Inloggen
VROUW TRIJNTJE (DE) - ID 11371


In dienst
Onder Nederlandse Vlag tussen:1814-05-18 / 1832-00-00 | Reden uitgevlagd: Verkocht naar het buitenland
Verkocht naar buitenland: kniphausen

Identification Data

Bouwjaar: 1806
Categorie: Cargo vessel
Voorstuwing: Sailing Vessel
Type: Smak
Masten: Two masts
Material Hull: Wood
Dekken: 1
Construction Data

Anne Willems HOOITES, Hoogezand.

Geboren 1777 - overleden 27.12.1855

 

Anne Willems Hooites, op 12.06.1806 getrouwd

met Frouke Sikkes van Kolham.

Bron: Doop- en trouwboek Hoogezand 1720-1811 Collectie DTB (toegang 124)
Inventarisnummer 227, folio 180

Kreeg 4 dochters en

1 zoon: Ipe – geb. 11.09.1812 te Hoogezand.  

Bron

Geboorteregister Hoogezand 1812
Aktenummer 76

Deze zoon heeft de werf voortgezet onder de naam Ipe Annes Hooites

Ook wel Ype Annes Hooites (1812 - 1891)

Scheepsbouwer: Anne Willems Hooites, Hoogezand, Groningen, Netherlands
Delivery Date: 1806-10-07
Technical Data

Net Tonnage: 41.00 lasts (commercial)
 
Zeebrieven en Turksche passen

Record type Zeebrief
Zeebrief jaar: 1814
Datum agenda: 1814-05-18
Register nr: 18140704
Scheepsnaam: VROUW TRIJNTJE (DE)
Type: Smak
Lasten: 41
Gebouwd in plaats: Hoogezand
Gebouwd in provincie: Drenthe
Gebouwd in binnen- of buitenland: Binnenlands
Zeebrief / Turksche pas verzocht door: Karst, Pieter Gerrits
Plaats: Schiermonnikoog
Kapitein op moment van verzoek: Karst, Pieter Gerrits
Opmerkingen: Eerste zeebrief

Bekijk de overige zeebrieven / Turksche passen van dit schip
Ship History Data

Date/Name Ship 1806-10-07 VROUW TRIJNTJE (DE)
Manager: Pieter Gerrits Karst, Schiermonnikoog, Friesland, Netherlands (Kingdom Holland 1806-1810)
Eigenaar: Pieter Gerrits Karst, Schiermonnikoog, Friesland, Netherlands (Kingdom Holland 1806-1810)
Shareholder:
Homeport / Flag: Schiermonnikoog / Netherlands (Kingdom Holland 1806-1810)
Additional info: Zie Building History.

Date/Name Ship 1810-00-00 VROUW TRIJNTJE (DE)
Manager: Pieter Gerrits Karst, Schiermonnikoog, Friesland, Netherlands (part of French Empire 1810-1813)
Eigenaar: Pieter Gerrits Karst, Schiermonnikoog, Friesland, Netherlands (part of French Empire 1810-1813)
Shareholder:
Homeport / Flag: Schiermonnikoog / Netherlands (part of French Empire 1810-1813)

Date/Name Ship 1814-05-18 VROUW TRIJJNTJE (DE)
Manager: Pieter Gerrits Karst, Schiermonnikoog, Friesland, Netherlands
Eigenaar: Pieter Gerrits Karst, Schiermonnikoog, Friesland, Netherlands
Shareholder:
Homeport / Flag: Schiermonnikoog / Netherlands

Date/Name Ship 1829-02-02 CATHARINA JACOBA
Manager: Coop Coops Westerbrink, Veendam, Groningen, Netherlands
Eigenaar: Coop Coops Westerbrink, Veendam, Groningen, Netherlands
Shareholder:
Homeport / Flag: Veendam / Netherlands

Ship Events Data

1806-10-07: Additional info
Bijlbrief, Hoogezand, 7 oktober 1806.
Bijzonderheden: Prijs (bij aan-/verkoop vermeld) NLG. 5728,-, waarvan NLG. 2728 nu betaald en het restant van NLG. 3000,- in drie gelijke termijnen, resp. een, twee en drie jaar na deze, met rente van 8 pCt. over openstaande bedrag.
1834-00-00: Final Fate:
Op 28 oktober 1834 werd de zeebrief geretourneerd met de mededeling dat het schip reeds twee jaar onder Kniphauser vlag vaart. Vermoedelijke nieuwe naam: HAZARD, kapt. C.C. Westerbrink.

