Familiegegevens en opleiding
Jan Wierts Wiersma werd geboren te Delfzijl op 14 september 1841 als zoon van Wiert Jans Wiersma en Auke Freerks Wichers.
Hij trouwde op 02 december 1874 te Delfzijl als scheepskapitein met Geertje Sijdzes, geboren te Delfzijl op 27 april 1848 als dochter van de scheepsbouwmeester Jan Jans Sijdzes en Gepke Siertsema. Zij overleed op 12 december 1919 te Delfzijl, 71 jaar.
Jan Wierts overleed op 24 augustus 1928 te Wagenborgen/Termunten, 86 jaar.
Lidmaatschap zeemanscollege(s)
J.Wiersma was effectief lid van het zeemanscollege “De Vereeniging” te Delfzijl met vlagnummer 10 in de periode 1876 t/m 1897.
Opmerkingen in verband met Zeemanscollege(s)
Geen
De schepen van de kapitein
Bouma025 vermeldt J.Wiersma als gezagvoerder gedurende:
* 1868 van de kof “Catharina Houwing”, ex Phoenix, gebouwd in 1864 te Delfzijl, 76 ton o.m., geen opgave van eigenaar en thuishaven. Het schip werd in 1868 verkocht naar Engeland;
* 1873 t/m 1881 van de galjoot “Albertha Römelingh”, gebouwd in 1857 te Sappemeer, 137 ton o.m., varend als kapitein/eigenaar vanuit Delfzijl;
* 1881 t/m 1887 van het 3-mastschip “Veendam”, gebouwd in 1865 te Hoogezand, 205 ton o.m., varend als kapitein/eigenaar vanuit Delfzijl;
* 1888 t/m 1889 van de brik “Victoria”, gebouwd in 1866 te Greifswald, 272 ton o.m., varend als kapitein/eigenaar vanuit Delfzijl.
Monsterrollen uit het Gemeentearchief van Delfzijl
Monsterrol 1863-24, 03 maart 1863, kof “Cornelia”, kapitein Tjapke T.Leeuwe, 34 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Berend E.Schelts, 37 jaar uit Delfzijl, kok en 2 matrozen waaronder Jan Wiersma, 21 jaar uit Delfzijl;
Monsterrol 1864-52, 02 mei 1864, kof “Johanna Gezina”, kapitein Johannes van Byssum, 45 jaar uit Appingedam. Voorts Jan Wiersma, geen rang vermeld, 22 jaar uit Delfzijl;
Monsterrol 1865-1, 13 februari 1865, galjoot “Hinderika”, kapitein Filippus Glimminga, 31 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Jan Wiersma, 23 jaar uit Delfzijl, kok, 2 matrozen en een lichtmatroos;
Monsterrol 1866-34, 19 maart 1866, schoener “Elisabeth”, kapitein Aries Metus, 48 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Jan Wiersma, 24 jaar uit Delfzijl, kok en 3 matrozen;
Monsterrol 1871-29, 22 maart 1871, kof “Drie Gebroeders”, kapitein Jacob J.Lodewijks, 41 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Jan Wiersma, 29 jaar uit Delfzijl, kok, matroos en een lichtmatroos;
Monsterrol 1872-1, 21 februari 1872, galjoot “Albertha Romelingh”, kapitein Jan Wiersma, 30 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Freerk Wigchers, 24 jaar uit Delfzijl, kok, matroos en een lichtmatroos;
Monsterrol 1872-83, 19 juli 1872, kof “Albertha Romeling”, kapitein Jan Wiersma, 30 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Heike Entes Nijhof, 31 jaar uit Delfzijl, kok en 2 matrozen;
Monsterrol 1873-122, 09 september 1873, galjoot “Albertha Roemelingh”, kapitein Jan Wiersma, 31 jaar uit Delfzijl. Voorts een matroos;
Monsterrol 1874-9, 27 februari 1874, galjoot “Albertha Roemelingh”, kapitein Jan Wiersma, 32 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Willem Kaijzer, 57 jaar uit Delfzijl, kok en 2 matrozen;
Monsterrol 1874-55, 08 april 1874, galjoot Albertha Romelingh”, kapitein Jan Wiersma, 32 jaar uit Delfzijl. Voorts kok en 2 matrozen;
Monsterrol 1874-67, 07 mei 1874, galjoot “Albertha Romelingh”, kapitein Jan Wiersma, 32 jaar uit Delfzijl. Voorts een kok;
Monsterrol 1874-128, 08 september 1874, galjoot “Albertha Roemelingh”, kapitein Jan Wiersma, 32 jaar uit Delfzijl. Voorts een matroos;
Monsterrol 1875-30, 17 maart 1875, galjoot “Albertha Romelingh”, kapitein Jan Wiersma, 33 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Freerk Wigchers, 27 jaar uit Delfzijl, kok, matroos en een lichtmatroos;
Monsterrol 1875-94, 31 juli 1875, galjoot “Albertha Romelingh”, kapitein Jan Wiersma, 33 jaar uit Delfzijl. Voorts een kok;
Monsterrol 1875-125, 18 september 1875, galjoot “Albertha Romelingh”, kapitein Jan Wiersma, 34 jaar uit Delfzijl. Voorts een matroos;
Monsterrol 1876-12, 29 februari 1876, galjoot “Albertha Romelingh”, kapitein Jan Wiersma, 34 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Freerk Wigchers, 28 jaar uit Delfzijl, kok, matroos en een lichtmatroos;
Monsterrol 1876-89, 23 mei 1876, galjoot “Albertha Romelingh”, kapitein Jan Wiersma, 34 jaar uit Delfzijl. Voorts een lichtmatroos;
Monsterrol 1877-32, 10 maart 1877, galjoot “Albertha Romelingh”, kapitein Jan Wiersma, 34 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Hiddo Teunis Bos, 37 jaar uit Delfzijl, kok, matroos en een lichtmatroos;
