te doen lopen. Vooral van veel waarde in het warme klimaat, waarin het stoomschip merendeels zal verkeren, is de inrichting van elektrisch licht, waarvan het wordt voorzien. De salons en hutten, zullen, geheel naar de eisen van het klimaat en de vooruitgang op dat gebied, op de weelderigste en meest comfortabele wijze worden ingericht. Behalve de belanghebbenden waren de experts van de verschillende verenigingen, waarin het stoomschip zal worden opgenomen en een talrijke schare van belangstellenden met hun dames, op het terrein aanwezig en een groot aantal toeschouwers waren aan de overzijde van de rivier aan de Oude Plantage samengevloeid om getuige te zijn van dit recht nationale schouwspel.

Rotterdam, 16 september. Het nieuw gebouwde stoomschip DE CARPENTIER, bestemd voor de Koninklijke Paketvaart Maatschappij, heeft bij de heden ter rede van Texel gemaakte proeftocht uitstekend voldaan. Het schip liep een 13½-mijls vaart. (opm: het schip kwam 16 september uit zee van de proeftocht weer de Nieuwe Waterweg binnen)

Het schroefstoomschip DE CARPENTIER.
Het van staal gebouwde schroefstoomschip DE CARPENTIER, gebouwd voor rekening van de Koninklijke Pakketvaart te Amsterdam, te Feijenoord, aan het etablissement van de Nederlandsche Stoombootmaatschappij, bestemd voor de vaart in Ned.-Indië en gevoerd zullende worden door kapt. Mets, is van de proeftocht teruggekeerd en zal weldra naar Indië vertrekken.
Het fraaie stoomschip heeft een lengte van 235 Engelse voet, is breed 32 voet 8 duim en 17 voet 3 duim hol tot het kuildek, en zal ongeveer 1200 ton meten.
De machine mede aan het etablissement vervaardigd, is van het direct werkende triple expansion systeem.
De hoge druk-cylinder heeft een afmeting van 21 duim, de middelbare druk van 34 en de lage druk 55 Engelse duim diameter met een zuigerslag lengte van 45 Engelse duimen. De twee stalen stoomketels zijn hydraulisch geklonken en hebben een verwarmd oppervlak van 3740 en een roosteroppervlak van 114 vierkante Engelse voeten. Dezelfde soort ketels en machine en in verhouding tot de grootte van het schip werden mede aan het etablissement vervaardigd voor het bij de heren J. en K. Smit te Kinderdijk voor de Koninklijke Pakketvaart gebouwde stoomschip VAN RIEBEECK.
Bij de proeftocht liep het schip op de gemeten mijl 13.05 en stoomde 24 uren achtereen gemiddeld twaalf mijl, waarbij de machine 1385 paardenkracht indicateur ontwikkelde bij maximum snelheid.
Het stoomschip heeft inrichting voor waterballast, en het ankerspil, stuurtoestel en de laad- en losinrichting worden 10 ton gewicht ineens uit het schip kan genomen worden; het wordt getuigd als tweemast schoener en is in de hoogste klasse van Veritas en Ned. Vereeniging van Assuradeuren opgenomen.
De inrichting van dit fraaie stoomschip is geheel op het verblijf in warme klimaten berekend, en laat aan comfort, verenigd met duurzaamheid, niets te wensen over. Achter het campagne tentdek, dat van voor tot achter over het gehele schip loopt, is het ruime en luchtige salon, dat van boven licht en lucht ontvangt door twee grote fraaie kappen en waarin zich het verblijf bevindt van de eerste klasse passagiers.
Achttien ruime en van lucht en licht overvloedig voorziene hutten waarin twee slaapplaatsen, bieden gelegenheid aan 36 eerste klasse passagiers. Ook zijn de hutten voorzien van een binnendeur om desnoods voor familiehut te kunnen worden gebruikt. De slaapplaatsen zijn van opengewerkt ijzer, Frans model, en zeer solide en fraai afgewerkt, met verstelbaar hoofdeinde. Het beschietwerk van het salon is van fraai, kunstig bewerkt eikenhout en prijkt met panelen van Delfts aardewerk uit de fabriek van 't Hooft en Labouchère te Delft.
