Familiegegevens en opleiding

Jan Brouwer werd geboren op 22 oktober 1843 te Heveskes/Delfzijl als zoon van de landbouwer Petrus Freerk Brouwer en Hilje Epkes Pelker. Hij was de broer van kapitein Epke P.Brouwer.

Hij trouwde te Delfzijl op 12 maart 1875 als scheepskapitein met Geertje Hoff, geboren op 10 mei 1850 te Delfzijl als dochter van de koopman Freerk Albertus Hoff en Grietje Edes Bos.

Een dochtertje Grietje, 3 maanden, overleed op 27 april 1878 op zee nabij Lyserort, Letland

Jan Brouwer werd vermist met zijn schip de bark “Therese” in 1889 op weg van Pensacola naar Rotterdam.

 

Lidmaatschap zeemanscollege(s)

J.P.Brouwer was effectief lid van het zeemanscollege “De Vereeniging” uit Delfzijl met vlagnummer 47 in de periode 1876 t/m 1889.

Opmerkingen in verband met Zeemanscollege(s)

Geen

De schepen van de kapitein

Bouma⁰²⁵ vermeldt J.P.Brouwer als gezagvoerder gedurende:

• 1875 t/m 1877 van de schoenerbrik “Constance” ex Johanna, gebouwd in 1855 te Nieuwendam, 177 ton o.m., varend voor Canne & Balwé te Amsterdam;
• 1878 t/m 1888 van de bark “Catharina Helena” ex Elisa Evelina, gebouwd in 1869 te St.Mary’s Bay, 400 ton o.m., varend voor Canne & Balwé te Amsterdam.

 

Bouma⁰²⁵ vermeldt J.R.Brouwer als gezagvoerder gedurende:

• 1889 van de bark “Thérèse”, gebouwd in 1863 te Reiherstieg, 401 ton o.m., varend voor S.v/d Hei te Heveskes. Het schip werd in november 1889 vermist op weg van Pensacola naar Rotterdam.

Dit moet getuige de monsterrollen J.P. Brouwer zijn

Monsterrollen uit het Gemeentearchief van Delfzijl

Monsterrol 1859-25, 12 maart 1859, kof “Grietje Huisman”, kapitein Minne E.Kuipers, 26 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman A.Lammers, 21 jaar uit Noordbroek, matroos en de kok J.P.Brouwer, 15 jaar uit Heveskes;

Monsterrol 1860-18, 03 maart 1860, schoenergaljoot “Geziena Margrietha”, kapitein Johannes Jans Stenger, 36 jaar uit Farmsum. Voorts stuurman A.M.Borg, 24 jaar uit Delfzijl, kok, 2 matrozen en de lichtmatroos J.P.Brouwer, 16 jaar uit Heveskes;

Monsterrol 1869-16, 09 maart 1869, schoener “Hinderika”, kapitein Derk de Witt, 35 jaar uit Farmsum. Voorts kok, 2 matrozen waaronder Jan Brouwer, 25 jaar uit Heveskes, en 2 lichtmatrozen;

Monsterrol 1875-126, 20 september 1875, schoener “Constance”, kapitein Jan Brouwer”, 31 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Pieter Hindriks Pott, 45 jaar uit Nieuwe Pekela, kok, 2 matrozen en een lichtmatroos;

Monsterrol 1875-148, 19 november 1875, schoener “Constance”, kapitein Jan Brouwer, 32 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Stoffer Schreuder, 21 jaar uit Farmsum, kok, 2 matrozen en een lichtmatroos;

Monsterrol 1879-141, 11 november 1879, bark “Catharina Helena”, kapitein Jan Brouwer, 35 jaar uit Delfzijl. Voorts 1^ste stuurman Bake Bernardus Datema, 27 jaar uit Oldekerk, 2^de stuurman Klaas B.Ohlsen, 38 jaar uit Delfzijl, kok, zeilmaker, 2 matrozen en 4 lichtmatrozen;

Monsterrol 1882-128, 31 augustus 1882, bark “Catharina Helena”, kapitein Jan Brouwer, 38 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Roelf K.Teerling, 28 jaar uit Borkum, kok, zeilmaker, matroos en 2 lichtmatrozen ;

Monsterrol 1884-65, 21 juni 1884, bark “Catharina Helena”, kapitein Jan Brouwer, 40 jaar uit Delfzijl. Voorts kok, zeilmaker, 4 matrozen en een lichtmatroos;

Monsterrol 1884-85, 23 augustus 1884, bark “Catharina Helena”, kapitein Jan Brouwer, 40 jaar uit Delfzijl.Voorts stuurman Luchien Veling, 53 jaar uit Veendam, kok, matroos-zeilmaker, 4 matrozen en een dekjongen;