Monsterrol 1877-148, 29 augustus 1877, galjoot “Albertha Romelingh”, kapitein Jan Wiersma, 36 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Albert Kroeze, 39 jaar uit Nieuweschans, kok en een matroos;
Monsterrol 1878-25, 09 maart 1878, kof “Albertha Romelingh”, kapitein Jan Wiersma, 36 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Jacob W.Schnitjer, 32 jaar uit Nieuwe Pekela, kok en 2 matrozen;
Monsterrol 1879-6, 05 maart 1879, kof “Albertha Romelingh”, kapitein Jan Wiersma, 37 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Berend Visser, 24 jaar uit Delfzijl en een kok;
Monsterrol 1880-28, 23 maart 1880, kof “Albertha Romelingh”, kapitein Jan Wiersma, 38 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Harko Olthof, 29 jaar uit Veendam, kok en een matroos;
Monsterrol 1880-56, 30 april 1880, kof “Albertha Romelingh”, kapitein Jan Wiersma, 38 jaar uit Delfzijl. Voorts 2 matrozen;
Monsterrol 1881-28, 29 maart 1881, schoener “Veendam”, kapitein Jan Wiersma, 39 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Klaas Jans Bos, 42 jaar uit Farmsum, kok en 3 matrozen;
Monsterrol 1882-39, 16 maart 1882, schoener “Veendam”, kapitein Jan Wiersma, 40 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Rieno B.Moedt, 41 jaar uit Appingedam, kok, 2 matrozen en een lichtmatroos;
Monsterrol 1883-2, 08 februari 1883, schoener “Veendam”, kapitein Jan Wiersma, 41 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Bernardus Evers, 21 jaar uit Appingedam, kok, 2 matrozen en een lichtmatroos;
Monsterrol 1884-29, 11 maart 1884, schoener “Veendam”, kapitein Jan Wiersma, 42 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Lambartus Veldman, 21 jaar uit Delfzijl, kok, 3 matrozen en een kok;
Monsterrol 1885-36, 08 april 1885, schoener “Veendam”, kapitein Jan Wiersma, 43 jaar uit Delfzsijl. Voorts stuurman Lambartus Veldman, 22 jaar uit Delfzijl, kok, 2 matrozen en een lichtmatroos;
Monsterrol 1885-81, 12 augustus 1885, schoener “Veendam”, kapitein Jan Wiersma, 43 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Conradus Theodorus Wakkerman, 46 jaar uit Delfzijl, kok, 2 matrozen en een lichtmatroos;
Monsterrol 1886-11, 30 maart 1886, schoener “Veendam”, kapitein Jan Wiersma, 44 jaar uit Delfzijl. Voorts kok, 2 matrozen en een lichtmatroos;
Monsterrol 1887-1, geen datum vermeld, schoener “Veendam”, kapitein Jan Wiersma, geen leeftijd vermeld uit Delfzijl;
Monsterrol 1887-59, 23 juni 1887, brik “Victoria”, kapitein Jan Wiersma, geen leeftijd vermeld uit Delfzijl. Voorts stuurman Geert Hoberg, 38 jaar uit Finsterwolde, kok, 4 matrozen en een lichtmatroos;
Monsterrol 1888-25, 03 april 1888, brik “Victoria”, kapitein Jan Wiersma, 46 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Philippus de Raadt, 30 jaar uit Farmsum, kok, 2 matrozen, 2 lichtmatrozen en een dekjongen;
Monsterrol 1888-47, 23 juni 1888, brik “Victoria”, kapitein Jan Wiersma, 46 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Philippus de Raadt, 30 jaar uit Farmsum, kok, 2 matrozen, 2 lichtmatrozen en een dekjongen;
Monsterrol 1889-40, 29 maart 1889, brik “Victoria”, kapitein Jan Wiersma, 47 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Geert Hutting, 46 jaar uit Delfzijl, kok, 2 matrozen, 2 lichtmatrozen en een kajuitwachter;
Monsterrol 1890-5, 11 februari 1890, schoener “Veendam”, kapitein Jan Wiersma, geen leeftijd vermeld uit Delfzijl. Voorts een matroos;
Monsterrol 1891-2, 24 januari 1891, brik “Victoria”, kapitein Jan Wiersma, geen leeftijd vermeld uit Delfzijl. Voorts een niet met rang vermeld bemanningslid;
Samenvatting van de monsterrollen
-
In alle 37 monsterrollen uit het Gemeentarchief van Delfzijl op naam van Jan Wiersma wordt van Jan gesproken. In alle gevallen is Delfzijl de woonplaats.
-
De monsterrollen zijn gedateerd van 1863 t/m 1891 met als leeftijden 21 t/m 49 jaar. De totale zeemanscarriére heeft dus ( minstens) ca. 30 jaar geduurd.
-
Het overzicht van de monsterrollen luidt:
* 1863 matroos op de kof “Cornelia”, kapt. Tjapke T.Leeuwe 21 jaar
* 1864 werkzaam op de kof “Johanna Gezina”, kapt. Johannes van Byssum 22 jaar
* 1865 stuurman op de galjoot “Hinderika”, kapt. Filippis Glimminga 23 jaar
* 1866 stuurman op de schoener “Elisabeth”, kapt. Aries Metus 24 jaar
* 1871 stuurman op de kof “Drie Gebroeders”, kapt. Jacob J.Lodewijks 29 jaar
* 1872-1880 kapitein op de galjoot “Albertha Romelingh” 30-38 jaar
* 1881-1887 kapitein op de schoener “Veendam” 39-45 jaar
* 1887-1889 kapitein op de brik “Victoria” 45-47 jaar
* 1890 kapitein op de schoener “Veendam” 48 jaar
* 1892 kapitein op brik “Victoria” 49 jaar
Overige bijzonderheden
Kapitein J.Wiersema (moet zijn Wiersma) uit Delfzijl was van 1881 t/m 1887 kapitein/eigenaar van de 3/m schoener "Veendam", gebouwd in 1865 door I.A.Hooites te Hoogezand, groot 108 last, 175 ton n.m.
