Familiegegevens en opleiding

Bernardus Johannes Wekenborg werd geboren op 05 mei 1856 te Sappemeer als zoon van Jan J^z. Wekenborg, scheepsgezagvoerder, en Anna Maria Theresia Nijman.

Hij huwde op 25 november 1889 te Herwen en Aerdt (ligt bij Lobith) met Tecla Geertruida Bodewes, geboren te Martenshoek op 15 maart 1864 en overleden te Lobith op 03 juli 1932.

Bernardus Wekenborg overleed op 28 oktober 1895 aan boord van de driemastschoener “Arcadië II”, zich bevindende op 40^o48’NB en 28^o34’WL (volgens overlijdensregister Herwen en Aerdt dd 02 december 1895), volgens mondelinge overlevering ten gevolge van een besmettelijke ziekte (gele koorts) op weg van Jamaica via Curacao naar Nederland⁰⁵⁵.

Ontleend aan “100 jaar geleden, de “Acadië II gezonken” door Hans van Heuveln, In Jaarverslag 2002 van het Kapiteinshuis te Nieuwe Pekela, p. 7-19.

 

De schepen van de kapitein

Bouma⁰²⁵ vermeldt geen kapitein Wekenborg van de “Arcadië II” vermoedelijk vanwege de korte periode van zijn gezagvoerderschip. Maar de schoenerbrik “Arcadië II” werd gebouwd in 1894 te Kinderdijk op de werf van J.& K.Smit, 290 ton n.m., varend voor J.H.Henkes te Delftshaven.

 

Gemeentearchief van Delfzijl

Monsterrol 1881 nr. 11 dd 12 maart 1881 vermeldt de schoener “Weeke Harhuis”, kapitein Hemmo Zoutman, 33 jaar uit Delfzijl. Voorts stuurman Bernardus Johannes Wekenborg, 24 jaar uit Sappemeer, kok matroos, ligtmatroos en een kajuitwachter.

 

Overige bijzonderheden

Kapitein Wekenborg was de opvolger op de “Acadië II” van kapitein A.K.Oldenburger. Wekenborg “had op de schepen van W.S. van de Wetering , een andere Delftshavense ondernemer, reeds ruime ervaring opgedaan met de vaart op West-Indië.”

Ontleend aan “100 jaar geleden, de “Acadië II gezonken” door Hans van Heuveln, In Jaarverslag 2002 van het Kapiteinshuis te Nieuwe Pekela, p. 7-19.

 

 

Familiegegevens en opleiding

Albert werd geboren te Veendam op 18 oktober 1837 als zoon van de arbeider Klaas Alberts Oldenburger en Geertruid Hindriks Sanders.

Albert trouwde te Nieuwe Pekela op 12 december 1867 als zeeman met Geertruid Nieboer, geboren te Nieuwe Pekela op 31 oktober 1842 als dochter van de landbouwer Klaas Seijes Nieboer en Jetske Kornelis Hazewinkel. Geertruid overleed te Amsterdam op 02 april 1918, weduwe

Albert overleed te Rotterdam op 28 oktober 1895.

Provinciale Groninger Courant 15 november 1895¹¹⁴

Rotterdam, 13 november. Volgens alhier ontvangen bericht is het Nederlandse schip ACADIE II heden van Jamaica te Havre gearriveerd, onder bevel van de eerste stuurman, daar de kapitein overleden is.

 

In Burgerlijke Stand akten van de gemeente Groningen wordt Albert vermeld als zeeman in 1867, 1883 en als schipper in 1870, 1871, 1873, 1877, 1879.

 

Lidmaatschap zeemanscollege(s)

A.K.Oldenburger was effectief lid van het zeemanscollege “Voorzorg” uit Nieuwe Pekela met vlagnummer 12 in de periode 1871 t/m 1895 (in de ledenlijst is het eindjaar 1900).