Monsterrol 1885-64, 09 juli 1885, bark “Catharina Helena”, kapitein Jan Brouwer, 41 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Egbert de Vries, 28 jaar uit Delfzijl, zeilmaker, 4 matrozen en een lichtmatroos;

Monsterrol 1886-16, 01 april 1886, bark “Catharina Helena”, kapitein Jan Brouwer, 42 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Cornelis Borst D^z, 42 jaar uit Farmsum, kok, zeilmaker, 3 matrozen, lichtmatroos en een dekjongen;

Monsterrol 1886-45, 24 juni 1886, bark “Catharina Helena”, kapitein Jan P.Brouwer, 42 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Cornelis Borst D^z, 42 jaar uit Farmsum, kok, zeilmaker, 3 matrozen, lichtmatroos en een dekjongen;

Monsterrol 1887-48, 14 april 1887, bark “Catharina Helena”, kapitein Jan Brouwer, 44 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Cornelis Borst, 43 jaar uit Farmsum, kok, zeilmaker, 3 matrozen, lichtmatroos en een dekjongen;

Monsterrol 1887-90, 14 september 1887, bark “Catharina Helena”, kapitein Jan Brouwer, 44 jaar uit Delfzijl. Voorts 2 matrozen;

Monsterrol 1888-106, 12 oktober 1888, bark “Therese”, kapitein Jan Brouwer, 44 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Berend de Jonge, 50 jaar uit Farmsum, zeilmaker, kok, timmerman, 3 matrozen, lichtmatroos en een dekjongen;

Monsterrol 1890-65, 17 juni 1890, bark “Therese”, kapitein Jan Brouwer, leeftijd niet vermeld uit Delfzijl. Voorts stuurman Berend de Jonge, leeftijd niet vermeld uit Farmsum;

Monsterrol 1890-102, 20 november 1890, bark “Therese”, kapitein Jan Brouwer, leeftijd niet vermeld uit Delfzijl. Voorts een niet met name genoemd bemanningslid.

Samenvatting gegevens monsterrollen

1. Jan wordt ook aangeduid als J.P. Uit de gegevens van schepen en leeftijd is te conluderen dat het steeds om dezelfde persoon gaat.

2,    Er zijn in totaal 17 monsterrollen op de website van het Noordelijk Scheepvaartmuseum. De rollen zijn alle in het Gemeentearchief van Delfzijl

3. De monsterrollen zijn gedateerd van 1859 t/m 1890 met daarbij de leeftijden van Jan Brouwer van 15 t/m 46 jaar. Zijn zeemanscarriëre heeft dus (minstens) 31 jaar geduurd.
4. Als woonplaatsen zijn opgegeven aanvankelijk zijn geboorteplaats Heveskes en na zijn trouwen Delfzijl.
5. Het overzicht van de monsterrollen luidt”

• 1859 kok op de kof “Grietje Huisman”, kapt. M.E.Kuipers     15 jaar
• 1860 lichtmatroos op de schoenergaljoot “Gezien Margrietha”, kapt. J.J.Stenger 16 jaar
• 1869 matroos op de schoener “Hinderika”, kapt. D. de Witt     25 jaar
• 1875 kapitein op de schoener “Constance”. Maxi, 6 bemanningsleden     32 jaar
• 1879-1887 kapitein op de bark “Catharina Helena”. Max 10 bemanningsleden 35-44 jaar
• 1888-1889 kapitein op de bark “Therese”. 10 bemanningsleden     44 jaar

6..  Analyse van de zeemanscarriëre

      Jan Brouwer heeft op minstens 6 verschillende schepen gevaren maar dit aantal zal wel groter zijn geweest. Er zijn een paar onderbrekingen in de lijst van monsterrollen, maar hij zal wel terug te vinden zijn in rollen uit andere havensteden in het Noorden.

      Hij was gezagvoerder over grote driemastschepen en vooral zijn periode op de bark “Catharina Helena” was redelijk lang. Net als bij zijn broer Epke Brouwer is het opvallend dat twee van de drie schepen waarover hij het bevel voerde  Amsterdamse boekhouders had en wel Canne & Balwé. Ook hij was van zijn laatste schip kapitein/eigenaar.

 

Overige bijzonderheden

In de Bijlagen van de Bestuursvergadering dd 30 november 1882 (Stadsarchief Amsterdam 491-38) bevindt zich een brief van de rederij Canne en Balwéd d 20 november 1882. Daarin wordt gemeld dat kapitein Jan P.Brouwer met de bark “Catharina Helena” op 28 mei 1882 uit IJmuiden vertrok en op 13 november 1882 weer terugkeerd. In die periode deed hij 5 reizen en wel drie naar Riga, 1 naar Pirnoville(?) en 1 naar Frederikstad. Volgens de reders bewijst dit zijn voortvarend zeemanschap en zij vragen aan Zeemanshoop om een eerbewijs van de Vereniging net als kapitein