Familiegegevens en opleiding
Hendrik Hut werd geboren op 13 augustus 1833 te Ommelanderwijk, gem. Veendam als zoon van de schipper Jan Harms Hut en Geertje Hindriks Deddes.
Hindrik trouwde te Veendam op 18 december 1857 als zeeman met Arentje Giezes Boer, geboren te Veendam op 27 oktober 1835 als dochter van de schipper Gieze(Gijze) Eilts Boer en Geertje Eilts de Vrede. Arentje overleed op 05 oktober 1913 te Velsen, 77 jaar, weduwe
Bij de loting van de Nationale Militie 1852 werd Hendrik ingeloot onder nummer 128, maar hij werd niet opgeroepen hetgeen hem “tot geen dienst heeft verpligt.”
Het Bevolkingsregister Veendam 1860-1880 vermeldt het gezin Hut als bewoners van wijk D 387. In maart 1870 werden zij ingeschreven als bewoners van wijk B, Oosterdiep 129. Hendrik wordt dan “schipper buitengaats” genoemd. Het Bevolkingsregister 1880-1890 meldt eveneens als adres Oosterdiep B129 en Hendrik wordt aangeduid als “gezagvoerder”. Hij zou 28 november 1885 naar Amsterdam zijn vertrokken, maar in de marge is aangetekend, dat dit niet is doorgegaan. Zoon Jan (Veendam 20 januari 1859) was wèl al op 31 december 1880 naar Amsterdam vertrokken. In het Bevolkingsregister 1890-1900 is het adres nog steeds Oosterdiep B129 en Hendrik is dan “scheepskapitein”. Dochter Geertje (Veendam 02 november 1867) vertrok op 18 februari 1893 naar Nieuwer Amstel en trouwde aldaar op 22 mei 1895 met Arie Dijst.
Op 29 juni 1896 vertrokken ook Hendrik en Arentje naar Amsterdam.
Hendrik overleed op 18 juli 1912 te Velsen, 78 jaar.
Burgerlijke Stand akten uit de provincie Groningen vermelden Hindrik Hut als zeeman in 1857, als schipper in 1859, 1866, 1867.
In het bevolkingsregister van maart 1870 te Amsterdam wordt Hendrik vermeld als chipper buitengaats
Bij een huwelijk van dochter Geerje Hut in 1895 te Nieuwer Amstel wordt vader Hendrik vermeld als gezagvoerder
Lidmaatschap zeemanscollege(s)
H.J.Hut was met vlagnummer 9 in de periode 1876 t/m 1894 (1895?) lid van het Helderse zeemanscollege de “Goede Bedoeling”,
H.J.Hut was effectief lid van het Veendammer zeemanscollege “Maatschappij tot Nut der Zeevaart” met vlagnummer 250 in de periode 1859 t/m 1906.
Opmerkingen in verband met lidmaatschap Zeemanscollege(s)
Geen
De schepen van de kapitein
Bremer094 vermeldt kapitein Hutt als gezagvoerder van de bark “A.R.Falck”, die op 03 september 1868 strandde op de Noorderhaaks.
Bouma025 vermeldt H.J.Hut als gezagvoerder gedurende:
* 1859 t/m 1867 van de schoenerbrik “Entreprise”, gebouwd in 1858 te Veendam, 173 ton o.m., varend voor v/d Bey & Co te Amsterdam;
* 1869 t/m 1875 van de bark “A.R.Falck, gebouwd in 1846 te Alblasserdam, 651 ton o.m., varend voor N.Brantjes te Purmerend;
* 1876 t/m 1895 van het fregat “Antelope” ex H.M.W., ex Antelope, gebouwd in 1852 te Brooklyn, 1256 ton o.m., varend voor N.Brantjes te Purmerend. Het schip is in 1895 gestrand bij Mandal.
