Batavia, 23 februari. Het stoomschip BANTAM, kapt. Berghuis van Woortman, van de Nederlandsch-Indische Stoomvaart-Maatschappij, dat eerst gisteren van de Clyde alhier is aangekomen, moet een zusterschip zijn van de CELEBES. Wij hopen in een uitvoeriger verslag op deze boot terug te komen. (opm: zie JB 240285)

Voorzien van enige, welwillend verstrekte inlichtingen, zijn wij heden in staat een nadere beschrijving van het dezer dagen gearriveerde stoomschip BANTAM te geven.
Het schip heeft een lengte van 299, een breedte van 37 en een diepte van 25 voet, terwijl het een ingeschreven tonnenmaat van 1.433 (opm: bedoeld is 1.433 registerton netto) heeft.
De BANTAM komt in bouw geheel overeen met de CELEBES, alleen met dit onderscheid, dat de hut van de gezagvoerder zodanig geplaatst is, dat hij, van uit zijn appartement, het gehele schip overzien kan. Die hut nl. staat op de brug.
De inrichting van dit schip is waarlijk prachtig te noemen. De salon 1e klasse, waarop een 12-tal hutten uitkomen, komt in hoofdzaak overeen met dat gedeelte van de meeste maatschappijboten, alleen maakt deze de indruk of zij veel groter is. Ook de huisvesting der officieren, onder de brug en die der 2e klasse passagiers is geheel en al in overeenstemming met het klimaat en voldoet in elk opzicht aan alle eisen des tijds.
De BANTAM is geen luiaard ook. Bij haar proefvaart maakte zij 14 knopen in het uur en op haar reis herwaarts, heeft zij meermalen getoond, dat zij niet alleen op een proefvaart met zoveel snelheid wist te lopen. Zij vaart machines van 250 paardenkracht.
De reis van uit Europa ving de 1e januari aan. Reeds in het Ierse Kanaal, zij kwam van Birkenhead, stelde het element, waaraan men haar had toevertrouwd, de BANTAM op de proef. Een zeer hevige storm nl. overviel haar en liet het nieuwe schip een 18 uren ten prooi van hevige wind en zware golfslag. Als een in storm en onweer oud gewordene, weerstond zij echter deze proef en noch aan schip, noch aan tuig en machine, was iets defect. Ook op haar verdere reis heeft zij, onder welk weder ook, niet de geringste beschadiging belopen. Een en ander is wel een bewijs voor de zeewaardigheid van de BANTAM.
De reis van Birkenhead tot hier, via Penang, heeft een dikke veertig dagen geduurd; wel een reis waarop men trots mag zijn.
De BANTAM werd gebouwd op de werf van de heren A. en J. Inglis & Co. te Glasgow.
De BANTAM na overname door de Koninklijke Paketvaart Maatschappij (coll. Marhisdata)

Batavia, 28 maart. Naar men verneemt, is het voor de Nederlandsch-Indische Stoomvaart-Maatschappij aangebouwd stoomschip BANTAM gisteren door een gouvernements-commissie beproefd en geinspecteerd. Men maakte met het schip een proeftocht rond de eilanden in de baai van Batavia. Het resultaat van een en ander was uiterst bevredigend. Het schip zal blijven varen onder commando van de heer Berghuis van Woortman, die het schip van Glasgow herwaarts bracht. Op de 1e april zal de BANTAM zijn dienst in de Indische wateren beginnen met een reis via Singapore naar Atjeh.

Batavia, 8 april. Het stoomschip BANTAM, bracht bij aankomst te Muntok het bericht dat de schepen KINROSS, kapt. Sinclair en BRAMLETTYE, kapt. Jones van Cardiff naar Singapore in Straat Banka, bij Lalariepoint, aan de grond zaten. Bij aankomst van een stoomboot die aangevraagd was tot assistentie waren ook de schepen reeds zonder assistentie vlot gekomen.

Bij besluit van de gouverneur-generaal van Nederlands-Indië van 20 mei 1885 no.1 is aan de Nederlandsch-Indische Stoomvaart Maatschappij alsnog tot wederopzeggens toe vergunning verleend tot het in de vaart brengen van het aan haar toebehorend stoomschip BANTAM, bestemd voor de geregelde stoompakketvaartdienst in de Indische archipel.

Makasser, 26 februari. Woensdagmorgen j.l. arriveerde alhier van Timor het Nederlands-Indische stoomschip DEVONHURST, aanbrengende 31 schipbreukelingen, te zamen uitmakende de bemanningen van het Duitse barkschip JUNO en het Amerikaanse fregatschip GOLDEN FLEECE. Zij vertrekken morgen per stoomschip BANTAM naar Soerabaija. De kapitein van de JUNO is door het vergaan van zijn schip nagenoeg geruïneerd, want hij was zelf voor het grootste gedeelte eigenaar en het schip was niet of slechts voor een klein gedeelte geassureerd.