Als HAZARD waarschijnlijk in april 1836 in Dantzig afgekeurd.

Gezagvoerders

Familiegegevens en opleiding

Pieter Carst werd geboren op 07 oktober 1759 te Schiermonnikoog als zoon van Gerrit Pieters Carst en Teuneke Wybes.

Hij trouwde op 25 deccember 1786 als schipper met Trijntje Hitman, geboren te Schiermonnikoog op 10 oktober 1762 als dochter van Teunis Jans Hitman en Wijtske Wopkes Donama. Zij overleed op 30 augustus 1839 te Schiermonnikoog, weduwe.

Pieter overleed ergens tussen 1834 en 1839

 

De schepen van de kapitein

Bouma025 vermeldt P.G.Karst als gezagvoerder gedurende:

*    1814 van de smak “Vrouw Trijntje”, gebouwd in 1829, bouwplaats niet vermeld, 78 ton o.m., varend als kapitein/eigenaar vanuit Schiermonnikoog

*    1823 t/m 1834 van hetzelfde schip en wederom varend als kapitein/eigenaar vanuit Schiermonnikoog. Het schip werd 4 keer te Harlingen geregistreerd, 1 keerr komend van Memel en 3 keer met hout van Danzig.

 

In het Archief van de Waterschout op het Stadsarchief van Amsterdam bevinden zich monsterrollen op naam van kapitein Pieter Geerts Carst als gezagvoerder van de:

 “Vrouw Trijntje”, dd 06 augustus 1804 (vlag Pruisen); 09 april 1816; 10 november 1817; 27 maart 1819; 30 maart 1820; 13 juni 1822 en 21 juni 1833.

 

Overige bijzonderheden

In een vitrine in het Hotel van der Werff op Schiermonnikoog bevindt zich een zilveren tabaksdoos met de naamgravering Pieter Gerrits Karst

“Een leven op zee” Brochure geschreven door P.J.Teensma Jr, Zomer 2013, 84 pp.

 

Rotterdamsche Courant 12 mei 1821114

Rotterdam, 11 mei. Van Vlissingen wordt van den 8 gemeld: van den 3 tot heden zijn van Antwerpen de Schelde afgekomen en naar zee gezeild de schepen GENERAALMURRAY, kapt. T. Clark, en THE DORSET, J. Hart, naar Londen; LOUISE WILHELMINE (opm: LOUISA WILHELMINA), J.C. Lovgreen, de TWEE GEZUSTERS, J.H. Zinger, en de VROUW JACOBA, J.J. Renik, naar Liverpool; de VROUW TRIJNTJE, P.G. Kurst, naar Petersburg; de VROUW PETINA, R.D. Mulder, naar Bremen; de EENDRAGT, H.T. Smit, naar de Oostzee; JANUS, W. Browns, naar Savannah; THE WARBLER, E. Chasse, naar Boston; THE BANIAN, E. Safford, naar Batavia, en BRITTANNIA, T. Sharpe, naar Newcastle, en, …

 

Rotterdamsche Courant 09 augustus 1821114

Rotterdam, 8 augustus. Men meldt van Vlissingen van den 4 augustus:

Sedert den 30 juli zijn, voor Antwerpen bestemd, alhier ter rede binnengekomen de schepen SIR SIDNEIJ SMITH, E. le Gros, van Jerseij; de THOMAS, J.M. Harrison, van Martanzes (opm: waarschijnlijk Matanzas); WEMELINA KRANENBURG, J.J. Prange, van Petersburg; de VROUW REINA, H. Koops, van de Marennes; de DORSET, J. Hart, van Londen; NEPTUNES, W.M. Kramer, van Noirmontier; de ALBION, J. Hurst, van Londen; BARTA JOHANNA, C. de Champ, van Havre-de-Grace; de LIEFDE, M. Bakker, van de Marennes; SARAH, A. Carrington, van Londen; de VROUW GEZINA, E.J. Dik, van de Marennes; LEONTINE, J.M. Lesasseur, en de NANCY, E. Braij, van Havana; de ADÈLE CHÉRIE, L. Bouvier, van Duinkerken; ST. JOHANNES, H. Petersen, van Livorno; ST. PAULS, J. Clark, van Hull; de VROUW TRIJNTJE, P.G. Kurst, van Petersburg,….

