Familiegegevens en opleiding

Remko Balkema werd geboren te Delfzijl op 22 oktober 1845 als zoon van Berent Engels Balkema en Jacobje Remkes Wildeboer. Hij was de oudere broer van Freerk Balkema

Hij trouwde op 10 november 1887 te Delfzijl als scheepskapitein met Gertruida Antina Pronk, geboren te Delfzijl  op 28 september 1865 als dochter van Arent Pronk en Harmanna Kleindijk. De echtgenoten van Remko en Freerk Balkema waren zusters

Remko overleed op 06 juni 1892 te Santos op een zeereis vanuit Cardiff, 46 jaar. Deze opgave zou staan in akte 27 uit 1893.

 

Lidmaatschap zeemanscollege(s)

R.Balkema was effectief lid van het zeemanscollege “De Vereeniging” te Delfzijl met vlagnummer 69 in de periode 1877 t/m 1884 en met vlagnummer 87 van 1884 t/m 1893.

 

Opmerkingen in verband met lidmaatschap Zeemanscollege(s)

Geen.

 

De schepen van de kapitein

Bouma ⁰²⁵ vermeldt R.Balkema als gezagvoerder gedurende:

*    1877 t/m 1880 van de kof “Geessien de Wit”, ex Johanna Albertus, ex Johanna Geziena, ex Willem, ex Alkana Elisabeth, gebouwd in 1839 te Hoogezand, 101 ton o.m., varend voor P.J.Vos te Delfzijl. Het schip werd in 1880 verkocht als lichter;

*    1880 van de kof “Aleida Antonia”, gebouwd in 1856 te Muiden, 117 ton o.m., varend voor P.J.Vos te Delfzijl. Het schip is in 1880 op Bornholm gestrand;

*    1883 t/m 1887 van de brik “Moree”, gebouwd in 1869 te Perth, 255 ton o.m., varend voor G.G.Albers te Farmsum;

*    1887 van de bark “Auburn”, gebouwd in 1867 te Sunderland, 356 ton o.m., varend voor G.G.Albers te Farmsum;

*    1888 t/m 1892 van de 3-mastschoener “Nijverheid” ex Nuovo S.Marco, gebouwd in 1867 te Varazze, 445 ton o.m.varend voor G.G.Albers Sr te Farmsum. Het schip voer in 1893 voor kapitein/eigenaar E.P.Brouwer te Farmsum en was herdoopt in “Hillechiena Helena”.

 

Kapitein R.Balkema was in 1892 gezagvoerder op de bark “Heveskes I” (ex-Frieda Grampp, gebouwd in 1868 te Sestri, Italië, groot 496 ton n.m., varend voor rederij S.van der Hei te Heveskes (bij Delfzijl).⁰⁴⁸

 

Bouma⁰²⁵ vermeldt bij de “Heveskes” ex Frieda Grampp géén kapitein Balkema.

 

In Mast⁰⁹⁷ is een tabel vermeld uit het Jaarverslag van de Kamer van Koophandel te Delfzijl uit 1891, waarin schepen met verdere bijzonderheden zijn vermeld.

“Heveskes I   R.Balkema   bark   495 brt   gebouwd in 1868   reeder S.van der Heij te Heveskes.”

 

Navolgende monsterrollen zijn aanwezig op het Gemeentearchief van Delfzijl

Monsterrol 1861 nr. 91 dd 27 augustus 1861 vermeldt de kof “Vier Gebroeders”, kapt. Berend Balkema, 43 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman E.Engelberts, 26 jaar uit Nieuweschans, kok Remko Balkema, 15 jaar uit Delfzijl en een matroos.

Monsterrol 1861 nr. 113  dd. 07 november 1861 vermeldt de kof “Vier Gebroeders”, kapt. Berend Balkema, 43 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman E.Engelberts, 26 jaar uit Nieuweschans, kok Remko Balkema, 16 jaar uit Delfzijl, matroos en een lichtmatroos.

Monsterrol 1864 nr. 40 dd 23 maart 1864 vermeldt de kof “Vier Gebroeders”, kapt. Berend Balkema, 45 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Freerk Doornbos, 21 jaar uit Stedum, kok, matroos en een lichtmatroos Remko Balkema, 18 jaar uit Delfzijl.