In de Staats Courant van heden, no. 81, zijn opgenomen de statuten der naamloze vennootschap Stoomvaartmaatschappij Holland te Amsterdam. Doel het vervoeren van mails, alsmede de passagiers- en vrachtvaart naar, van en in Nederlands-Indië en op andere havens. Kapitaal NLG 7.200.000,-, in aandelen van NLG 6.000,-, welke splitsbaar zijn en in twee of meer series werden uitgegeven. De eerste serie van 240 aandelen is genomen door: de Nederlandsch-Indische Stoomvaartmaatschappij te ’s Gravenhage 200 aandelen, die hiervoor inbrengt drie aan haar toebehorende stoomschepen: BANTAM, BORNEO en CELEBES), voorts door de heren F. Boogaardt 26, Mr. L. Hovy 2, A. Fraser 2, T. Etty 5, H.A.J. Leembruggen 2, G.J. Miesegaes 1, J.P. de Mortanges 1, C. Mispelblom Beijer 1 aandeel. De overige moeten binnen vijf jaren na het verlijden der akte van oprichting geplaatst zijn. Tot directeuren zijn benoemd de heren F. Boogaardt, Mr. L. Hovy en A. Fraser. De commissarissen, ten hoogste zeven, worden benoemd door de aandeelhouders in een gewone algemene vergadering.

Batavia, 1 augustus. Het stoomschip BANTAM van de Stoomvaart-Maatschappij Holland is heden morgen niet naar Nederland kunnen vertrekken, daar het een scheur in de krukas gekregen heeft, en zal nu de eerste reis van die maatschappij geschieden door de GOUVERNEUR-GENERAAL s’JACOB, die de 6e augustus van hier gaat.

Batavia, 21 juli. Vrachten. Sedert het laatste bericht van 7 dezer was de vraag naar scheepsruimte onbeduidend en zijn de vooruitzichten voor zeilschepen er niet op verbeterd. In Europa gecharterde stoomschepen zullen het grootste gedeelte der eerste suikers medenemen en de vraag naar zeilschepen zal niet belangrijk toenemen voordat de belading dezer boten geheel of nagenoeg geheel is afgelopen. De disponibele tonnenmaat bleef nagenoeg onveranderd.
Naar Nederland is een schip, nu op weg naar Amboina, opgenomen voor de Gouv. Menado koffieoogst, geschat op omstreeks 7.400 picols, tegen NLG 50,- per last, terwijl een ander Nederlands vaartuig is gecharterd voor een volle lading rijst van hier en Indramayoe tot geheime vracht. Naar het Kanaal v.o. kwamen geen afdoeningen tot stand; de vraag naar scheepsruimte was van weinig belang. Een handig scheepje is opgenomen voor Coprah van Padang naar Lissabon v.o. tot Sh.50/- per ton, terwijl naar een ander schip voor hetzelfde doel wordt omgezien. Naar Amerika wordt nog steeds scheepsruimte gezocht, maar de aangeboden vrachtcijfers blijven zo laag, dat geen der hier disponibele schepen genegen is daarvoor af te sluiten. Naar Australië wordt zowel met bestemming naar Melbourne als Auckland Sh.22/6 geboden, doch kwamen geen afdoeningen tot stand.
De laatste bevrachtingen zijn: Nederlands NOACH III rijst van Batavia en Indramayoe tot geheime vracht, naar Nederland: st. BANTAM NLG 40,- voor rijst per last, NLG 15,- voor kinabast per kubieke meter, NLG 36,- rotting en Sh.55/- coprah per ton, naar Holland en Genua; AMICITIA Sh.32/6 suiker naar Kanaal v.o.
Lossende en onbevrachte schepen: Nederlandse TJERIMAI, EMMA, BATAVIER, AMICITIA, OOSTENBURG.

Batavia, 4 augustus. Het stoomschip BANTAM, van de Maatschappij Holland, dat op 1 augustus naar Amsterdam moest vertrekken, ligt met gescheurde krukas te Tandjong Priok. De lading werd op het stoomschip GOUVERNEUR GENERAAL ’S JACOB van de Nederlandsch-Indische Stoomvaart Maatschappij overgescheept.

Batavia, 18 augustus. Wij vernemen dat de Raad van Justitie alhier de terechtstelling heeft geweigerd van de beklaagde S.C.S., gezagvoerder van het stoomschip BANTAM. Hem werd ten laste gelegd, dat hij in de avond van 5 november 1885, ongeveer half acht, met het stoomschip GOUVERNEUR GENERAAL VAN LANSBERGE, van de Nederlands-Indische stoomvaartmaatschappij, op welk schip hij destijds gezagvoerder was, op een reis van Singapore naar Straat Banka, de tot de gouvernements-marine behorende adviesboot nummer 1, welke van een helder toplicht en twee op het dek staande. goed brandende lantaarns was voorzien, in het midden dwars heeft ingelopen, zodat deze boot nagenoeg in twee delen werd gesneden en in zinkende staat met het tuig over de boeg van het stoomschip bleef hangen; dat bij die gelegenheid, ten gevolge van de aanvaring, de heer Van Bommel, gezaghebber van het lichtschip te Lucipara, die zich als passagier op de adviesboot bevond, is verdronken, en eindelijk dat het ongeluk hieraan moet worden geweten, dat de beklaagde in de verkeerde veronderstelling verkeerde, dat de adviesboot een ten anker liggend, dan wel mede-liggend vaartuig was en dit te dichtbij is genaderd.

Rotterdam, 28 september. Volgens door ons uit Londen ontvangen telegram arriveerde en vertrok het stoomschip BANTAM van Java naar Amsterdam 28 september van Suez en vertrok het barkschip J.P.A, kapt. Swart, de 23e augustus van Buenos Aires naar Brunswick (Georgia, U.S.A.)

