Familiegegevens en opleiding

Marten Jans werd geboren/gedoopt te Joure op 29 november/18 december 1783 als zoon van Marten Jans en Grietje Heines.

Op 04 augustus 1782 trouwde te Haskerland/Joure Marten Jans (Cornel) en Grietje Heines (Brouwer)

Marten Jans Cornel overleed te AEngwirden op 20 augustus 1828, 71 jaar en weduwnaar.

 

De schepen van de kapitein

In het Amsterdamse Stadsarchief is in inventaris 5181/7150-1815-16 een bijlbrief dd Joure 06 oktober 1802 van de kof de “Verwagting”, toen (in 1784) en thans nog (in 1802) gevoerd door Staather(?) Jans Cornel, wonend te Joure. De verkoper was Helle Wybrens Azn. (?), scheepstimmerman te Joure. De koper was toen (in 1784) voor een rederij onder boekhouderschap van thans (1802) wijlen Elias Hiddinga te Heerenveen, en hij Helle Wybrens mede-reder.

Helle Wybrens, oud 76 jaren,  verklaart in 1802, dat hij in 1784 op zijn werf te Joure heeft gebouwd.

Bij deze acte is gevoegd het rederij-ceduul in dato Heerenveen, 20 maart 1815 ter verkrijging zeebrief schip de VERWAGTING, reders Elias Hiddinga (9/64e part), Hicke (onleesbaar) voor de erven (onleesbaar) Tjirks (1/32e part), Arend Evertsz, Joure, voor 1/16e part, Ubbe Durks Bakker, Joure (1/64e part), Alj. Brauwer, Joure (1/64e part), Wed. Alle Alles Bakker, Joure (1/64e part), Helle Wybren Westera 3/32e part) en nog zeven anderen, niet of nauwelijks leesbaar.

 

In het Archief van de Waterschout in het Stadsarchief van Amsterdam^011a zijn de volgende monsterrollen:

38-44        16 april 1796, schip “Die Erwartung”, kapitein Martinus Cornel, boekhouder van Hymen & TenTye, bestemming op avontuur, 5 bemanningsleden i.c. stuurman, kok, 2 matrozen en een jongen.

38-52        27 maart 1798, schip “Erwartung”, kapitein Martin Cornel, varend onder Deense vlag, correspondent Hyningen & T.Tye, op avontuur, 5 bemanningsleden i.c. stuurman, kok, 2 matrzoen en een koksmaat.

38-48        27 februari 1779, schip “Die Erwartung”, kapitein Martin Cornel, boekhouder van Hynen & TenTye, bestemming Port à Port, 5 bemanningsleden i.c. stuurman, kok, 2 matrozen en een koksmaat.

38-56        31 juli 1800, schip “Die Erwartung”, kapitein Marin Cornel, varend onder Deense vlag, boekhouder Ten Tye, bestemming Port à Port, 5 bemanningsleden i.c. stuurman, kok, 2 matrozen en een koksmaat.

38-59        14 juli 1801, schip “Erwartung” van Altena, kapitein Marten Cornel, varend onder Deense vlag, bestemming Drammen, correspondent Ten Tye, 6 bemanningsleden i.c. stuurman, kok, 2 matrozen, 2 jongens.

38-61        10 februari 1802, schip “Die Erwartung”, kapitein Maren Cornel, bestemming Basseloona (sic), varend onder Deense vlag, correspondent Ten Tye & Zⁿ, 5 bemanningsleden i.c. stuurman, kok, 2 matrozen en een koksmaat.

38-65        13 oktober 1802, schip “De Verwagting, kapitein Marten Jans Cornel, bestemming Basilania (sic), correspondent Heyningen TenTije, 5 bemanningsleden i.c. stuurman, kok, 2 matrozen en een jongen.

38-75        27 november 1804, schip “De Verwachting´, kapitein Marten J.Cornel, varend onder Pruisische vlag, bestemming Leer, correspondent Tentije, 6 bemanningsleden i.c. stuurman, kok, 3 matrozen en een kajuitwachter.

