Familiegegevens en opleidin)

Reint Jacobs Sprik werd geboren/gedoopt 24 september/05 oktober 1800 te Oude Pekela als zoon van schipper Jacob Klaassens/Klazens (Sprik) en Geesjen Reints (Jonas).

Reint trouwde te Oude Pekela op 18 maart 1834 als zeeman met Grietje Alberts Tap, geboren te Oude Pekela op 01 december 1804 als dochter van schipper Albert Harmannus Tap en Hillegien Klaassens. Grietje overleed te Oude Pekela op 03 maart 1894, oud 89 jaar, weduwe.

Reint overleed in 1860 op zee.

 

Overlijdensregister Oude Pekela 1860, aktenummer 102

Brief van het Departement van Marine van 22 okt. 1860 inhoudende:

Koninklijk Consulaat der Nederlanden te Kopenhagen: Tengevolge van het overlijden van kapitein R.R.Sprik, voerende het te Oude Pekela thuishorende schoenergaljootschip “Gritiana”; en van Reimpe Boersma, die, zoals uit de monsterrol blijkt, 41 jaren oud, geboren en wonende te Sneek was en op 17 sept. jl. te Hamburg als matroos werd aangenomen, zijn heden aan het Consulaat verschenen: A.R.Sprik, stuurman, zoon van de kapitein, K.B.Kok, matroos, B.P.Viet, kok, de overblijvende bemanning uitmakende, die verklaard en aangeboden hebben onder ede te bevestigen dat op de 22e van de vorige maand bovengenoemd schip de haven van Hamburg verliet, bestemd naar Riga, met een lading stukgoederen. Dat tot 3 okt. niets buitengewoons voorgevallen was, maar dat om vier uur in de nacht van drie op vier oktober, toen het schip zich in het Kattegat bevond, op enige mijlen afstand van Kullen, onder een hevige storm, een golf de kapitein R.R.Sprik, die toen aan het roer stond, overboord sloeg; dat op zijn hulpgeroep de twee comparanten A.R.Sprik en K.B.Kok en de matroos Reimpe Boersma toesnelden; dat het beide laatsgenoemden gelukte de kapitein te grijpen en hem een ogenblik boven water te houden, totdat een tweede golfslag hem dwong de drenkeling los te laten en hen zelf overboord rukte, dat het alleen de comparant K.B.Kok gelukte weer aan boord te komen, dat men verder niets zag of vernam van de beide andere drenkelingen, dat men wegens de duisternis van de nacht en de hevigheid van de storm er zelfs niet aan denken kon, een poging te doen om hem te redden. Dat na deze treurige gebeurtenis de reis werd voortgezet en dat het schip, na verplicht geweest te zijn het anker te werpen, onder het eiland Hween, op 6 oktober ’s morgens om 10 uur, op de rede van Kopenhagen aankwam, waarna de comparant A.R.Sprik zich onmiddellijk aan land begaf om aan de consul bericht te geven van het voorgevallene. Kopenhagen, 8 okk. 1860.

De initialen R.R.. komen niet in de site “allegroningers” voor. Het schip Gritiana wordt niet in Bouma genoemd. Er lijkt enige overeenkomst met de scheepsnaam Grietina en derhalve deze mededeling op deze plaats bij A.R.Sprik vermeld.

 

In Burgerlijke Stand akten in de provincie Groningen wordt Reint Sprik vermeld als zeeman in 1834, 1836, 1837, als schipper in 1838, 1841, 1842, 1846, 1848, 1849.

 

Lidmaatschap zeemanscollege(s)

R.J.Sprik (met adres van der Stadt te Amsterdam) werd met vlagnummer 374 per 16 mei 1837 ingeschreven als effectief lid van het Amsterdamse zeemanscollege Zeemanshoop op voordracht van kapitein H.A.Hendriks. Als zijn schip is genoemd de “Anna Maria”. Toegevoegd is “overleden” ⁰⁰².

In de Algemene Vergaderingen van 09/16 mei 1837 van het Amsterdamse zeemanscollege “Zeemanshoop” werd als effectief lid voorgedragen/aangenomen Reint Jacobs Sprik, oud 38 jaar, voerend de smak “Vriendschap” met als adres C.van der Stadt te Amsterdam en op voordracht van kapitein H.A.Hendriks⁰²³.

 

Opmerkingen in verband met Zeemanscollege(s)

In de notulen van de Bestuursvergadering van Zeemanshoop dd 29 december 1859 wordt een maand gage toegekend aan R.J.Sprik, wegens verlies van plunje.⁰⁴².