Amsterdam, 12 oktober. Wij vernemen, dat, ofschoon de GOUVERNEUR GENERAAL ’s-JACOB van de Maatschappij Holland pas met volle lading vertrok, er reeds ongeveer 2.000 ton voor de BANTAM derzelfde maatschappij gereed ligt, terwijl de BURGEMEESTER DEN TEX met volle lading morgen de reis aanvangt, en twee schepen der Stoomvaart-Maatschappij Nederland, n.l. de PRINSES MARIE en de SOENDA, aangewezen zijn om een tussenreis te doen.

Amsterdam, 15 oktober. Volgens particulier bericht is het stoomschip BANTAM, van Java naar Amsterdam en 7 oktober van Genua vertrokken, ten gevolge van het slechte weer lek gesprongen en met uitgedoofde vuren en 8 voet water in het ruim te Port Mahon ( eiland Minorca) binnengesleept.

Amsterdam, 16 oktober. Het Nederlandse stoomschip BANTAM, van Batavia herwaarts, te Port Mahon binnengesleept, had bij binnenkomst 8 voet water in het grootruim en de machinekamer. Sedert is het water niet toegenomen.

Amsterdam, 17 oktober. Volgens heden ontvangen telegram neemt het water in de machinekamer van het te Port Mahon lek binnengesleepte stoomschip BANTAM af en staat er thans nog 4 voet water. Op orders van experts moet de lading worden gelost.

Amsterdam, 19 oktober. Het te Port Mahon lek binnengesleepte Nederlandse stoomschip BANTAM is door een duiker nagezien, die heeft bevonden dat er een gat in de bodem is, dat sedert is dicht gemaakt. Er staat thans 4 duim water in het ruim. Met lossen wordt voortgegaan.
Port Mahon, 16 oktober. De BANTAM werd alhier binnengesleept door het Franse stoomschip DAUPHINE, die het pl.m. 100 Engelse mijlen ten NO van Port Mahon aangetroffen heeft met 8 voet water in het ruim en in de machinekamer.

Amsterdam, 18 oktober. Aangaande het Nederlandse stoomschip BANTAM wordt nader gemeld, dat het water steeds afneemt. In het grootruim staat thans 2 vt 9 dm. Van de lading zijn 4000 zakken, vermoedelijk rijst, gelost.

Amsterdam, 19 oktober. Het te Port Mahon lek binnengesleepte Nederlandse stoomschip BANTAM is door een duiker nagezien, die heeft bevonden dat er een gat in de bodem is, dat sedert is dichtgemaakt. Er staat thans 4 duim water in het ruim. Met lossen wordt voortgegaan.

Amsterdam, 22 oktober. Volgens telegram uit Port Mahon zijn uit het Nederlandse stoomschip BANTAM van een partij rijst van 6.300 balen 1.500 balen gezond gelost, terwijl circa 500 balen die zich aan boord bevinden, beschadigd zijn.

Port Mahon, 17 oktober. Het sleeploon voor het binnenbrengen van het Nederlandse stoomschip BANTAM is vastgesteld op FFrs. 150.000. Experts zijn van oordeel dat na een voorlopige reparatie het schip naar een nabij gelegen haven kan vertrekken om aldaar verdere reparaties te ondergaan.

Amsterdam, 26 oktober. Het sleeploon voor het Franse stoomschip DAUPHINE voor het te Port Mahon binnenbrengen van het Nederlandse stoomschip BANTAM, is afgemaakt voor FF 50.000.

Amsterdam, 26 oktober. Het sleeploon voor het Franse stoomschip DAUPHINE, voor het te Port Mahon binnenbrengen van het Nederlandse stoomschip BANTAM is afgemaakt voor FFrs. 50.000. Het Engelse stoomschip TIMOR, is door de Stoomvaart Maatschappij Holland gecharterd om de lading, bestemd voor het stoomschip BANTAM, over te varen van Amsterdam naar Batavia.

Amsterdam, 2 november. Het stoomschip BANTAM van de Stoomvaart-Maatschappij Holland, van Batavia herwaarts, te Port Mahon met schade binnen, heeft, na gelost en leeggepompt te zijn, de onbeschadigde lading weder ingenomen en kan omstreeks de helft dezer maand hier zijn.

Betreffende het Nederlandse stoomschip BANTAM, met schade te Port Mahon binnen, is bij de Stoomvaart Maatschappij Holland bericht ontvangen, dat een commissie van deskundigen, door de Nederlandse consul benoemd om de beschadigde rijst te onderzoeken, geconstateerd heeft, dat de rijst geen waarde meer heeft en tot niets kon dienen. Het comité sanitaire heeft daarop een order uitgevaardigd, dat deze rijst vernietigd moest worden, hetzij verbrand, hetzij in zee geworpen, als zijnde schadelijk voor de gezondheid. De beschadigde lading wordt in kleine vaartuigen gelost, om die op 5 Engelse mijlen van de kust in zee te werpen. Op 28 oktober was het grootruim schoon en is een begin gemaakt met het weder innemen van de gezonde lading. Uit het achterruim is slechts weinig gelost, alleen om het schip te lichten, en uit het voorruim niets. In de machinekamer is nog veel te doen, maar volgens rapport van de eerste machinist kan te Mahon alles in orde gemaakt worden om naar Amsterdam door te stomen, hetwelk over tien dagen wellicht plaats zal kunnen hebben.