In het salon staat een grote eikenhouten, keurig bewerkte tafel met rondom vaststaande draaifauteuils voor veertig personen. Vooraan het salon bevinden zich de badkamers voor de dames en de waterclosets, alles ruim van water voorzien en keurig en degelijk ingericht. Voor de heren is een afzonderlijke gelegenheid tot baden.
Een bijzondere inrichting tot afvoer van de bedorven lucht is in het salon aangebracht. Voor in het midden van het salon bevindt zich de pantry met toegang tot de ijskamer en komt men door een dubbele gemakkelijk ingerichte trap met overdekte hut op het campagnedek. Het beeld van de oud-gouverneur-generaal De Carpentier, naar wie het stoomschip genoemd is, prijkt aan de achterkant van de overkapping.
Op het campagnedek is ruimschoots gelegenheid tot wandelen. Bij aankomst in Indië wordt een vaste tent van teakhout over het achterste deel boven het dek over de lengte van het salon gelegd, waarvoor hier reeds de nodige inrichting voorgemaakt en aanwezig is. In het voorschip is een zeer gemakkelijke en ruime inrichting voor tweede klasse passagiers, waartoe vijf hutten, waarin een flink verblijf voor vier passagiers, en ook daar ontbreken badkamers en andere gemakken niet.
Aan bakboord van het verblijf van de tweede klasse passagiers is een doelmatige inrichting voor administratie, en in een afzonderlijke daaraan grenzende hut het verblijf van de opperstuurman, die tevens de betrekking van administrateur waarneemt. Vóór in het schip, onder de bak, is het flinke en luchtige verblijf voor de equipage en stokers, ongeveer 30 koppen sterk. Het verblijf van de machinisten, hofmeester, enz, bevindt zich aan stuur- en bakboord in zeer ruime hutten onder de brug.
Boven de brug bevindt zich het verblijf van de gezagvoerder. De fraaie hut is van teakhout en comfortabel ingericht en aan weerszijde aan stuur- en bakboord op de brug zijn de hutten van de tweede en van de derde stuurman. Op de bovenbrug, die opmerkelijk ruim is en zeer gemakkelijk voor de roerganger en wie zich daarop mocht bevinden, staat de zeer grote kaartenkamer. De roerganger staat daar rondom en van boven geheel beschut. Ook aan de voorkant is alles van spiegelglas voorzien, dat los en eruit genomen kan worden. Het stoomschip wordt van hier bestuurd met het stoom stuurtoestel uit de fabriek van Alley M'Lellan, terwijl op het achterschip gelegenheid is tot sturen met de hand, doormiddel van een als schroef werkend stuurtoestel.
Tot meerdere veiligheid is het schip voorzien van vier waterdichte schotten en de nodige pompen, terwijl zes grote boten, waaronder een stoomsloep voorzien van het Duinkerspatent tot te waterlaten aanwezig zijn. Aan de nodige reddingboeien ontbreekt het mede niet; deze zijn in groot getal aanwezig. Het stoomschip is geheel van elektrisch licht voorzien, dat ingericht is door de firma Van Rietschoten en Houwens alhier.
Het geheel maakt de gunstige indruk, en aan ontwerpers en vervaardigers komt alle lof toe voor de doelmatige inrichting en de keurige en hoogst solide afwerking van dit fraaie stoomschip.

Het nieuw gebouwde stoomschip DE CARPENTIER van de Koninklijke Paketvaart-Maatschappij en bestemd voor de vaart in Nederlands-Indië, kwam van de tocht naar zee en Hoek van Holland tegen de avond terug voor Rotterdam. Op de hoogte van het jachtclubgebouw werden de genodigden, waaronder de ministers van Marine, Justitie en Koloniën (de minister van Waterstaat maakte de tocht niet mede) door de stoomsloep van de heren Ruys & Co. van boord gehaald.
De ministers van Marine en Justitie hadden des ochtends vroeg het terrein te Fijenoord van de Nederlandsche Stoombootmaatschappij in ogenschouw genomen.
Ruim 7 uur kwam het stoomschip DE CARPENTIER in de Spoorweghaven te liggen aan loods No. 7 om daar naar Indië te laden. (opm: de DE CARPENTIER vertrok op 8 oktober op de eerste reis, van Rotterdam naar Batavia)