In de notulen van de Bestuursvergadering van Zeemanshoop dd 07 februari 1861 vraagt de wed. R.J.Sprik geb. Tap om een uitkering welke haar in de vergadering dd 28 februari 1861 wordt toegestaan ingaande 01 november 1860 voor haar en één kind.⁰⁴²

 

In de notulen van de Algemene Vergadering dd 10 januari 1860 staat vermeld dat een maand gage is toegekend aan kapitein R.J.Sprik vanwege schipbreuk.⁰²³.

In de notulen dd 02 april 1861 van de Algemene Vergadering staat vermeld dat per 01 november 1860 een uitkering is toegekend aan de wed. R.J.Sprik geb. Tap.⁰²³

 

De schepen van de kapitein

lidmaatschap van College Zeemanshoop te Amsterdam⁰⁰¹

vlagnummer                 jaren          type                 scheepsnaam                                       naam reder/boekhouder

       374                         1837          smak               de Vriendschap                                   C.van de Stad

                                        1838          geen vermelding van schip en boekhouder

                                     1839-1846    kof                  Anna Maria                                         C.van de Stad

                                     1848-1853    kof                  Grietina Hillegina                                geen opgave

       127                         1854          kof                  Grietina Hillegina                                idem

                                     1855-1859    kof                  Grietina Hillegina                                de kapitein

                                        1860          kof                  Grietina                                                 geen opgave

                                        1860          “overleden”

 

Vertrek en aankomst van schepen in Amsterdam⁰⁹³

Naam Kapitein                                      Naam van het Schip       Vertrek                                         Aankomst

R.J.Sprik                                                 Grietina                             01 juni 1860                                 03 oktober 1860

 

Bouma⁰²⁵ vermeldt R.J.Sprik als gezagvoerder geurende:

• * 1836 t/m 1840 van de smak “Vriendschap”, gebouwd in 1803, 90 ton o.m., varend voor v/d Stadt te Amsterdam;
• * 1840 t/m 1847 van de kof “Anna Maria”, gebouwd in 1839 te Muiden, 114 ton o.m., varend voor C.v/d Stadt te Amsterdam;
• * 1849 t/m 1859 van de kof “Grietina Hillechiena”, gebouwd in 1847 te Veendam, 77 ton o.m., varend als kapitein/eigenaar vanuit Pekela. Het schip is in november 1859 op de Haaks verbrijzeld, op weg van Nantes naar Hamburg.

Bouma⁰²⁵ vermeldt R.Sprik als gezagvoerder gedurende:

• * 1851 t/m 1858 van de sch.kof “Geerdina Hillechiena”, gebouwd in 1847 te Veendam, 77 ton o.m., varend als kapitein/eigenaar vanuit Pekela. (dit is vermoedelijk de “Grietina Hillegiena”, zie overeenkomst in bouwjaar en tonnage)

 

De collectie monsterrollen op het Noordelijk Scheepvaartmuseum te Groningen vermeldt:

1817, geen datum vermeld, schip “Vriendschap”, kapitein J.H.Sterenberg, kok Reint J.Sprik, 16 jaar.

12 februari 1822, kof “Goede Hoop”, schipper Jan Jacobs Wychers, matroos Reint Jacobs Sprik uit Oude Pekala.

03 augustus 1827, smak “Henderika”, schipper Jan Obbes Visser, stuurman Reind Jacobs Sprik uit Oude Pekela.

24 juni 1847, kof “Grietina Hillegiena, schipper Reint Jacobs Sprik, 46 jaar uit Oude Pekela.

09 februari 1850, schip “Grietina Hillegiena”, kapitein Reint J.Sprik uit Oude Pekela.

19 februari 1852, schip “Grietina Hillegiena”, kapitein Reint J.Sprik uit Oude Pekela.

11 maart 1852, kof “Grietina Hillegiena”, kapitein Reint Jacobs Sprik.

23 februari 1857, schip “Grietina Hillegiena”, kapitein Reint J.Sprik uit Oude Pekela.

01 mei 1860, schip “Grietina”, kapitein Reint J.Sprik uit Oude Pekela.

 

Overige bijzonderheden

Bremer⁰⁹⁴ vermeldt de stranding van de kof “Grietiena Hillechiena” op 23 november 1859 op de Haaksgronden, geladen met hout en onder gezag van kapitein R.J.Sprik.

In een extract uit het journaal van de schoenerkof “Grietina Hillechina”, gevoerd door Rein Jacobs Sprik, staat vermeld het verdrinken van een jongen op 30 mei 1852 op een reis van Newcastle naar St. Petersburg, zeilende op dat moment op de hoogte van Gotland.¹¹⁵.