Amsterdam, 10 november. Wij vernemen van de Stoomvaart Maatschappij Holland omtrent het Nederlandse schip BANTAM, dat men sedert ons laatste bericht met de regeling der averij grote vorderingen gemaakt heeft, doch dat er in de machinekamer nog veel te doen valt. Aan wal zijn gelost en in pakhuizen opgeslagen 7718 zakken rijst en coprah, terwijl ongeveer 2.300 zakken rijst, die geheel beschadigd waren, op last van de gezondheidscommissie in zee zijn geworpen. De overige gezonde lading is aan boord gebleven. Het grootruim dat geheel gelost en schoongemaakt werd, is weder tot inneming gereed. Het is nog niet mogelijk met zekerheid te zeggen, wanneer de BANTAM tot vertrek gereed zal zijn.

Amsterdam, 17 november. Blijkens telegram heeft het Nederlandse stoomschip BANTAM, van Java herwaarts, met schade te Port Mahon binnen, de lading weder ingenomen en gisteren de reis voortgezet.

Port Mahon, 24 november. Het stoomschip BANTAM werd, nadat het onderzocht was, geheel onbeschadigd bevonden. De lekkage, waardoor zulke belangrijke schade veroorzaakt werd, bestond uit een gat in het schip, dat door de zorgeloosheid van één der opvarenden daarin was gemaakt. Door een duiker werd dit met een houten plug dichtgemaakt.

Amsterdam, 27 december. Het Nederlandse stoomschip BANTAM, van hier naar Batavia, arriveerde op 26 december met defecte machine te Port Said. De reparatie zal circa 5 dagen oponthoud veroorzaken.

Advertentie. Stoomvaart-Maatschappij Holland. Maandelijkse dienst tussen Nederland en Nederlands-Indië, via Genua. Eerst afvaarten van Amsterdam naar Padang, Batavia, Semarang en Soerabaja:
13 februari 1889, ss BORNEO. Geclassificeerd 100 A 1 Lloyd.
13 maart 1889, ss GOUVERNEUR-GENERAAL ’S JACOB. Geclassificeerd 100 A 1 Lloyd.
10 april 1889, ss BANTAM. Geclassificeerd 100 A 1 Lloyd.
Adres voor passage aan het kantoor van de hoofdagenten F. Bogaardt & Co., Keizersgracht no. 410 te Amsterdam; voor lading bij de cargadoors, de heren Breuker & Wambersie te Amsterdam; Vroege & De Wijs te Rotterdam, Wambersie & Zoon te Rotterdam.
Met bovengenoemde stoomschepen die ook voor en te Genua laden en waar alle inlichtingen te verkrijgen zijn bij de heren Fratelli Wilde, agenten der Maatschappij, bestaat gelegenheid goederen met overlading te verladen en worden passagiers aangenomen naar alle plaatsen in de Indische Archipel, die door de stoomschepen van de Nederlandsch-Indische Stoomvaart-Maatschappij worden aangedaan, zomede naar Singapore, Penang, Saigon, Hongkong en Amoy. Passagiers kunnen naar verkiezing hier, dan wel te Genua embarkeren, in welke laatste geval zij vrij spoorwegvervoer genieten. Passage eerste klasse NLG 700, tweede klasse NLG 375.
De stoomschepen vertrekken te 10 uur voormiddags van de Handelskade.

Batavia, 3 juni. Vrachten zonder zaken, en vraag is er ook niet, omdat het afscheep-seizoen geëindigd is. De laatste bevrachtingen zijn: Nederlands stoomschip BANTAM verschillende producten tot verschillende vrachtcijfers naar Holland: stoomschip UTRECHT koffie NLG 85,-, huiden NLG 95,-, tabak NLG 65,- indigo NLG 120,- per last, naar Rotterdam, en koffie FFRs. 85,-, huiden FFRs. 95,- , indigo FFRs. 120,- per ton, naar Marseille; stoomschip ARIADNE suiker tot geheime vracht naar China.
Lossende en onbevrachte schepen: Nederlands ANTONIA.

Amsterdam, 17 augustus. Het stoomschip BANTAM, dat de 21e dezer van hier naar Nederlands-Indië vertrekt, is het laatste stoomschip, dat door de Stoomvaart-Maatschappij Holland naar Indië zal worden geëxpedieerd.

