| 1981-01-00: |
De Volkskrant 16-01-1981: Schip naar Z..Afrika gebracht. „Reder overtrad wapen-embargo” Van onze correspondent. Rotterdam — De Anti- Apartheidsbeweging Nederland heeft bij het ministerie van Buitenlandse Zaken een klacht ingediend tegen de reder Mammoet Shipping, een dochter van de KNSM-groep in Amsterdam, omdat deze het wapenembargo tegen Zuid- Afrika zou hebben geschonden. Mammoet Shipping heeft in november van het vorig jaar een semi-militair vaartuig vervoerd van Bremerhaven naar Durban (Zuid- Afrika) en heeft daarmee de sanctiewet overtreden, aldus de anti-apartheidsbeweging. Mammoet Shipping gebruikte voor dit transport de vrachtvaarder Happy Rider (4.250 ton) die in Nederland is geregistreerd. De sanctiewet verbiedt behalve de uitvoer van militaire goederen naar Zuid- Afrika ook een dergelijk transport van Nederlanders in het buitenland. Een woordvoerder van KNSM heeft ontkent dat de verscheping een militair karakter heeft gehad. Volgens de papieren ging het om het vervoer van een „zoll- kreuzer": een onderzoeksvaartuig voor de Zuidafrikaanse douane. Het vaartuig is gefabriceerd bij de Westduitse reder Abeking & Rasmussen, die is gespecialiseerd in de bouw van mijnbestrjdingsvaarruigen en snelle patrouilleboten voor de kustwacht. Volgens onderzoeker Sami Faltas van de Anti-Apartheidsbeweging vertoont het vervoerde schip echter grote overeenkomst met het type mijnbestrijdingsvaartuig waarin de Duitse werf is gespecialiseerd. Dat is ook het oordeel van de hoofdredacteur van het Duitse blad Marine Rundschau, dat als eerste een vermelding van het transport heeft opgenomen. Faltas neemt aan dat het schip in Zuid-Afrika door de marine zal worden gebruikt. „Met gaat echter om een puur civiel vaartuig", zo benadrukt een woordvoerder van de KNSM group. „Het schip voerde geen bewapening en geen marine-kleuren. Het was bestemd voor de douane en valt dus niet onder militaire goederen". De KNSM en dochter Mammoet Shipping houden zich strict aan de bepalingen van het wapenembargo, aldus het bedrijf. Volgens het ministerie van Buitenlandse Zaken is het echter niet van belang aan wie in Zuid-Afrika goederen worden geleverd, om vast te stellen of de regels van de sanctiewet zijn overtreden. De wet verbiedt het transport van alle militaire goederen, ongeacht de ontvanger. Of het betrokken vaartuig aan de militaire omschrijving voldoet is volgens het ministerie moeilijk te zeggen. „Dat is afhankelijk van factoren als voortstuwing, waterverplaatsing, motorvermogen en wendbaarheid. Zolang het ministerie daar geen gegevens over heeft kan het daar niet over oordelen". Voorlopig is Buitenlandse Zaken niet van plan om de verscheping en eventuele overtreding van de sanctiewet nader te onderzoeken. „Dat kan'op een later tijdstip misschien wel gebeuren, als de Anti-Apartheidsbeweging met grotere zekerheid kan aantonen dat het om een militair transport is gegaan", aldus een woordvoerder. Controle: Ook wijst Buitenlandse zaken er op dat de Bondsrepubliek de bepalingen van het wapenembargo tegen Zuid-Afrika heeft onderschreven, hoewel ze niet als in Nederland zijn vastgelegd in een sanctiewet. „We moeten er van uitgaan dat de Duitsers zelf een eventuele leverantie zullen controleren", aldus het ministerie.
Of Mammoet Shipping (KNSM) in Nederland juridisch is aan te pakken als mocht blijken dat inderdaad een militair transport is uitgevoerd, is nog de vraag. De sanctiewet is pas na 25 november 1980 in werking getreden. De Happy Rider is op 2 november uit Bremerhaven vertrokken. Het is niet bekend of ze voor de 25e in Durban is aangekomen.
De waarheid 17-01-1981: Nederlands schip vervoert patrouille-boot naar Zuid-Afrika.
Op 2 november 1980 blijkt het Nederlandse vrachtschip „Happy Rider" in het Westduitse Bremerhaven een patrouillevaartuig bestemd voor de regering van Zuid- Afrika aan boord te hebben genomen. De „Happy Rider", eigendom van de Amsterdamse KNSM-dochter Mammoet-transport heeft het patrouillevaartuig — in strijd met het wapenembargo van de Veiligheidsraad — naar de Zuidafrikaanse stad Durban vervoerd. De boot is gebouwd door Abeking & Rasmussen in de West-Duitse plaats Lemwerder, een werf gespecialiseerd in de bouw van mijnenvegers en patrouilleboten.
Het gezaghebbende Westduitse tijdschrift „Marine Rundschau" bericht in zijn nummer van december 1980 over dit transport. Op 2 november 1980 verliet een „patrouille- of douaneboot" Bremerhaven met bestemming Durban, aan boord van het Nederlandse schip voor zware transporten „Happy Rider". Officieel werd de door Abeking en Rasmussen gebouwde boot als onderzoeksvaartuig gedeclareerd", voegt de „Marine Rundschau" er aan toe. Deze week berichtte het IKON-programma Kenmerk over de zaak Desgevraagd, verklaren Mammoet Transport en Abeking en Rasmussen dat het betreffende vaartuig een onderzoeksvaartuig was, bestemd voor civiel gebruik. Zij bevestigen dat de leverantie heeft plaatsgevonden. Onderzoek. De Anti-Apartheidsbeweging Nederland heeft de regering gevraagd een onderzoek in te stellen om de precieze achtergronden van de leverantie te bepalen om na te gaan of de Nederlandse wet is overtreden en hoe in de toekomst wapentransporten naar Zuid-Afrika voorkomen kunnen worden. |