 

 

Datum vanaf: 1806
Kapitein: Karst, Pieter Gerritz
Overige informatie: Pieter Gerrits Karst of ook wel Carst. *Schiermonnikoog 07.10.1759, † november 1834 aan boord van zijn in 1829 verkregen nieuwe kof VROUW TRIJNTJE. Trouwde op 25.12.1786 te Schiermonnikoog met Trijntje Teunis Hitman, de naamgeefster van smak.

Datum vanaf: 1829
Kapitein: Westerbrink, Coop Coops
Overige informatie: 0

Monsterrollen

Opgemaakt Amsterdam
Datum: 1816-04-09
Scheepsnaam voorvoegsel: DE
Scheepsnaam: VROUW TRYNTJE
Schipper: Karst, Piter G.
Scheepstype: smak
Grootte:

Bekijk alle monsterrollen Bekijk alle monsterrollen
Algemene informatie

1814

Op 18 mei 1814 werd de eerste zeebrief verstrekt voor de VROUW TRIJNTJE, aangevraagd door Pieter Gerrit Karst, Schiermonnikoog, voor zichzelf als kapiten.

1816

Op 2 oktober 1816 werd een nieuwe zeebrief verstrekt voor de VROUW TRIJNTJE, aangevraagd door Pieter Gerrit Karst, Schiermonnikoog, voor zichzelf als kapitein.

1818

Op 24 september 1818 werd een nieuwe zeebrief verstrekt voor de VROUW TRIJNTJE, aangevraagd door Pieter Gerrit Karst, Schiermonnikoog, voor zichzelf als kapitein.

1821

Op 26 februari 1821 werd een nieuwe zeebrief verstrekt voor de VROUW TRIJNTJE, aangevraagd door Pieter Gerrit Karst, Schiermonnikoog, voor zichzelf als kapitein.

RC 120521
Rotterdam, 11 mei. Van Vlissingen wordt van den 8 gemeld: van den 3 tot heden zijn van Antwerpen de Schelde afgekomen en naar zee gezeild de schepen de VROUW TRIJNTJE, P.G. Kurst (opm: smak, kapt. Pieter Gerrits Karst, ook wel Carst), naar Petersburg:

1825

Op 16 mei 1825 werd een nieuwe zeebrief verstrekt voor de VROUW TRIJNTJE, aangevraagd door Pieter Gerrit Karst, Amsterdam, voor zichzelf als kapitein.

1826

LC 110826
Harlingen. Den 1 augustus binnen gekomen, het smakschip DE VROUW TRIJNTJE, kapt. P.G. Karst, met hout van Dantzig; Uitgezeild het smakschip DE TWEE GEBROEDERS, kapt. S.E. Scherpbier, met ballast op avontuur.

1827

Op 29 mei 1827 werd een nieuwe zeebrief verstrekt voor de VROUW TRIJNTJE, aangevraagd door Pieter Gerrit Karst, Schiermonnikoog, voor zichzelf als kapitein.

1829

Op 3 maart 1829 werd een nieuwe zeebrief aangevraagd voor de CATHARINA JACOBA door Coop Coops Westerbrink, Veendam, enig eigenaar.

Monsterrol: 1829-25
Datum: 13-03-1829
Scheepsnaam: Catharina Jacoba
Scheepstype: niet vermeld
Grootte: niet vermeld
Bewaarplaats: Groningen, Groninger Archieven (Groningen)

Achternaam Voornaam Rang Gage Woonplaats Leeftijd
Dijk, van J.F. kok 10 niet vermeld 16
Post L.O. stuurman 30 niet vermeld 31
Westerbrink C.C. koksmaat 4 niet vermeld 14
Westerbrink Coop C. kapitein niet vermeld niet vermeld niet vermeld
Westerbrink K.C. matroos 19 niet vermeld 17

Op 14 maart 1829 werd de zeebrief van de VROUW TRIJNTJE geretourneerd met de mededeling: schip verkocht, nieuwe naam CATHARINA JACOBA.