Wij kunnen met zekerheid meedelen dat de schikking tussen de Koninklijke Paketvaart-Maatschappij en de Nederlandsch Indische Stoomvaart-Maatschappij tot stand is gekomen. Zestien stoomschepen, thans in de Indische Archipel voor deze maatschappij varende, worden met 1 januari 1891 door de Koninklijke Paketvaart-Maatschappij overgenomen. Voor de gesubsidieerde gouvernementsdienst worden hier te lande nieuwe stoomschepen gebouwd, maar het belangrijke vervoer op de particuliere lijnen in de archipel en van daar op Singapore, kan nu goed en ruim worden bediend door de nieuwe maatschappij, die een grote vloot tot haar beschikking krijgt. Het zou voor beide maatschappijen schromelijke verliezen hebben opgeleverd, indien op de particuliere lijnen een tarievenstrijd was ontstaan. Indien er geen schikking was tot stand gekomen, zou de Paketvaart zich waarschijnlijk in hoofdzaak tot de contractreizen hebben bepaald. Maar voor de ontwikkeling van de handelsbeweging in de archipel is het zeker meer afdoende dat een krachtige maatschappij die taak om voor het vervoer te zorgen en daartoe haar gehele organisatie en haar verbindingen met de Europese vaart beschikbaar stelt, dan dat zij zich daarvan moet onthouden, omdat er alle kans bestaat dat een ander maait wat zij gezaaid heeft. Het nieuwe kapitaal dat de Koninklijke Paketvaart-Maatschappij voor deze uitbreiding besteedt, bedraagt drie miljoen gulden, terwijl zij reeds over zes miljoen gulden beschikte voor de uitvoering van haar contract. De Nederlandsch-Indische Stoomvaartmaatschappij zal zich na 1 januari 1891 geheel terugtrekken uit de vracht- en passagiersvaart in de Nederlandsch-Indische archipel en van daar op Singapore en terug. Door deze schikking wordt haar een geleidelijke en vermoedelijk niet onvoordelige liquidatie verzekerd; met het oog op de langdurige diensten, die zij aan de regering en aan particulieren in Nederlands Indië heeft bewezen, is dit een voldoening ook voor de voorstanders van de geschiede concessie-vereniging waartoe wij behoren en die het stoomverkeer in Nederlands Indië niet in vreemde handen mochten laten. Onder de overgenomen schepen behoren ook de BANTAM, de CELEBES, de BORNEO en de GOUVERNEUR GENERAAL ’S JACOB, die thans nog varen in de lijn van de Stoomvaartmaatschappij Holland tussen Amsterdam en Java. Deze zullen nu spoedig beschikbaar worden voor andere diensten en daar het zich niet laat aanzien dat er voortdurend emplooi voor zal zijn in de vaart op Java, is het te wensen dat zij voor de ontwikkeling van de Nederlandse stoomvaart op andere gewesten zullen gebruikt worden. Wij hebben niet zoveel stoomschepen in de Trans-Atlantische vaart, dat wij onverschillig kunnen zijn voor hetgeen er met de stoomschepen onder Nederlandse vlag gebeurt. De verkoop aan het buitenland van de vijf grote stoomschepen van de Stoomvaartmaatschappij Insulinde werd terecht betreurd en men vroeg zich toen af waarom Hamburger reders kans zagen er geld mee te verdienen en de Nederlandse ondernemingsgeest daarvoor niet wakker was geworden. Deze schepen blijven thans voorlopig in Nederlandse handen, maar wij hopen dat er een middel zal worden gevonden om hen ook te doen strekken tot bevordering van de Nederlandse vrachtvaart. De opheffing van een derde lijn op Java, die zonder voordeel voor zich zelf, afbreuk moest doen aan de ontwikkeling van de bestaande lijnen en aan haar kracht tegenover buitenlandse concurrentie, kan niet beschouwd worden als een nadeel voor de algemene welvaart, doch wij zullen eerst geheel tevreden zijn als nieuwe ondernemingsgeest op ander gebied ons ook positieve voordelen verzekert.