Monsterrol 1865 nr. 39 dd 28 maart 1865 vermeldt de kof “Grietje Huisman”, kapt. Minne E.Kuipers, 32 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Jan Boompaal, 25 jaar uit Delfzijl, kok en een lichtmatroos Remko Balkema, 20 jaar uit Delfzijl

Monsterrol 1866 nr. 4 dd 13 februari 1866 vermeldt de galjoot “Broedertrouw”, kapt. Derk Pieters Vos, 33 jaar uit Delfzijl. Voorts een stuurman Johannes Guttinger, 31 jaar uit Delfzijl, kok, scheepsjongen en 2 lichtmatrozen waaronder Remko Balkema, 20 jaar uit Delfzijl.

Monsterrol 1867 nr. 20 dd 04 maart 1867 vermeldt de kof “Elisabeth”. kapt. Minne Kuipers. 34 jaar uit Delfzijl. Voorts de stuurman Bontko Gosselaar, 27 jaar uit Delfzijl, kok, 2 matrozen waaronder Remko Balkema, 22 jaar uit Delfzijl.

Monsterrol 1867 nr. 91 dd 18 oktober 1867 vermeldt de kof “De Hoop”, kapt. Jan Boompaal, 28 jaar uit Delfzijl. Voorts de stuurman Remko Balkema, 21 jaar uit Delfzijl en een matroos/kok.

Monsterrol 1868 nr. 12 dd 04 maart 1868 vermeldt de kof “Elisabeth”, kapt. Bontko Gosselaar, 28 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Remko Balkema, 22 jaar uit Delfzijl, kok en 2 matrozen.

Monsterrol 1869 nr. 10 dd 04 maart 1869 vermeldt de kof “Elisabeth”, kapt. Bontko Gosselaar, 29 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Remko Balkema, 23 jaar uit Delfzijl, kok en 2 matrozen.

Monsterrol 1869 nr. 50 dd 14 augustus 1869 vermeldt de schoener “Amicitia”, kapt. Eertwijn H.de Groot, 28 jaar uit Nieuwe Pekela. Voorts een kok, 3 matrozen waaronde Remko Balkema, 23 jaar uit Delfzijl en een scheepsjongen.

Monsterrol 1872 nr. 4 dd 27 februari 1872 vermeldt de kof “Elisabeth”, kapt. Bontko Gosselaar. Voorts stuurman Remko Balkema, 26 jaar uit Delfzijl, kok, matroos en een lichtmatroos.

Monsterrol 1873 nr. 33 dd 06 maart 1873 vermeldt de brik “Johanna Margrietha”, kapt. Remmelt Gosselaar, 31 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Remko Balkema, 27 jaar uit Delfzijl, kok, 2 matrozen en een lichtmatroos.

Monsterrol 1874 nr. 21 dd 03 maart 1874 vermeldt de brik “Johanna Margrietha”, kapt. Remmelt Gosselaar, 32 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Remko Balkema, 28 jaar uit Delfzijl, kok en 3 matrozen.

Monsterrol 1876 nr. 27 dd 07 maart 1876 vermeldt de kof “Geessien de Witt”, kapt. Remko Balkema, 30 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Jan Stutvoet, 23 jaar uit Veendam, kok en een matroos.

Monsterrol 1877 nr. 15 dd 27 februari 1877 vermeldt de kof “Geessien de Witt”, kapt. Remko Balkema, 31 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Freerk Balkema, 25 jaar uit Delfzijl, kok en een matroos.

Monsterrol 1877 nr. 94 dd 20 juni 1877 vermeldt de kof “Geessien de Witt”, kapt. Remko Balkema, 31 jaar uit Delfzijl. Voorts een lichtmatroos.

Monsterrol 1878 nr. 8 dd 16 februari 1878 vermeldt de kof “Geessien de Witt”, kapt. Remko Balkema, 32 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Freerk Balkema, 26 jaar uit Delfzijl, kok en een matroos.

Monsterrol 1879 nr. 74 dd 18 juni 1879 vermeldt de kof “Alyda Antonia”, kapt. Remko Balkema, 34 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Freerk Balkema, 28 jaar uit Delfzijl, kok en een matroos.

