Jan Hindriks Dik werd geboren te Nieuwe Pekela op 14 januar 1812 als zoon van schipper Hindrik Jans Dik en Zwaantje Berends Goossens.
Hij trouwde te Nieuwe Pekela op 16 februari 1837 als zeeman met Menkien Hindriks van Wijk, geboren te Nieuwe Pekela op 01 meti 1815 als dochter van schipper Hindriks Hindriks van Wijk en Heiltje Alberts Oldenburger. Menkien overleed te Nieuwe Pekela op 15 februari 1856, oud 42 jaar. allegroningers
“Op 1 okt. 1855 is door mij, K.M.Brouwer, burgemeester en ambtenaar van de Burgerlijke Stand in de gemeente Nieuwe Pekela, ontvangen een brief van Zijne Excellentie de Heer Minister van Marine, geleidende een akte van overlijden van de volgende inhoud:
Extract uit het journaal gehouden aan boord van het Nederlands kofschip “Minkina” gevoerd door Jacobus Goedhardus van der Tuuk, voor wijlen Jan Hendriks Dik, op een reis van Danzig naar Amsterdam, zeilende op dat moment ter hoogte van Bornholm. Op 8 juli 1855 overleed na een kortstondige ziekte de gezagvoerder Jan Hendriks Dik, oud 43 jaren, van Nieuwe Pekela.
(Was getekend): H.J.Dik, matroos, J.Gross, lichtmatroos, J.G. van der Tuuk, gezagvoerder.”115.
Lidmaatschap zeemanscollege(s)
J.H.Dik was met vlagnummer R183 in de periode 1847/48 t/m 1855 effectief lid van het Rotterdamse zeemanscollege Maatschappij tot Nut der Zeevaart058
Opmerkingen in verband met lidmaatschap Zeemanscollege(s)
In het Jaarverslag 1855 van de Maatschappij (Maritiem Museum, Rotterdam) staat vermeld dat hij in 1855 is overleden. In hetzelfde Jaarverslag staat in de Rekening van Ontvangst en Uitgaaf vermeld dat zijn weduwe een uitkering kreeg van f 102,80 voor haar en haar twee kinderen incl. schoolgeld over een periode van 6 maanden. Hieruit is te concluderen dat kapitein Dik in c. juni/juli is overleden. In 1858 was de uitkering f 125,40. In 1859 staat vermeld dat de drie kinderen van wijlen J.H.Dik een totale uitkering hebben gekregen van f 122,80 zijnde o.a. de halve uitkering van hun moeder. Kennelijk is de moeder inmiddels overleden wellicht in het kraambed van het derde kind?
De schepen van de kapitein
In de Jaarverslagen van de Maatschappij staat kapitein J.H.Dik met vlagnummer R183 als gezagvoerder in de ledenlijsten van058:
* 1849, 1851, 1855 van de kof “Minkiena” 52 last varend voor D.P.Kolk te Pekel-A
Bouma025 vermeldt J.H.Dik als gezagvoerder gedurende:
* 1843 t/m 1855 van de kof “Vier Gezusters”, verdere gegevens ontbreken. Van Larvik naar Termuntenzijl 2 sept. op Borkum gestrand;
* 1847 t/m 1855 van de kof “Meinkina”, gebouwd in 1844 te Pekela, 99 ton o.m., varend voor D.P.Kolk te Pekela. Het schip voer in 1856 voor kapitein/eigenaar G.G.Potjewijd uit Pekela en was herdoopt in “Agatha Geertruida”
Overige bijzonderheden
De “Vier Gezusters”, geladen met hout, varend van Larvik naar Termunterzijl, onder gezag van kapitein Dik, is op 2 september op Borkum gestrand.078.
Familiegegevens en opleiding
Geert Potjewijd werd geboren op 31 oktober 1828 te Oude Pekela als zoon van de landbouwer Geert Harms Potjewijd en Grietje Jans Klatter. Hij was de jongere broer van de kapiteins en collegeleden Teunis (1824) en Hindrik (1826) Potjewijd.
Geert trouwde te Nieuwe Pekela op 03 februari 1858 als schipper met Grietje Bosker, geboren op 12 oktober 1836 te Nieuwe Pekela als dochter van Hindrik Harms Bosker en Grietje Nannes Baas. Grietje overleed te Nieuwe Pekela op 15 mei 1917, 80 jaar, weduwe
Geert overleed te Nieuwe Pekela op 24 januari 1904., landbouwer.