 

Overlijdensregister Oude Pekela 1860, aktenummer 102

Brief van het Departement van Marine van 22 okt. 1860 inhoudende:

Koninklijk Consulaat der Nederlanden te Kopenhagen: Tengevolge van het overlijden van kapitein R.R.Sprik, voerende het te Oude Pekela thuishorende schoenergaljootschip “Gritiana”; en van Reimpe Boersma, die, zoals uit de monsterrol blijkt, 41 jaren oud, geboren en wonende te Sneek was en op 17 sept. jl. te Hamburg als matroos werd aangenomen, zijn heden aan het Consulaat verschenen: A.R.Sprik, stuurman, zoon van de kapitein, K.B.Kok, matroos, B.P.Viet, kok, de overblijvende bemanning uitmakende, die verklaard en aangeboden hebben onder ede te bevestigen dat op de 22e van de vorige maand bovengenoemd schip de haven van Hamburg verliet, bestemd naar Riga, met een lading stukgoederen. Dat tot 3 okt. niets buitengewoons voorgevallen was, maar dat om vier uur in de nacht van drie op vier oktober, toen het schip zich in het Kattegat bevond, op enige mijlen afstand van Kullen, onder een hevige storm, een golf de kapitein R.R.Sprik, die toen aan het roer stond, overboord sloeg; dat op zijn hulpgeroep de twee comparanten A.R.Sprik en K.B.Kok en de matroos Reimpe Boersma toesnelden; dat het beide laatsgenoemden gelukte de kapitein te grijpen en hem een ogenblik boven water te houden, totdat een tweede golfslag hem dwong de drenkeling los te laten en hen zelf overboord rukte, dat het alleen de comparant K.B.Kok gelukte weer aan boord te komen, dat men verder niets zag of vernam van de beide andere drenkelingen, dat men wegens de duisternis van de nacht en de hevigheid van de storm er zelfs niet aan denken kon, een poging te doen om hem te redden. Dat na deze treurige gebeurtenis de reis werd voortgezet en dat het schip, na verplicht geweest te zijn het anker te werpen, onder het eiland Hween, op 6 oktober ’s morgens om 10 uur, op de rede van Kopenhagen aankwam, waarna de comparant A.R.Sprik zich onmiddellijk aan land begaf om aan de consul bericht te geven van het voorgevallene. Kopenhagen, 8 okk. 1860.

De initialen R.R.. komen niet in de site “allegroningers” voor. Het schip Gritiana wordt niet in Bouma genoemd. Er lijkt enige overeenkomst met de scheepsnaam Grietina en derhalve deze mededeling op deze plaats en ook bij A.R.Sprik vermeld.

 

Algemeen Handelsblad 08 juli 1836¹¹⁴

Binnengekomen:    Vlie, 5 juli. DIANA, kapt. J. Alberts, van Riga; GOEDE WELVAART, kapt. J.G. Vos, van Droback; VRIENDSCHAP, kapt. R.J. Sprik, van Hamburg.

 

Leeuwarder Courant 26 juli 1836¹¹⁴

Harlingen. Binnengekomen:     Den 24 dito (juli), het smakschip VRIENDSCHAP, kapt. R.J. Sprik, naar Hamburg.

 

Algemeen Handelsblad 28 juli 1836¹¹⁴

Uitgezeild:   Vlie, 24 juli. …. VRIENDSCHAP, kapt. R.J. Sprik, naar Hamburg.

 

Algemeen Handelsblad 09 september 1836¹¹⁴

Binnengekomen:…..Vlie, 2 september. …. VRIENDSCHAP, kapt. R.J. Sprik, naar Hamburg; ….

 

Provinciale Groninger Courant 13 december 1836¹¹⁴

Rotterdam, 12 december. Het schip de VRIENDSCHAP, kapt. R.J. Sprik, van Amsterdam naar Rochefort, is, volgens een brief van Yarmouth van den 2 december, na enige kleinigheden verloren te hebben, overigens in goeden staat aldaar is binnengelopen.

 

Provinciale Groninger Courant 03 januari 1837¹¹⁴

Het schip (opm: smak) de VRIENDSCHAP, kapt. R.J. Sprik, van Amsterdam naar Rochefort te Portsmouth binnengelopen, heeft op 20 december 1836 de reis voortgezet.