Monsterrol 1882 nr. 117 dd 11 augustus 1882 vermeldt de brik “Moree”, kapt. Remko Balkema, 36 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Enno Focken Legner, 37 jaar uit Bremerhaven, kok, 3 matrozen  en een lichtmatroos.

Monsterrol 1882 nr. 153 dd 28 september 1882 vermeldt de brik “Moree”, kapt. Remko Balkema, 36 jaar uit Delfzijl. Voorts 2 matrozen.

Monsterrol 1883 nr. 22 dd 09 maart 1883 vermeldt de brik “Moree”, kapt. Remko Balkema, 37 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Reintje Schaap, 25 jaar uit Groningen, kok en 4 matrozen.

Monsterrol 1883 nr. 58 dd 16 juni 1883 vermeldt de brik “Moree”, kapt. Remko Balkema, 37 jaar uit Delfzijl. Voorts een matroos.

Monsterrol 1884 nr. 12 dd 10 maart 1884 vermeldt de brik “Moree”, kapt. Remko Balkema, 38 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Freerk Balkema, 32 jaar uit Delfzijl, 4 matrozen en een lichtmatroos.

Monsterrol 1884 nr. 59 dd 12 juni 1884 vermeldt de brik “Moree”, kapt. Remko Balkema, 38 jaar uit Delfzijl. Voorts de stuurman Jan Stant, 26 jaar uit Veendam, kok, matroos en een dekjongen

Monsterrol 1885 nr. 9 dd 09 maart 1885 vermeldt de brik “Moree”, kapitein Remko Balkema, stuurman Cornelis van Wattum, 59 jaar uit Delfzijl, kok, 3 matrozen en 2 lichtmatrozen.

Monsterrol 1885 nr. 56 dd 03 juli 1885 vermeldt de brik “Moree”, kapt. Remko Balkema, 40 jaar uit Delfzijl. Voorts een lichtmatroos

Monsterrol 1886 nr. 20 dd 03 april 1886 vermeldt de schoener “Moree”, kapt. Remko Balkema, 40 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Johannes Goëken, 46 jaar uit Noordbroek, kok, 3 matrozen en een lichtmatroos.

Monsterrol 1887 nr. 11 dd 01 maart 1887 vermeldt de schoener “Auburn”, kapt. Remko Balkema, geen leeftijd vermeldt uit Delfzijl. Voorts stuurman Johannes Goëken, 47 jaar uit Noordbroek, 3 matrozen, lichtmatroos en een dekjongen.

Monsterrol 1887 nr. 56 dd 09 juni 1887 vermeldt de schoener “Auburn”, kapt. Remko Balkema, 41 jaar uit Delfzijl. Voorts een kok.

Monsterrol 1887 nr. 73 dd 25 juli 1887 vermeldt de bark “Vereeniging”, kapt. Remko Balkema, 41 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Johannes Goëken, 47 jaar uit Noordbroek, kok, 3 matrozen, lichtmatroos en een dekjongen..

Monsterrol 1888 nr. 8 dd 13 maart 1888 vermeldt de schoener “Nijverheid”, kapt. Remko Balkema, leeftijd niet vermeld, uit Farmsum. Voorts stuurman Johannes Goëken, 48 jaar uit Noordbroek, kok, 4 matrozen, lichtmatroos en een dekjongen.

Monsterrol 1888 nr. 57 dd 11 juli 1888 vermeldt de schoener “Nijverheid”, kapt. Remko Balkema, 42 jaar uit Farmsum. Voorts een matroos.

Monsterrrol 1888 nr. 155 dd 13 december 1888 vermeldt de schoener “Nijverheid”, kapitein Remko Balkema, 42 jaar uit Farmsum. Voorts stuurman Tjitse van der Gaast, 36 jaar uit Harlingen, bootsman/zeilmaker , kok, 3 matrozen, 2 lichtmatrozen en een dekjongen.

Monsterrol 1889 nr. 7 dd 26 januari 1889 vermeldt de schoener “Nijverheid”, kapt. Remko Balkema, leeftijd niet vermeld, uit Farmsum. Voorts een matroos.

Monsterrol 1889 nr. 9 dd 26 januari 1889 vermeldt de schoener “Nijverheid”, kapt. Remko Balkema, leeftijd niet vermeld, uit Farmsum. Voorts een matroos.