Brest, 13 oktober. Het stoomschip DE CARPENTIER, van Rotterdam naar Batavia, liep hier binnen met enige schade aan de romp. Het heeft 's nachts op een wrakstuk gestoten en is daardoor een stuk van veertien voet van de stuurboordskimkiel afgescheurd. (zie ons nummer van 12 oktober).

Brest, 14 oktober. Het hier met schade door aanvaring met een wrakstuk binnengelopen stoomschip DE CARPENTIER, van Rotterdam naar Batavia bestemd, zal de schade aan de kimkiel in het dok, waarin het met volle lading werd opgenomen, kunnen herstellen zonder de lading te lossen.

Brest, 18 oktober. Het stoomschip DE CARPENTIER vertrok gisteren van hier, nadat de door aanvaring met het wrakstuk beschadigde gedeelte der kimkiel er was afgekapt door een duiker. Het schip werd zeewaardig verklaard, op voorwaarde dat het ter bestemmingsplaats aangekomen, verder zou repareren. Gemeld stoomschip passeerde 21 dezer Gibraltar.

Rotterdam, 24 oktober. De proefreis van het stoomschip VAN DIEMEN, door de Nederlandsche Stoomboot – Maatschappij op haar etablissement te Feijenoord gebouwd voor de Koninklijke Paketvaart Maatschappij, is met het beste gevolg afgelopen. De reis van Nieuwediep naar de Waterweg werd met een gemiddelde snelheid van ruim 13 mijl afgelegd.
Het schip is geheel gelijk aan de DE CARPENTIER. (opm: de VAN DIEMEN vetrok op 5 november op de eerste reis naar Batavia.)