 

Provinciale Groninger Courant 05 juni 1840¹¹⁴

Te Genua lag den 23 mei in lading het schip ANNA MARIA, kapt. Sprik, voor Amsterdam.

 

Algemeen Handelsblad 18 februari 1842¹¹⁴

Advertentie. Schepen in lading:….

….Naar Liverpool. Het Nederlands kofschip ANNA MARIA, kapt. R.J. Sprik.

Adres bij Jan Corver en Comp…..

 

Provinciale Groninger Courant 17 mei 1842¹¹⁴

Te Liverpool hebben een aanvang gemaakt met laden, de 3e mei, de schepen ANNA AGATHA, kapt. De Boer en EPPIEN, kapt. Potjewijd, beide voor Rotterdam, de 6e mei ANNA MARIA, kapt. Sprik, voor Nerva en JANTINA, kapt. v.d. Werff, voor Danzig

 

Groninger Courant 04 oktober 1842¹¹⁴

Lijst van de Nederlandse schepen, welke de Sont gepasseerd zijn:…..

…..Den 27 september. ALIEDA GIEZEN (Veendam), kapt. Boon, van Petersburg naar Havre; GEERTRUIDA (Zuidbroek), kapt. Boswijk, van Petersburg naar Nantes; DE HOOP (Wildervank), kapt. Eilers, van Danzig naar Amsterdam; ALIDA JANTINA (Pekela), kapt. Klasen, van Petersburg naar Amsterdam; JANTINA FROUWINA (Pekela), kapt. Scherpbier, van Petersburg naar Termunterzijl; DANIEL MARIUS (Schiedam), kapt. De Boer Brouwer, van Nerva naar Schiedam; WAAKZAAMHEID (Harlingen), kapt. De Jong, van Petersburg naar Amsterdam; ANNA MARIA (Pekela), kapt. Sprik, van Nerva naar Amsterdam.

 

Algemeen Handelsblad 25 november 1846¹¹⁴

Advertentie. G.J. Roland Holst, J. Corver en R.L. Scholten, makelaars, zullen op maandag de 28^e december 1846, des avonds ten zes ure, te Amsterdam in de Nieuwe Stads Herberg aan het IJ, ten overstaan van een daartoe bevoegd beambte, verkopen een extra ordinair welbezeild kofschip, genaamd ANNA MARIA (opm: bouwjaar 1839, zie AH 231246), gevoerd door kapt. R.J. en varende onder Nederlandse vlag. Volgens Nederlandse meetbrief lang 21 ellen 30 duimen, wijd 4 ellen 68 duimen, hol 2 ellen 59 duimen, en alzo gemeten op 115 tonnen of 61 lasten. Breder bij inventaris en bericht bij bovengenoemde makelaars.

N.B. Voornoemd kofschip is inmiddels uit de hand te koop.

 

Algemeen Handelsblad 23 december 1846¹¹⁴

Advertentie. Daar het kofschip genaamd ANNA MARIA, gevoerd door kapt. R.J. Sprik, uit de hand verkocht is, zo zal de tegen de 28^e december e.k. aangeslagen verkoping geen voortgang vinden. (opm: zonder naamsverandering kwam het schip onder kapt. D. Lovius)

 

NRC 08 december 1848¹¹⁴

Amsterdam, 7 december. Het schip GRETTINA HILLEGINA (opm: kof GRIETINA HILLECHINA), kapt. Sprik, van Windau naar de Maas, is volgens brief van Elseneur van de 2^e dezer, de 30^e november aldaar binnengesleept, hebbende in de Droogden (opm: Drogden) bij Kopenhagen aan de grond gezeten.

 

NRC 12 deccember 1848¹¹⁴

Elseneur, 5 december. Het schip GRIETINA HILLECHINA, kapt. Sprik, van Windau naar de Maas, alhier binnengebracht, is bezig de lading te lossen.

 

NRC 22 januari 1855¹¹⁴

Holtenau, 18 januari. Het Nederlandse schip GRETINA HILLECHIENA, kapt. Sprik, van Memel (opm: Klaipeda) met gerst naar de Maas, is hier lek en met overgeslagen lading binnengelopen.

 

NRC 24 november 1859¹¹⁴

Nieuwe Diep, 22 november. Heden morgen is door de Texelse loodsboot No. 4, schipper Duinker, hier aangebracht de equipage van het in de vroege morgen op de Noorder Haaks verzeilde Groninger kofschip GREETINA HILLECHINA (opm: GRIETINA HILLECHINA), kapt. R.J. Sprik, van Nantes met verfhout naar Hamburg bestemd. Het schip zal weg zijn.