Derk Brouwer monsterde aan als kok op 8 februari 1883 te Delfzijl voor een reis naar Gloucester,Engeland. Op 11 maart 1884 monsterde hij als matroos aan op hetzelfde schip onder Wiersema (Wiersma) wederom vanuit Delfzijl naar Engeland. Van de eerste reis doet Brouwer uitgebreid verslag. Op de Noordzee kwam het schip in hevig stormweer, waarbij de lading (haver) verschoof en het schip dreigde te kapseisen. Uiteindelijk kon het bij Dungeness voor anker gaan en enigszins in orde worden gemaakt. In Gloucester werd gelost en een lading zout ingenomen voor Koningsbergen. Vandaar ging het met hout terug naar Harlingen048.
De Harlinger Courant dd 30 oktober 1874 bevat in de rubriek Scheepstijdingen het volgende bericht.096:
Binnengekomen.
“Bremerhaven 25 Oct., Alberta Romeling, J.Wiersma, Osterrisoer n. Delfzijl.”
OOK VERMELD ALS GEUKEN
Familiegegevens en opleiding
Johannes Goëken werd geboren 10 december 1839 te Noordbroek als zoon van Johan Goëken en Aaltje Berends Tempel. Vader Johan werd geboren te Wehm in Duitsland.
Hij trouwde te Noordbroek op 17 juli 1870 als schipper met Maria van der Ven, geboren op 11 juni 1842 te Noordbroek als dochter van de koperslager Franciskus Petrus van der Ven en Agina le Jeune.
Johannes overleed te Delfzijl op 08 november 1918, 78 jaar.
Lidmaatschap zeemanscollege(s)
J.Goëken was effectief lid van het zeemanscollege “De Vereeniging” te Delfzijl met vlagnummer 44 in de periode 1892 t/m 1914, maar wellicht tot aan zijn dood in 1918.De publikatie van de Amsterdamsche Almanak voor Koophandel en Zeevaart stopt in 1913.
Opmerkingen in verband met Zeemanscollege(s)
Geen
De schepen van de kapitein
Bouma025 vermeldt J.Geuken als gezagvoerder gedurende:
* 1890 t/m 1894 van de brik “Victoria”, gebouwd in 1866 te Greifswald, 272 ton o.m., varend voor J.Baas te Delfzijl;
* 1894 t/m 1895 van de schoenerkof “Alberdina”, gebouwd in 1833 te Pekela, 145 ton o.m., reder niet vermeld. Het schip werd in 1895 te Christiansand afgekeurd.
* 1896 t/m 1900 van de galjoot “Agina Alida”, ex Harmonie, ex Redite, gebouwd in 1868 te Hoogezand, 152 ton o.m., varend als kapitein/eigenaar vanuit Farmsum. Het schip is in de Noordzee lek gesprongen en gezonken.
In de lijst van monsterrollen op de website van het Noordelijk Scheepvaartmuseum wordt de naam om computertechnische redenen gespeld als Goeeken, maar in de rollen zelf wordt de naam gespeld als Goëken
(mededeling J.Leinenga, juli 2009)
Navolgende monsterrollen zijn in het Gemeentarchief van Hoogezand-Sappemeerl
Monsterrol 1857-7, 19 februari 1857, kof “Elisabeth Hillena”, kapitein J.Gatzen, geen leeftijd en woonplaats vermeld. Voorts kok, kajuitwachter/koksmaat, matroos en de lichtmatroos Johannes Goeeken, geen leeftijd en woonplaats vermeld.
Navolgende monsterrollen zijn in het Gemeentarchief van Delfzijl
Monsterrol 1874-24, 04 maart 1874, brik “Alberdina”, kapitein Augustinus Alberts Wolkammer, 23 jaar uit Farmsum. Voorts stuurman Johannes Goeeken, 34 jaar uit Noordbroek, kok, bootsman, matroos en lichtmatroos;
Monsterrol 1876-51, 27 maart 1876, brik “Sincerite”, kapitein Augustinus de Jonge, 41 jaar uit Farmsum. Voorts stuurman Johannes Goeeken, 36 jaar uit Noordbroek, kok, 2 matrozen en 2 lichtmatrozen;
Monsterrol 1877-11, 23 februari 1877, brik “Sincerite”, kapitein Augustinus Eltjes de Jonge, 42 jaar uit Farmsum. Voorts stuurman Johannes Goeeken, 37 jaar uit Noordbroek, kok, 2 matrozen en 2 lichtmatrozen;
Monsterrol 1878-36, 18 maart 1878, schoener “Loppersum”, kapitein Thomas Wierenga, 45 jaar uit Loppersum. Voorts stuurman Jan Goeeken, 37 jaar uit Noordbroek, kok 2 matrozen en een lichtmatroos;
Monsterrol 1879-28, 02 april 1879, brik “Anne Betty”, kapitein Popko J.Deisz, 35 jaar uit Heveskes. Voorts 1ste stuurman Johannes Goeeken, 38 jaar uit Noordbroek, 2de stuurman Petrus Rottinghuis, 26 jaar uit Delfzijl, kok, 3 matrozen en een kajuitwachter;
Monsterrol 1880-46, 08 april 1880, schoener “Constance”, kapitein Andries Smit, 38 jaar uit Loppersum. Voorts stuurman Johannes Goeeken, 39 jaar uit Noordbroek, kok, matroos en 2 lichtmatrozen;
Monsterrol 1880-113, 30 augustus 1880, schoener “Charlotte”, kapitein Andries W.Smit, 38 jaar uit Loppersum. Voorts stuurman Johannes Goeeken, 40 jaar uit Noordbroek, kok, matroos en lichtmatroos;
Monsterrol 1881-84, 06 augustus 1881, brik “Jacoba Vos”, kapitein David Geltes, 48 jaar uit Farmsum. Voorts stuurman Johannes Goeeken, 41 jaar uit Noordbroek, matroos en dekjongen;
Monsterrol 1882-13, 02 maart 1882, schoener “Constance”, kapitein Andries W.Smit, 40 jaar uit Loppersum. Voorts stuurman Johannes Goeeken, 41 jaar uit Noordbroek, kok, matroos en 2 lichtmatrozen;