 

Opmerkingen in verband met lidmaatschap Zeemanscollege(s)

Geen

 

De schepen van de kapitein

Bouma⁰²⁵ vermeldt A.K.Oldenburger als gezagvoerder gedurende:

*    1870 t/m 1873 van de 2-mastschoener “Jacomina Cornelia” ex Jantje, gebouwd in 1850 te Hoogezand, 126 ton o.m., varend voor J.van Schijndel & van Bork te Rotterdam;

*    1874 t/m 1882 van de 2-mastschoener “Acadië, ex Zeevaart, gebouwd in 1860 te Veendam, 157 ton o.m., varend voor J.H.Henkes te Delfshaven. Het schip werd in 1882 te Maracaibo afgekeurd;

*    1884 t/m 1895 van de schoenerbrik “Acadië”, ex Alice, gebouwd in 1864 te Geestemünde, 180 ton o.m., varend voor J.H.Henkes te Delfshaven;

*    1894 t/m 1895 op de 3-mastschoener “Acadië II”, gebouwd in 1894 bij J.& K.Smit te Kinderdijk, 290 ton n.m., varend voor J.H.Henkes te Rotterdam. Het schip is in 1902 vergaan na verkoop naar Engeland;

 

In de Amsterdamsche Almanak voor Koophandel en Zeevaart wordt in de ledenlijsten van het college “Voorzorg” in de periode 1881 t/m 1920 de scheepsnamen van de kapiteins vermeld. Voor A.K.Oldenburger wordt in de periode 1881 t/m 1894 de “Arkadie” vermeld en in 1895 t/m 1896 de “Arkadie II”.

 

De collectie monsterrollen op het Noordelijk Scheepvaartmuseum te Groningen vermeld:

06 maart 1850. kof “Agatha”, kapitein Hendrik Alberts Oldenburg, kajuitwachter Albert Klaassens Oldenburger, 12 jaar uit Veendam.

23 januari 1865, schoener “Hercules”, kapitein Harm Hindriks Koster, stuurman Albert K.Oldenburger, 27 jaar uit Nieuwe Pekela.

02 februari 1869, schoener “Jacomina Cornelia”, kapitein Albert Klaassens Oldenburger, 31 jaar uit Nieuwe Pekela.

 

Overige bijzonderheden

“Op 4 april 1894 verliet de “Acadië II”de werf onder gezag van Albert Klaassens Oldenburger, die tijdens de bouw reeds betrokken was geweest bij de constructie en inrichting van het schip, en in juni vertrok het naar zijn eerste bestemmingshaven, Funchal op Madeira. Nog 10 reizen zouden volgen. Van alle kapiteins heeft Oldenburger het langst bij Henkes gevaren (22 jaar). Alvorens hij in 1873 het gezag kreeg over de “Acadië (ex “Zeevaart) voer hij in de periode 1869 tot 1872 als kapitein op de “Jacomine Cornelia” (ex “Jantje”) van J.van Schijndel & Van Bork te Rotterdam. … In 1873 volgde hij Cornelis Boer op als kapitein op voornoemde “Acadië”. Nadat dit schip in 1882 te Maracaibo, na opgelopen averij was afgekeurd, bleef Oldenburger niet lang zonder schip. In 1883 verwierf Henkes een nieuwe “Acadië” (ex “Alice”), waarop Oldenburger kapitein werd. Op 19 april 1887 verhuisde hij met vrouw en zes kinderen van Nieuwe Pekela naar Rotterdam. Zijn echgenote Geertruid Nieboer, dreef aldaar een winkel in scheepsvictualiën aan de Havenstraat 237 te Delftshaven. Deze winkel was door Henkes gehuurd van de wed. A.Houtman en leverde o.a. aan de schepen van Henkes en patentolie aan de “fabriek voor verlichting”. Geertruid heeft na het overlijden van haar man de winkel een aantal jaren voortgezet, maar vertrok in 1812 met zoon Klaas naar Amsterdam.

Om gezondheidsredenen moest kapitein Oldenburger reeds in mei 1895 het commando overgeven aan kapitein Bernardus Johannes Wekenborg.”

Ontleend aan “100 jaar geleden, de “Acadië II gezonken” door Hans van Heuvelen, In Jaarverslag 2002 van het Kapiteinshuis te Nieuwe Pekela, p. 7-19.

In bovenvermeld jaarverslag 2002 van het Kapiteinshuis te Nieuwe Pekela staat een portret van de “Acadië II” onder kapitein A.K.Oldenburger, geschilderd door Berend Oldenburger, uit de privé collectie van mw. D.J.A.Sonneveld-Vegter te Den Haag.