Monsterrol 1889 nr. 65 dd 25 juni 1889 vermeldt de schoener “Nijverheid”, kapt. Remko Balkema, 43 jaar uit Farmsum. Voorts stuurman Tjitse van der Gaast, 38 jaar uit Harlingen, kok, 5 matrozen, lichtmatrozen en een dekjongen.

Monsterrol 1889 nr. 109 dd 03 september 1889 vermeldt de schoener “Nijverheid”, kapt. Remko Balkema, 43 jaar uit Farmsum. Voorts de stuurman Tjets van der Gaast, 37 jaar uit Harlingen, kok, 5 matrozen en 2 dekjongens.

Monsterrol 1890 nr. 86 meldt 12 augustus 1890 vermeldt de schoener “Nijverheid”, kapt. Remko Balkema, 45 jaar, uit Farmsum. Voorts stuurman Tjetse van der Gaast, 38 jaar uit Harlingen, kok, 4 matrozen, 2 lichtmatrozen, een lichtmatroos/timmerman en een passagier.

Monsterrol 1890 nr. 101, dd 03 november 1890, vermeldt de schoener “Nijverheid”, kapt. Remko Balkema, 45 jaar uit Farmsum. Voorts de stuurman Tjietse van der Gaast, 38 jaar uit Harlingen, kok, timmerman, matroos/zeilmaker, 3 matrozen, 2 lichtmatrozen en een dekjongen.

Matroos 1893 nr. 13 dd 28 februari 1893 vermeldt de schoener “Nijverheid”, kapt. Remko Balkema, leeftijd niet vermeld, uit Farmsum. Voorts een bemannings zonder vermelding van rang.

Deze opgave uit 1893 spoort niet met zijn overlijdensjaar in 1892.

 

Samenvatting van de monsterrollen

1. In de lijst van monsterrollen is de naam altijd vermeld als Remko.
2. Er zijn in totaal 40 monsterrollen met de naam van Remko Balkema op de website van het Noordelijk Scheepvaartmuseum te Groningen. Alle rollen zijn afkomstig uit het Gemeentearchief van Delfzijl.
3. De monsterrollen zijn gedateerd van 1861 t/m 1893 met als leeftijden 15 t/m 48 jaar. De zeemanscarriére van Remko heeft derhalve minstens 32 jaar geduurd.
4. Als woonplaats is altijd Delfzijl/Farmsum vermeld.
5. Het overzicht van de monsterrollen luidt:

1861             kof op de kof “Vier Gebroeders”, kapt. Berend Balkema                                  15 jaar

1864             lichtmatroos op de kof “Vier Gebroeders”, kapt. Berend Balkema                  18 jaar

1865             lichtmatroos op de kof “Grietje Huisman”, kapt. Minne E.Kuipers                  20 jaar

1866             lichtmatroos op de galjoot “Broedertrouw”, kapt. Derk P.Vos                          20 jaar

1867            matroos op de kof “Elisabeth”, kapt. Minne Kuipers                                           22 jaar

1867            stuurman op de kof “De Hoop”, kapt. Jan Boompaal                                         22 jaar

1868-1869  stuurman op de kof “Elisabeth”, kapt. Bontko Gosselaar                                   22-23 jaar

1869             matroos op de schoener “Amicitia”, kapt. Eertwijn H. de Groot                       23 jaar

1872             stuurman op de kof “Elisabeth”, kapt. Bontko Gosselaar                                   26 jaar

1873-1874  stuurman op de brik “Johanna Margrietha”, kapt. Remmelt Gosselaar            27-28 jaar

1876-1878  kapitein op de kof “Geessien de Witt”                                                                    30-32 jaar

1879             kapitein op de kof “Alyda Antonia”                                                                       34 jaar

1882-1886  kapitein op de brik “Moree”                                                                                     36-40 jaar

1887            kapitein op de schoener “Auburn”                                                                          41 jaar

1887             kapitein op de bark “Vereeniging”                                                                           41 jaar

1888-1893  kapitein op de schoener “Nijverheid”                                                                     42-48 jaar

Remko heeft, net als zijn broer Freerk, in zijn jonge jaren bij zijn vader Berend Balkema gevaren.