Mededelingen. Aan het verslag van de directie van de Stoomvaart-Maatschappij Nederland over het jaar 1889 ontlenen wij het volgende: De reizen van de stoomschepen (de maatschappij bezit er 14) hebben een bate opgeleverd van NLG 1.489.996,41. Voltooid werden in 1889 26 mailreizen van de veertiendaagse dienst, 4 extra reizen met eigen schepen en 1 extra reis met het gecharterde Nederlandse stoomschip ADRIADNE. Het totaal van de reizen is gestegen tot 430. De duur van de mailreizen was als volgt:
Gemiddelde uitreis: 1889 1888
Stoomdagen 36 dagen, 8 uur 36 dagen, 8 uur
Reisdagen 42 dagen, 11 uur 43 dagen, 16 uur
Kortste uitreis:
Stoomdagen 32 dagen 16 uur 38 dagen, 19 uur
Reisdagen 38 dagen, 19 uur 40 dagen, 17 uur
Gemiddelde thuisreis:
Stoomdagen 37 dagen, 22 uur 38 dagen, 14 uur
Reisdagen 40 dagen, 9 uur 41 dagen, 2 uur
Kortste thuisreis:
Stoomdagen 33 dagen, 23 uur 34 dagen, 21 uur
Reisdagen: 35 dagen, 13 uur 37 dagen, 5 uur
De maatregel om extra stoomschepen te bestemmen voor het vervoer naar de Koninginnebaai, zoals thans de naam is geworden van de ligplaats van de schepen bij de nieuwe haven van Padang, heeft goede gevolgen gehad op de duur van de uitreizen van de mailschepen. Het oponthoud van deze laatste te Padang is daardoor weer normaal geworden. De veertiendaagse maildienst via Genua werd ongestoord volbracht binnen de bepaalde tijd. De onderhandelingen met de regering over een gewijzigd postcontract, waardoor geleidelijk meer snelheid zal worden verkregen, zijn thans zover gevorderd dat de vaststelling eerstdaags zal volgen. Alle stoomschepen van de maatschappij waren voortdurend in dienst. Zeven stoomschepen werden voorzien van elektrisch licht, dat goed voldeed. De kosten daarvan waren reeds verleden jaar op reparatie-rekening geboekt. Twee nieuwe stoomschepen zijn in november l.l. bestemd om in het volgend najaar te worden geleverd. Zij worden gebouwd bij de firma Caird & Co te Greenock. Zij worden voorzien van zeer krachtige machines van het triple expansie systeem en zullen aan de grotere snelheid, in het nieuwe postcontract in uitzicht gesteld, kunnen voldoen. Het laadvermogen zal groter zijn dan dat van het grootste bestaande schip van de maatschappij en de passagiers-inrichtingen zullen geheel in overeenstemming zijn met de eisen des tijds. Zij zullen genaamd worden: PRINS HENDRIK en PRINSES SOPHIE. Het verslag maakt melding van de overeenkomst, in het afgelopen jaar gesloten tussen de Nederlandsch-Indische Stoomvaart-Maatschappij, die tot het einde van 1890 de stoomvaartdienst in de Nederlands-Indische archipel onderhoudt en de Koninklijke Paketvaart Maatschappij, die van 1891 af met die dienst belast is. Een gedeelte van de vloot van eerstgenoemde maatschappij werd door de Koninklijke Pakketvaart Maatschappij overgenomen en in verband daarmee werden vier schepen van die vloot, die destijds door de Stoomvaart Maatschappij Holland werden gebruikt voor een vaart tussen Nederland en Indië, in een nIeuwe maatschappij ingebracht die zich constitueerde onder de naam van de Stoomvaart-Maatschappij Phoenix en bestuurd wordt door twee van de directeuren van de Maatschappij Nederland en een een directeur van de Rotterdamsche Lloyd. De overdracht van drie schepen, de BANTAM, BORNEO en CELEBES, heeft plaats gevonden in de aanvang van dit jaar; het vierde schip, de GOUVERNEUR-GENERAAL 'S JACOB, vaart nog in Indië en wordt eerst in 1891 overgedragen.
“Onze maatschappij”, zegt de directie, “zal in de Stoomvaart-Maatschappij Phoenix voor een bedrag van hoogstens NLG 986.000 geïnteresseerd zijn en hoewel de betaling eerst geschiedt in dit jaar, zo hebben wij de rekening van afschrijving op ultimo december met NLG 250.000 gecrediteerd, ten einde daaruit een mogelijke mindere waarde van deze aandelen op het einde van dit jaar te kunnen dekken, zonder nadeel te doen aan de winstrekening van 1890”. De stoomschepen van de Maatschappij Phoenix, die voor velerlei vaarten geschikt zijn, worden thans gebezigd als bestaande Nederlandse lijnen een extra beurt te vervullen hebben. De BANTAM en CELEBES worden reeds voor een extra reis op onze lijn bestemd; de BORNEO zal onder charter van de Koninklijke West-Indische Maildienst een reis doen op haar lijn. Behalve de boven reeds vermelde bate van NLG 1.489.996,41, wijst de winst- en verliesrekening aan haar credit-zijde een som van NLG 48.175,97 aan, vormende het voordelig saldo van de rekening: assurantie eigen risico, na aanvulling van de assurantie-reserve-rekening tot NLG 800.000 en voorts, met inbegrip van het saldo uit 1888 ad NLG 424,89, verschillende baten ten gezamenlijke bedrage van NLG 17.567,88, zodat het totaal aan de creditzijde NLG 1.555.740,26 bedraagt. De winst- en verliesrekening werd daarentegen belast met : NLG 11,170 voor afschrijving op de etablissementen te Amsterdam (Handelskade); NLG 467.630 voor afschrijving op de stoomschepen: NLG 250.000 reserve op rekening van afschrijving; NLG 6518,48½ voor nadelig saldo op interest-rekening; NLG 4666,09 op wisselrekening en NLG 137.370 voor afschrijving op rekening dienst van de geldlening. In het geheel dus NLG 877.354,93½ . Er blijft dus derhalve een nettowinst van NLG 678.385,31½, waarvan een uitdeling van 10% kan worden gedaan aan de deelhebbers, bedragende over het geplaatste kapitaal aan NLG 4.984.500 een som van NLG 498.450. Het aandeel van 40% in de extra winst boven 5% waarover beschikt wordt volgens art. 24 der statuten bedraagt NLG 166.150; de patentbelasting voor de uitdeling vereist NLG 12.760,32 en het saldo op de nieuwe rekening wordt NLG 1.025,00½ . Uit de toelichtingen tot enkele balansposten blijkt het volgende. De resultaten van de rekening: assurantie eigen-risico waren als volgt: geboekte premies, na aftrek van restituties, NLG 199.653,93; af betaalde schades ad NLG 101.477,96; blijft batig saldo NLG 98,175.97, waarvan NLG 50,000 bestemd werd tot vermeerdering van de assurantie-reserve-rekening (die thans, gelijk boven gezegd, tot NLG 800.000 geklommen is).
Kapitaal. In 1889 werden 499½ obligaties 1872 geruild tegen aandelen. Het kapitaal bedroeg op 31 december 1889 NLG 4.985.000, zijnde NLG 7.000.000, na aftrek van NLG 2.015.000 ongeplaatste aandelen. “Wij voorzagen”, zegt de directie, “de waarschijnlijkheid dat van de nog in omloop zijnde obligaties 1872 velen tot conversie zouden worden aangeboden en ten einde geen latere bezwaren te ondervinden wegens het disagio, dat bij zodanige conversie op de winst- en verliesrekening moeten worden afgeschreven, besloten wij in overleg met heren commissarissen om het gehele bedrag, waarvoor de dienst van de geldlening wegens de lening 1872 gedebiteerd stond, uit de winsten van dit jaar af te schrijven”. Van de 5% obligaties 1872 is nu nog uitstaand NLG 787.000 en van de 4% 1881 nog NLG 1.643.000, tezamen NLG 2.430.000. Het reservefonds bedroeg op 1 januari 1890 NLG 139.348,81; het vermeerderde door gekweekte rente met NLG 4936,25 en werd na het opmaken van de winst- en verliesrekening gecrediteerd met 10% van de overwinst ad NLG 41.537,50, zodat het op nieuwe rekening werd overgeboekt met NLG 185.817.56. Na 1 januari is de belegging van het reservefonds tot dit bedrag aangevuld. Op ultimo december 1889 was aan vracht- en passagegelden wegens toen lopende maar nog niet afgeboekte reizen NLG 715.045,70 ontvangen. Aan reiskosten voor lopende reizen van de vloot is NLG 349.312,30½ uitgegeven en aan gages van de equipage voor idem NLG 87.646,40. Het ondersteuningsfonds voor personeel is in 1889 met NLG 25.656,33 gestegen tot NLG 95.073,89; voor onderstand aan nagelaten betrekkingen van personeel, aan invaliden en werkvolk werd NLG 6439,27 uitgegeven; blijft op ultimo december 1889: NLG 88.634,62.
De stoomschepen van de maatschappij staan te boek voor NLG 5.000.000; hun inventarissen voor NLG 198.328,78 en de stoomschepen in aanbouw voor NLG 201.624,94. Als commissarissen zijn aan de beurt van aftreden de heren C.F. Quien en A.A. Bienfait, beiden herkiesbaar.