In Burgerlijke Stand akten uit de provincie Groningen wordt Geert vermeld als schipper in 1858, 1859, 1862, 1864, 1866, 1869, 1872, 1874, 1878 en als landbouwer in 1895, 1901,1904.
“Ingekomen Stukken Nieuwe Pekela – 1859.
Uittreksel uit het journaal gehouden aan boord van het Nederlands kofschip “Agatha Geetruida”, gevoerd door kapitein G.G.Potjewijd op de reis van Oporto naar Hamburg in oktober 1859.
Op 24 okt. 1859 is overleden Grietje, oud zes maanden en vijf dagen, dochtertje van Geert G.Potjewijd en Grietje Bosker, uit Nieuwe Pekela en is op 5 nov. 1859 op het gereformeerde kerkhof voor de Dammtoren te Hamburg begraven.
Lidmaatschap zeemanscollege(s)
G.G.Potjewijd was met vlagnummer 79 in de periode 1854 t/m 1893 effectief lid van het zeemanscollege “De Trouw” te Oude Pekela.112.
Opmerkingen in verband met lidmaatschap Zeemanscollege(s)
Geen
De schepen van de kapitein
Bouma025 vermeldt G.G.Potjewijd als gezagvoerder gedurende:
* 1850 t/m 1855 van de kof “Vrede”, gebouwd in 1827 te Appingedam, 145 ton o.m., varend voor C.M.Nap te Groningen. Gezonken in de Mounts Bay. Bemanning gered;
* 1857 t/m 1861 van de kof “Agatha Geertruida”, ex Meinkina, gebouwd in 1844 te Pekela, 99 ton o.m., varend voor P.B.Kolk te Pekela;
* 1869 t/m 1880 op de 3-mastschoener “Veendam”, gebouwd in 1865 te Hoogezand, 205 ton o.m., varend voor J.A.Hooites te Hoogezand;
* 1882 t/m 1893 van de 3-mastschoener “Werklust” ex Ambulant, gebouwd in 1875 te Hoogezand, 200 ton o.m., varend voor J.A.Hooites te Hoogezand;
De collectie monsterrollen op het Noordelijk Scheepvaartmuseum te Groningen vermeldt:
17 februari 1845, schip “Juffer Garrelts”, kapitein Jurjen J.Kapitein, kajuitwachter Geert Potjewijd uit Oude Pekela.
03 februari 1847, schip “Juffer Garrelts”, kapitein Jurjen J.Koerts, lichtmatroos Geert Potjewijd uit Oude Pekela.
11 februari 1848, schip “Catharina Sypkens”, kapitein Gerrit M.Menkema, lichtmatroos Geert Potjewijd uit Oude Pekela.
10 maart 1849, schip “Jeltina”, kapitein Albert P.Scherpbier, lichtmatroos Geert Potjewijd uit Oude Pekela.
10 mei 1862, schip “Catharina Agatha”, kapitein Geert G.Potjewijd uit Nieuwe Pekela.
10 januari 1865, kof “Catharina Agatha”, kapitein Geert Geerts Potjewijd, 36 jaar uit Nieuwe Pekela,
19 februari 1874, schoener “Veendam”, kapitein Geert Geerts Potjewijd, 45 jaar uit Nieuwe Pekela.
18 januari 1875, schoener “Veendam”, kapitein G.G.Potjewijd, 46 jaar uit Oude Pekela.
04 januari 1877, schoener “Veendam”, kapitein Geert G.Potjewijd, 48 jaar uit Nieuwe Pekela.
6 april 1881, schoener “Werklust”, schipper Geert Potjewijd uit Nieuwe Pekel.
23 januari 1883, schoener “Werklust”, kapitein Geert G.Potjewijd, 54 jaar uit Nieuwe Pekela
30 april 1885, schoener “Werklust”, schipper Geert Potjewijd uit Nieuwe Pekela.
De “Vrede”, geladen met kolen, varend van Newcastle naar Sevilla, onder gezag van kapitein Potjewijd, is op 2 juli na zware lekkage bekomen te hebben, bij Mount’s baai gezonken.078.