 

Overige bijzonderheden

Derk Brouwer monsterde op 19 december 1891 als 2e stuurman aan voor een reis van Delfzijl naar Engeland en vandaar naar Santos in Brazilië onder kapitein N.Arkema (zie aldaar). Van deze reis deed hij uitgebreid verslag in zijn “Herinneringen”. De definitieve afvaart was vanuit Rotterdam op 25 december 1891 met een lading turfstrooisel. Aan boord was o.a. de opperstuurman H.Post, die hij eerder als kapitein had meegemaakt (zie bij H.Post). De bemanning kreeg pas in Cardiff (waar kolen werden geladen) te horen dat er vandaar naar Santos in Brazilië zou worden gevaren. Deze plaats had in die tijd een uiterst slechte naam vanwege de gele koorts. Diverse matrozen probeerden van hun contract af te komen, maar zonder succes. Kapitein Arkema verliet in Cardiff het schip met als reden dat hij sluismeester op de Zoutkamper sluis zou gaan worden. Dit bleek later een smoesje om het gevaarlijke Santos te ontlopen. Hij werd opgevolgd door kapitein Balkema. Na en voorspoedige reis werd na 57 dagen Santos bereikt en al spoedig bleek dat de geruchten over de gezondheidstoestand van deze stad absoluut niet overdreven waren. De haven lag vol met schepen “waarvan de geheele bemanning was uitgestorven en verschillende die al de helft en meer hadden verloren”. Ook geschiedde het lossen van kolen vanwege personeelsgebrek aan de wal uiterst langzaam. Tenslotte bleek de stad zeer onveilig vanwege corrupte poltiemensen. Brouwer probeerde zijn broer op te sporen, die als matroos aan boord was van de bark “Esempio” onder kapitein B.Ohlsen. De broer bleek al aan de gele koorts te zijn bezweken. Brouwer is tenslotte met nog enkele andere matrozen overgestapt op de Noorse bark “Elma” onder kapitein G.A.Haoversen om terug naar Europa te varen. “Ik was nog maar 3 dagen op de Noorman aan boord, toen ik des morgens van onze heer De Wit hoorde, dat ze onze oude Kapitein Balkema ook des morgens al naar het ziekenhuis hadden gebracht, en die zelfde dag des middags was hij al overleden” (op 06 juni 1892). De “Heveskes I” kwam toen onder gezag van opperstuurman H.Post die echter op de terugreis naar Nederland overleed.

Remko Balkema was bij zijn overlijden 46 jaar, wonende te Farmsum, gemeente Delfzijl, echtgenoot van Gertruida Antina Pronk, zoon van Berend Engels Balkema, overleden, en van Jacobtje Remkes Wildeboer, zonder beroep en wonende te Farmsum (Overlijdensakte Delfzijl 29 maart 1893, nr.27)048.

In een boekje/brochure “Ontzettende Zeereis met de “Heveskes I”, uitgave bij Boekhandel-Drukkerij K.Harmanny te Delfzijl  (geen datering) wordt door de timmerman R.W.Bouwman uit Termunterzijl verslag gedaan van de reis naar o.a. Brazilië-Santos. Hij schrijft o.a.:

De reis begon onder kapitein N.Arkema, die in Cardiff afmonsterde (zie bij Arkema). Hij werd vervangen door kapitein Balkema uit Delfzijl. Liggend in Cardiff, geladen met kolen voor Santos in Brazilië, wordt op 23 februari 1892 het anker gelicht. Vanwege de weersomstandigheden keert men terug en probeert het opnieuw op 01 maart 1892. “Na ruim vijftig dagen te hebben gevaren wordt aan de horizont de kust van Zuid-Amerika zichtbaar”. Op 27 april 1892 wordt het schip naar de rede van Santos gesleept. Vanwege de heersende gele koorts zijn er te kort arbeidskrachten om het schip te lossen en men moet wachten. Op diverse andere schepen op de rede is al een deel van de bemanning aan de koorts bezweken. “Het duurt niet lang of de gevreesde ziekte heerscht ook aan boord van de “Heveskes I”. Een deel van de bemanning gaat over naar een Noors schip waarvan de gehele bemanning was gestorven. “Aan boord van de “Heveskes I” zijn nu maar 5 meer van de bemanning over.” Ook de kapitein wordt ziek en op 06 juni 1892 “bezwijkt hij reeds en wordt ook zijn graf hier in den vreemde gedolven.”. De stuurman Post neemt het gezag over en vraagt de redeer om orders. Die geeft opdracht tegen iedere prijs te lossen  en op 23 augustus 1892 vertrekt men naar zee met als bestemming Kingston op Jamaica. ´Ongeveer een week is men in zee als kapotein Post ongesteld wordt.” Hij sterft kort daarna. krijgt een zeemansbegrafenis en is het schip zonder een gekwalificeerde nauticus. Men probeert contact te krijgen met passerende schepen om hulp. Het gelukt om van een passerend Engels schip de 2de stuurman, de Belg C.Scheppings aan boord te krijgen die het schip naar Jamaica brengt waar het op 31 oktober 1892 te Kingston aankomt. Na overleg met de reder komt de nieuwe kapitein Stukje uit Delfzijl aan boord.

