Familiegegevens en opleiding

Jan Lammert werd geboren op 15 november 1840 te Schiermonnikoog als zoon van Johannes Jans Wiersma en Charlotta Frederika Lammerts Colle.

Hij trouwde aldaar op 24 november 1867 als “zeeman” met Teunke Wiebes de Wilde, geboren te Schiermonnikoog op 15 september 1844 als dochter van Wiebe Eltjes de Wilde en Grietje Freerks Koster. Zij overleed op 09 januari 1937 te Amsterdam op de leeftijd van 92 jaar als weduwe van Jan Lammert Wiersma.

Jan Lammert overleed te Amsterdam op 03 april 1919 op de leeftijd van 78 jaar.

 

Groepsfoto van Schiermonnikoger kapiteins die gevaren hebben voor reder E.J. Bok & Zⁿ met o.a kapitein Jan Lammert Wiersma staat op p. 96 van het boek Het Schiermonnikoger Zeemanscollege en Pensioenfonds door Ron R. van Staveren c.s., Schiermonnikoog 2009, 444 pp

 

Een portret van Jan Lammert Wiersma en Teunke Wiebes de Wilde staat op p. 110 van het boek Het Schiermonnikoger Zeemanscollege en Pensioenfonds door Ron R. van Staveren c.s., Schiermonnikoog 2009, 444 pp

 

Lidmaatschap zeemanscollege(s)

J.L.J.Wiersma was met vlagnummer 9 in de periode 1887 t/m 1919 lid van het Schiermonnikoger zeemanscollege “De Herkenning”.

 

Opmerkingen in verband met lidmaatschap Zeemanscollege(s)

Geen

 

De schepen van de kapitein

J.L.Wiersma was gezagvoerder gedurende:

*         1881 t/m 1882 op de 2-mastschoener “Raaf” ex Paul Ernst, gebouwd in 1876 bij G.W.Tesdorp te Rostock, 84 ton, varend voor E.J.Bok & Zⁿ te Amsterdam;

           Handelsblad: “Amsterdam 22 april 1882. Het bij Ringkjöbing gestrande Nederlandsche schip RAAF, kapitein Groendijk (sic), van Antwerpen naar Malmö, is af en te Lemvig binnengebracht.”;

           Handelsblad 23 juni 1882: “Kopenhagen 16 juni 1882. Het Nederlandsche schip RAAF, in januari l.l. bij Ringkjöbing gestrand, doch sedert af en te Thisted binnengebracht, is 12 dezer in publieke veiling voor 5000 Kronen verkocht.” (Hoedemaker);

*         1882 t/m 1884 op de brik “Egbert Jan” ex Adriana Johanna, gebouwd in 1864 bij E.J.Bok te Amsterdam, 187 ton, varend voor E.J.Bok & Zⁿ te Amsterdam. In 1884 “Verkocht naar Grossefehn” (Bouma);

*         1885 t/m 1886 op de bark “Lina & Johanna” ex Galileï , gebouwd in 1857 bij P.Bakhuyzen te Capelle aan de IJssel, 742 ton, varend voor E.J.Bok & Zⁿ te Amsterdam;

*         1887 t/m 1891 op de bark “IJmuiden”, op 09 april 1864 op de werf “IJhoek” van P.Haverkamp te Amsterdam te water gelaten, 756 ton, varend voor E.J.Bok & Zⁿ te Amsterdam;

*         1891 t/m 1896 op de bark “Holland” ex Tempo, ex Royal Tar, gebouwd in 1864 bij Lachance te Quebec, 716 ton, varend voor E.J.Bok & Zⁿ te Amsterdam.

           Zeetijdingen 27 januari 1896: bark “Holland” ex Tempo onder kapitein J.L.Wiersma: “verkocht naar Nieuwediep om gesloopt te worden” (Sweys).

 

Bouma vermeldt in 1896 de “Anna Margaretha” ex Haamstede. gebouwd in 1855 te Zierikzee, 753 ton, varend voor E.J.Bok & Zⁿ te Amsterdam varend onder A.Steffens en onder diens gezag lek te Kopenhagen binnengebracht. MAAR: Zeetijdingen 03 november 1896 vermeldt de bark “Anna Margaretha” ex Haamstede onder gezag van van J.L.Wiersma met “lek te Kopenh. gearriveerd en aldaar verkocht” .

 

Een foto van de bark “Holland” staat op p. 179 vanhet boek Het Schiermonnikoger Zeemanscollege en Pensioenfonds door Ron R. van Staveren c.s., Schiermonnikoog 2009, 444 pp. Het origineel is in bezit van M.Schoenmaker.

 

Overige bijzonderheden

Een portret van Jan Lammert Wiersma is onderdeel van een groepsfoto op p.44 in: De laatste reis van het zeilschip GEORGE WASHINGTON door Douwe M.Homan. Uitgeverij ‘t Heer en Feer te Schiermonnikoog. 2005, 94 pp.