Tevens een foto van het schip, de werf van J.& K.Smit te Kinderdijk verlatend.

 

 

Familiegegevens en opleiding

Ennee Teunis Teensma werd geboren op 11 september 1845 te Schiermonnikoog als zoon van Teunis Lourens Pieter Teensma en Dieuke Ytjes Post.

Hij huwde als kapitein te Schiermonnikoog op 23 november 1871 met Dieuke/Dieuwke Jeppes Teensma, geboren te Schiermonnikoog op 14 november 1845 als dochter van Jeppe Pieters Teensma en Aukje Eises Carst. Zij vertrok na het overlijden van haar man in 1917 naar haar dochter Aukje in Elsfleth in Duitsland en overleed aldaar op 01 juli 1826.

Ennee bleef na de ramp met de “Acadië” voorgoed aan de wal. Hij dreef nog enige tijd in Feyenoord een nering in tabaksartikelen, waarbij hij voor eilanders de bestelling voor de gehele reis accijnsvrij verzorgde. (Teensma, 1885).

Hij overleed te Schiermonnikoog op 25 oktober 1917.

Bron: Tresoar

De grafstenen van beide echtlieden zijn aanwezig (april 2004) op het kerkhof van Schiermonnikoog. Daarop zijn de vóórnamen van kapitein Teensma gespeld als Enne T. en die van zijn vrouw als Dieuwke.

Rij 41.08. Het graf is eigendom en beschermd.¹¹⁷.

 

Portretten van Ennee Teunis Teensma en zijn vrouw Dieuwke Jeppes Teensma staat op p. 173 van het boek Het Schiermonnikoger Zeemanscollege en Pensioenfonds door Ron R. van Staveren c.s., Schiermonnikoog 2009, 444 pp.

 

 

Van 1881-1893 was Ennee gezagvoerder op de “Jeanette Agnes”, ex Nicolaas. Het scchip werd in 1893 verkocht aan een Duitse reder in Geestemünde.

Daarna voer hij als 2^de stuurman op het ss. “Gironde, maar hij was van 1895-eind 1896 weer gezagvoerder op de “Acadia II”en van 1897-1898 op de schoenerbrik “Acadia” ex Alice. Hij maakte in de zomer van 1898 met dit scchip een trip naar West-Indië en er is correspondentie tussen hem en de eigenaar bewaard gebleven.

“Toen het schip in september in ballast voor anker lag in de baai van het eiland St.Maarten raasde daar op 12/13 september 1898 een orkaan overheen. Het schip werd van zijn ankers geslagen en kwam op het eiland terecht. De gehele equipage van 7 man bracht het er levend af. Het schip werd als wrak beschouwd en bracht bij verkoop 528 dollar op. Ennee Teensma keer per packetboot naar Nederland terug en beeindigde zijn zeemansleven

Het schip werd van haar ankers geslagen en kwam op het eiland terecht. De gehele equipage van 7 man bracht het er levend af. Het schip werd als wrak beschouw en bracht bij verkoop 528 dollar op. Ennee Teensma keerde per packetboot naar Nederland terug en beèindigde zijn zeemansleven`

In: “Een leven op zee” Brochure geschreven door P.J.Teensma J^r, Zomer 2013, 84 pp.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Lidmaatschap zeemanscollege(s)

E.T.Teensma was met vlagnummer 55 in de periode 1875 t/m 1917 lid van het Schiermonnikoger zeemanscollege “De Herkenning”.

 

Opmerkingen in verband met lidmaatschap Zeemanscollege(s)

De schepen van de kapitein

Bouma⁰²⁵ vermeldt E.T.Teensma als gezagvoerder gedurende:

*         1874 t/m 1880 van de 2-mastschoener “Cornelia”, gebouwd in 1857 bij W.& A.H.Meursing te Nieuwendam, 184 ton, varend voor P.H.Kaars Sijpesteyn te Krommenie. Hij nam het schip over van zijn oudste broer Pieter;

*         1882 t/m 1891 van de schoenerbrik “Jeannette Agnes” ex St.Nicolas, gebouwd in 1871 te Galaxidi, 254 ton, varend voor J.G. van Gelder te Amsterdam;

*         1892 van hetzelfde schip maar nu varend als kapitein/eigenaar vanuit Schiermonnikoog.