38-89        06 juni 1810, schip “De Verwagting”, kapitein Marten J.Cornel, varend onder Hollandse vlag, bestemming St.Petersburg, correspondent Tentije, 6 bemanningsleden i.c. stuurman, kok, 2 matrozen, koksmaat en een kajuitwachter.

38-95        13 april 1815, kof “De Verwagting”, kapitein Martens Jans Cornel, bestemming Riga, correspondent TenTye, 6 bemanningsleden i.c. stuurman, kok, 2 matrozen, ligtmatroos en een jongen.

38-100      07 mei 1816, kof “De Verwagting”, kapitein Martijn J.Cornel, bestemming Riga, correspondent Tentije, 6 bemanningsleden i.c. stuurman, kok, 3 matrozen en een kajuitwachter.

38-116      05 mei 1821, kof “De V^w Hermina”, kapitein Marten Jans Cornel, bestemming Napels, correspondent de Witt & Lenaarts, 6 bemanningsleden i.c. stuurman, kok en 4 matrozen.

 

Bouma⁰²⁵ vermeldt M.J.Cornel als gezagvoerder gedurende:

*    1817 t/m 1828 van de kof “Vrouw Hermina”, gebouwd in 1805, bouwplaats niet vermeld, 210 ton o.m., geen vermelding van thuishaven en eigenaar.

 

Het Archief van de Amsterdamse Waterschout op het Stadsarchief te Amsterdam bevat monsterrollen op naam van Martinus/Marten Jans Cornel op de:

“Erwartung”, dd 16 april 1796; 27 februari 1798 (Deense vlag); 27 maart 1798 (Deense vlag); 31 juli 1900 (Deense vlag);14 juli 1801 (Deense vlag); 10 februari 1802;

“Verwagting”, dd 13 oktober 1802; 27 november 1804 (Pruisische vlag); 06 juni 1810; 13 april 1815; 07 mei 1816;

“Vrouwe Hermine”, dd 10 april 1818; 18 september 1818; 09 juli 1819; 01 september 1820; 05 mei 1821; 23 juli 1822.

 

Overige bijzonderheden

Rotterdamscche Courant 17 augustus 1815

Amsterdam, 15 augustus. Te Gothenburg is wegens verlies van masten binnengelopen het schip de VERWAGTING, kapt. M.J. Cornel, van Riga naar de Maas gedestineerd.

 

Rotterdamsche Courant 08 maart 1817

Advertentie. Jan Tentye, makelaar, zal, ten overstaan van een daartoe bevoegde beambte, op maandag den 17 maart 1817, des avonds ten 6 uren, in het Nieuwezijds-Heeren-Logement, op de Haarlemmerdijk, te Amsterdam, verkopen: een extraordinair welbezeild Kofschip, genaamd de VERWAGTING, gevoerd door schipper Maarten Jansz Cornel, lang over steven 86 voet 8 duim, wijd, binnen zijn huid, 21 voet 8 duim, hol, in het ruim, 10 voet 10 duim, alles Amsterdamse maat; breder bij de inventaris omschreven, zijnde dit schip inmiddels uit de hand te koop.

Nadere onderrigting te bekomen bij Jan Tentye en bij Van Heijnen en Tentye.

 

Rotterdamsche Courant 03 februari 1821¹¹⁴

Amsterdam, 1 februari. Te Berbice is gearriveerd P.T. Roskam van Amsterdam; te Marseille H. Siegers van Rotterdam en te Cette (opm: Sète) M.J. Cornel van Amsterdam.

 

Rotterdamsche Courant 10 maart 1821¹¹⁴

Rotterdam, 9 maart. Uittreksel uit de Lloyd’s List van den 6 maart 1821:…..