 

In de Dorpsbode 44(3):1990. staat een bijdrage van Mr. L.Wiersma over zijn grootvader Jan Lammert Wiersma. Over deze Schiermonnikoger gezagvoerder is eerder uitvoerige correspondentie gevoerd met de heer J.Teensma, de auteur van de stukjes in de Dorpsbode, die echter geen publicatie aan deze kapitein heeft gewijd.

Mr. Wiersma meldt o.a. het volgende.

Jan Lammert Wiersma heeft als gezagvoerder de volgende schepen gehad.

“1.      De gaffelschoener “Raaf” van de rederij E.J.Bok en Zonen te Amsterdam. Deze reders hadden een scheepswerf in de Kleine Kattenburgerstraat te Amsterdam “De Zwarte Raaf” genaamd.

2. De galjoot “Jantine”, reder is mij niet bekend. Met dit schip redde hij in 1870 in het Kattegat 7 man van het Nederlandse brikschip “Marten Bensen” van Pekela. Hij ontving hiervoor van de regering een grote zilveren medaille met getuigschrift getekend door Thorbecke.

               (Sweys vermeldt als gezagvoerder van dit schip kapitein J.J.Wiersma met vlagnummer 21 en de opgave van Mr. Wiersma is dus onjuist. Zie hiervoor bij Jan Johannesz Wiersma. De Nederlandse brik ”Marten Bensen” wordt niet in de schepenoverzichten van Bouma en van Sluijs genoemd. Is wellicht een Duits schip).

Rinze Mast uit Delfzijl (september 2008 per e-mail) berichtte mij:

In item 2 zitten waarschijnlijk meerdere fouten.

• Galjoot JANTINE moet waarschijnlijk zijn: schkof JANTINA, gebouwd te Pekela in 1857, 111 ton, in 1871 varend voor N. Sikkens, Sappemeer, kapt. J. Wiersma
• De Nederlandse brik MARTEN BENSEN moet waarschijnlijk zijn: de Nederlandse 2m-sch MARTIN BENSON, gebouwd te Bilbao in 1852, 161 ton, in 1871 varend voor H.T. Kranenborg te Pekela, kapt. Israel B. de Groot
• De redding van de bemanning vond plaats in 1871. Die bestond uit: (bron: rol nr 4 / 1871  Pekela.)

Register O.P., 2-m schoener MARTIN BENSON, 161 ton - 85 lasten, bj 1852, van Papenburg op avontuur
Reder: H.T. Kranenborg, Pekela
1871	2-feb	4	Israel B. de Groot			kapitein
			Jan D. Kuiper	26 jaar	Oude Pekela	1e stuurman	36
			Egbert N. Mulder	47 jaar	Winschoten	matroos	28
			Eltjo ten Kate	24 jaar	Finsterwolde	ligtmatroos	18
			Berend L. Frey	17 jaar	Landsch.polder	ligtmatroos	18
			Franz Sleutel	50 jaar	Meeden	kok	24

Er komen in de beschikbare bronnen zoals Sweys, Bouma en Hoedemaker een aantal tegenstrijdige gegevens voor, die door ons niet zijn opgelost. Wellicht is ook J.Teensma op deze discrepanties gestuit en heeft hij van een bijdrage in de Dorpsbode afgezien.

 

3. De brik “Egbert Jan” van E.J.Bok en Zonen. In 1883 maakte hij een reis, uit en thuis, naar Suriname. Het schip was te Amsterdam geladen met uitrustingen en levensmiddelen voor het garnizoen aldaar. De lading terug bestond uit goederen voor de in dat jaar gehouden wereldtentoonstelling in Amsterdam.”

           Daarna was hij volgens Mr. Wiersma gezagvoerder op achtereenvolgend de barken “Lina Johanna”, “IJmuiden”, “Holland” en “Anna Margaretha”, alle van de rederij E.J.Bok en Zonen. In oktober 1887 leed kapitein Wiersma in de buurt van Lowestoft schipbreuk met de “IJmuiden”.

           Zijn laatste schip, de “Anna Margaretha” “is in Augustus 1896 met een lading kolen van Sunderland naar St.Petersburg, vol water en in zinkende toestand, Kopenhagen als noodhaven binnengelopen en afgekeurd. Het is verkocht naar Rönze (Bornholm) en deed later dienst als kolenhulk.”

           In 1897 kreeg kapitein Wiersma “een administratieve functie bij de Kon. Holl. Lloyd te Amsterdam, vracht en passagiersdienst op Zuid-Amerika. Op bijna 70-jarige leeftijd werd hij daarvan gepensioneerd.”

 

In het Nieuwsblad Dockum dd 22 januari 1913 wordt in het verslag van de jaarvergadering van het pensioenfonds “Goede Voorzorg” melding gemaakt van een aanvraag om pensioen van J.L.Wiersma, die reeds 40 jaar deelnemer is. Dit zou betekenen dat kapitein Wiersma al veel eerder als deelnemer tot het pensioenfonds toetrad, dan dat hij effectief lid was van het zeemanscollege.