            Zeetijdingen 20 februari 1892: “te Geestemünde aan een Duitsche firma verkocht.” (Sweys);

*         1896 van de 3-mastschoener/barkentijn “Acadië II”, gebouwd in 1894 bij J.& K.Smit te Kinderdijk, 290 ton, varend voor J.H.Henkes te Rotterdam;

*         1897 t/m 1898 van de schoenerbrik “Acadië”, ex Alice, gebouwd in 1864 bij J.C.Tecklenborg te Geestemünde, 180 ton, varend voor J.H.Henkes te Delfshaven. Het schip is in een orkaan dd 19 september 1898 te St. Maarten gestrand en wrak geraakt (Sweys).

            “Toen zijn schip in september in ballast voor anker lag voor de baai van het eiland St.Maarten raasde daar 12/13 september een orkaan overheen. De extra maatregelen genomen tot behoud van het schip konden niet verhinderen dat zij van haar ankers werd geslagen en daarna op het strand terecht kwam. De gehele equipage, 7 man, bracht er het leven vanaf. Het schip was echter zo beschadigd dat men van herstel en vlot trekken afzag. Bij verkoop bracht de Acadie 528 dollar op. Of de inventaris en het tuig bij de prijs was inbegrepen wordt niet vermeld. De bemanning ging na de storm aan het werk om het schip af te tuigen. … Teensma reisde per Nederlandse pakketboot met de overgebleven equipage naar Nederland terug.” (Dorpsbode 39(13):1985.Bijdrage 22).

 

Een foto van de 3-mast schoener “Arcadia II” van kapitein Ennee Theunis Teernsma staat op p. 171 van het boek Het Schiermonnikoger Zeemanscollege en Pensioenfonds door Ron R. van Staveren c.s., Schiermonnikoog 2009, 444 pp.

 

In: “Een leven op zee” Brochure geschreven door P.J.Teensma J^r, Zomer 2013, 84 pp.

 

 

Overige bijzonderheden

In de correspondentie van J.Teensma⁰⁶¹ bevindt zich een twaalftal brieven van E.T.Teensma, de gezagvoerder van de “Acadia II” aan zijn patroon de heer J.H.Henkes te Delfshaven. De brieven zijn geschreven tussen 11 december 1895 vanuit Maassluis en 05 mei 1896 vanuit Cubarette (Dominica), met daartussen een aantal brieven vanuit Glasgow en vanuit Porto Plata. De inhoud behelst vooral opmerkingen over kosten voor materiaal, havengelden, werklui en ballast en is verder niet interessant vanuit genealogisch oogpunt.

Ik kreeg kopieën van deze brieven via de heer van Staveren te Wilnis in najaar 2005. De genoemde correspondentie zal t.z.t. terecht komen bij de vereniging “t Heer en Feer op Schiermonnikoog.

 

De Dorpsbode 39(13):1985.Bijdrage 22 meldt dat Ennee Teensma in de periode 1893-1895 als 2^e stuurman heeft gevaren op het ss “Gironde”. Dit schip voer voor J.P.van Houij Smith te Rotterdam en had als gezagvoerder in deze periode kapitein T.F. de Boer.

 

Provinciale Groningerr Courant 20 september 1898

Rotterdam, 19 september. Volgens van de reder ontvangen bericht is het Nederlandse schoenerbrikschip ACADIE, kapt. Teensma, op St. Martin, West Indië, gestrand en wrak geworden. De equipage is gered. De ACADIE vertrok de 8^e augustus van Trinidad naar Nevis. Het schip is groot 180 ton en werd in 1864 te Geestemünde van hout gebouwd.

 

 

 

Familiegegevens en opleiding

Jan Jeltes werd geboren te Nieuwe Pekela op 18 december 1866 als zoon van Jan Jeltes van Heuveln en Antje Haverbult.

Hij trouwde te Rotterdam op 17 april 1895 met Japien Sliep, geboren te Nieuwe Pekela op 26 september 1872 als dochter van de zeeman Hendrik Sliep en Japien Oldenburger.

Jan J^r overleed te Hoek van Holland op 24 juli 1909.

 

In het Jaarverslag 2002 van het Kapiteinshuis te Nieuwe Pekela staat een portret van Jan Jeltes J^r.