Monsterrol 1885-21, 21 maart 1885, brik “Bengalen”, kapitein Andries Wolters Smit, 42 jaar uit Loppersum. Voorts stuurman Johannes Goeeken, 45 jaar uit Noordbroek, kok, bootsman, 2 matrozen en een lichtmatroos;
Monsterrol 1886-20, 03 april 1886, schoener “Moree”, kapt. Remko Balkema, 40 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Johannes Goeeken, 46 jaar uit Noordbroek, kok, 3 matrozen en een lichtmatroos;
Monsterrol 1887-11, 01 maart 1887, schoener “Auburn”, kapt. Remo Balkema, geen leeftijd vermeld uit Delfzijl. Voorts stuurman Johannes Goeeken, 47 jaar uit Noordbroek, 3 matrozen, lichtmatroos en een dekjongen;
Monsterrol 1887-73, 25 juli 1887, bark “Vereeniging”, kapt. Remko Balkema, 41 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Johannes Goeeken, 47 jaar uit Noordbroek, kok, 3 matrozen, lichtmatroos en een dekjongen;
Monsterrol 1888-8, 13 maart 1888, schoener “Nijverheid”, kapt. Remko Balkema, leeftijd niet vermeld, uit Farmsum. Voorts stuurman Johannes Goeeken, 48 jaar uit Noordbroek, kok, 4 matrozen, lichtmatroos en een dekjongen;
Monsterrol 1889-29, 20 maart 1889, brik “Bengalen”, kapitein Andries Smit, 47 jaar uit Loppersum. Voorts stuurman Johannes Goeeken, 49 jaar uit Noordbroek, kok, 3 matrozen, lichtmatroos en een dekjongen;
Monsterrol 1890-21, 18 maart 1890, brik “Victoria”, kapitein Johannes Goeeken, 50 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Nils Persson, 22 jaar uit Delfzijl, kok, 3 matrozen, lichtmatroos, kajuitwachter en een dekjongen;
Monsterrol 1891-24, 17 maart 1891, brik “Victoria”, kapitein Johannes Goeeken, 50 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Nils Persson, 23 jaar uit Delfzijl, kok, 3 matrozen en 2 dekjongens;
Monsterrol 1891-99, 01 oktober 1891, brik “Victoria”, kapitein Johannes Goeeken, 50 jaar uit Delfzijl. Voorts een matroos;
Monsterrol 1892-17, 16 maart 1892, brik “Victoria”, kapitein Johannes Goeeken, 51 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Cornelis Baas, 23 jaar uit Delfzijl, kok, 2 matrozen, 2 lichtmatrozen, kajuitwachter en een dekjongen;
Monsterrol 1893-21, 17 maart 1893, brik Victoria”, kapt. Johannes Goeeken, 52 jaar, uit Delfzijl. Voorts kok, 2 matrozen, 2 lichtmatrozen, en een dekjongen;
Monsterrol 1894-31, 21 maart 1894, brik “Victoria”, kapt. Johannes Goeeken, 53 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Cornelis Baas, 23 jaar uit Delfzijl, kok, 2 matrozen, 2 lichtmatrozen, 2 dekjongen;
Monsterrol 1894-101, 06 oktober 1894, brik “Victoria”, kapitein Johannes Goeeken, 53 jaar uit Delfzijl. Voorts matroos en 2 lichtmatrozen;
Monsterrol 1895-26, 27 maart 1895, kof “Albertine”, kapitein Johannes Goeeken, 54 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Hillebrand Jacob Wichers, 21 jaar uit Delfzijl, kok, matroos en lichtmatroos;
Monsterrol 1895-74, 10 juli 1895, brik “Victoria”, kapitein Johannes Goeeken, geen leeftijd vermeld uit Delfzijl. Voorts een niet met rang vermeld bemanningslid;
Monsterrol 1896-16, 04 maart 1896, galjoot “Agina Alida”, kapitein Johannes Goeeken, 55 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Franciscus Goeeken, 22 jaar uit Delfzijl, kok, matroos en lichtmatroos;
Monsterrol 1897-9, 10 maart 1897, galjoot “Agina Alida”, kapitein Johannes Goeeken, 55 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Franciscus Petrus Goeeken, 23 jaar uit Delfzijl, kok, 2 lichtmatrozen en een dekjongen;
Monsterrol 1898-16, 28 februari 1898, galjoot “Agina Alida”, kapitein Johannes Goeeken, 27 (!) jaar (zal 57 moeten zijn). Voorts stuurman Johannes Goeeken, 29 jaar uit Delfzijl, kok, matroos, lichtmatroos en een dekjongen;
Monsterrol 1899-6, 20 februari 1899, galjoot, “Agina Alida”, kapitein Johannes Goeeken, 58 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Johannes Goeeken, 20 jaar uit Delfzijl, kok, 2 lichtmatrozen en een dekjongen;
Monsterrol 1900-14, 05 maart 1900, galjoot “Agina Alida”, kapitein J.Goeeken, 60 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman J.Goeeken, 21 jaar uit Delfzijl, kok, 2 matrozen en een lichtmatroos;
Monsterrol 1900-40, 14 april 1900, bark “Nijestein”, kapitein H.Velthuis, 57 uit Delfzijl. Voorts 1ste stuurman J.Goeeken, 60 jaar uit Delfzijl, 2de stuurman D.A.Forma, 22 jaar uit Groningen, bootsman, kok, 2 matrozen, 4 lichtmatrozen en een dekjongen;
Monsterrol 1900-61, 18 juli 1900, bark “Nijestein”, kapitein H.Velthuis, 54 jaar uit Farmsum. Voorts 1ste stuurman J.Goeeken, 60 jaar uit Delfzijl, 2de stuurman D.A.Forma, 22 jaar uit Groningen, bootsman, kok, 2 matrozen, 4 lichtmatrozen, dekjongen en een passagier;