In de ledenlijst van het Veendammer zeemanscollege opgenomen in een almanak uit 1862 uitgegeven door de zeemanscolleges van Wildervank en Nieuwe Pekela wordt H.J.Hut vermeld als gezagvoerder van de “Entreprise” met vlagnummer 250
In een Naamlijst van Leden van het Veendammer zeemanscollege in 1880 aanwezig in het Veenkoloniaal Museum te Veendam staat H.J.Hut als gezagvoerder van de “Antilope” met vlagnummer 250.
De collectie monsterrollen op het Noordelijk Scheepvaartmuseum te Groningen vermeldt:
03 februari 1849, kof “Elberdina”, schipper Jan Hindriks Deddes, lichtmatroos Hendrik Jans Hut.
22 februari 1851, kof “Alberdina”, schipper Jan Hindriks Deddes, lichtmatroos Hindrik Jans Hut.
Overige bijzonderheden
“Verreweg de meeste schippers voeren op de Oostzee met relatief kleine schepen, maar uitzonderingen bevestigen de regel. Kapitein H.J.Hut uit Veendam was zo’n uitzondering. Hij voer op de maar liefst 1256 ton metende Boston Clipper ANTELOPE. Hut was volgens de Veendammers een branie gezagvoerder. … Hut was groot van postuur en als hij met zijn lange pelsjas over het dek banjerde sprak niemand hem tegen. In 1876 kocht Hut in Boston een te Brooklyn gebouwde clipper uit 1852 tegen een billijke prijs. Van Quebec naar het Kanaal zeilde hij in veertien dagen, destijds zeker een mooie prestatie. … Branie kapitein Hut bevoer met de ANTELOPE alle wereldzeeën maar ging zich op zijn oude dag toeleggen op de Oostzeevaart. … Uit de zeetijdingen blijkt dat de Veendammer branie kapitein ook regelmatig Riga aandeed. … Kapitein Hut bleef jaren achtereen de vaart op de Oostzee trouw totdat in november 1895 het noodlot toesloeg. Hut had met zijn inmiddels 43 jaar oude clipper te maken met een zwaar werkend schip en ernstige lekkage. Tot overmaat van ramp kreeg hij te maken met een langdurige periode van tegenwind in het Kattegat. … Beoosten Mandal werd een geschikte baai opgezocht om te ankeren… Een zeiljacht met een loods aan boord kwam langszij … en haalde kapitein Hut en zijn vrouw van boord. Gedurende hun afwezigheid stak een zware storm op. Hut wist met veel moeite weer op zijn schip te komen, maar er was geen redden meer aan. Het liep uit de ankers en strandde op het vlakke strand. de oude clipper werd door de kracht van de branding in spaanders uiteen geslagen. … Hut en zijn vrouw kwamen nooit meer op zee. In Beverwijk met zicht op de kust, werd een huisje gekocht en daar genoten ze beiden tot 1913 van hun oude dag.”
Uit: “Met de groeten uit Riga”, door Hendrik Hachmer. Uitgave Veenkoloniaal Museum Veendam, 2007, p.137-139
In en om het Oude Veenlust” door M.Steenhuisen.. Uitgave zonder jaartal bij N.V. de Noord-Ooster te Wildervank. 143 pp. Aanwezig in het Veenkoloniaal Museum te Veendam.
p.64: “In de oude “Veendammer Courant” … die over de “bezeilde wereld” graag gelezen werd, trokken enige tijd heldere betogen zéér de aandacht, waarin de bekende gezagvoerder, expert en financier H.P.Hazewinkel plaatsbepaling door zonobservaties en tijdmetercontrole door maanafstanden behandelde en die daarin bestreden werd door de Voorzitter van de Maatschappij tot Nut der Zeevaart, de gezagvoerder H.J.Hut, eerst van de schoener “Entreprise” van de fa. K. en J. Wilkens en later van het snelzeilend clipperschip “Antilope”, die zon, maan en sterren in onze Noordelijke zeeën zelden waarneembaar noemde en veel meer gewicht hechtte aan landverkenning, dieptelodingen, grondsoort van de zeebodem, kleur van het zeewater langs de kust enz.”
p.88.: “Hut was een branie-gezagvoerder. … Als hij, groot van postuur, in zijn lange pelsjas over de campagne van zijn schip beende, kreeg je wel de indruk van: “hier ben ik!””