 

In het tijdschrift “De Zee” Jg.1892, p.354 staat de mededeling dat de Rijkscommissie tot het examineren van stuurlieden in de vergadering van juli 1892 het diploma 2^e stuurman Groote Zeilvaart heeft toegekend aan J.J. van Heuveln.

 

De schepen van de kapitein

Bouma⁰²⁵ vermeldt J.J. van Heuveln als gezagvoerder gedurende:

*    1892 van de bark “J.P.A.” ex Maasnymph, ex Pladda, gebouwd in 1867 te Quebec, 1173 ton o.m., varend voor G.Mauritz H^z te Dordrecht;

*    1895 van de 3-mastschoener “Acadië II”, gebouwd in 1894 te Kinderdijk, 290 ton n.m., varend voor J.H.Henkes te Rotterdam.

*    1896 t/m 1901 van de sch.brik “Acadië” ex Alice, gebouwd in 1864 te Geestemünde, 180 ton o.m., varend voor J.H.Henkes te Delfshaven.

 

Overige bijzonderheden

“Als kapitein heeft Jan Jeltes van Heuveln J^r het langst als gezagvoerder op de “Acadië” gevaren. Deze Pekelder, die in 1891 met zijn ouders naar Rotterdam verhuisde, voer van 1886 tot 1889 bij zijn vader als tweede en eerste stuurman op de schoenerbrik H.J.Henkes”. Nadat hij als stuurman op diverse zeil– en stoomschepen dienst had gedaan, werd hij in 1894 kapitein op de “Acadië” (ex “Alice”), waarna Henkes hem in november 1896 als zodanig aanstelde op de “Acadië II”

Klaas Boer, die als stuurman met kapitein van Heuveln J^r op de “Acadië“ (ex “Alice”) had gevaren volgde laatstgenoemde op en monsterde aan als stuurman op de “Acadië II”.

In juli 1901, na aankomst van het schip in Delftshaven, verwisselde van Heuveln zijn zeemansloopbaan voor een baan als commissaris der loodsen te Hoek van Holland. Klaas Boer werd de laatste kapitein van het schip.”

Ontleend aan “100 jaar geleden, de “Acadië II gezonken” door Hans van Heuveln, In Jaarverslag 2002 van het Kapiteinshuis te Nieuwe Pekela, p. 7-19.

 

 

Familiegegevens en opleiding

Klaas Boer werd geboren te Scholthuizen-Veendam op 07 september 1844 als zoon van Klaas Abrahamsz Boer en Grietje Jans.

Hij trouwde op 03 februari 1875 te Veendam met Anna Petronella Janssen, geboren te Ulrum op 23 juli 1848. Zij overleed op 03 januari 1897 te Veendam. Uit dit huwelijk werden 4 zoons en een dochter geboren

Klaas kwam om bij de ramp met de “Acadië II” op 23 januari 1903 in het Engels Kanaal.

 

De schepen van de kapitein

Zie hierna.

 

Overige bijzonderheden

Klaas Boer was stuurman onder kapitein J.J. van Heuveln Jr op de “Acadië” (ex Alice) was ook eerst stuurman op de “Acadië II” onder J.J. van Heuveln . Toen deze kapitein in 1901 aan de wal bleef werd Klaas Boer zijn opvolger en was de laatste kapitein van de “Acadië II”

Op 23 januari 1903 ’s nachts om half één werd de driemastschoener “Acadië II” in het Engels Kanaal geramd door het engelse stoomschip “Gogo”. De schoener kwam van Trinidad met een lading asfalt voor Londen

Klaas die bekend stond om zijn gevoel voor humor  voer van 1894 t/m 1896 als stuurman op de “J.H.Henkes” (in Bouma025 wordt vermeld dat de “J.H.Henkes” ex Jacob den Breemen vanaf 1880 voer onder kapitein J.J. van Heuveln. In 1991 zou het schip zinkend zijn verlaten – S.Parma) en was van 1896 t/m 1901 stuurman op de “Acadië II” onder kapitein van Heuveln. In 1901 werd hij kapitein op dit schip

Ontleend aan “100 jaar geleden, de “Acadië II gezonken” door Hans van Heuveln, In Jaarverslag 2002 van het Kapiteinshuis te Nieuwe Pekela, p. 7-19.