Een brochure” Beschrijving van eene Zeereis met hindernissen ondervonden en verteld door R.W.Bouman en beschreven door H.E.Fröling” Delfzijl SCHMIDT & SINIA, 1892, 13 pp. geeft een vrijwel overeenkomstig verhaal van deze zeereis.

 

Provinciale Groninger Courant 04 januari 1892¹¹⁴

Advertentie. Uit de hand te koop de onderstaande, best onderhouden, onder Nederlandse vlag varende zeilschepen met een complete inventaris:

1. Het driemast schoenerschip NIJVERHEID, groot 457 register ton, gebouwd in 1867,

klasse B 1, Nederlandsche Vereeniging van Assuradeuren, laatst gevoerd door kapt. R. Balkema.

 

NRC 24 februari 1892¹¹⁴

Rotterdam, 23 februari, Volgens telegrafisch bericht is het Nederlandse schip HEVESKES, kapt. Balkema, te Cardiff uit zee teruggekomen met verlies van ankers en 45 vadem ketting. (Het schip HEVESKES was 18 februari te Cardiff zeilklaar voor Santos).

 

Provinciale Groninger Courant 09 november 1892¹¹⁴

Heveskes, 5 november. Volgens ontvangen telegram is het Nederlandse barkschip HEVESKES van Santos te Jamaica aangekomen met verlies van de kapitein. (R.Balkema). Op deze bodem is als gezagvoerder benoemd A. Stukje van Delfzijl, die reeds heden naar Jamaica vertrokken is.

 

Provinciale Groninger Courant 05 december 1892¹¹⁴

Rotterdam, 2 december. Voor enige tijd hebben wij gemeld dat het Nederlandse barkschip HEVESKES, in ballast van Santos naar Jamaica, toen de kapitein overleden was en niemand iets van de zeevaartkunde verstond, bij het eilandje Fernando de hulp van een Engelse stoomboot vroeg, en deze de vierde stuurman overzette, die het schip behouden Jamaica binnenbracht. Betreffende deze zaak vermeldt men thans het volgende.

Na aankomst van de HEVESKES te Santos zijn enige manschappen aan de gele koorts overleden en uit vrees voor die ziekte 6 à 8 manschappen, waaronder ook de tweede stuurman, afgemonsterd. Zeer kort daarna overleed kapitein Balkema, die toen opgevolgd werd door eerste stuurman Post. Behalve deze bleef nog een der schepelingen in leven en werden andere schepelingen aangenomen, van welke ook nog enige in het hospitaal werden opgenomen, terwijl tot overmaat van ramp de aangenomen eerste stuurman in het ruim viel, waardoor ook hij naar het hospitaal vervoerd werd. Uit gevoerde correspondentie blijkt dat er iemand zich als tweede stuurman verhuurd heeft, die, toen de kapitein overleden was en er geen eerste stuurman was omdat hij niet met het schip meekon en dus achtergebleven was, aan boord blijken gaf dat hem de kennis der stuurmanskunst ontbrak. Toen werd de hulp van het eerste de beste ingeroepen. Kapitein Stukje is direct nadat bekend was hoe de toestand was, van Delfzijl naar Jamaica vertrokken, 25 november daar gearriveerd, en heeft het gezag van genoemd schip op zich genomen.