RC 080929
Rotterdam, 7 september. De 7e dezer, des morgens, arriveerde in de Maas CATHARINA JACOBA, kapt. C.C. Westerbrink, van Droback en zeilden ANTINA, kapt. J.B. Schoen, naar Hamburg; DE TWEE GEBROEDERS, kapt. J.H. Schap, naar Embden en DE VIER GEBROEDERS, kapt. H.A. Douwes, naar de Oostzee.
RC 061029
Rotterdam, 5 oktober. Den 3e dezer, des morgens, zeilde van Maassluis CATHARINA JACOBA, kapt. C.C. Westerbrink, naar …. en arriveerde des namiddags HENDRIKA, kapt. O.G. Sap, van Kiel en DE VROUW ALBERDINA, kapt. D.A. Wilkens, terug uit zee door tegenwind, zijnde te Maassluis uitgezeild.

1831 

Op 12 maart 1831 werd een nieuwe zeebrief aangevraagd voor de CATHARINA JACOBA door Coop Coops Westerbrink, Veendam, enig eigenaar.

AH 070531
Vlie, vertrokken: 3 mei. DE VROUW ELSINA, kapt. R.H. Schuring, naar Hull; MARGARETHA, kapt. J.H. Buining, naar Hull; KNELSINA GEERDINA, kapt. R.R. de Jonge, naar Petersburg; JACOBINA BARBARA, kapt. K.Z. Schut, naar Petersburg; DE BROEDERS, kapt. J.A. Fijn, naar Petersburg; DE DANKBAARHEID, kapt. H.J. Meijer, naar Petersburg; DE VREDE, kapt. R.W. Vos, naar Riga; CATHARINA JACOBA, kapt. C.C. Westerbrink, naar Noorwegen; FLORA, kapt. H.A. Klein, naar Noorwegen; ANNA CATHARINA, kapt. T. Tampcke, naar Hamburg; DE VROUW AUKJE, kapt. L.W. Swart, op avontuur.
AH 310531
Terschelling, 25 mei. Binnengekomen. DE VROUW HERMINA, kapt. W.M. Cornel, van Memel; REINA, kapt. H. Koops, van Memel; FENNEGINA, kapt. H.J. Puister, van Memel; ANNA ALBERDINA, kapt. K.D. Ekamp, van Koningsbergen; DE GOEDE HOOP, kapt. R.J. Stomp, van Rostock; DE VROUW TRIJNTJE, kapt. J.A. Meijer, van Lübeck; CATHARINA JACOBA, kapt. C.C. Westerbrink, van Drobach.
AH 120731
Terschelling, 6 juli. Binnengekomen: DE EENSGEZINDHEID, kapt. J.N. van Duinen, van Newcastle; VROUW JANTINA, kapt. Kuiper, van Fahrsund; ALIDA, kapt. Bart, van Drobach; CATHARINA JACOBA, kapt. C.C. Westerbrink, van Drobach; DE JONGE FLORENS, kapt. A.H. de Vries, van Riga, is onder quarantaine naar Zr.Ms. brik VLIEGENDE VISCH gezeild om nadere orders.
AH 220931
Vlie, 19 september. Binnengekomen: CATHARINA JACOBA, kapt. Westerbrink, van Oudsoen. Van de quarantaine zijn ontslagen DE HOOP, kapt. P.J. de Boer en VERTROUWEN, kapt. B.J. Bakker, van St. Petersburg; ANNA REBECCA, kapt. B. Molenaar, van Riga en FROUKELINA, kapt. J.A. Muntendam, van Memel.
AH 061031
Vlie, 1 oktober. Vertrokken: VRIENDSCHAP, kapt. Huizing, naar Sunderland; CHRISTIAN, kapt. A.A. Kruse, naar Kopenhagen; DE ZES GEBROEDERS, kapt. Nuisker, naar Noorwegen; VROUW EGBERDINA, kapt. Visser, op avontuur; CATHARINA JACOBA, kapt. Westerbrink, op avontuur.
AH 051231
Vlie, 30 november. Binnengekomen: Een kof de naam onbekend.
1 december. TITSSA ALBERDINA, kapt. G.K. Klein, van Larwich; CATHARINA JACOBA, kapt. C.C. Westerbrink, van Osterrisoer.