Aan een brief uit Amsterdam ontlenen wij : Een mijner vrienden deelde mij mede dat hij maandag 22 september op hoogst aangename wijze kennis had gemaakt met een van de nieuwe paketboten die in het volgend jaar de dienst in de Oost-Indische Archipel zullen overnemen en hoewel de couranten hier te lande van die proeftocht geen melding hebben gemaakt, zo meen ik geen indiscretie te begaan met u het een en ander te berichten omtrent de nieuwe onderneming die zoveel tot verlevendiging van het verkeer ten uwent kan bijdragen. Het stoomschip de CARPENTIER is gebouwd op Fijenoord en lag op de Maas met de sierlijke kroonvlag in top om de gasten te ontvangen. De ministers van koloniën, van marine en van justitie, de president van de Tweede Kamer, de hoofddirecteur van de posterijen, de secretaris-generaal van waterstaat,handel en nijverheid, de commissaris van de koning in Noord-Holland, de president van de kamers van koophandel te Amsterdam en Rotterdam en meer anderen hadden van de uitnodiging gebruik gemaakt, terwijl het bestuur van de Koninklijke Paketvaart-Maatschappij bijna voltallig aanwezig was, evenals de heer Croll, directeur van Feijenoord en het technische personeel dat bij de bouw toezicht had uitgeoefend. Tegen 11 uur begon de tocht naar de Maasmond langs de rivier en de Nieuwe Waterweg, begunstigd door het schoonste weer. Het is een uniek schouwspel - die Maas met zijn drukke scheepvaart, de grootste zeestoomschepen aan het laden of lossen, de menigte riviervaartuigen, de etablissementen van de stoomvaartmaatschappijen, de droogdokken van de gemeente, de petroleumbergplaatsen met een nieuwe tankstomer, die er zijn lading lost. De CARPENTIER loopt goed en stuurt voortreffelijk. Het is trouwens een gemakkelijk werk, want met het stoomroer kan men het rad met de pink verzetten. Maassluis is binnen het uur bereikt, de ondiepte, waar de SPAARNDAM in de vorige week drie kostbare dagen heeft vastgezeten tot schrik en ontsteltenis van de tabakshandel, die het oponthoud miljoenen kon kosten, is gelukkig gepasseerd, de zeeloods komt aan boord, het stoomschip beweegt zich tussen de leidammen en weldra is de Noordzee bereikt. Aantrekkelijk ziet zij er uit, in de verlichting van een warme septemberzon. Bijna zonder golven, slechts met zachte deining. De koers wordt gesteld op Scheveningen en langs de liefelijke Nederlandse kust, Monster, Ter Heiden, nadert men de badplaats en kan het sierlijke Kurhaus, dat uit zee een zeer goed effect maakt en de andere gebouwen onderscheiden. De stoomboot wisselt seinen met de vuurtoren, passagiers en badgasten wuiven elkander toe en de terugtocht wordt aanvaard. Nu laat de kapitein het stoomschip lopen, een elegant Engels stoomjacht wordt gepasseerd, de CARPENTIER haalt zijn 12 mijlen met gemak en ieder is er over uit, zo rustig het schip op het water ligt, zo weinig het trilt, zo stil de machine werkt. Ruim, luchtig, goed voor Indië geschikt, was de algemene indruk aan boord. Het schip lijkt veel groter dan het is, was de karakteristieke opmerking van een deskundige. Op de terugtocht zat men aan, en kon men het salon ook als eetzaal waarderen. De gasten werden aan tafel verwelkomd door de voorzitter van het bestuur, de heer Mr. J.P.R. Tak van Poortvliet, die deed uitkomen hoe het werk was tot stand gekomen, waarvan men thans een resultaat aanschouwde. Hij herdacht de vaderlandslievende gezindheid bij de organen van nijverheid en handel, die de eerste stoot had gegeven, de doeltreffende voorbereiding en uitwerking van het wetsvoorstel door de Nederlandse regering, de zeldzame eenstemmigheid waarmee de Staten Generaal het hadden goedgekeurd - eindelijk de samenwerking van het Nederlandse kapitaal, de Nederlandse ondernemingsgeest en de Nederlandse nijverheid, om de zaak op de aangegeven grondslagen te vestigen. Hij beval de onderneming aan in aller voortdurende steun en verklaarde dat het bestuur zou trachten om haar te doen worden wat ieder van haar wenste te maken: een bron van voorspoed voor Nederlands-Indië. De minister van koloniën, baron Mackay, beantwoordde deze dronk met de verzekering dat de regering van het hoogste nationale belang van deze onderneming overtuigd was en vertrouwde, dat als op deze weg werd voortgegaan het doel zou worden bereikt, terwijl de president van de Tweede Kamer, jhr. Beelaerts van Blokland, in een geestige rede deed uitkomen dat de Staten Generaal niet zo boos waren als zij wel eens waren voorgesteld en er een eer in stelden om te mogen meewerken tot de voorspoed van Nederlands-Indië, als de ontwerpen, die hen bereikten, zo grondig en duidelijk als dit het nut en de noodzakelijkheid van de voorgestelde maatregel aantoonden. De minister van justitie, jhr Ruys de Beerenbroek, wenste de Nederlandse nijverheid geluk met de gelegenheid die haar gegeven werd om de degelijkheid van haar arbeid te tonen op zodanige wijze als met dit stoomschip was geschied. Later nam de minister van koloniën nog het woord om de gezondheid in te stellen van de heer Op ten Noort, de hoofdagent van de Koninklijke Paketvaart Maatschappij in Nederlands-Indië, die thans aldaar op zijn inspectiereis is. Zijne excellentie verklaarde de heer Op ten Noort sedert jaren te kennen en overtuigd te zijn dat hij in deze zaak, evenals in alle, waaraan hij hem zijn krachten had zien wijden, zou tonen, dat hij met geheel zijn hart en ziel en met gebruikmaking van de gelukkige gaven, die hem geschonken zijn, haar bloei en haar ontwikkeling zou bevorderen. Deze toast werd met grote geestdrift ontvangen en evenzeer was dit het geval toen de president van de Nederlandse Handel-Maatschappij, de heer Alting Mees, in herinnering bracht de nagedachtenis van Cores de Vries, de pionier van de stoomvaart in Nederlands-Indië, op een van wiens stoomschepen, de AMBON, hij 40 jaren geleden een dergelijke tocht had gemaakt. De terugkomst in Rotterdam had plaats bij avond, terwijl het elektrisch licht het verblijf in salon en op dek hoogst gezellig bleef maken en mijn vriend verzekerde mij, dat deze tocht bij de aanwezigen de aangenaamste herinneringen had achtergelaten, ook doordat een aantal mannen, die zich in verschillende kringen in ons vaderland bewegen in de gelegenheid waren geweest hun belangstelling te vermeerderen in een zaak die voor Nederlands-Indië veel schijnt te beloven.