Overige bijzonderheden
De schoener “Veendam” onder kapitein G.G.Potjewijd vertrok in 1869 van Paranagua met maté en kwam te Vapparaiso aan op 21 december 1869. Vertrek naar Montevideo op 21 januari 1870. Zowel op de heen- als de terugreis ronding van Kaap Hoorn.121
“Reizen rond Kaap Hoorn onder Nederlandse vlag. Overzicht vanaf de ontdekking in 1616 tot het einde van de Nederlandse grote zeilvaart in 1911”. door H.Hazelhoff Roelfzema. Uitgave Stichting Nederlandse Kaap Hoorn-vaarder, 2010, 88 pp plus Bijlage met een Chronologisch Register van Reizen van 1616 tot 1911.
De schoener “Veendam” onder kapitein G.G.Potjewijd vertrok in 1869 van Paranagua met maté en kwam te Vapparaiso aan op 21 december 1869. Vertrek naar Montevideo op 21 januari 1870. Zowel op de heen- als de terugreis werd Kaap Hoorn gerond
Krantenberichten
NRC 08 november 1853114
Scilly (St. Mary’s), 2 november. De Nederlandse kof VREEDE, kapt. Potjewijd, 53 dagen reis van Nickerie naar Rotterdam hebbende, is hier heden lek, met verlies van zeilen en andere schade, binnengebracht. Het is werkelijk een wonder te achten, dat dit schip en equipage behouden bleven: gedurende de nacht had het met een geweldige storm uit het zuiden te kampen en kruiste tot aan de dageraad tussen de zo gevreesde westelijke rotsen en banken, waarheen het door genoemde storm en de sterke stroom gedreven werd. Toen men bij het aanbreken van de dag het schip van hier ontwaarde, verkeerde het in een allergevaarlijkste toestand. Men heeft het echter met veel inspanning gelukkig in onze haven gebracht. Morgen zal het schip nader worden onderzocht. Er werd veel suiker gepompt.
NRC 10 november 1853114
Scilly (St. Mary’s), 4 november. De Nederlandse kof VREEDE, kapt. Potjewijd, van Nickerie naar Rotterdam, welke alhier met averij binnenliep – zie ons nommer van de 8e dezer – is nagezien en heeft een begin met lossen gemaakt; de lading suiker is zwaar beschadigd en men vreest dat de onderste laag geheel weg zal zijn. De loodsen, welke het schip hier binnengebracht hebben, bekwamen GBP 45 voor beloning.
NRC 24 november 1853114
Scilly (St. Mary’s). De alhier in averij binnengelopen Nederlandse kof VREEDE, kapt. Potjewijd - zie ons nommer van de 10e dezer - heeft de lading gelost, en zal heden op de werf gehaald worden om te repareren.
NRC 10 december 1853114
Scilly (St. Mary’s), 5 december. De alhier in averij binnengelopen kof VREEDE, kapt. Potjewijd, van Nickerie naar Rotterdam – zie ons nommer van 6 november – heeft de reparatie geëindigd en is begonnen met de lading weder in te nemen.
NRC 19 december 1853114
Scilly, 10 december. Het alhier, als vroeger gemeld, in averij binnengelopen schip VREEDE, kapt. Potjewijd, van Nickerie naar Rotterdam, heeft de lading weder ingenomen en zal binnen een paar dagen klaar zijn om de reis te hervatten.
NRC 06 juli 1855114
Penzance, 2 juli. Het te Groningen te huis behorende kofschip de VREEDE, kapt. G.G. Potjewijd, van Newcastle met een lading steenkolen naar Sevilla bestemd, is op zee lek gesprongen en deze namiddag circa 12 mijlen van Mounts Bay (opm: Cornwall) gezonken. Het volk is gered en behouden alhier aangebracht.
NRC 04 juli 1875114
Buenos Ayres, 31 mei. De volgende Nederlandse schepen zijn alhier bevracht: PRESTO, kapt. De Jonge, VEENDAM, kapt. Potjewijd, en I. A HOOITES, kapt. De Jonge, alle drie om te Concepcion voor Europa te gaan laden, GEERTINA, kapt. De Grooth en GOOREGT, kapt. Huges, beide naar Rio Negro en MERWEDE, kapt. Glimminga, om te Villa Colon voor Europa te gaan laden.
NRC 04 december 1878114
Buenos Aires, 29 oktober. De Nederlandse driemastschoener VEENDAM, kapt. Potjewijd, is alhier bevracht om te Los Padres wol te laden, Falmouth voor order.