Monsterrol 1901-29, 02 april 1901, bark “Nijestein”, kapitein H.Velthuis, 53 jaar uit Delfzijl. Voorst 1ste stuurman J.Goeeken, 61 jaar uit Delfzijl, 2de stuurman G.Neut, 60 jaar uit Delfzijl, bootsman, kok, 3 matrozen, 2 lichtmatrozen en een dekjongen;
Monsterrol 1901-64, 28 september 1901, tjalk “Nederland”, kapitein L. de Groot, 47 jaar uit Hoogezand. Voorts stuurman J.Goeeken, 61 jaar uit Delfzijl, kok en een matroos;
Monsterrol 1902-23, 16 april 1902, bark “Charlotte Anne”, kapitein N.Arkema, 54 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman J.Goeeken, 62 jaar uit Delfzijl, bootsman kok, 3 matrozen, lichtmatroos en 2 dekjongens;
Monsterrol 1902-28d, 22 mei 1902, galjoot “Agina Alida”, kapitein Johannes Goeeken, geen leeftijd vermeld uit Delfzijl. Voorts een niet met rang aangeduid bemanningslid;
Monsterrol 1902-49, 15 augustus 1902, bark “Charlotte Anne”, kapitein N.Arkema, 54 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman J.Goeeken, 61 jaar uit Delfzijl, bootsman, kok, 2 matrozen, 3 lichtmatrozen en een dekjongen;
Monsterrol 1903-16, 18 april 1903, tjalk “Margrietha Meintina”, kapitein W.H.Tattje, 24 jaar uit Groningen. Voorts stuurman J.Goeeken, 62 jaar uit Delfzijl, kok en een matroos;
Monsterrol 1903-24a, 23 mei 1903, schoener “Catharine Wilhelmina”, kapitein H.Zeven, 64 jaar uit Nieuwe Pekela. Voorts stuurman J.Goeeken, 62 jaar uit Delfzijl, kok, matroos/zeilmaker, matroos, lichtmatroos en een dekjongen;
Monsterrol 1904-22d, 23 april 1904, galjoot “Agina Alida”, kapitein Johannes Goeeken, geen leeftijd vermeld uit Delfzijl; Voorts geen bemanningsleden vermeld;
Monsterrol 1906-91a, 08 juni 1906, schoener “Mathilde”, kapitein J.J.Wegener, 41 jaar uit Wildervank. Voorts stuurman J.Goeeken, 66 jaar uit Delfzijl, kok en een matroos.
Samenvatting van de monsterrollen
-
Johannes wordt ook vermeld als Jan en J.
-
Er zijn in totaal 41 monsterrollen vermeld op de website van het Noordelijk Scheepvaartmuseum. Eén rol is uit het Gemeentearchief van Hoogezand/Sappemeer en de rest uit het Gemeentarchief van Delfzijl.
-
De monsterrollen zijn gedateerd van 1857 t/m 1906 met als leeftijd (ca.) 17 t/m 66 jaar. Zijn zeemanscarriére heeft dus ( minstens) bijn 50 jaar geduurd.
-
Als woonplaats is aanvankelijk Noordbroek opgegeven, de plaats van zijn geboorte en huwelijk, en vanaf het moment dat hij gezagvoerder werd Delfzijl.
-
Het overzicht van de monsterrollen luidt”
* 1857 lichtmatroos op de kof “Elisabeth Hillena”, kapt. J.Gatzen 17 jaar
* 1874 stuurman op de brik “Alberdina”, kapt. A.A.Wolkammer 34 jaar
* 1876-1877 stuurman op de brik “Sincerite”, kapt. A. de Jonge 36-37 jaar
* 1878 stuurman op de schoener “Loppersum”, kapt. Th. Wierenga 37 jaar
* 1879 stuurman op de brik “Anne Betty”, kapt. P.J.Deisz 38 jaar
* 1880 stuurman op de schoener “Constance”, kapt. A.Smit 38 jaar
* 1880 stuurman op de schoener “Charlotte”, kapt. A.Smit 40 jaar
* 1881 stuurman op de brik “Jacoba Vos”. kapt. D.Geltes 41 jaar
* 1882 stuurman op de schoener “Constance”, kapt. A.W.Smit 41 jaar
* 1885 stuurman op de brik “Bengalen”, kapt. A.W.Smit 45 jaar
* 1886 stuurman op de schoener “Moree”, kapt. R.Balkema 46 jaar
* 1887 stuurman op de schoener “Auburn”, kapt. R.Balkema 47 jaar
* 1887 stuurman op de bark “Vereniging”, kapt. R.Balkema 47 jaar
* 1888 stuurman op de schoener “Nijverheid”, kapt. R.Balkema 48 jaar
* 1889 stuurman op de brik “Bengalen”, kapt. A.Smit 49 jaar
* 1890-1894 kapitein op de brik “Victoria 50-53 jaar
* 1895 kapitein op de kof “Albertine” 54 jaar
* 1895 kapitein op de brik “Victoria” 54 jaar
* 1896-1900 kapitein op de galjoot “Agina Alida” 55-60 jaar
* 1900-1901 stuurman op de bark “Nijestein”, kapt. H.Velthuis 60-61 jaar
* 1901 stuurman op de tjalk “Nederland”, kapitein L. de Groot 61 jaar
* 1902 stuurman op de bark “Charlotte Anne”, kapt. N.Arkema 62 jaar
* 1902 kapitein op de galjoot “Agina Alida” 62 jaar
* 1902 stuurman op de bark “Charlotte Anne”, kapt. N.Arkema 61 jaar
* 1903 stuurman op de tjalk “Margrietha Meintina”, kapt. W.H.Tattje 62 jaar
* 1903 stuurman op de schoener “Catharina Wilhelmina”, kapt. H.Zeven 62 jaar
* 1904 kapitein op de galjoot “Agina Alida” 64 jaar
* 1906 stuurman op de schoener “Mathilde”, kapt. J.J.Wegener 66 jaar
-
De volgende aspecten vallen op:
* Er is een enorme onderbreking van 17 jaar in de zeemanscarrére tusseen 1857 en 1874. Johannes Goeeken zal in die periode vanuit andere havens hebben gevaren, waarvan wij de monsterrollen niet hebben ingezien.