Amsterdamsche Courant, 21 mei 1863
De Coningh en Meyer & Co adverteren met een schip H.W.Meijer, kapt. Caithness of Carthness. Dit is blijkbaar een voorganger van de H.W.M/ van 1870 (bron E.A.Kruidhof, 21 febr. 2008
H.W.M.betekent Hermanus Willem Meijer een cargadoor, met name bekend door de z.g. blauwpijpers. Het kantoor van Meijer vertegenwoordigde tientallen jaren de Britse rederij Alfred Holt & Co.
Per 5 maart 1875 werd Nicolaas Brandjes, koopman te Purmerend, als eigenaar teboekgesteld van de ANTELOPE, ook H.W.M. Hij betaalde voor dit fregat NLG 20.000.
Gegevens via Lindenborn, Marhisdata, maart 2008
NRC 29 april 1894
Amsterdam, 28 april. Het NL schip JAN EN CAREL, kapt. A.T.Steffens van hier naar Sundsvall bestemd, lag van 20 tot 23 dezer met nog ca. 100 zeil- en stoomschepen bij Falsterbo geankerd wegens storm. Het NL schip ANTELOPE, kapt. H.J.Hut, van Nieuwediep naar Söderhamn bevond zich in de nabijheid van de JAN EN CAREL
Scheepvaartberichten Prov. Groninger Ct 1894
Binnengekomen:Ljusne (Zweden), 30 April, Antelope, kapt. H.J. Hut; Koophandel, F.A. Ekamp; beide van Nieuwe Diep.
PS: Ljusne ligt iets ten Zuiden van Söderhamn
25 mei: Hut, Antelope, van Ljusne naar Nederland, passeert Hammershus
05 juni: Hut, Antelope, aankomst te Gravesend van Ljusne
NRC 10 november 1895
Rotterdam 9 november. Volgens telegram van Lloyd’s is de NL bark ANTELOPE van Finland naar Hull , lek te Mandal binnengelopen.
Provinciale Groninger Courant 13 november 1895
Londen, 11 november. Net NL schip ANTELOPE, kapt H.J.Hut, lek te Mandal binnengelopen, is aldaar gestrand en zit gevaarlijk. Het tuig is gekapt en het schip zal vermoedelijk totaal wrak worden. Opvarenden zijn gered.
NRC 20 november 1895
Mandal, 15 november. Het hier gestrande NL barkschip ANTELOPE zit met een diepgang van 21 voet in 18 voet water. Het heeft zwaar geleden en kan als wrak worden beschouwd. De ANTELOPE werd in 1852 te Brooklyn van hout gebouwd.
Provinciale Groninger Courant 21 november 1895
Mandal 15 november. Het NL schip ANTELOPE is tijdens een zware storm op de Risorbank gestrand en als wrak te bescchouwen. Er is een contract gemaakt om de lading te bergen tegen 33 %. Vermoedelijk zal de lading door een ander schip naar de plaats van bestemming gebracht worden
Lloyds Casualty Return ANTELOPE 1896
On a voyage from Wederlanks to Hull, cargo: props, 10th of November 1895 put into Mandal leaky; parted anchors en stranded on Riisoe Bank. Total loss
Wederlaks/Wederlanks zijn verschrijvingen van Vederlaks, thans Virolathi, Finse zuidkust 60/35 N – 27/42 O
Provinciale Groninger Courant 27 januari 1896.
Het NL schip ANTELOPE (ex NL fregat H.W.M.) heeft de 14e dezer in veiling 3020 Kronen opgebracht. Koper is kapt. Schelbred uit Christiansand