NRC 28 april 1882114
Martinique, 10 april. Het Nederlandse schip WERKLUST, kapt. G.G. Potjewijd, is bevracht voor een lading suiker naar Bordeaux.
NRC 18 mei 1882114
Martinique, 26 april. Het Nederlandse schip WERKLUST, kapt. G.G. Potjewijd, zal omstreeks 5 mei van hier naar Bordeaux vertrekken.
Algemeen Handelsblad 08 november 1882114
RIO Grande, 1 oktober. Het Nederlandse schip WERKLUST, kapt. Potjewijd, is alhier bevracht naar Havre tot Sh.55 voor gezouten huiden
Algemeen Handelsblad 10 december 1882114
Rio Grande, 31 oktober. Het Nederlandse schip WERKLUST, kapt. Potjewijd, is tot vertrek naar Havre gereed met 6.825 gezouten en 912 droge huiden.
Provinciale Groninger Courant 12 december 1882114
Rio Grande, 31 oktober. Het schip WERKLUST, kapt. G.G. Potjewijd, is tot vertrek naar Havre gereed met 6.825 gezouten en 912 droge huiden.
NRC 04 november 1885114
Rio Grande, 2 oktober. De vrachtenmarkt bleef in de zelfde flauwe stemming verkeren, en niettegenstaande alhier slechts weinig schepen voorhanden zijn, is het nog moeilijk deze te charteren. Bevracht werden onder anderen het Nederlandse schip WERKLUST, kapt. (G.G.) Potjewijd, van Porto Alegro met meel naar Pernambuco tot 400 reis per zak.
NRC 15 januari 1887114
Barbados, 24 december. Gecharterd het Nederlandse schip WERKLUST, kapt. Potjewijd, van Maracaibo met geelhout naar het Kanaal voor orders tot Sh.29/-
NRC 25 mei 1887114
Hamburg, 23 mei. Het Nederlandse schip WERKLUST, kapt. Potjewijd, vertuid liggende, is door het Duitse stoomschip BETTY LAUBER aangevaren, waardoor het boegspriet en kluiverboom verloor.
NRC 21 december 1887114
Rio Grande, 19 november. Bevracht werd het Nederlandse schip VOLHARDING, kapt Bekkering met beenas tot 16/- per ton naar het Kanaal en het Nederlandse schip WERKLUST, kapt. Potjewijd met tabak van Porto Alegro tot GBP 270 in full, eveneens naar het Kanaal.
Provinciale Groninger Courant 12 maart 1888114
Rotterdam, 9 maart. Het Nederlandse barkschip WERKLUST , kapt. Potjewijd, van Porto Alegro te Falmouth aangekomen, had verlies van verschansing en stutten.
NRC 12 mei 1888114
Rotterdam, 11 mei. Volgens telegram uit Londen vertrok het Nederlandse driemast schoenerschip WERKLUST, kapt. Potjewijd, de 10e mei van Cardiff naar Rio Grande.
NRC 14 augustus 1888114
Rotterdam, 13 augustus. Volgens ontvangen telegram uit Londen arriveerde het schip WERKLUST, kapt. Potjewijd, 12 juli van Cardiff te Rio Grande, het schip CALIFORNIA, kapt. Köpke, 13 augustus van Soerabaja te Falmouth.
Provinciale Groninger Courant 07 september 1888114
Rio Grande, 4 augustus. Het driemast schoenerschip WERKLUST, kapt. Potjewijd, groot 200 registerton. werd bevracht met gezouten huiden naar het Kanaal voor 33 Pond Sterling. In de haven liggen nog elf onbevrachte schepen.
NRC 03 november 1888114
Rotterdam, 2 november. Volgens door ons uit Londen ontvangen telegram vertrok de 1e november het schip WERKLUST van Rio Grande naar Hamburg, en de 2e november van Queenstown het schip OLDAMBT, van Parana naar Exmouth.
NRC 21 juni 1889114
Rio Grande, 18 mei. Het Nederlandse schip WERKLUST, kapt. Potjewijd, is gecharterd van Porto Alegre (Brazilië) naar het Kanaal tot sh. 37/- .
NRC 20 september 1889114
Rotterdam, 19 september. Volgens telegram uit Londen arriveerde de 19e september te Havre het schip WERKLUST, van Rio Grande.