* In zijn periode als stuurman vóór 1900 heeft hij op 13 verschillende schepen gevaren. Meestal waren dat wat grotere schepen.
* Hij heeft op relatief late leeftijd van 50 jaar de kapiteinsrang hebben bereikt. Na een periode van ca. 10 jaar als gezagvoerder fungeerde hij op gevorderde leeftijd weer als stuurman. Het valt dan op dat hij ook op kleinere schepen als een tjalk heeft gevaren.
Een enkele maal na 1900 wordt hij als kapitein genoemd. Het betreffen dan korte monsterrollen en wellicht heeft hij slechts het toezicht op een opgelegd schip gehouden.
Overige bijzonderheden
In Mast097 is een tabel vermeld uit het Jaarverslag van de Kamer van Koophandel te Delfzijl uit 1891, waarin schepen met verdere bijzonderheden zijn vermeld.
“Victoria J.Göeken brik 272 brt gebouwd in 1866 varend voor J.Baas te Delfzijl.”
Provinciale Groninger Courant 29 december 1894114
Delfzijl, 27 december. Het Nederlandse schip VICTORIA is, na een gedeelte der lading te hebben gelost, vlot en alhier binnengesleept.
Provinciale Groninger Courant 07 februari 1995114
Advertentie. In de tweede helft dezer maand zal te Delfzijl publiek worden verkocht het best onderhouden schoener-kofschip ALBERTINE, groot 127 register-tonnen, met deszelfs complete inventaris en toebehoren, ladende 65 standerd gezaagd hout. Informatiën te bekomen bij de eigenaar-kapitein P.L. Bos te Farmsum, de cargadoors Huisinga & Keizer te Delfzijl en Keizer & Van der Burg te Groningen.
J.C. Jentink, notaris te Delfzijl
Provinciaal Groninger Courant 21 februari 1895114
Delfzijl, 16 februari. Het Nederlandse schip ALBERTINE, groot 127 ton, gebouwd in 1893, is heden voor NLG 1100 in veiling verkocht aan kapitein J. Goecken, alhier.
NRC 13 oktober 1995
Londen, 12 oktober. De Nederlandse kof ALBERTINA (opm: ALBERTINE, kapt. J. Goecken), van Moss naar Papenburg, is te Christiansand vol water binnengelopen
Provinciale Groninger Courant 17 oktober 1995114
Christiansand, 12 oktober. De Nederlandse kof ALBERTINA (opm: ALBERTINE), kapt. J. Gocken, van Moss met een lading hout naar Papenburg en hier door de sleepboot FLECKERO binnengesleept, was 21 dagen op zee geweest. Het schip is in de midscheeps doorgebroken en wordt alleen door sjorringen bij elkaar gehouden.
NRC 30 oktober 1995114
Christiansand, 24 oktober. De Nederlandse kof ALBERTINE, die hier op de lading drijvend werd binnengebracht, is door experts nagezien. Het schip is gebroken en de schade is van dien aard, dat eerst na lossing der lading kan worden vastgesteld of het gerepareerd kan worden. Om het indringende water meester te blijven, heeft men de gaten in het schip voorlopig met zeildoek dichtgemaakt.
Provinciale Groninger Courant 09 november 1995114
Christiansand, 5 november. De Nederlandse kof ALBERTINE, kapt. J. Goecken, van Moss naar Papenburg, die hier op de lading drijvende werd binnengesleept, is afgekeurd. De waarde der lading, die door het zeewater beschadigd en zwart geworden is, wordt op 3175 Kr. geschat. De romp van het schip is zo goed als waardeloos. De waarde van rondhout, tuig en zeilen en verdere inventaris wordt op 350 Kr. geschat.
NRC 17 deceember 1897114
Delfzijl, 16 december. De binnengebrachte Nederlandse tjalk TWEE GEZUSTERS, kapitein Schuitema, met lijnkoeken van Amsterdam naar Kolding bestemd, lost de lading in de galjoot AGINA ALIDA, kapitein Goeken. Na algehele lossing wordt het schip onderzocht.
Provinciale Groninger Courant 01 augustus 1999114
Delfzijl, 29 juli. Volgens alhier ontvangen bericht is de Nederlandse galjoot AGINA ALIDA, kapt. Goeken, van Drammen naar Delfzijl bestemd, te Fredrikstad binnengelopen met gebroken lenspomp, welke daar gerepareerd wordt.
NRC 06 augustus 1899114
Rotterdam, 5 oktober. Volgens telegram van Lloyd’s is de Nederlandse galjoot AGINA ALIDA, van Frederikshaven naar Delfzijl, lek en met andere schade te Cuxhaven binnengesleept. Een gedeelte van de deklast werd geworpen.
NRC 07 oktober 1899114
Rotterdam, 6 oktober. Volgens telegram van Lloyd’s is het Nederlandse schip AGINA ALIDA door experts nagezien. De lading moet gelost worden.