Gisteren ochtend is de eerste boot van de Koninklijke Paketvaart-Maa tschappij in geregelde dienst van hier vertrokken. Het was de DE CARPENTIER, die naar Samarang en Soerabaja ging. Het schip behoort tot de snelstvarende van de maatschappij en ziet er zeer geriefelijk en keurig uit. De hutten zijn alle voorzien van twee kooien, de ene langsscheeps onder de wijde patrijspoort, de andere dwars daar boven, zodat alleen de voeteneinden onder elkaar zijn. Het was-toestel kan tegen de wand worden opgeslagen en neemt dan zeer weinig plaats in. Het salon is ruim en biedt zo op de draaistoelen aan de tafel als achter op een paar banken aangename gelegenheid tot zitten. De betimmering is bijzonder fraai en niet minder zijn dit de daartegen aangebrachte bruine en blauwe Delftse tegelschilderijen. De badkamers, van een waterbak en een douche-toestel voorzien, nodigen tot gebruikmaking uit en evenzeer doen dit de andere gelegenheden. Het bovendek loopt over het gehele schip en laat dus uitgestrekte wandelingen toe, terwijl stevige stoelen en banken zo tot rusten als tot luieren aansporen. En wat van niet weinig belang is – te dezen opzichte gaan wij af op hetgeen een der opvarenden met opgewondenheid vertelde – een ventilatie-inrichting zorgt gedurende de vaart voor een voortdurende luchtstroom door salon en hutten, zodat daar nooit een benauwde atmosfeer kan heersen, terwijl de verlichting, een elektrische, geen warmte verspreidt. Wanneer nu de tafel zo goed is als de zorgen er aan besteed doen verwachten, dan kan men veilig zeggen, dat op een stoomschip als de DE CARPENTIER alles is gedaan om een zeereis zo min mogelijk onaangenaam te maken.

Batavia, 3 januari. Gisteren ochtend zijn een drietal stoomschepen van de Koninklijke Paketvaart-Maa tschappij door enige daartoe uitgenodigde hoofd-ambtenaren en hoofd-officieren bezichtigd, en gisteren avond hebben zeer vele dames en heren gebruik gemaakt van de gelegenheid om de COEN te bezoeken. Des morgens stond een déjeuner, des avonds een diner klaar en zo talrijk waren bij dat laatste de aanzittenden, dat zij tot drie malen de plaatsen aan tafel vulden. Aan de algemene ingenomendheid werd uiting gegeven door de heer C. Schreutelkamp, die een toost instelde op de hoofd-agent der maatschappij, de heer Op ten Noort.
Aan de korte beschrijving, die wij gisteren van de DE CARPENTIER hebben gegeven, en die ook op de andere schepen past, kunnen wij nog toevoegen, dat zich aan boord een vrieskamer bevindt.

Batavia, 9 september. Het stoomschip DE CARPENTIER, op hare reis van Samarang naar Batavia in de nacht van 7 op 8 dezer iets beoosten de hoek van Krawang vastgelopen, is gisteren avond zonder assistentie vlot gekomen en onbeschadigd in de haven van Priok aangekomen. Het ongeval moet worden toegeschreven aan slecht gezicht wegens dikke heiige lucht. De passagiers en postpakketten werden gisteren ochtend door de SINDORO overgenomen en gisterenmiddag hier aangebracht.