1832

AH 110732
Vlie, 7 juli. Vertrokken: CATHARINA JACOBA, kapt. C.G. Westerbrink, op avontuur; JONGE CORNELIS, kapt. H.T. van Slooten, op avontuur; MARGARETHA, kapt. J.K. Mulder, op avontuur; MARGARETHA, kapt. J.K. Mulder, op avontuur; ARIUS JOHANNES, kapt. H. van Wyk, op avontuur.
AH 201132
Texel, 18 november. Binnengekomen: CATHARINA, kapt. H.H. Bakker, van Riga; CATHARINA JACOBA, kapt. C.C. Westerbrink, van Danzig naar Coen, zijn beide na visitatie van de quarantaine ontslagen; DE BARON FREDRICH, kapt. K.A. Jongebloed, van Papenburg.

1833

AH 040633
Scheepstijdingen.
Vlie, 31 mei. Uitgezeild:VROUW DEUKE, kapt. R. Bovenkamp, naar Londen; VISSCHERIJ, kapt. P. Jeltsma, naar Londen; 2 juni, CATHARINA JACOBA, kapt. C.C. Westerbink, naar Chaan.
PGC 191133
Het Nederlandse schip CATHARINA JACOBA, kapt. C.C. Westenbrink, van Dantzig naar Oostende, is op 2 november te Swinemunde binnengekomen.
PGC 261133
Het Nederlandse schip CATHARINA JACOBA, kapt. C.C. Westenbrink, van Dantzig naar Oostende, te Swinemünde binnen, heeft op 12 november de reis vervolgd.

1834

AH 130234
Binnengekomen:
Texel, 11 februari. INDUSTRIE, kapt. H. Riboek en AREND EN ELISA, kapt. L.H. Draeyer, van Bordeaux; CATHARINA JACOBA, kapt. C.W. Westerbrink, van Dantzig naar Ostende; ADOLF THEODORUS, kapt. D.A. van Seyl. ENGELINA, kapt. Kraey en STAD LINGEN, kapt. T.H. Stegman, alle drie van Bordeaux.
AH 180234
Uitgezeild: Texel, 15 februari. ALIDA, kapt. J.T. Visser, naar Havana; CATHARINA JACOBA, kapt. Coops Coops Westerbrink (opm: sinds 1832 varende onder de vlag van Kniphausen), van Dantzig naar Ostende; ARIUS JOHANNES, kapt. H. van Wyk, naar Havre de Grace; MARIA HENRIETTE, kapt. M.A. de Boer, naar Londen; MORGENSTER, kapt. Jacob Appel, op avontuur.

Op 28 oktober 1834 werd de zeebrief van de CATHARINA JACOBA geretourneerd met de mededeling dat het schip reeds twee jaar onder Kniphauser vlag vaart.

1835

PGC 201135
Binnengekomen: Te Rendsburg den 11de november C.C. Westerbrink, HAZARD (opm: waarschijnlijk Kniphauser vlag, ex-CATHARINA JACOBA), van Dantzig.
PGC 181235
Binnengekomen: Te Dantzig, den 2 december, C.C. Westerbrink, HAZARD (opm: waarschijnlijk Kniphauser vlag, ex-CATHARINA JACOBA), van Brake.

1836

PGC 220436
Zeetijdingen. Het schip HAZARD, kapt. Coop Coops Westerbrink, van Dantzig naar Bremen, is den 5 april te Dantzig lek uit zee terug gekomen; moest lossen. (opm: waarschijnlijk ex-CATHARINA JACOBA, Kniphauser vlag; latere zeetijdingen zijn niet gevonden, zodat de smak, bouwjaar 1806, vermoedelijk in Dantzig is afgekeurd; kapt. Westerbrink vinden we terug als stuurman op Nederlandse schepen, waaronder die van zijn zoon)
Akten

ARCHIEF Gemeente-Archief Amsterdam archiefnummer Ams.5181-7156-1818-131
DVD 6 – X– 20,21
__________________________________________________
Bijlbrief
Naam schip: naam schip niet vermeld.

Plaats en datum acte bijlbrief, Hogesand, 7 oktober 1806

Soort schip smakschipshol, nieuw van de bijl

Bouwwerf / verkoper Ipe Annes, scheepstimmerbaas te Hogesand

Gevoerd door kapt.

Eigenaar / aankoper Pieter Gerrits Karst en ehevrouw Trijntje Tonnis Hetman, op Schiermonnikoog

Te voeren door kapt.

Groot volgens meetbrief

Tuigage en aantal dekken

Afmetingen

Kiellegging

Tewaterlating

Plaats en datum van registratie Groningen, 18 september 1818

Nummer van registratie folio 129, verso, art. 8.