Provinciale Groninger Courant 27 maart 1900114
Delfzijl, 27 maart. Volgens gisteravond alhier ontvangen telegrafische bericht van kapitein J. Göcken, voerende het alhier te huis behorende schoenerschip AGINA ALIDA, van hier naar Fredrikstad bestemd, had hij genoemd schip in de Noordzee verloren. Volk gered en te Hull aangebracht.
Rotterdamsch Nieuwsblad 29 maart 1900114
Hull, 28 maart. Heden zijn alhier door de Engelse stoomtrawler BRITTANIA geland de 6 opvarenden van de Nederlandse schoenergaljoot AGINA ALIDA. Het schip was op 19 maart vertrokken van Delfzijl naar Frederikstad en is lek op de Noordzee op 23 maart in pos. 53º00’ N.B. 03º19’ O.L. verlaten. Kort nadat het door de bemanning was verlaten, is het schip gezonken. De opvarenden zijn gered door het Engelse stoomschip BOVIC en overgezet op de BRITTANIA.
Familiegegevens en opleiding
Cornelis Baas werd geboren te Delfzijl als zoon van de stoombootkapitein Jacob Baas en Jannetje Hoogenhoek.
Hij trouwde op 23 december 1896 te Delfzijl met Cornelia Leeuw, geboren 22 augustus 1873 te Delfzijl als dochter van de scheepskapitein Hemmo Leeuw en Eppien Harkema. Zij overleed op 16 januari 1947 te Haarlem, 73 jaar.
Cornelis wordt in huwelijksakten uit 1921 en 1823 van dochters Eppiena Baas en Jannetje Baas aangeduid als “walkapitein”.
Een overlijdensakte is niet gevonden.
Lidmaatschap van zeemanscollege’s
C.Baas was lid van het zeemanscollege “De Vereeniging” uit Delfzijl met vlagnummer 68 in de periode 1896 t/m 1914.
Opmerkingen in verband met Zeemanscolleges
Geen
De schepen van de kapitein
Bouma025 vermeldt C.Baas als gezagvoerder gedurende:
* 1896 t/m 1897 van de brik “Victoria”, gebouwd in 1866 te Greifswald, 272 ton o.m., rederij niet vermeld. Het schip is ter rede van Nerva in stormweer gezonken;
* 1897 t/m 1898 van de sch.brik “Eva”, gebouwd in 1873 te Maitland, Nova Scotia, 255 ton o.m., varend voor K.& J.Wilkens te Veendam. Op reis van Kroonstad naar Emden bij Libau gezonken.
Voorts was hij stuurman resp gezagvoerder gedurende:
* 1899 t/m 1901 van de brik “Gustava”, gebouwd in 1860 op de werf van W.Lubke te Wolgast, 219 ton, varend voor A. van Dijk te Delfzijl. (Zie hierna)
Monsterrollen uit het Gemeentearchief van Delfzijl
Monsterrol 1892-17, 16 maart 1892, brik “Victoria”, kapitein Johannes Goëken, 51 jaar, uit Delfzijl. Voorts stuurman Cornelis Baas, 23 jaar uit Delfzijl, kok, 2 matrozeen, 2 lichtmatrozen, dekjongen en een kajuitwachter;
Monsterrol 1893-21, 17 maart 1893, brik Victoria”, kapitein Johannes Goëken, 52 jaar, uit Delfzijl. Voorts stuurman Cornelis Baas, 24 jaar uit Delfzijl, kok 2 matrozen, 2 lichtmatrozen, en een dekjongen;
Monsterrol 1894-31, 21 maart 1894, brik “Victoria”, kapitein. Johannes Goëken, 53 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Cornelis Baas, 25 jaar uit Delfzijl, kok, 2 matrozen, 2 lichtmatrozen, 2 dekjongens;
Monsterrol 1895-40, 09 april 1895, brik “Victoria”, kapitein Cornelis Baas, 26 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Abraham Mulder, 43 uit Muntendam, kok, 2 matrozen, 2 lichtmatrozen, dekjongen en een kajuitwachter;
Monsterrol 1896-39, 26 maart 1896, brik “Victoria”, kapitein Cornelis Baas, 27 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Derk Brouwer, 30 jaar uit Delfzijl, 2 matrozen, 3 lichtmatrozen, kok en dekjongen;
Monsterrol 1896-39, 07 september 1896, brik “Victoria”, kapitein Cornelis Baas, 27 jaar uit Delfzijl. Voorts een lichtmatroos en een matroos;
Monsterrol 1897-11, 13 maart 1897, brik “Victoria”, kapitein Cornelis Baas, 28 jaar uit Delfzijl. Voorts de kapiteinsvrouw Cornelia Leeuw, 23 jaar uit Delfzijl, stuurman Derk Brouwer, 31 jaar uit Delfzijl, kok 2 matrozen, 2 lichtmatrozen en een dekjongen;
Monsterrol 1898-81, 24 september 1898, schoener “Eva”, kapitein. Cornelis Baas, 29 jaar uit Delfzijl. Voorts 1ste stuurman Oene Jobben, 36 jaar uit Terschelling, 2de stuurman Jan Marinus Vooren, 21 jaren uit Katwijk, kok, 2 matrozen en een lichtmatroos;
Monsterrol 1899-26, 20 maart 1899, brik “Gustava”, kapitein Cornelis Borst, 55 jaar uit Farmsum. Voorts de stuurman Cornelis Baas, 30 jaar uit Delfzijl, kok, 2 matrozen en 2 lichtmatrozen;
Monsterrol 1901-36, 13 mei 1901, brik “Gustava”, kapitein C.Baas, 32 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman H.Oosterhuis, 59 jaar uit Delfzijl, kok, 2 matrozen en 2 lichtmatrozen;
Monsterrol 1901-55, 31 juli 1901, brik “Gustava”, kapitein C.Baas, 32 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman H.L.Oosterhuis, 59 jaar uit Delfzijl, kok 2 matrozen en 2 lichtmatrozen;
Monsterrol 1904-32e, 27 mei 1904, schoener “Eva, kapitein Cornelis Baas, leeftijd niet vermeld uit Delfzijl. Geen andere personen vermeld.