Soerabaja, 9 juli. Aan boord van een prauw, bevattende 200 kisten gasoline, 30 kisten goederen en passagiers met bagage, bestemd om ingescheept te worden aan boord van het stoomschip DE CARPENTIER, heeft een ontploffing plaats gehad, terwijl het achter het stoomschip lag, waardoor de prauw verbrand en gezonken is.

Rotterdam, 9 februari. Blijkens mededeling van de directie van de Kon. Paketvaart Maatschappij is het stoomschip CARPENTIER in januari laatstleden vastgeraakt op een modderbank, maar spoedig daarop weer met behulp van een tweetal eigen boten van de Maatschappij vlot gebracht.

Volgens het verslag van de directeur van de Droogdok Maatschappij Tandjong Priok alhier, kenmerkte het afgelopen jaar zich door grote drukte, veroorzaakt door verschillende buitengewone werkzaamheden, die aan de Maatschappij werden opgedragen, waarbij de nieuwe sleephelling uitnemende diensten bewees. Zonder deze inrichting zouden de grote herstellingen elders uitgevoerd zijn, aangezien het dok voor de dagelijkse behoeften te zeer in gebruik genomen wordt om zó lang gemist te kunnen worden. Het is het voornemen der directie dit jaar aan de bestaande gereedschappen enz. een belangrijke uitbreiding te geven, ten einde beter in staat te zijn de toenemende omzet te verwerken. Het gemiddelde aantal werklieden in 1909 bedroeg 870, tegenover 495 in het vorige jaar, terwijl de uitbetaalde arbeidslonen met bijna 50 procent toenamen. Het aantal dagen, dat de sleephelling in gebruik was, bedroeg 260, tegenover 118 in 1908, het eerste volle jaar van exploitatie; het aantal dokkingen bedroeg 112, tegenover 116 in het voorgaande jaar, terwijl het aantal dokdagen 393 bedroeg, tegenover 331 in 1908. Het geregelde onderhoud van het dok ging voort en er werden evenals in het vorige jaar, 8 pontons verwisseld.
Vele belangrijke werken werden in het afgelopen jaar verricht en wel voornamelijk de verbouwing van het stoomschip VAN NOORT, ex. PAHUD, van de Koninklijke Paketvaart Maatschappij. Het stoomschip is op de sleephelling verbouwd, de machines geheel opnieuw gesteld en de nieuwe stoomketels geplaatst, waarna, op de gehouden proeftocht, alles in order bleek te zijn; dit is wel het meest moeilijke werk, zeg het verslag, dat tot dusverre op Tandjong Priok werd verricht. Het stoomschip TJIPANAS, dat met belangrijke bodemschade te Tandjong Priok binnenliep, werd eveneens tot volle tevredenheid in orde gebracht. Door het Departement van de B.O.W. (opm: Burgerlijke Openbare Werken) werden aan de Maatschappij 7 klepschouwen besteld, waarvan 4 in Indië geheel werden gebouwd; 3 stuks werden klinkklaar uit Europa gezonden en te Tandjong Priok in elkander gezet. Verdere belangrijke voorzieningen werden verricht aan de volgende schepen van de Koninklijke Paketvaart Maatschappij, n.l. de stoomschepen BANTAM, DE CARPENTIER, COEN, SPEELMAN en DE HAAN; voorts aan het stoomschip CYCLOOP van de Opiumregie en aan de stoomschepen BRAK, CERAM en SPERWER van de Marine.
De winst bedraagt NLG 122.579, waarvan saldo ao. po. NLG 800 (v.j. NLG 869), interest NLG 1.438 (NLG 58), exploitatierekening NLG 120.341 (NLG 128.585). Verleden jaar werd NLG 13.581 afgetrokken voor onderhoud gebouwen, machinerieën en terreinen, zodat toen NLG 115.931 als zuivere winst overbleef. Van deze winst wordt de uitkering voorgesteld van 15 (v.j. 10) procent op de aandelen en NLG 96,43½ (NLG 44,44) per oprichtersbewijs.