Amsterdam, 23 april. Het stoomschip BANTAM, thans nog op de reis van hier naar Batavia, is bevracht met een lading stroopsuiker van Java naar Amerika of het Continent.

Amsterdam, 6 mei. Het stoomschip BANTAM van de Maatschappij Phoenix, heden van hier te Batavia aangekomen, zal op Java stroopsuiker laden voor Amerika of het continent. Vrachtkoers 37.6 naar het continent en 40 sh. naar Amerika.

Het stoomschip CONRAD, van Batavia naar Amsterdam, arriveerde den 21 dezer te IJmuiden; BANTAM, van Glasgow naar Batavia, arriveerde 21 dezer te Padang; CELEBES, van Newcastle N.S.W. (opm: New South Wales, Australië) naar Londen, passeerde 21 Ouessant; PRINSES WILHELMINA, van Batavia naar Amsterdam, arriveerde 21 dezer te Suez; WERKENDAM, van de N.A.S.M, arriveerde 22 dezer van New York te Rotterdam.

Het stoomschip SUMATRA, van Batavia naar Amsterdam, vertrok 31 januari van Padang; PRINS HENDRIK, van Batavia naar Amsterdam, arriveerde 2 dezer te Suez; PRINS VAN ORANJE, van Amsterdam naar Batavia, passeerde 1 dezer Kaap Rocca; PRINS ALEZANDER arriveerde 31 januari van Amsterdam te Batavia; BANTAM arriveerde 31 januari van Glasgow te Batavia; NOORD BRABAND, van Cardiff, arriveerde 2 dezer te Soerabaja; DRENTHE, van Java naar Rotterdam, passeerde 2 dezer Dover en wordt 3 dezer te Rotterdam verwacht; MAASDAM, van de N.A.S.M, vertrok 31 januari van New York naar Rotterdam; WERKENDAM, van de N.A.S.M, van Rotterdam naar New York, passeerde 2 dezer Prawlepoint; SCHIEDAM, van de N.A.S.M, van de Plata rivier naar Amsterdam, passeerde 2 dezer Ouessant.

Hongkong, 25 juli. De aanvaring tussen het Nederlandse schip BANTAM en het Deense stoomschip AMIGO vond plaats de 19e juli, 's avonds om 19.00 uur.
Het stoomschip BANTAM arriveerde van Bangkok, terwijl het stoomschip AMIGO kolen uit twee jonken overnam, die langszij lagen. De BANTAM sneed een der jonken middendoor, en beschadigde toen de AMIGO in de midscheeps dermate dat het stoomschip vol water begon te lopen, en een uur later bij Yamato aan de grond werd gezet, waar het nu ligt met de top van de schoorsteen boven water. Vermoedelijk kan het schip zonder grote moeilijkheden gelicht worden. Aan boord van de BANTAM werden slechts enige platen voor in de steven beschadigd en maakt het geen water.

Batavia, 24 november. Naar wij vernemen is het stoomschip BANTAM, van de Stoomvaart Maatschappij Phoenix, door de K.P.M. aangekocht, en zal na reparatie in de vaart worden gebracht.