Samenvatting van de monsterrollen
Cornelis werd in de monsterrollen ook aangeduid met de initiaal C.
Er zijn in totaal 12 monsterrollen met de naam van Cornelis Baas op de website van het Noordelijk Scheepvaartmuseum Groningen. Alle rollen zijn afkomstig uit het Gemeenterarchief van Delfzijl.
De monsterrollen zijn gedateerd van 1892 t/m 1904 met als leeftijden 23 t/m 35 jaar. Zijn zeemanscarriére heeft dus minstens 12 jaar geduurd.
Als woonplaats is op alle rollen Delfzijl vermeld.
Het overzicht van de rollen luidt:
1892-1894 stuurman op de brik “Victoria”, kapt. Johannes Goëken 23-25 jaar
1895-1897 kapitein op de brik “Victoria” 26-28 jaar
1898 kapitein op de schoener “Eva” 29 jaar
1899 stuurman op de brik “Gustava”, kapt. Cornelis Borst 30 jaar
1901 kapitein op de brik “Gustava” 32 jaar
1904 kapitein op de schoener “Eva” 35 jaar
Overige bijzonderheden
Derk Baas monsterde op zowel 25 maart 1896 als 13 maart 1897 te Delfzijl als matroos resp. stuurman aan voor reizen naar Engeland resp. Rusland. Van de tweede reis doet hij uitgebreid verslag in zijn “Herinneringen”. Het schip had als bestemming Kroonstad om een lading hout te halen. Op de terugreis kwam men reeds in de Finse Golf in hevig noodweer terecht. Men probeerde te ankeren, maar tevergeefs. Het schip dreef af tot in de baai beoosten Narva aan de Letse kust. De kapitein (i.c. C.Baas) besloot tenslotte “ons tuig overboord te kappen en dan de voorstagen en leiders der zeilen er aan te laten zitten, want dan lag het geheele tuig, 2 masten met stengen en 8 raas voor het schip op de bodem te rammen en dan ons ander anker er bij uitwerpen, in de hoop dat het schip hier voor leggen wou”. Het karwei werd uitgevoerd door de kapitein Baas, matroos Schouten en de stuurman Brouwer, want de overige matrozen waren te bang en onervaren om een hand uit te steken. Gelukkig kwam op tijd een Deense stoomboot langs die de bemanning overnam en naar Nerva bracht. Inmiddels was het anker van de “Victoria” gebroken, het schip op het strand gedreven en vergaan.
De Bijlagen bij de “Herinneringen” van Derk Brouwer bevat een fotokopie van een getuigschrift voor Brouwer met de ondertekening van C.Baas, gedateerd 07 februari 1898048.
NRC 19‘november 1895114
Cuxhaven, 16 november. De Nederlandse bark VICTORIA, kapt. Baas, van Hernösand naar Delfzijl, is wegens stormweder hier in de haven gekomen.
NRC 21 november 1897114
Nerva (opm: Narva), 20 november. De Nederlandse brik VICTORIA, kapitein Baas, van Kroonstad (opm: Kronsjtadt) met een lading planken voor Delfzijl, werd halfvol water, beide masten gebroken en verlies van ankers en kettingen, hier ter rede gesleept. De bemanning is nog aan boord.
Provinciale Groninger Courant 25 november 1897114
Delfzijl, 23 november. Volgens zondag 21 dezer bij de boekhouder, de heer J. Baas alhier, ontvangen telegrafisch bericht uit Hungerburg (opm: Narva Koesuu, Rusland) was het brikschip VICTORIA, gevoerd door kapt. C. Baas, op de reis van Kroonstad (opm: Kronjstadt) verloren. De equipage is gered door het Deense stoomschip FROEDE, kapt. Wrester, en ligt reeds op de rede van Nerva (opm: Narva). Volgens nader telegram is het schip geheel wrak
Provinciale Groninger Courant 22 december 1897114
Nerva, 13 december. De lading van het te Waiware gestrande Nederlandse schip VICTORIA wordt gelost.
NRC 07 februari 1901114
Delfzijl, 5 februari. Het onlangs verkochte barkschip BOUGINA zal voortaan worden bevaren door kapt. C. Borst Dzn, thans gezagvoerder op de GUSTAVA, terwijl K. Baas, stuurman op de GUSTAVA, daarop is aangesteld als kapitein.
Provinciale Groninger Courant 21 augustus 1901114
Delfzijl, 21 augustus. Volgens gisteravond ontvangen bericht is het alhier thuisbehorende schip GUSTAVA, kapt. C. Baas, in goede welstand te Oxelösund aangekomen. Het moet in het district hout laden voor Delfzijl.
Provinciale Groninger Courant 16 november 1901114
Delfzijl, 14 november. De Nederlandse brik GUSTAVA, kapitein C. Baas, van Himango (opm: waarschijnlijk Himanko, Finland) naar Delfzijl, thans te Cuxhaven liggende, zal door de Duitse sleepboot ALLEGRO naar hier worden gesleept.
Provinciale Groninger Courant 18 november 1901114
Delfzijl, 15 november. De Nederlandse brik GUSTAVA, kapitein C. Baas, van Himango (opm: waarschijnlijk Himanko, Finland) naar Delfzijl, liep wegens slecht weder de Wezer binnen en is later met een kustvaartuig in aanvaring geweest, waardoor het enige geringe schade leed en de kluiverboom werd gebroken. Het schip wordt naar Bremen gesleept.
|
