Familiegegevens en opleiding

Jan Potjewijd werd geboren op 24 mei 1821 te Oude Pekela als zoon van de schipper Boele Jans Potjewijd en Grietje Harms Hesseling.

Jan Pottjewijd trouwde op 15 februari 1848 te Oude Pekela als schipper met Alida Petronella Hoeksema, geboren 01 juli 1821 te Oudezijl, gem. Nieuweschans als dochter van de commies Petrus Andreas Hoeksema en Aaltje Uchtman. Alida Petronella Hoekzema overleed op 20 november 1887 te Finsterwolde, 66 jaar, weduwe.

Jan overleed na een stranding op het Zweedse eiland Vinga op 31 oktober 1863.

 “Aktenummer: 1863-s16-31-12-1863.

Akte van overlijden: Op heden (28 nov. 1863) verscheen ter kanselarij van het Consulaat te Gothenburg de persoon van A. van der Veen, 32 jaren, in hoedanigheid van stuurman aan boord van het Nederlands kofschip “Alida Petronella”, vroeger gevoerd door kapitein J.B.Potjewijd, wonende te Oude Pekela, die verklaarde dat op 31 okt. 1863 ’s morgens om zeven uur, onder een vreselijke orkaan, kapitein J.B.Potjewijd, 42 jaren, gezagvoerder van genoemd schip, op de kust bij Winga door een zware zee die over het schip kwam, met vijf man van de schepelingen overboord is geslagen, die allen hun graf in de golven vonden en is van het scheepsvolk alleen stuurman Van der Veen behouden.”¹¹⁵.

Het schip “Alida Petronella” werd op 01 november 1863 geborgen en te Kusten (bij Gothenburg) binnengesleept. Het casco werd afgekeurd en ter plaatse verkocht. De nieuwe - Zweedse - eigenaren knapten het schip weer op waarna het onder Zweedse vlag verder voer onder de naam “Alida”. … Het schip moet eind 1889 of begin 1890 zijn gesloopt.

 

In Burgerlijke Stand akten uit de provincie Groningen wordt Jan Potjewijd vermeld als schipper in 1848, 1850, 1852, 1853, 1857, 1859, 1862.

 

Lidmaatschap van zemanscollege(s)

J.B.Potjewijd was effectief lid van het zeemanscollege “Voorzorg” te Nieuwe Pekela met vlagnummer 93 in de periode 1852 t/m 1863.

(opvallend is dat deze kapitein uit OUDE Pekela lid werd van het zeemanscollege uit NIEUWE Pekela).

 

De schepen van de kapitein

Bouma⁰²⁵ vermeldt J.B.Potjewijd als gezagvoerder gedurende:

*    1849 t/m 1857 van de schoener kof “Alida Petronella”, gebouwd in 1848 te Pekela, 168 ton o.m., varend voor J.Freeseman Viëtor te Winschoten;

*    1858 t/m 1863 van hetzelfde schip maar nu voor Haitsema Viëtor te Winschoten. Het schip is in 1863 gestrand en werd afgebracht.

 

De collectie monsterrollen op het Noordelijk Scheepvaartmuseum te Groningen vermeldt:

21 februari 1857, schip “Alida Petronella”, kapitein Jan B.Potjewijd uit Oude Pekela.

14 maart 1860, schoenerkof “Alida Petronella”, kapitein Jan B.Potjewijd, 39 jaar uit Oude Pekela.

04 april1860, schoenerkof “Alida Petronella”, kapitein Jan B.Potjewijd uit Oude Pekela.

08 oktober 1860, schoenerkof “Alida Petronella”, kapitein Jan B.Potjewijd uit Oude Pekela.

25 februari 1862, schip“Alida Petronella”, kapitein Jan B.Potjewijd uit Oude Pekela.

 

Overige bijzonderheden

      BRON: G.J.Mulder te Capelle aan de IJssel, e-mail dd 16 januari 2004 (g.j.mulder@wxs.nl)

“Kofschip ‘Alida Petronella’

Mijn vrouw ontdekte een scheepsverklaring waarin de scheepsramp summier wordt omschreven. De kapitein eigenaar was Jan Boeles Pottjewijd, die op 15.5.1848 was getrouwd met Alida Petronella Hoeksema (of Hoekzema). Wanneer ik dit feit vergelijk met hetgeen Bouma op p. 36 aangeeft, dan denk ik gezien de naamgeving van het schip dat kapitein J.B.Pottejewijd vanaf zijn huwelijk zoals te doen gebruikelijk ook reeds de (voornaamste?) eigenaar van de schoenerkof is geweest. Ik denk dat met het verdrinken van de eigenaar het schip niet meer onder Nederlandse vlag is teruggebracht maar na - kennelijk (volgens Bouma) - berging als “Alida verder is gegaan.

De enige overlevende van de scheepsramp, stuurman Van Veen, legde voor de consul te Gothenburg een verklaring af over de stranding:

Op 31 oktober 1863 te ’s morgens 7 uur is het kofschip ‘Alida Petronella’ van kapitein J.B.Pottjewijd, 42 jaar, in een vreselijke orkaan op de kust bij Vinga gestrand. Door ene zware zee die over het schip kwam zijn 5 man van de schepelingen overboord geslagen die alle hun graf in de golven vonden.”