Volgens het verslag van de directeur van de Droogdok Maatschappij Tandjong Priok alhier, kenmerkte het afgelopen jaar zich door grote drukte, veroorzaakt door verschillende buitengewone werkzaamheden, die aan de Maatschappij werden opgedragen, waarbij de nieuwe sleephelling uitnemende diensten bewees. Zonder deze inrichting zouden de grote herstellingen elders uitgevoerd zijn, aangezien het dok voor de dagelijkse behoeften te zeer in gebruik genomen wordt om zó lang gemist te kunnen worden. Het is het voornemen der directie dit jaar aan de bestaande gereedschappen enz. een belangrijke uitbreiding te geven, ten einde beter in staat te zijn de toenemende omzet te verwerken. Het gemiddelde aantal werklieden in 1909 bedroeg 870, tegenover 495 in het vorige jaar, terwijl de uitbetaalde arbeidslonen met bijna 50 procent toenamen. Het aantal dagen, dat de sleephelling in gebruik was, bedroeg 260, tegenover 118 in 1908, het eerste volle jaar van exploitatie; het aantal dokkingen bedroeg 112, tegenover 116 in het voorgaande jaar, terwijl het aantal dokdagen 393 bedroeg, tegenover 331 in 1908. Het geregelde onderhoud van het dok ging voort en er werden evenals in het vorige jaar, 8 pontons verwisseld.
Vele belangrijke werken werden in het afgelopen jaar verricht en wel voornamelijk de verbouwing van het stoomschip VAN NOORT, ex. PAHUD, van de Koninklijke Paketvaart Maatschappij. Het stoomschip is op de sleephelling verbouwd, de machines geheel opnieuw gesteld en de nieuwe stoomketels geplaatst, waarna, op de gehouden proeftocht, alles in order bleek te zijn; dit is wel het meest moeilijke werk, zeg het verslag, dat tot dusverre op Tandjong Priok werd verricht. Het stoomschip TJIPANAS, dat met belangrijke bodemschade te Tandjong Priok binnenliep, werd eveneens tot volle tevredenheid in orde gebracht. Door het Departement van de B.O.W. (opm: Burgerlijke Openbare Werken) werden aan de Maatschappij 7 klepschouwen besteld, waarvan 4 in Indië geheel werden gebouwd; 3 stuks werden klinkklaar uit Europa gezonden en te Tandjong Priok in elkander gezet. Verdere belangrijke voorzieningen werden verricht aan de volgende schepen van de Koninklijke Paketvaart Maatschappij, n.l. de stoomschepen BANTAM, DE CARPENTIER, COEN, SPEELMAN en DE HAAN; voorts aan het stoomschip CYCLOOP van de Opiumregie en aan de stoomschepen BRAK, CERAM en SPERWER van de Marine.
De winst bedraagt NLG 122.579, waarvan saldo ao. po. NLG 800 (v.j. NLG 869), interest NLG 1.438 (NLG 58), exploitatierekening NLG 120.341 (NLG 128.585). Verleden jaar werd NLG 13.581 afgetrokken voor onderhoud gebouwen, machinerieën en terreinen, zodat toen NLG 115.931 als zuivere winst overbleef. Van deze winst wordt de uitkering voorgesteld van 15 (v.j. 10) procent op de aandelen en NLG 96,43½ (NLG 44,44) per oprichtersbewijs.

Droogdok Maatschappij ‘Tandjong Priok’.
In het verslag over 1913 zegt de directie van de Droogdok Maatschappij “Tandjong Priok", alhier, dat er het afgelopen jaar ruim voldoende werk was aan de inrichtingen te Tandjong Priok, doch het gebrek aan geschikt werkvolk deed zich nog steeds gevoelen, zodat men verplicht was een groter aantal Chinese werklieden in dienst te nemen dan tot dusverre gebruikelijk was. Het aantal werklieden - inclusief koelies - steeg tot het hoogste cijfer dat tot dusverre bereikt werd, nl. 950, tegenover 840 in 1912. In 1913 werden 116 dokkingen uitgevoerd met 338 dok dagen, tegenover 101 dokkingen met 328 dok dagen in 1912.
De sleephelling was gedurende 215 dagen bezet, tegenover 257 dagen in 1912; deze inrichting blijft goed voldoen en stelt in staat meer langdurige reparaties uit te voeren, die anders het dok te zeer in beslag zouden nemen. Van het dok werden wederom 9 pontons verwisseld en op de gewone manier geschilderd en onderhouden. De voornaamste werken bestonden in min of meer belangrijke reparaties aan de stoomschepen REYNIERSZ, REAEL, VAN RIEBEECK, VAN DIEMEN, VAN OUTHOORN, BANTAM en BIAK van de Koninklijke Paketvaart Maatschappij, aan de stoomschepen BRAK en ORION van de Indische Marine en aan het stoomschip GRETHE van het departement van de B.O.W.
De levering van materieel aan particulieren en anderen wordt een belangrijk onderdeel van het bedrijf. In 1913 werden geleverd 5 prauwen en enige baggervaartuigen werden in elkaar gezet en geklonken. Op 31 december ll. waren afgeleverd of onderhanden 22 motorboten van verschillende afmetingen, waarvan 3 in Nederland gebouwd werden en in haar geheel werden uitgezonden. In Nederland gebouwd en stoomklaar uitgezonden werd voorts 1 sleepboot, terwijl op 31 december nog in bestelling was 1 ijzeren entrepotloods, 1 sleepboot, 2 prauwen en 6 klepschouwen, welke laatsten, in platen en spanten uitgezonden, in Indië in elkaar gezet en geklonken werden. De directie gaat steeds voort, nieuwe werktuigen en gereedschappen uit te zenden, Deels ter vervanging van oude en deels ter tegemoetkoming aan de steeds zwaardere eisen die aan het bedrijf worden gesteld. Het saldo van de exploitatierekening bedraagt NLG114.373, (v.j. NLG 112.154), gevende met het saldo a°.p°. en interest een totaal van NLG 123.398 (NLG 123.260). Gelijk reeds gemeld, wordt hiervan wederom 15 pct. dividend en NLG 97,29 (NLG 97,15) per oprichtersbewijs uitgekeerd. Op nieuwe rekening gaat NLG 581 over.