Notaris Mr. Scato Gockinga, drost te Sappemeer

Prijs (bij aan-/verkoop vermeld) NLG. 5728,-, waarvan NLG. 2728 nu betaald en het restant van NLG. 3000,- in drie gelijke termijnen, resp. een, twee en drie jaar na deze, met rente van 8 pCt. over openstaande bedrag.


Bijzonderheden: het koopcontract voor de bouw was gesloten op 5 december 1805. De acte werd gecollationeerd op 18 september 1818 voor Mr. Herman Trip, notaris te Groningen




Researcher/datum research ML/021007

Naam VROUW TRIJNTJE
Archiefinstelling Stadsarchief Amsterdam
Jaar 1818
Toegang 5181
Inventaris 7156
Klik hier om de originele akte te bekijken

GRONINGER ARCHIEVEN Archiefnummer Veendam 144.383.1829.5
DVD XLIII-0992
ACTE VERKOOP / KOOP

Naam schip ex- de VROUW TRIJNTJE,
thans CATHARINA JACOBA

plaats en datum acte koopbrief, Sappemeer, 2 februari 1829

type schip bevaren smakschipshol

bouwwerf/verkoper Pieter Gerrits Karst, schipper te Schiermonnikoog

gevoerd door kapt.

eigenaar/aankoper Coop Coops Westerbrink, schipper te Veendam

te voeren door kapt.

grootte in tonnen

tuigage / aantal dekken

afmetingen

kiellegging

tewaterlating 1807 gebouwd op de werf van Anne Willems Hooites te Hoogezand

plaats / datum registratie Groningen, 10 februari 1829

nummer van registratie deel

notaris Mr. Johannes Wijbrandus Wilhelmus Wens, notaris te Sappemeer

prijs

Bijzonderheden:





researcher/datum research: ML / 290710

Naam CATHARINA JACOBA
Archiefinstelling Groninger Archieven
Jaar 1829
Toegang 144
Inventaris 383

Groninger Archieven Archiefnummer Zuidbroek 146.219.1829.32

DVD LII – 8328 - 8330
CEDULE en KOOPBRIEF

Naam schip ex- de VROUW TRIJNTJE,
thans CATHARINA JACOBA

plaats en datum acte Veendam, 14 februari 1829

type schip smak

bouwwerf/verkoper niet vermeld

gevoerd door kapt. Pieter Gerrits Karst

eigenaar/aankoper Coop Coops Westerbrink, Veendam, enig eigenaar

te voeren door kapt. Coop Coops Westerbrink, in eigendom bevaren

grootte in tonnen 41 lasten

tuigage / aantal dekken 2 masten, 1 dek

afmetingen

kiellegging

tewaterlating indertijd gebouwd te Hoogezand

plaats / datum registratie Veendam, 16 februari 1829

nummer registratie deel 3, folio 92, verso, vak 2

notaris Mr. Berend Trip, vrederechter te Veendam

prijs

Bijzonderheden:

Het schip ligt thans te Groningen. De koopbrief, gepasseerd op 2 februari 1829 voor Mr. Johannes Wijbrandus Wilhelmus Wens, notaris te Sappemeer, te Groningen geregistreerd op 10 februari 1829, wordt getoond.






researcher/datum research: ML / 080911

Naam CATHARINA JACOBA
Archiefinstelling Groninger Archieven
Jaar 1829
Toegang 146
Inventaris 219

Bronnen

Jaar: 0000
Bron: Diverse Bronnen
Omschrijving: N.A. Den Haag, Verbalen zeebrieven diverse bestanden
Gemeente-Archief Amsterdam archiefnummer Ams.5081-7156-1818131
Groninger Archieven, Groningen, archiefnummer Veend.144.383.1829.5
Groninger Archieven, archiefnummer Zuidbroek 146.219.1829.32
Groninger Archieven, monsterrollen, via website Noordelijk Scheepvaartmuseum.
Veendam, Gemeentearchief, monsterrollen, via website Noordelijk Scheepvaartmuseum.
Schiermonnikoger Geslachten, H.D. Teensma.
AH = Algemeen Handelsblad
LC = Leeuwarder Courant
PGC = Prov. Groninger Courant
RC = Rotterdamsche Courant