…..Den 3 dezer is te Portsmouth binnengelopen het schip de VROUW HARMINA, Cornel, van Cette (opm: Sète) naar Holland, met verlies van een anker en kabel……

 

Rotterdamsche Courant 15 maart 1821¹¹⁴

Amsterdam, 13 maart. Volgens kapt. M.J. Cornel, voerende het schip de VROUW HERMINA, van Cette (opm: Sète) naar Amsterdam gedestineerd, den 5 maart te Portsmouth binnengelopen, wordt van daar gemeld, dat gemelde kapitein, de St. Catharinaspunt achter het eiland Wight niet kunnende te boven zeilen, in de nacht aldaar heeft moeten ankeren; doch, bij het daglicht ontdekkende dat hij tussen de klippen lag, is hij, na het kappen van zijn ankertouw, met assistentie van een loods, te Portsmouth voornoemd, binnengekomen.

 

Leeuwarder Courant 17 mei 1822¹¹⁴

Advertentie. De notaris J.C. Kutsch, te Leeuwarden, zal op woensdag 22 mei 1822, des voormiddag te 9 uur, ten sterfhuize van J.J. Sterkenburg, op de Keizersgracht te Leeuwarden, verkopen:

1. 4/32 Gedeelten in het koffeschip, genaamd VRIESLAND, gevoerd bij schipper Enne Jacobs Drent.
2. 4/32 Gedeelten in het koffeschip, genaamd de PIETERTJE STAPERT, gevoerd bij Jan R. Hottinga.
3. 2/32 Gedeelten in het koffeschip, genaamd de VROUW HARMINA, gevoerd bij schipper Marten J. ???
4. 2/32 Gedeelten in het koffeschip, genaamd de TWEELINGEN DANIEL EN WILCO, gevoerd bij schipper Jouke Gerrit Wiersma.
5. 2/32 Gedeelten in het koffeschip, genaamd de LIEFDE, gevoerd bij schipper Dirk J. Pik.
6. 4/32 Gedeelten in het koffeschip, genaamd EUROPA, gevoerd bij schipper Inze F. de Boer.
7. 1/32 Gedeelten in het koffeschip, genaamd de HARMONIE, gevoerd bij schipper Rinze C. Platte.

Wie hier gading aan maakt, kome op woensdag 29 mei 1822, des morgen ten 10 uur, bij de beschrijving, en des avond ten 5 uur, bij de finale palmslag, in het logement de Wildeman in de Lemmer, en koop op conditiën, welke intussen ter lezing liggen bij de notaris A. Witteveen, in de Lemmer, en J. Jongbloed, te Langweer.

 

Provinciale Groninger Courant 21 mei 1822¹¹⁴

Advertentie. De notaris J. Jongbloed, te Langweer, presenteert publiek te verkopen:

1. 4/33 Gedeeltens in het Kofschip, genaamd VRIESLAND, gevoerd bij schipper Inne Drent.
2. 4/32 Gedeeltens in het Kofschip, genaamd de PIETERTJE STAPERT, gevoerd bij schipper Jan R. Hottinga.

• 2/32 Gedeeltens in het Kofschip, genaamd de VROUW HANNINA, gevoerd bij schipper Marten J. Cornel.

1. 2/32 Gedeeltens in het Kofschip de TWEELINGEN DANIEL EN WILCO, gevoerd bij schipper Jouke Gerrijts Wiersma.
2. 9/34 Gedeeltens in het Kofschip, genaamd de LIEFDE, gevoerd bij schipper Dirk J. Pik.
3. 4/32 Gedeeltens in het Kofschip, genaamd EUROPA, gevoerd bij schipper IJnze F. de Boer.

• 1/32 Gedeelte in het Kofschip, genaamd de HARMONIE, gevoerd bij schipper Rinze C. Platte.

Wie hier aan gadinge maakt, kome op woensdag den 29 mei 1822, des morgens te 10 uren, bij de beschrijving, en des avonds te 5 uren, bij de finale palmslag, in het logement de Wildeman, in de Lemmer, en kope, op conditiën, welke intussen ter lezing liggen bij de notarissen A. Witteveen, in de Lemmer, en J. Jongbloed te Langweer.